TE MOORSEL WERDEN REEDS
ONTDEKTE STERREN ONTDEKT
LIEVEN D'HOKER:
«WAT DOE JE DAAR IN WEST BERLIJN?»
VERSTERKTE DENDEROEVERS
De Voorpost - 17-6-77 - 7
Pater Lieven D'Hoker, 'n man van ongeveer 35, blijft
Merenaar tot op de bodem van z'n ziel. Hij kwam hier 't
pinksterweekend doorbrengen. Daarvoor heeft hij een»
handig truckje bedacht: hij liet vader Albert twee optre
dens van het portugees kinderorkest plannen. Op het
meiavondfeest in 't Hof ten Dale oogstte de groep
enorm sukses. «Als kinderen optreden, zei een toe
schouwer, geniet men er altijd van, maar dat is geen
kinderspel meer». Lieven D'Hoker liep er begrijpelijk
gelukkig en fier bij. Zijn orkestje is echter maar een
klein deel van zijn aktiviteiten in West-Berlijn. We had
den dus graag geweten wat hij precies voor de Portu
gese gastarbeiders aldaar realiseert? In ons land is dit
soort pastoraal werk een zeldzaamheid.
VP.: Hoe ben je in Berlijn te
recht gekomen?
P. D'Hoker: «Na mijn huma
niora heb ik filosofie en Ro
maanse filosofie te Leuven ge
studeerd. De twee kandidatu
ren Romaanse hebben we
dusdanig verzwakt, dat een
langere vakantie in Duitsland
noodzakelijk was. Aan de Rijn
botste ik op een religieuze or
de, die indruk maakte omwille
van haar openheid en sociaal
engagement, de missionaris
sen van Johannes de Doper.
Toen de eerste gastarbeiders
in Duitsland aankwamen, had
de orde onmiddellijk aandacht
voor hun problemen. Velen
hebben dit vraagstuk slechts la
ter gezien. Ik ben dan lang bij
de orde gebleven om er kennis
te maken: meegewerkt aan en
kele aktiviteiten en tenslotte
definitief toegetreden. Dat
was begin '64. Mijn priester
wijding volgde in '68. Daarna
heeft men mij naar Portugal
gestuurd. Men had daar, in de
Portugese bergen te Gouveia,
op zo wat 300 km van Lissa
bon, een klooster en een
school opgericht. Speciaal be
doeld om onderwijs te geven
aan de arbeiderskinderen van
de streek. Gezien ik Romaanse
talen kende, werd ik daar leraar
Frans, Portugees en verder
hog geschiedenis en muziek.
VP: In Portugal is er geen on
derwijs voor de lagere stan
den?
Lieven D'Hoker:Vroeger was
Portugal een echt ontwikke
lingsgebied. Dat was ook de po
litiek van Salazar. Hij zei dat het
beter was het volk dom te hou
den. «Dan maken ze geen revo-
btie» Later stelde Portugal
een leerplicht van 4 jaar in,
maar de meesten deden dat
hiet. Men hield op na een twee-
al jaar.
ifP: Stimuleerden de ouders
iet onderwijs niet?
Lieven D'Hoker: Helemaal niet.
De bevolking was op dat ge-
ed nogal kortzichtig. De ou
ters konden zelf niet lezen of
ichrijven. Ze vonden dat de
tinderen het onderwijs dus ook
liet nodig hadden. Het sekun-
jair onderwijs was totaal pri-
faat. Men moest overal voor
jetalen. Onze orde heeft er een
lumaniora opgericht met fi-
lancies uit Duitsland, waar-
loor de armere jongeren voor
ieinig geld konden studeren.
e(P: Kwamen de kinderen wer-
z jlelijk uit de lage klassen van de
fvolking?
rat'
ieven D'Hoker: Ja, uit de aller-
amjpjgste klasse;het is ten an-
Ve een erg achterlijke streek
jaar voorzieningen als water,
^ktriciteit, WC's enz. ge-
nweg niet bestaan.
Was het niet moeilijk om de
Ten dan te motiveren om
iooI te lopen?
iven D'Hoker: Gedeeltelijk!
ejs men wist dat het onderwijs
dcjatis was, en in een groot ge-
•eeffri kan men makkelijk een kind
fstaan om het te proberen. De
ooi bestaat nog altijd en
SI. len moet werken met een be-
&rkt aantal leerlingen: maxi
mum 150. Het is internaatsys-
fem. Het was ook de bedoe-
w enkelen op het priester
map voor te bereiden,
r Omdat het priesterschap
hoge sociale status heeft?
ven D'Hoker: Nu, de arme
gens konden geen priester
rden omdat ze die studies
konden betalen. Er werd
de kans geboden aan ge-
ikte jongeren om priester te
rden zonder grote financiële
ten. Natuurlijk had de school
kultureel gebied ook zijn
rde voor de Portugese sa-
nleving.
