PAARDENOMMEGANG EN PROCESSIE:
HOOGTEPUNTEN IN DE JAARLIJKSE
MARIA-VIERING IN LEDE
EEN STUKJE
GESCHIEDENIS
ST. MARTINUS EN
IN DE PROCESSIE
0.L VROUW
EIET WEG
6 - 17-6-77 - De Voorpost
mensi
strate
nami
jers liepj
kermisgast!
jen bidden
gebeurc
beleef!
Vervolg van blz. 1
VOORPOSTTOPDRIE VAN DE WEEK
«The Flying Lion» verzamelelpee van folksongs, live
opgenomen gedurende negen kultuurdagen, tweede uitgaye in
een paar maanden tijd.
«Ik heb een zetelke geplukt op het stadhuis» door Tonen de
Blomme, volkszanger met uit de lucht gevallen schepenam
bities.
Het H. Sacrament gevolgd door burgemeester Gravez en verschillende schepenen en andere prominenten
(el)
Bestudeerd opvallend. De
stoet bood een ordelijk ge
heel. Met variaties in vorm,
grootteen ras van paarden.
Mooie luksepaarden en
stoere Vlaamse boerepaar-
den. Deze laatste groep is
sterk uitgedund. Het lukse-
paard heeft z'n plaats inge
nomen. En in Lede en om
streken blijken nogal wat
eigenaars van rijpaarden te
zijn. Een rijke streek zou
den wij zo zeggen. Enkele
prachtgespannen trokken
de aandacht. De groep was
indrukwekkend. Alle moge
lijke modellen van gespan
nen waren vertegenwoor
digd. Met paarden van alle
slag: van kniehoge pony's
tot het grote rijpaard of het
geblokte boerenpaard. Ge
spannen met twee paarden
of met één. Gewone karre
tjes, rengespannen, antieke
boerensjeezen en pracht
stukken die in een museum
best thuis horen. Het meest
in het oog springende was
het unieke gespan van de
heer Janssens uit Vlierzele.
En streling voor het oog,
schitterend opgeblonken
druk bezet met blinkend
koper, en getrokken door
twee bijna goddelijke boe
renpaarden. Het zal wel het
meest gefotografeerde ge
span oeweest zijn in de hele
stoet. Anderen haalden er
nog wat folklore bij en beel
den een echte ouderwetse
trouw uit. De verbeelding
speelde mee. De paarden-
ommegang is uitgegroeid
tot een rijk schouwspel.
Wie zondag naar Lede wou,
en de weg niet best kende,
hoefde slechts de paarden
keutels te volgen om ter be
stemming te komen. En die
lagen er talrijk, want ook de
paarden waren talrijk. Ter
wijl de opkomst voor de
paardenommegang de
laatste jaren wat teruggelo
pen was, waren er dit jaar
ongeveer 300. De Leedse
ruitersklub en de leden van
de Erondegemse «Hoef
slag» vormden duidelijk het
grootste deel. Waar blijven
de zware boerenpaarden
van weleer? Wat blijft er
over van de originele bedoe
ling van de paardenomme
gang? Toen de boeren uit
Lede en het omliggende de
zegen kwamen vragen voor
hun paarden en voor hun ar
beid. De huidige paarden-
processie is er een lukse
uitgave van geworden. Een
parade voor sommigen,
een uitstapje voor anderen?
Een leuk kijkstuk voor de
honderden toeschouwers
en vooral voor de kinderen.
Hun aandacht gaat vooral
naar de pony's die hier ook
talrijk vertegenwoordigd
zijn. Een pony, een levend
speelgoed spreekt tot de
verbeelding van de kinde
ren. En met een stuk levend
speelgoed naar een proces
sie mogen gaan, nou dat is
wel een hele belevenis!
En vroeger liep de paarden-
processie langs de oude
landelijke stofferige of
modderige (naargelang het
weer) ommegangweg. Die
is nu veranderd in een bre
de poëzie-loze asfaltweg.
de paardenprocessie be
staat al sinds mensenheug-
nis, toch is die pas in 1802
voor het eerste schriftelijk
vermeld.Sinds 1940 beleeft
hij een zekere heropleving
en in 1948 telde men het re-
kord aantal van 314 deel
nemers. Als het aantal deel
nemers in de huidige zin
evolueert zal dat getal mis
schien al volgend jaar wor
den overtroffen.
Gh. H.
De jaarlijkse Mariaprocessie in Lede mag tegenwoordig tot de
grootste mariale processies in Vlaanderen worden gerekend.
En tot de oudste.
