OOK AALST VIERT RUBENS
HERDERSEM VICE-LAUREAAT IN BENELUXBEKE
VOOR SHOWKORPSEN
VOORDRACHT UITGESTELD
8 - 10-6-77 - De Voorpost
'Nieuwf
Voor een talrijk opgekomen publiek, ruim een tweehonderdtal vooral leden van de
WAK en het «Land van Aalst» waarbij de jeugd maar pover was vertegenwoordigd,
ging verleden zondagnamiddag in de St.-Martinuskerk te Aalst de herdenking van de
vierhonderdste verjaardag van Rubens' geboorte door waarmede Aalst een be
scheiden steentje wilde bijdragen bij de algemene internationale viering van de Prins
der Vlaamse schilders.
familie uit naar Köln want vader
Jan behoorde tot de
«tabbaert-adel» en van hem
schreef een Frans teoloog dat
hij was «leplus docte calvinis-
te», de geleerdste calvinist uit
de Nederlanden. Niettegen
staande enkele kapriolen bleef
zijn echtgenote Maria Pype-
linckx haar echtgenoot trouw
en na te moeten uitwijken zijn
naar Siegen werd op 28 juni
1577 op de vooravond van het
feest van Petrus en Paulus, de
kleine Pieter Pauwel Rubens
geboren.
In 1578 keerde de familie weer
naar Köln en na de dood van
Jan naar Antwerpen waar Pe
ter katoliek werd opgevoed. Na
de school aan de Antwerpse
Eiermarkt te hebben bezocht
wilde Peter zich als bescheiden
leerjongen in de schilderkunst
bekwamen.
Van moeders kant was de
grootvader van de schilder,
Hendrik Pypelinckx, «tapisier»
(fabrikant van wandtapijten)
maat daarbij ook «vynder»«in
ventor», dus bekwaam zijn ei
gen modellen te leveren en ze
ook te realiseren. Hij was dus
tegelijk kreatief kunstenaar en
bedreven ambachtsman.
Moeder Maria was een ge
leerde vrouw, werkzaam in de
weverij, met een monumentale
visie.
«Van vaders zijde», besluit F.
Courteaux, «erfde Pieter Pau
wel de politieke ingesteldheid
(hij werd o.a. gevolmachtig mi
nister aan het Hof van Londen
en van Parijs) en van moeders
zijde kwam dan de artistieke
aanleg, samen versmolten en
gestimuleerd door het genie.»
Het Rubensschilderij in de Sint Martinuskerk. (JM)
Opvallend was wel dat van het
hele 43 koppige stadsbestuur,
slechts één lid, zegge en
schrijve één, nl. Mw Cris
Lievens-Borms, op deze toch
wel belangrijke kulturele mani
festatie aanwezig was. Buiten
allerlei andere redenen en mo
tieven was deze opmerkelijke
afwezigheid misschien veroor
zaakt door politieke trubbels.
Het gonsde er inderdaad van
«geruchten» over herverdeling
van schepenambten, van ont
slagen en van het oprichten
van een nieuwe partij, in analo
gie met de Nederlandse D 66
dan nu C 77 (C dan waarschijn
lijk voor «Centrum»), Nogmaals
gezegd, gewoon geruchten die
tegen dat u dit leest reeds lang
kunnen bevestigd of ontze
nuwd zijn.
J. Van der HulstVoorzitter en
gastheer J. Van der Hulst me
moreerde vroegere vieringen
van Rubens te Aalst in de laat
ste decennia. In 37 jaar welge
teld drie maal. In 1940 nam het
stadsbestuur met Schepen
Pierre Comelis het initiatief tot
een viering ter gelegenheid van
de 300e verjaardag van de
dood van Rubens. In 1966 her
dacht de WAK de 150e ver
jaardag van het terugbrengen
van het schilderij naar Aalst
nadat het door de Franse Om
wenteling zeventien jaar lang in
Frankrijk naast de Kruisafne
ming in het Louvre had geprijkt.
De viering van heden noemt hij
het onderhouden van de band
met het verleden wat een volk
groot maakt en een dankbetui
ging aan onze voorouders met
o.a. de «Confrérie van de H.
Rochus», meestal hophande
laars, die Rubens de opdracht
gaven tot het maken van dit
schilderij dat hier in deze goti
sche tempel, steeds in de origi
nele omlijstingzo pratig tot zijn
recht komt. «Uw opkomst be
wijst dat u ons kuituurpatrimo
nium weet te waarderen. Voor
velen echter is die waardering
maar matig of zelfs onbestaan
de», zegt de Voorzitter.
