m,
E
FILM BIJ ONS v
gerecnteiijK in
JOS VAN SCHUYLENBERGH
AANGETRAPT BIJ VAN DE STEEN
DE INTERNATIONALE NIEUWESCENE
EEN DERDE KEER TE AALST!
28 - 8-10-76 - De Voorpost
GROEP 75 (opgericht in 1975) startte verleden weekeinde zijn toneelseizoen met een eenakter van Aimé
Bernard, schuilnaam van een talentrijk toneelschrijver uit het Aalsterse. Er was geprogrammeerd dat
L.P. Boon de voorstelling van zondagavond zou inleiden. Maar van Boon geen spoor! Hendrik Strijpen
gad de inleiding dan.
hebt me bestolen. Waarom deed
je dat?' 'Omdat ik genoeg van je
had', antwoordt Johnny. 'O, zo.
maandenlang gaan we samen op
en met wat te weinig aktie.
(Maar een praatstuk boeiend
akteren is al heel moeilijk). Over
het algemeen was het spraakge-
KARAKTERSTPEL
Zoald de titel van het stuk laat
vermoeden, heeft de inhoud van
het spel veel met het gerecht te
maken. Nochtans speelt het niet
in een gerechtzaal. Wel in de
arrestantenkamer in een ge
bouw van de gerechtelijke
Politie. Het gaat er de auteur
trouwens niet om een soort
'beschuldigde sta op' van te
maken of heftige advokatendis-
^ï-.'oers te laten zien. Hij wil
gewoon een bepaalde soort
mensen in dit geval enige
rauwe misdadigers obser
veren in de ongewone situatie
waarin ze zich bevinden: gevan
genen. wachtend op het vooron
derzoek. De auteur laat zien hoe
die kerels elkaar niet alleen met
woorden, maar zelfs met daden
te lijf gaan. Hoe de een de ander
zijn misdaden verwijt, maar
blijkbaar de reden vergeet
waarom hijzelf in dat hok
terecht gekomen is. Is het een
soort hoogmoed dat hen hun
gevangenschap hun neder
laag dus moet draaglijker
maken, of gewoon het 'slechte'
karakter, het egoïstisch onver
mogen om buiten zichzelf te
treden? Het stuk wil juist die
zonderlinge karakters obser
veren en analyseren. Karakters
van mensen die feitelijk uitslui
tend over hun eigen leven met
enig 'begrip' vertellen en voor de
rest de anderen alleen maar de
huid volschelden. De auteur laat
op de eerste plaats mensen zien.
Karakters.
INHOUD
Eigenlijk is met wat hier
voorafgaat de inhoud al groten
deels verteld. Misschien kunnen
we toch nog wat detailleren.
.Zoals gezegd speelt het stuk zich
af in een arrestantenkamer bij
de gerechtelijke politie. Uiter
aard zijn dergelijke kamers niet
zo bijzonder gezellig ingericht:
tralies, hoge grijze muren, vier
bedden en enige stoelen. (En niet
zo heel moeilijk dekor, maar
toch veel punten op tien voor de
'sfeervolle' uitwerking ervan).
Met de middelen die ze hadden
(stiften en krijgt) hebben de
gevangenen de kamer zelf wat
'opgefleurd': allerhande krasse
dingen hebben ze op de muren
en bedden geschreven ('bakkes
toe als ik slaap') en nog van die
vrolijke dingen.
Het doek gaat open. Johnny, een
ex-bokser, ligt op zijn bed zijn
tijd te verdoen met afwisselend
een brief te lezen en wat in te
dommelen. Guus. een andere
boef zit voor zich uit te staren.
Een gendarm brengt een derde
man binnen: Dan, ook al een
zwaar geval. Beide laatsten
beginnen over vrouwen te zwan
zen. Guus is razend omdat zijn
vrouw hem verraden heeft.
Johnny krijgt het op de zenuwen,
en de ruzie begint, het ganse
stuk door. Johnny vertelt over
zijn boksersverleden. Over het
overwinnen van een tegenstan
der. het zich zat drinken
achteraf, en daarna een autoon
geval te hebben waarin zijn
vrouw en dochtertje dood
blijven. Hij gaat op zijn bed
liggen wenen.
Guus heeft het over een inbraak
bij een drogist waar hij arseni
cum gapt. Om er zijn zoontje
mee te doden. Want zijn zoontje
was 'mongool' en dat bracht
onenigheid in het gezin. Guus
Groep 75 (jm)
beweert echter dat hij het niet
gedaan heeft. Allemaal nogal
onsamenhangend.