Op 4 mei 1914 zou het miraku-
leuze Mariabeeld dat door een
Ledenaar in Keulen werd ge
kocht en aan de Leedse ge
meenschap werd geschonken,
in de parochiekerk op een ere
plaats worden geplaatst. Op 16
april 1415 al zou bisschop
Joannes van Kamerijk de toela
ting hebben gegeven om een
«Broederschap ter ere van
Onze Lieve Vrouw van VII We
eën» op te richten en op Drie-
vuldigheidszondag een pro
cessie in te richten. Aanvanke
lijk ging die processie naar een
kluis of kapel binnen het dorp.
Later werd die processie uitge
bouwd tot wat zij nu geworden
is. De jubileumvieringen (o.a.
het 500-jarig jubelfeest in 1914
en de 550-jarige viering in
1964) trokken telkens duizen
den mensen aan van ver buiten
de streken. De kostuums wer
den vernieuwd en aangepast,
de deelnemers waren talrijker
en de uit te beelden onderwer
pen werden telkens bijgewerkt.
Andere initiatieven zoals de
gewestelijke ziekendagen, zie
kenzegeningen, de mariale
tentoonstelling (1953), het Ma
riale Jaar (t.g.v. de afkondiging
van het dogma van de Onbe
vlekte ontvangenis van Maria),
zorgden ervoor dat de Maria-
viering in Lede in de belangstel
ling bleef en dat de Leedse be
volking konstant gesensibili
seerd werd zodat steeds
nieuwe deelnemers klaar ston
den om de taak over te nemen
van diegenen die wegens ou
derdom of om andere redenen
verstek lieten gaan. Want tel-
kenjare opnieuw moeten meer
dan duizend mensen opgeroe
pen worden alleen al om in de
stoet te gaan. Dan mogen zij
nog niet vergeten worden die
zich bezighouden met de voor
bereidingen op lange en op
korte termijn( het bewaren van
de klederen, het wassen, het
onderhoud, vervangen van
versleten kostuums enz.).
HET MIRAKULEUZE BEELD
«DE ZOETE NOOD GODS»
De hele Maria-voering in Lede
(novene paardenommegang
- n processie) is gegroeid uit de
verering van het mirakuleuze
Maria-Beeld «De Zoete Nood
Gods». Waar gaat het over?
Rond 1400 verliet Mathias van
de Neste, een knappe jonge
ling van nederige afkomst zijn
geboortedorp Lede en maakte
fortuin in Keulen. Hij vergat z'n
geboortedorp niet. In de Rijn
streek was de verering van het
piëta-beeld toen al zeer ver
spreid. Hij dacht eraan zijn ge
boortedorp een blijvende ge
denkenis te schenken. Hij
kocht 'n poëta-beeld en ver
stuurde het naar Lede. Een
groep Ledenaars vertrok met
gespannen naar Brussel om de
kostbare gift op te halen. Op de
terugweg, langs de smalle we
gen, ontmoetten de Ledenaars
een groep ruiters. Een van de
paarden van het gespan dat het
beeld trok, schrikte en ver
wondde iemand van de ruiters.
Een ruiter schold de Ledenaars
uit voor lomperikken en dreigde
de wagen met de kostbare la
ding te verwoesten. Benieuwd
brak hij de kist open. Toen hij
het beeld zag, bedaarde zijn
woede en zijn arm bleef als
verlamd. Hij viel biddend op de
knieën. De reis kon ongestoord
verder gezet worden. Op 4 mei
1414 kreeg het beeld dan een
ereplaats in de parochiekerk.
Van toen af gebeurden dage
lijks wonderen. Het volgend
jaar werd een Broederschap
van Onze Lieve Vrouw van VII
Weeën van Lede gesticht. Er
mochten missen worden op
gedragen en een processie in
gericht.
Later is de verering wat in ver
val geraakt tot wanneer de
aartsbisschop van Mechelen in
de jaren 1570-1580 de pause
lijke opdracht aan de Broeder
schap overdroeg om elk jaar
een processie in te richten. Er
moesten dan wel zeven kapel
len opgericht worden waar de
bedevaarders halt zouden
houden en er speciaal zouden
bidden.
Met onderbrekingen (o.a. tij
dens de godsdiensttroebelen)
hebben de gelovigen steeds de
weg naar O.L. Vrouw van Lede
gevonden. En nu, net in deze
moderne tijd, kent de Maria
verering in Lede, een bijzon
dere heropleving.
Ch. H.