N PORTUGAL NAAR
ST-BERLIJN
Van Portugal bent U naar
st-Berlijn getrokken? Hoe
m dat?
en D'Hoker: In Portugal
ik moeilijkheden met mijn
ondheid: In de winter was
daar in de bergen erg koud.
zaten daar op ongeveer
hoogjer viel zelfs
euw, hetgeen een rariteit is
r Portugal. Het gebouw was
verwarmd met de gevolgen
vandien. Ondertussen waren
er zeer veel Portugezen in Ber
lijn toegekomen. De bisschop
van Berlijn vroeg onze orde of
er niemand ter beschikking was
om er een Portugese parochie
op te richten. De voorwaarde
was: zowel Portugees als Duits
kennen. Toen men mij dit aan
bod deed heb ik dat met twee
handen aangenomen.
PORTUGESE GASTARBEI
DERS
VP: Zijn er reeds lang Portuge
zen in Duitsland of zijn ze er
pas gekomen na de Portugese
revolutie?
Lieven D'Hoker: De Portugese
gastarbeiders zijn er inderdaad
later gekomen dan de andere
groepen. In heel Europa is de
inwijkingsbeweging omstreeks
60-61 begonnen. De Portuge
zen zijn omzeggens de laatsten
geweest en hebben meestal
Frankrijk gekozen omdat het
dichter is en omwille van het
taalverwantschap. In totaal zijn
er zo wat 1 miljoen Portugezen
in Frankrijk. Achteraf ging de
mare dat er in Duitsland meer
te verdienen was en dus zijn de
eersten naar Duitsland overge
komen. Op dit ogenblik zijn er
ongeveer 100.000, relatief de
kleinste groep.
In West-Berlijn zijn ze nog later
toegekomen;de eersten in '72.
De andere volksgroepen had
den reeds een parochie en
naar dat voorbeeld moest ik er
mijn parochie beginnen.
VP: Hebben de gastarbeiders
het moeilijk om werk te vinden?
Lieven D'Hover: In principe ei
genlijk niet. Sinds '74 is in
wijking in Duitsland niet meer
mogelijk, tenzij voor inwoners
van de EEG. Sindsdien kwamen
nog alleen een paar vrouwen
met de kinderen die destijds
achtergebleven zijn of gespe
cialiseerde technici die wel de
toelating kregen. Na de krisis
van '73 (met het olieembargo)
zijn vele gastarbeiders naar
hun moederland teruggekeerd
maar de Portugezen bleven
stabiel, omdat het nu in Portu
gal nog slechter is dan vroeger.
Er is een inflatie van 25 tot 30
alles is er peperduur en het
geld is gedevalueerd. De
meesten blijven dus in Berlijn
vooral omdat ze geen moeilijk
heden op hun werk hebben. De
meesten zijn er al vier jaar en
hebben vast werk.
VP: Hoe hebben de Portuge
zen op de revolutie in Portugal
gereageerd?
Lieven D'Hoker: In Beflijn zaten
er een paar leden van de PIDE,
de Portugese geheime politie.
Dat is slechts achteraf uitge
komen. Zij hadden natuurlijk
schrik, alhoewel er niets ge
beurd is. De anderen stonden
aanvankelijk in vuur en vlam.
Nadien is het entoesiasme
enigszins uitgedoofd. In de
eerste jaren was het politiek
systeem kommunistisch getint.
Na de eerste vakantie waren de
gastarbeiders erg afgekoeld:
ze werden ginder voor kapita
listen uitgescholden, en als ze
per wagen reden, werd deze
soms erg toegetakeld. U be
grijpt dat de geestdrift daardoor
verdween.
Ik heb de indruk dat het gevaar
voor het kommunisme in Por
tugal nu geweken is. De ont
wikkeling zal nog jaren aansle
pen omdat er geen infrastruk-
tuur is. De ekonomie kent een
dieptepunt. Portugal leefde tot
nu toe hoofdzakelijk van de
produkten uit de kolonies, van
toerisme en van de gastarbei
ders. De koloniën hebben uit
gediend, het toerisme komt
maar langzaam op gang en de
gastarbeiders sturen hun geld
niet meer naar huis. Het land
smeekt nochtans om hun geld
toch in Portugese banken te
deponeren, maar de meesten
hebben er geen vertrouwen in
omwille van de grote inflatie. Ze
laten hun centen dus in het
gastland, wat een verlies voor
Portugal zelf betekent.