Opnieuw wordt een arrestant
binnengeleid: Henk, een roof-
genoot van Dan. En weerom
ruzie: de een heft schrik door de
ander te worden verraden. En
dan wordt Brand binnengeleid,
een bekende van Johnny, een
schraal en tenger wezen, ge
kwetst in het gelaat, slonzig en
vuil. Een beetje 'simpel', maar
met nog enige zin voor mense
lijke verhoudingen. Bedrogen in
zijn vriendschap met Johnny: 'Je
pad. en opeens krijg je genoeg
van mij, zonder daar iets over te
zeggen', Brand vertelt dan, erg
ontgoocheld, dat Johnny nooit
een bokser is geweest. Johnny,
die zijn image afgebroken ziet
tot op de grond, wil met Brand
niets meer te maken hebben.
'Dat kan toch niet', antwoordt
deze laatste, 'wij vonden elkaar
terug in deze cel. dat is toch het
voornaamste?... Met deze toch
enigszins optimistische woorden
eindigde het stuk. Dit toneelstuk
was te genieten. Het was ook
goed geakteerd. Soms wat traag
bruik van de 'boeven' wel nog
wat te 'braaf, te zacht, zouden
we bijna zeggen, at in dit milieu
somtijds eerder onnatuurlijk
overkwam. Maar de rolbezetting
w as wel goed gekozen: Jef Borms
als Johnny (tevens regisseur),
Paul Coppens als Guus. William
Van Der Gucht als Dan,
William Boulembercq als Henk,
Jean Van der Poorten als Brand,
en Luc Roelandt als agent.
Akteurs die het stuk alles samen
i toch voortreffelijk deden over
komen.
W.L.
De vakantierust zit er voor de meeste veilinghuizen en galerie s weer eens op. De groten
onder hen houden binnenkort hun eerste belangrijke novemeberveiling en zetten daar mee
een nieuw jaar in. Stilaan wordt het meer dan eens duidelijk dat dringend aandacht dient
geschonken te worden aan zogenaamde nieuwe rages die de blijvende waarden op de kunst
en antiekmarkt van hun ereplaats te kunnen beroven. Het ziet er echter niet naar uit dat het
antiekminnend en -kopend publiek in de kleinere provinciesteden van de nu nog gunstig
liggende prijzen van die modeverschijnselen en/of nieuwe waarden gebruik gaan maken. Dit
was eens te meer duidelijk bij de onlangs gehouden veiling bij Galerij Van de Steen op zondag
JJ.
REGIONAAL KARAKTER
Bij veilingen in provinciesteden
is het dikwijls zo dat de verkoop
in het daglicht wordt gesteld
van één of andere plaatselijke
kunstenaar of een belangrijke
verzameling van iemand uit de
direkte omgeving. En logisch,
een Brussels tapijt zal meer ge
ïnteresseerde Brusselaars
naar de veiling lokken dan
^Antwerpenaars, een schilderij
van Baertsoen zal in Gent
meer doen dan in Brugge, en
zo verder Bij de zondag ge
houden verkoop werd het
ganse atelier van Jos Van
Schuylenbergh onder de ha
mer gebracht. Wie die naam
wat zegt en dat niet alleen
via twee kleinkinderen die non
kels' streken ongeveer op de
zelfde wijze hebben overge
ef" nomen maar nu elk op hun ma
nier in dezelfde uitspatting van
kleuren hun specifieke schil
dersschriftuur op doek bren
gen weet dat hier geen
charmes dienen gezocht van
een boer die bij een slijkweer
voren trekt in God's akker... Bij
Jos Van Schuylenergh's wer
ken zijn het de vlugge trekken
t op het doek die pirmeren, prak
tisch geen koude toonaarden
in donkere kleuren, of toch, in
zijn Zelfportret uit 1954 die voor
het gammele prijsje van 2.200
fr de veiling uit ging. Niettemin
was dit toch ongeveer het be
ste werk van hem op de veiling.
r Het gros der werken schom
melde tussen 1.000 en 3.500
fr.. de marines, de landschap
pen her en der (Salou), de
Massamensen, het Meisje met
de rode hoed. Voor de
meeste trouwe veilinggangers
9 was dit een eerste kennisma
king met Jos Van Schuyle-
nergh, op de veiling een hard
treffen.
AKSENT VERLEGD
NAAR HET MEUBEL
Het antieke meubel heeft altijd
van een grote belangstelling
mogen genieten. Primo is er
.,-het rariteitskenmerk van het
meubel die in niet zo'n grote
getalen de antiekmarkt afrei
zen als b v porselein wel doet.