Na de zegening deden ruiters de ommegang te paard (el)
«Zoenie zoeme zoeme, wizze wizze wis», fluisterliedje in de
verschillende partijpolitieke wandelingen. Live-uitvoeringen
tussen twee gemeenteraden in. Ter wille vande eentonige tekst
en de strikte geheimhouding, zal deze topper niet op plaat
geperst worden, maar in vertaalde vorm te beluisteren zijn
tijdens iedere komende gemeenteraad.
KOOP VAN DE WEEK
Onuitgegeven Bulgaarse memoires met Aalsterse back
ground door de lieftallige Bulgaarse. Franssprekende,
humoristische ingestelde lerares PEPA. De met de hand
geschreven belevenissen en impressies van deze lieve
Gabroviaanse, dragen als titel: «Peper En Poirvres d'AIost»
door Pepa.
Reeds heel wat kranten zijn bereid om er een flinke som geld
tegenaan te gooien, kwestie van ook eens een primeur te
hebben. Bij de handschrift horen ook heel wat kartoens van de
inmiddels in het leger verblijvende en liggende, wereldbe
roemde kartoenist K. Oeritzamoi. De plaats en datum van
verkoop is inmiddels meegedeeld aan al de belangstellende,
gevolmachtigde schrijveraars van diverse kranten.
Notariaat: P. Verstand en H. Ouding.
Niet alleen in school valt men in slaap tijdens de lessen. Tot de
titel «De zeven slapers» konden we niet komen. Twee
volksmensen, verenigd in een slaapunie, vonden de
besprekingen zo denderend interessant dat ze pardoen in
Morfeus'armen vielen. Toen ze weer door middel van
elleboogstompjes in de realiteit van 1977 belandden vroeg de
F.K. Voorzitter juist: «Heeft er iemand nog iets te vragen?»
Vragen worden soms best met vragen beantwoord en de
unieke vraag werd prompt gesteld: «Est hier bekanst gedoon
mè memmen?» Het antwoord laten we aan de voorzitter over,
wij stellen ook een vraag: «Ejet weg?»
In Groot-Aalst is al hiel veil gereajaliseirt, maar de
uurwerken lopen voor en vooral achter. Als men in
Goizegem-Aalst iets organiseert kwaliteit buiten beschouwing
gelaten, moet men wel rekening houden met de
«schommelingen des tijds». Allei, allei, stekt da na op en alf
iêr? Desnoods komt morgen ook nog.
Onze nieuwe schepen van personeelszaken Toon Blommaert
want schepen Roels vervoiksuniehuist naar Kuituur, zal het
«personeelskader» onder zijn beleid vinden. Krfjgen al die
mensen dan met Nieuwjaar een «kaderken» of een «lalstjen».
Hopelijk wordt het nu: «Ik ben er en ik blijf er» of «J'y suis, j'y
rest» om het eens in de taal van «La Bourgeoisie d'AIost» te
zeggen. «Quant a moi, je trouve que Ie «Voorpost», ik spreike
niet goeit de Vlomsken es ne gazet die wetj ce qu'il vent, hein,
nondedommelingen», aldus Baron en Barones de ia Monnaie.
Vlak voor het ter perse gaan bereikt ons het bericht dat de
Jaarbeurs 1977 normaal zou moeten barsten van de nieuwe
standen. Meer dan zestig nieuwe aanvragen, waar gaan we die
«politiek gezien» nu «placeren». Voor Jan en Alleman (dank U
Jan Van Rompaey)goed doen, is in Aalst al meer dan één keer
verkeerd afgelopen of uit zijn verband gerukt. Als de
attraktiehal (komen er dit jaar wat meer mensen op sommige
avonden?) ook vol standen staat te staan, waar wordt dan het
entcrtainement geserveerd? Ergens te velde maar niet op de
scène? In een tent of helemaal niet? Prijs van de
toegangskaartjes? Nog meer oververzadiging of selektieve
keuze? Komt Eddy Wally of die blote billenmeisjesgroep van
vorig jaar? Lossen we het volgend jaar nog goedkoper op en
geven we acht Aalstenaars hun kans om een eigen show te
presteren. «Door zal volk kommen nor zien» zoi Zjouk.
VLUMPJE
Zondag 12 juni ging in Lede de jaarlijkse processie uit. De
dag die feestelijk ingezet werd met de Paardenommegang
en paardenzegening, kende in de namiddag een nog groter
hoogtepunt toen de plechtige processie zich in beweging
zette. Het zonnige weer van 's ochtens was nog beter ge
worden. De zekerheid van goed weer had duizenden toe
schouwers naar Lede gelokt. In het volle centrum stonden
de kijklustigen dicht tegen elkaar op vijf/zes rijen te drum
men om het kleurrijke schouwspel toch zo goed als moge
lijk te kunnen zien. Stipt drie uur kwam de stoet in bewe
ging.