Clavecimbel
Orgelist Kristiaan van Ingel-
ghem bracht dan de aandach
tige luisteraars in de passende
stemming met vertolking op
clavecimbel van «Spaanse Pa
vane (Plechtig geschreden
hofdans) en Vanaties» van
John Buil (1563-1628) en «Ga-
liarda (gezelschapsdans) dolo
rosa» van Peter Philips, twee
tijdgenoten van Rubens die te
Antwerpen hebben verbleven
en er de meester kunnen ge
kend hebben. Achteraf zou
deze kunstenaar nog op clave
cimbel «Enkele Dansen», Ano
niem brengen en om te beslui
ten, dan op orgel, een uittreksel
uit de «Rubenskantate» van
Peter Benoit waarbij hij telkens
geestdriftig werd toegejuicht.
Van Wie erfde Rubens zijn
Talent
De eminente Aalsterse histori
cus Frits Courteaux, die zopas
een brochure over Rubens liet
verschijnen, gaat dan na van
wie Rubens, de grootste vertol
ker van de Vlaamse Barok, zijn
talent erfde.
Zo het waar is dat in sommige
families in enkele generaties
veel kunstenaars in dezelfde
discipline kunnen voorkomen is
Pieter Pauwel Rubens dan
eerder een witte raaf, een enke
ling in de familie.
Zijn voorouders langs vaders
zijde waren Antwerpse poor
ters, huidevetters, en toen
Antwerpen evolueerde tot
Westeuropese stapelplaats
evolueerden zij tot kruideniers
en drogisten. Grootvader Bar-
tholomeus bracht het zelfs tot
apoteker en zijn zoon Jan, de
latere vader van de grootmees
ter, studeerde rechten zo te
Leuven als te Rome. Na de te
rechtstelling van de Graven
van Egmont en Hoorn week de
geheiligde figuren, drie pestlij
ders (een jonge, een van mid
delbare leeftijd en een oudere),
twee verplegers, een liggende
figuur (waarschijnlijk reeds een
dode) en een zeer geheimzin
nige figuur die het onderste
deel met het bovenste verbindt
en als het ware na de dood
eens terug komt kijken hoe het
hier verder verloopt.
Hoe gekoncipieerd
Het schilderij is in de hoogte
opgevat wat opgelost wordt
met een trapmotief. Een niet
gemakkelijke oplossing doch
Rubens had al veel meer ge-
kompliceerde dingen gemaakt.
De figuren met krachtige mus-
kulatuur en wetenschappelijk
juiste anatomie manifesteren
zich zeer levendig. Rubens
konterfeit ze op een kulmine-
rend moment waarbij elke op
stelling aan een bepaalde
spanningsgraad beantwoordt.
Elke beweging van een per
soon wordt beantwoord door
een tegenbeweging"bij een an
dere figuur. De énige figuur die
om zo te zeggen naar het pu
bliek toekijkt is de engel die de
boodschap overbrengt terwijl al
de anderen zich verenigen in
het kijken naar Christus, waar
door een onderlinge relatie
ontstaat.
Qua belichting zijn beide par
tijen gesplitst, doch allebei in
een van rechtsboven neerval
lende lichthal gevangen.
Met de kleuren goochelt Ru
bens als niet een. Het rood van
Christus speelt hij uit als een
fanfarestoot en het geel geeft
aan de engel de nodige warm
te. Bruin en blauw als tussen
kleuren waarbij koele tonalitei-
ten afwisselen met warmere
schakeringen.
Technisch
Waar het «atelier» van Rubens
ook door een schare medewer
kers was bevolkt die dan het
voorbereidend werk deden kan
worden gezegd dat het Aals-
ters schilderij volledig van Ru-
Er was veel belangstelling voor het koncert ter gelegenheid van de viering van het Rubensjaar in 1
Sint-Martinuskerk. (EL)
bens zelf is.
Na het leggen van een bruine
fond schilderde Rubens dan
zelf een eerste schets. Dan
kwamen licht- en schaduwpar
tijen aan de beurt waarna de
«witten» geleidelijk naar hellere
kleuren werden verheven.
Meesterlijk zijn ook de verglij
dingen, de ineenvloeiingen
tussen de verschillende kleu
ren.
De tijd van het schilderij
In 1620 had Rubens juist de
versiering van de Antwerpse
Jezuïtenkerk voltooid en in
1922 een 20-tal schilderijen
gemaakt voor de versiering van
de Medici-Galerij te Parijs.
Het was ook de tijd dat Rubens
in de politiek trad en zich
toonde als een uitermate veel
zijdige figuur.
Enigma
Toch blijft Rubens, niettegen
staande de vele literatuur, een
enigma. Zeker is hij een man
die van het leven houdt, die er
van geniet, die houdt van for
tuin en steeds er uithaalt wat
mogelijk is.
Dat op een druilerige zondag
namiddag, een paar honderd
mensen in deze kerk samen
kwamen vóór het schilderij en
de verschillende sprekers aan
dachtig beluisterden is.wel een
waarborg van de aantrekkings
kracht die Rubens nog steeds
op de gekultiveerde mens uit
oefent.