Een goed origineel meubel is
niet zo vlug gevonden. Wan
neer men echter het oog laten
vallen heeft op een meubel
ontstaat er a.h.w. een verbin
tenis tussen toekomstige koper
en de kast, of tafel, dressoir of
wat dan ook Dikwijls gaat er
iets sekraals uit van een meu
bel. zeker van een oude kast
rijkelijk geskulpteerd. Daarom
krijgt zo'n meubel veelal de
ereplaats in huis, de hall of ont
vangstsalon Een positief feit is
ook dat het uitstekend te kom-
bineren valt met een eigen
tijdse binnenhuisinrichting, wat
met andere antieke zaken
eerst te bekijken valt.
Drie kasten gingen over de
99.999 F-grens hun koper ha
len. Zo een eiken Bahut in 17de
eeuwse Renaissance (1623)
waarvoor 115.000 fr. werd
weggelegd, een 18de eeuwse
vitrine in eik, Louis XVI-stijl:
juist 100.000 fr. en een renais
sance kapiteelkast 110.000 fr.
Het duurste stuk van de dag
werd een staande klok in in
legwerk en brons, getekend
Finmgans. in Louis XV (1850-
1875)' 140.000 fr. Zes Rubens-
stoelen in eik en lederen zit
werden samen 32.00% fr. be
taald. Een curiosum: een
bloemenbak in Napoleon III:
14.000 fr.
Een prachtig marmer, wat we
jammer genoeg niet zo vaak
tegen komen op veilingen, nl.
een mooi beeld in witte marmer
van Carusi 1 m hoog: 74.000 fr
Een ander marmeren beeld, in
zwart dan wel een Hercules
volledig gehouwen uit marmer
en mét voetstuk daterend uit
het midden der 19de eeuw
werd 34.000 fr. geprijsd.
Bij de bronzen twee werken
van Jef Lambeaux: een Wor
stelaar: 52.000 fr en een buste
28.000 fr. Twee bronzen paar
den van de Fransman Coustou
(18de eeuw) 40.000 fr. Een
schouwgarnituur in brons en
marmer uit de 19de eeuw van
Devaulx kreeg 38 000 fr
STERK DUO:
LEYS - DUBOIS
D'ASSCHE
Bij de schilderijen ook een paar
werken die naar de 100.000 fr.
neigen of er over gaan: alle
reerst een fijn boereninterieur
van Henri Leys en Dubois
D'asschea: 110.000 fr. Een erg
groot doek van A. Keiler uit
1880 «A l'Orée de la forêt de
Soignes» werd 28.000 fr. be
taald wat niet overdreven te
noemen valt. Het belangrijke
doek «Le Sermon en Province
Anno 1817» van de Fransman
L.G Brillouin, die vermeld staat
in de Benezit, wat niet weinig
is, wasgoed voor ruim 125.000
fr. De Assenaar Karei De
Bauw, af en toe in het Belfort te
bekijken, kreeg voor een Win
terlandschap uit 1942 32.000
fr. wat ontstellend is vergele
ken bij een werk van de kwalita
tief toch hoger liggende Frans
Coppens van wie een werk
«Hoeve in landschap» geveild
werd: 28.000 fr. Bij de moder
nen een tempera schilderij van
Wilhelm Mechnich, l'homme-
de-Cologne zoals wij hem wel
eens noemen (geboren 1929 te
Köln), voor 10.000 fr
Bij het porselein slechts twee
merkwaardige dingen op te
merken: 2 prachtige borden
Kang Shi, uit de 18de: 36.000
fr en een vroeg Art-Déco-vaas
uit Sèvres 1889, 62 cm hoog:
17.000 F.
Om te eindigen nog één zaak:
een China-tapijt, die het grote
publiek nog moet ontdekken,
de kleuren van deze Chinese
tapijten zijn verrukkelijk in ver
gelijking met de monotone, ab-
strakte kleuren en motieven uit
de Arabische wereld, de af
werking, de bloemenmotieven
en de helle kleuren, geel en
blauw, zijn pluspunten te meer
voor het integreren van deze
tapijten die een interieur volle
dig verhuiselijken. De China
tapijt dus werd 8 000 fr. be
taald, haar afmetingen: 186 x
93 cm
Veilingmeester wijst de koper in de zaal aan (jm)
In 1975 kwam de Internationale Nieuwe Scène voor het eerst
naar Aalst met het spektakelstuk Mistero Buffo. De opvoe
ring ervan in zaal OKAPI werd een onverhoopt sukses met
een duizendtal aanwezigen. Op 21 april 1976 brachten
Charles Cornetteen Hilde Uitterlinden «Over Mistero Buffo,
jongleurs van vroeger en nu» in de feestzaal van het HRITO.