DE HOUDING VAN DE DUIT
SERS
VP: Hoe staat de Duitse bevol
king tegenover de gastarbei
ders?
Lieven D'Hoker: Wij vormen
een kleine groep van gastar
beiders. In Berlijn zijn er onge
veer 200.000 gastarbeiders,
waarvan de helft Turken. Ze
hebben eèhte ghetto's met ei
gen kinemas en eigen winkels.
Zij zijn door de Duitsers niet
gegeerd omdat ze ook een heel
aparte kuituur vormen. Anders
is het een komplekse houding.
Tot voor de krisis werden ze
met open armen ontvangen, 'k
Heb gezien dat er toen gastar
beiders met 100 op het vlieg
veld toekwamen. De receptie
van de firma kwam ze ontvan
gen met bloemen. Nu is de
liefde uit. De Duitsers zijn wel
logisch genoeg om te erkennen
dat de gastarbeiders er nog
nodig zijn, en nog voor lange
tijd. Als de gastarbeiders zou
den wegtrekken, kraakt de hele
Duitse ekonomie. Natuurlijk
zeggen sommigen: «ze nemen
ons werk af», maar als je ze dan
vraagt: «ben je bereid zijn werk
te doen?», antwoordt men dat
het te vuil is, natuurlijk.
De regering staat relatief posi
tief tegenover de gastarbei
ders. Er is onlangs een nieuwe
wet uitgevaardigd waardoor
een gastarbeider na vijf jaar
een permanente verblijfsver
gunning kan aanvragen. Er
voor moest men om de twee
jaar de vergunning laten ver
nieuwen.
HET PASTORALE WERK IS
GERICHT OP INTEGRATIE
VP: Vindt U het opportuun dat
elke bevolkingsgroep een
aparte parochie heeft?
Lieven D'Hoker: Beslist. Voor
de huidige generatie is het
noodzakelijk, misschien ligt het
voor de kinderen anders. De in
tegratie in de gemeenschap is
eerste noodwendigheid, al
hoewel ze zich nooit totaal in de
Duitse mentaliteit zullen inle
ven. Een eigen parochie is
geen ghetto, waar men zich
opsluit. Het is een centrum
waar een groep zich kan ont
plooien en het hele centrum
zoekt kontakt met de Duitse
samenleving. Wij bevorderen
immers deze kontakten.
VP: Welke zijn Uw aktiviteiten
naast de strikt religieuze?
Lieven D'Hoker: Mijn opvatting
is dat een modern (Driester er
moet zijn voor de ganse mens,
met het zwaartepunt op het re
ligieuze. De gastarbeider nu
heeft veel meer vragen dan 'n
gewone parochiaan, die dan
niet direkt op het religieus do
mein liggen. Het bijzonderste
probleem en vooral voor Por
tugezenis de taal. Het Duits
verschilt enorm van het Portu
gees en de meesten hebben
nooit school gevolgd. Daarbij
komt nog dat ae kategorie gast
arbeiders tot de iaagste klasse
behoort. Ze vormen geen nor
male populatie. want onder hen
zijn er geen intellektuelen. Het
is dan ook moeilijk om een
echte parochie op te bouwen.
In Berlijn zijn er wel dokters en
"een paar intellektuelen, maar
ze voelen zich boven de gast
arbeiders. We hebben al
"meermaals gepoogd ze bij de
aktiviteiten te betrekken, maar
we slagen er niet in. Het stan-
denverschil is te groot.
Toch is de taal het grootste
vraagstuk. Bv. als er iemand
ziek is, moet er iemand mee
naar de dokter om te vertalen.
De taal komt elke dag onder
een verschillende vorm opdui
ken. Na een autoongeval staan
ze er onbeholpen bij. De Duitse
bureaukratie vergemakkelijkt
de situatie niet. Voor alles en
nog wat moet men papieren in
vullen en de teksten zijn zo ge
formuleerd dat de Duitsers zelf
ze niet verstaan. Laat staan de
gastarbeiders.
Gelukkig hebben we sinds een
paar jaar een sociale assisten
te, die uit Lissabon overgeko
men is. In 't begin was ik er
alleen en ik kon het niet bolwer
ken. Ten andere, er zijn ook de-
likate zaken, die een priester
niet makkelijk kan doen, bv.
met een zwangere vrouw naar
de dokter gaan. Een vrouw
knapt zo iets vlot op.
Geen dag gaat voorbij zonder
dat er vertalingen moeten ge
beuren. Op onze parochie zijn
er naast de 600 Portugezen,
nog een 400-tal Brazilianen. Zij
vormen wel een ander publiek,
meestal studenten.