Tentoonstelling
In de winterkapel kan u tot en
met 12 juni, elke dag vanaf 15u
tot een kwartier vóór de
avondmis, een tentoonstelling
bezoeken met détailfoto's van
het doek «De Pestlijders», met
vergelijkende foto's van ar
schilderijen, met kerkschatte
uit de tijd van Rubens en m<
herinneringen aan de vererir
van St.-Rochus.
Kermisreis
Leden van de WAK en ook ai
deren kunnen inschrijven vo
de kermisreisopmaandag4j
naar Antwerpen, 's Voormi
dags wordt het Mudeum vc
Schone Kunsten bezocht n
werken van Rubens en na
middagmaal gaat men naar
tentoonstelling in de S
Jakobskerk.
Met een wandeling langshi
het Rubenshuis, het Rock<
huis en de O.L.V.-katedrj
wordt dan de dag afgerond
In Antwerpen is er ook
bensbier».
L.
Aanstelling van de H. Roch-
tus tot Patroon van de Pest
lijders»
Kanunnik Dr J.K. Sneppe van
de KUL zou kritische beschou
wingen geven bij dit monumen
taal doek doch werd door ziekte
belet te komen. In extremis
werd hij dan vervangen door de
heerLaureyssens, konservator
te Brussel, en dit op een bui
tengewoon vlotte, charmante
en deskundige wijze die hem
algemene waardering bezorg
de.
Rubensfervent als hij is sprak
hij vol vuur en geestdrift over de
voor hem nog steeds grootste
schilder van alle tijden. Nu in
onze 20e eeuw komen vaak
wel andere waarden aan bod
als bvb de abstrakte schilder
kunst maar als bewonderaar
van het oeuvre van Rubens kan
hij zich geen bewonderaar van
abstrakte kunst noemen.
Het schilderij noemt hij een pik-
turale boodschap verpersoon
lijkt in een half historisch half
legendarisch gegeven. Rubens
had daarbij het vakmanschap,
het «métier» om deze verper
soonlijking gestalte te geven.
Wat stelt het voor
Christus daalt neer uit het
hoogste en wijst naar een
bordje door een engel gedra
gen met erop de tekst «Gij zult
de Patroon van de pestlijders
zijn», de aanstelling van de H.
Rochus dus. Terwijl Rochus
nog verbauwereerd toekijkt zijn
de pestlijders reeds bezig hem
te aanroepen.
Qua schikking vertoont het
schilderij een bovendeel
waarin het bovennatuurlijke
voorkomt en, ervan geschei
den door een soort gewelf, het
onderste deel met menselijke
personen.
Men ziet er tien figuren opdrie
Met drie bussen was Herdersem verleden zondag te Lier aan
wezig waar showkorpsen uit Nederland en België het tegen
elkaar zouden opnemen en dat voor niet minder dan de
«Benelux-Beker voor Showkorpsen».
De schiftingswedstrijden gingen door op het Lyrastadion
terwijl de finale die moest plaatsgrijpen op de Grote Markt zelf
midden fraaie gevels van oude gildehuizen wegens de aan
houdende regen doorging in de basketbalzaal.
In de voormiddag traden har-
Herdersem tussen de 36 deel
nemende korpsen een gooi
doen naar de oppergaai wal we
hen van harte toewensen.
Als blijk van waardering mocht
Herdersem dan nog twee sup
plementaire shows, buiten
wedstrijd, brengen, nl. met
Lieve Everaert, nationaal kam
pioen en Hilde van den Stee
kampioen van België bij de U
niemen.
Ook de omstaanders app»
cieerden de prestaties van j
Meiviskoppen want kontrakf
werden hen dadelijk aangetj M
den voor o.a. Halle, Mere, Lel
en het Franse Valenciennes
UD<
Kunstschatten uit de tijd van Rubens in de sacristie van de kerk. (JM)
monieën, Majorettenkorpsen
en Tamboer- en Drumbands op
uit Hove, Brasschaat, Antwer
pen, Ekeren, Eine, Tisselt,
Roosendaal en Vorselaar en 's
namiddags was het de beurt
aan de «Tamboer-Majoretten»
uit Velthoven, de Show-
Drumfanfare uit Naaldwijk de
«Elvi-Band» uit Steenbergen,
«De Jantjes» uit Tilburg het
«Paradekorps Demo», het
Jeugdshowband uit 's Herto-
genbos «The Rainbows» uit
Roosendaal, de Showband
St.-Cecilia uit Nossegem met
de Kon. Fanfare «De Vrijheids
zonen» uit Bertem, «Les Majo
rettes de Verdinval» uit Treig-
nes, «The Flemish Girls» uit
Lokeren en last but not least de
Kon. Harmonie «Concordia et
Docilitas» uit Herdersem.