De pers prees dit optreden als een «uitzonderlijk recital»,
«een echt conférence-spec-
tacle»!
Het kollektief De Internatio
nale Nieuwe Scène pakt op
uitnodiging van het Huma
nistisch Vrijzinnig Vor
mingswerk van Aatet- voor
een derde keer te Aalst uit
met het nieuwe spektakel
stuk Harlekijn, noch.knecht.
noch meester, van en gere
gisseerd door Arturo Corso
dat qua opzet en sukses dat
van Mistero Buffo moet o-
vertreffen. Deze voorstelling
gebeurt onder auspiciën van
het ministerie van Neder
landse Kuituur. Dienst voor
Volksontwikkelingen Open
bare Lektuur, voorziening.
Talrijke kulturele verenigin
gen van diverse strekkingen
steunen het initiatief door
hun medewerking. De op
voering gebeurt op Maandag
25 oktober 1976om 20 uur in
zaal De Klaroen te Aalst
De eenheidstoegangsprijs
bedraagt 100 fr. Een reduk-
tie van 50% op deze een
heidsprijs krijgen de hou
ders van een Plus-3-Pas.
Kaarten kunnen nu reeds
besteld worden door stor-
li.ngpj„ .overschrijving
LE FILS D'AMR EST MORT
En film {scenario en realisatie) van Jean Jacques Andrien
(België 1975), met Pierre Clementi, Claire Wauthion en
Malcolm Djuric.
Een unieke Belgische film die U op donderdag 14 oktober om
20 uur bij de Katholieke filmliga kan gaan zien. Prachtige
fotografieën een verrassend gegeven, vreemd en aangrijpend.
De film speelt zich af in maar 1975. Pierre is de enige vriend
van een man die vanuit de Maghreb naar Brussel kwam. Deze
Noord-Afrikaanse man pleegt in geheimzinnige omstandig
heden zelfmoord en Pierre voelt zich daar sterk bij betrokken,
hij beseft dat hij nooit een poging heeft ondernomen om die
man beter te leren kennen en dat hij niets van hem afweet. Hij
voelt zich in zekere mate verantwoordelijk, voor de zelfmoord
wan de onbekende. Dat zet hem ertoe aan zijn verhouding tot
zijn naasten te onderzoeken: zijn zoon Malcolm, zeven jaar
oud pas zijn vriendin Barbara die hij wil verlaten... Pierre
besluit het dorp in zuid-Tunesië vanwaar zijn vriend
afkomstig was te gaan opzoeken. Hij hoopt er het geheim van
de dood te ontdekken. Wanneer hij daar aankomt zegt hij: 'Ik
ben Pierre, een vriend van Salah Ben Ahmed Erbaï. Is hij in
het dorp en wacht hij mij op met mijn kind?» Een voorwendsel
of een laatste leugen om zijn verblijf daar te verantwoorden en
zijn ervaring van de andere wereld tot het uiterste te beleven?
WUTHERING HEIGHTS
van William Wyler (USA, 1939)
met Laurence Olivier, Merle Oberon, David Niven, en
Geraldine Fitzgerald.
Veel moetik U over deze film uiteraard niet vertellen. U heeft
natuurlijk al lang het boek van Emily Brönte gelezen, U heeft
de film vroeger misschien reeds gezien. U weet alleszins dat
het 'groot drama' is. Een schoolvoorbeeld ook van superieur
vooroorlogs Hollywoord-werk. Een detail voor cinefielen: de
fotografie is van niemand minder dan Gregg Toland, de
kameraman van Orson Welles' meesterwerk 'Citizen Kane':
van de bovenste plank dus.
(Cinema Feestpaleis)
BITE THE BULLET
Een film van Richard Brooks (USA, 1975)
met Gene Hackman, Candice Bergen, James Coburn, Ben
Johnson, Ian Bannen en Jan-Michael Vincent.