De ruiters van Lede, ge
kleed als Romeinse krijgers
met verèchillende kleurrijke
vlaggen openden de stoet,
gevolgd door de KLJ-ven-
delzwaaiers van Sleidinge.
Het eerste deel van de
stoet behandelt het leven -
van de H.Martinus patroon
van de dekanale kerk.
ST. MARTINUS
In enkele taferelen worden
de belangrijkste momenten
uit het leven van de heilige
uitgebeeld: als krijger, als
bisschop in Tours en Mar-
moutiers en als heilige.
Sint-Martinus als heilige
was leuk uitgebeeld. Uiter
aard ging het om de in onze
streken gevierde kinder
vriend Sint-Maarten. Joviaal
groetend en handjes gevend
wandelde de heilige door
de straten, omgeven door
kinderen in veelkleurige
kostuumpjes, met een pop
of ander speelgoed in de
handen.
Het muziekkorps van Lede
zorgde voor de afscheiding
met het komende deel
De geschiedenis van het
beeld «Zoete Nood Gods»
en het leven van Onze Lie
ve Vrouw.
Het eerste tafereel vertelt
hoe het beeld «Zoete Nood
Gods» van Keulen overge
bracht werd in een huifkar
naar Lede (1914). Rond de
wagen liepen stoere Duitse
soldaten die het beeld op
zijn toch naar Lede moesten
begeleiden. Dan volgen
«Maria aan de Heer toege
wijd». De Voorspelling van
Simeon» en de «Vlucht naar
Egypte».
Op een sobere wagen werd
het leven van Jezus van Ma
ria in Nazareth uitgebeeld.
Jozef aan de schaafbank en
Maria aan het spinnewiel.
Dan volgt het fragment «Je
zus verloren in de tempel -
en teruggevonden». Een
wagen beeldde het laatste
avondmaal uit, waarna de
kruistocht van Jezus en de
smartelijke tocht van Maria
naar de Kalvarieberg aan de
beurt kwamen. «De Kruisi
ging», «De Kruisafdoe-
ning», de «Terugkeer van
het graf» en een wagen met
«De verrijzenis» besloten
het deel van Jezus in het le
ven van Maria.
Het muziekkorps van Baas
rode zorgde voor een breuk
in de stoet en beklemtoon
de dat een volgend onder
werp aan de orde kwam.
De Rozenkrans werd uitge
beeld door jonge meisjes:
in wit voor de blijde miste-
ries, in rood voor de droeve
en in geel voor de glorieuze.
Een geslaagde enscenering
en kleurrijke weergave.
Hierop werd ieders aan
dacht getrokken door de
volgende wagen en groep.
In een prachtkostumering
werd Maria's triomf over de
dood uitgebeeld. Dan kwam
nog O.L.Vrouw Middelares,
uitgebeeld door kleurrijk
geklede meisjes in groepjes
van vijf en een wagen, ge
flankeerd door jonge vrou
wen in lichtblauwe lange
klederen, die Maria's ver
heerlijking uitbeeldden. Zij
zongen bekende Maria-lie-
deren.
Doordat de priesters en
hun gevol aan elke kapel
blijven staan en er bidden
was hier een nogal grote
ruimte ontstaan. Toen dan
in de verte de belletjes van
de misdienaars weerklon
ken, wisten wij dat het be
langrijkste op komst was:
het mirakuleuze beeld van
onze Lieve Vrouw van Ze
ven Weeën. Het werd ge
dragen door vier mannen
De eerwaarde heer Deken
bad voor. De heer burge
meester, het schepenkolle
ge enkele raadsleden en de
politie sloten deze 1000
koppige kleurrijke stoet vol
verscheidenheid af.
ia
KERMIS loi
Ondertussen draaide
kermis op volle toereF
Vooral de jeugd liet zif'
gelden. Massa's
slenterden door de
profiterend van de
dagzon. En steeds
bedevaartgangers
tussen de
door, ingetogen
geen aandacht
aan wat rond hen
Het verkeer nam weer
van de straten,
zich een weg banend
de massa. Lede
weer eens een hoogdagfet,
ïh<
Gl. Ier
ïrk
jun
Het beeld van O.L. Vrouw van de zeven weeën tijdens de ommegang (el)