Na de schiftingswedstrijden,
die tot in de late namiddag
voortduurden, was Herdersem
bij de acht voor de finale ge
klasseerde korpsen waarbij het
eerst van al werd afgeroepen.
Door het lot werd de orde van
optreden van deze acht gese-
lekteerde korpsen bepaald.
Herdersem was de vijfde van
de acht. Van een niet zag
«Concordia et Docilitas» zich
de eerste prijs ontglippen met
een uiterst miniem verschil
zoals u trouwens uit de uitslag
kan opmaken.
Eerste werden «The Rain
bows» uit Roosendaal met 91,5
dadelijk gevolgd door vice-
laureaat Herdersem met 90,4
Verdere ereplaatsen gingen
naar de «Elviband» uit Steen
bergen (3e), de Showband uit
Nossegem (4e) St. Laureys uit
Hove (5e) en «De Jantjes»
eveneens uit Roosendaal
Uit het Groot-Hertogdom was
spijtig genoeg geen enkel
korps komen opdagen.
Gustaaf Lambrecht, de ziel van
de Harmonie, las ons voor uit
het juryverslag over de presta
ties van de Herdersemse
groep. «Opkomst met groot or
kest in goede houding. Majoret-
ten prima. Reserves zeer goed.
Fier optreden met gedurfde
twirling. Veel figuratie. Goede
synkronisatie. Het slagwerk
neemt goed over bij de over
gangen van het ene naar het
andere stuk. Fijn om naar te
luisteren en naar te kijken
Kan het nog beter Ja, want in
de volgende wedstrijd in
Knokke op zondag 26 juni wil
Na 't welkomstwoord door de voorzitter van de Vriendenkring
Willy Van Sande vereremerkte Prof. Dr ir. De Beer, voorzitter
van de Bestuurskommissie, 17 personeelsleden met 25 jaar
dienst en 2 met 35 jaar, in aanwezigheid van de Direktiestaf
van het Instituut en het personeel. Dit merkwaardig gebeuren
werd alle luister bijgezet door het artistieke Sint-Michielskoor
van Hekelgem o.l.v. zijn dirigent, toondichter Victor van Fra-
chen. Zijn animerend optreden hield de toeschouwers in be
tovering, immers, dit koor in «optima forma», vertolkte wer
ken van zijn dirigent op gedichten van zijn moeder Angèle de
Bremaeker, evenals bewerkingen door hemzelf en van Mari-
nus de Jong, verder werken van Franz Abt en Hans Leo Hass-
ler.
daarenboven ook visueel ai ge
trekkelijk. vo
De eigenlijke uitreiking verl Ht
in alle eenvoud en gemoed sc
lijkheid. In bondige bewoordve
gen stelde vooreerst de gd
Het optreden was een kulturele
gebeurtenis waar wij met
vreugde en fierheid van kunnen
getuigen dat het volle waarde
ring heeft gevonden.
Niets dan lof over het stijlbesef,
de ernst, de inzet en aanzien
lijke technische kwaliteiten van
het koor. De komposities van
Frachen getuigen van een de-
klamatorisch en expressief
aanvoelen. Met vreugde kon
den wij vaststellen hoe deze
meester in de toonkunst de
verheven gedichten heeft door
leefd en verklankt. Door de
zelfstandige waarde waarmee
hij elk van de stemmen be
dacht, verhoogt hij het genot
van meerstemming zingen.
Van Frachen dirigeert met een
ritmische een melodische
exaktheid, een enorme sug
gestieve kracht. Zijn direktie is
spreker Dhr De Wilde de beige
kenisvaneen vereremerkinj tie
het licht. Dan werden door
voorzitter de vereremerkindpijl
opgespeld en kregen de darrerj
bijhorende bloemen.
Alvorens het Sint-Michielsk
in finale trad sprak Dom Mari
een dank uit namens de vjart
eremerkten. Dit stelde herr
de gelegenheid een kv
«euw historiek te schétsen
het eigene van elk van de
direkteurs: de grote roergan De
André De Waegenaere,
grote organisator ir Jean C
dinael en ir V. Van Haver,
zieler van het technologijQei
denken.
der
relc
pol
rek
als
de
11
not
Vorige zondag werd er door de Vereniging voor Aalsters Kultuurschoon een
gepland. Stadssekretaris Cris Willems, de man die stellig het leeuwenaandeel had in
totstandkoming van Groot-Aalst, zou in de feestzaal van 't stadhuis spreken over
gemeenten voor een beter beleid?». De kleine schare oeiangsienenaen moest echter on\
richterzake weer huiswaarts, want Chris Willems werd geveld door een plotse ziekte,
wensen hem alvast veel beterschap toe, en... volgende keer beter
DDP -