•Westerns zijn al lang geen films meer over cowboys en
Indianen. De laatste jaren heeft zich stilaan de tendens
doorgezet om verhalen te vertellen over illustere personnages
of gebeurtenissen uit de Wild-West-geschiedenis. zonder dat
daar indianen aan te pas hoeven te komen. Deze meer recente
Westerns weerspiegelen in zeker opzicht bepaalde opvattin
gen over de hedendaagse Amerikaanse maatschappij. Het
Amerikaanse ideaal wordt soms vrij scherp op de korrel
genomen en in sommige gevallen moet men goed met de
Amerikaanse geschiedenis en kuituur vertrouwd zijn om de
bedoelingen van de regisseur te kunnen volgen. Vooral het
Amerikaanse individu, dat vroeger als onaantastbaar werd
beschouwd, wordt duchtig bekritiseerd
In 'Bite the Bullet' heeft Richard Brooks het over een aantal
archetypes: karakters die regelmatig terugkomen in de
Western-geschiedenis. Gene Hackman is de stoere, degelijke,
onverwoestbare kerel in wie al de goede eigenschappen van de
iier-Amerikaan vertegenwoordigd zijn, de ail-American hero
dus. Verder is er nog de gokker (die het ook al niet zo slecht
bedoelt), de sportieve gentleman, de naiëve brave man, de
arme Mexicaan, de vertegenwoordiger van de jeugdige
overmoed en. last but not least, de vrouw.
Al deze mensen doen mee aan een zgn. 'Endurance Race', een
paardenren over lange afstand, liefst ook doorheen een woest
landschap. Dergelijke races werden rond de eeuwwisseling
georganiseerd door kleinere lokale kranten, met de bedoeling
hun lezersaantal de hoogte in te jagen. Je zou het vandaag de
dag kunnen vergelijken met de Ronde van Frankrijk, ook een
super-spektakel met weinig zin (de idee om een all-round
renner te bekronen is er al lang uit). Een 'Endurance Race'
sleept een ganse karavaan begeleiders mee, in de eerste plaats
om aan het ganse zaakje wat ruchtbaarheid te geven
uiteraard. In de begeleidende trein bevinden zich mensen van
de organiserende krant, book-makers, avonturiers, suppor
ters en onvermijdelijk ook dametjes van licht kaliber. Een
bont en pittoresk allegaartje dus.
Brooks werkte een aantal dingen vrij goed uit. vertrekkend
van de idee dat niet zozeer de wedstrijd van belang is, maar wel
de mensen die eraan deelnemen. Hun motivering en de manier
waarop zij hun doel trachten te bereiken staan dus op het
voorplen. Dat heeft tot gevolg dat het verloop van de race niet
overal duidelijk is. maar dat hindert blijkbaar niet. Wel krijgt
U op tijd en stond erg knappe beelden te zien. wïjdse
panorama's met in de verte een stuivend paard. Indien de film
niet over de ganse lijn voldoening schenkt dan ligt dat
waarschijnlijk aan de grootse opzet van Brooks. Een epos
vertellen, een groot aantal personages degelijk uit de verf laten
komen, den aar dan nog nobele waarden in aantonen: het is
allemaal wat te veel me dunkt, maar het is natuurlijk een
kniesoor die daar op lest
(Cinema Alfa)
SALON KITTY
Het blijft natuurlijk vechten tegen de bierkaai, zolang films
van dit slag een grote aantrekkingskracht op de massa blijven
uitoefenen zullen ze gemaakt worden.
(Cinema Palace)
Op televisie:
HET MES IN HET WATER
Eerste langspeelfilm (1962) van Roman Polanski,die later met
'Rosemary's Baby' furore maakte. Een aanrader uiteraard. (8
oktober, van daag dus - RTB)
Elle COurt, Ellc Court, La Banlieue: een vrolijke film met
sociale inslag over problemen waar heel wat stadsgenoten mee
gekonfronteerd worden: pendelen. Gérard Pirès houdt ons
een spiege voor. (RTB, 11 oktober)
Mira: Belgisch-Nederlandse co-produktie van Fons Rade
makers. Met Jan Dcclciren Willeke van Ammelrooy. Voor wie
'Mira' nog niet gezien heeft: 12 oktober, op Nederland 1. Na
'Mira' is er nog een dokumentaire van Michelangelo
Antonioni: La Chinc. een film die in China nogal wat
weerklank heeft gevonden, Mao zaliger was met dit portret
van zijn land niet erg opgetogen.
GUY
iet
erk
ive
isé
on
de
ner
voc
U
;oir
dier
on
vei
mt
iog
AD
OG
TEK
)iver
eeds
taar
USSG
lagb
an
iet
'ul kt
ok
iloot
et n
en
laar
st
|en
;iezi