VP: Wie financiert Uw pasto
raal werk?
Lieven D'Hoker: Het bisdom
Berlijn voorziet in mijn onder
houd en Caritas Duitsland be
taalt d maatschappelijke as
sistente. Bovendien is er nog
een kleine som voor aktivitei
ten. Het sociaal bureau, de Por
tugese school en het ontspan
ningscentrum zijn eigendom
van het bisdom..
In het begin gaf ik veel onder
wijs in de Portugese school:
duitse lessen. Het werd wel een
moeilijke bevalling: tot 7 keer
toe ben ik opnieuw begonnen
met de organisatie van de les
sen. Duits is tenslotte erg moei
lijk voor hen. Ze kennen hun
eigen taal niet en dat moeten ze
nog dat ingewikkeld Duits le
ren. Ze hebben geen notie van
eentaalstruktuur. Tenslotte zijn
we erin geslaagd enkelen te le
ren lezen en schrijven, allemaal
mensen tussen 30 en 40 jaar.
De Portugese regering stelt nu
een lerares ter beschikking.
VP: Organiseert de Duitse
staat sociale voorzieningen
voor gastarbeiders?
Lieven D'Hoker: De Duitse
staat zegt dat de kinderen naar
de Duitse scholen kunnen. Alle
kinderen van gastarbeiders zijn
leerplichtig zoals de Duitse. In
Portugal bestaat die leerplicht
maar tot 9 jaar, hetgeen tot ko
mische situaties kan leiden.
Vrouwen kwamen toe met kin
deren tussen 10 en 12 jaar. Ze
zegden dat ze in Portugal afge
studeerd zijn. In Duitsland moe
ten ze nog 3-4 jaar langer naar
't school. De staat laat toe dat
ze 's namiddags binnen de ei
gen volksgroep les krijgen,
maar de regering mengt zich
hier niet in. Het is een zwaar
politiek probleem. Zie bv. eens
de tijd van het Portugees en
fascisme. De Duitse
De stad gaf de firma Hye uit Burcht de opdracht de oevers van de Dender te verbeteren. De
plaatselijke industrie ondervindt weinig hinder van deze werken en is uitermate tevreden over de
versterking van de D.enderoevers die het aanleggen van boten veel zal vergemakkelijken en meehelpt
aan de veiligheid voor iedereen. (EL)
regering wil daar neutraal blij
ven. Als een volk een eigen
school wil, moet men het zelf
betalen.
Wij zijn ervier jaar geleden mee
begonnen. Al de kinderen die
hier in Mere optreden volgen de
lessen aan onze school. Ze
spelen heel graag muziek, al
hoewel de ouders er aanvanke
lijk sceptisch tegenover ston
den. Ze dachten dat wij ze wil
den lijmen om naar de mis te
gaan.
VP: Wat gebeurt er in het ont
spanningscentrum?
Lieven D'Hoker: Het is een
ontmoetingscentrum voor de
Portugezen. Op het weekend
komt men er biljarten en derge
lijke. Je kent dat. Er is een
aparte groep van jongeren, die
zijn eigen lokaal heeft. Het is
een eksperiment voor een
soort zelfwerkzaamheid. In 't
begin is het altijd moeilijk om
die werking van de grond te
krijgen. Zelfs nu moeten we ze
nog stimuleren. Toch hebben
ze het gevoel «het is van ons».
VP: Dank je wel. Veel geluk in
je werk!
Willy Hostens
Voor de Belgische Unie van Visueel-Gehandikapten van de
Braille-Liga, afdeling Aalst-Ninove, ging verleden vrijdaga
vond in de zaal Katholieke Kring, «bij Gudule», te Moorsel een
veelbelovende «Ontdek de Sterwedstrijd» door.
De opkomst was goed, de sfeer aangenaam en het spektakel
naar verhouding voortreffelijk.
De sterren die moesten ontdekt
worden waren echter reeds
lang ontdekt. Het «Duo Logg-
he», moeder en zoon, zij to-
neelartiste en hij muzikant,
kwam dan ook van uit het afge
legen Torhout naar Moorsel de
eerste prijs wegkapen, de veer
tiende reeds dit seizoen.
De jury kon inderdaad niet an
ders doen dan dit soort «pro
fessionele amateurs» eerst
rangschikken. Men kon ze toch
moeilijk bestraffen omdat ze te
goed waren. Zij, een nog
knappe verschijning met ak-
teertalent;hij een leuke jonge
man met oerdegelijk stemge
luid. Dit dan gebracht in «So
mewhere between» met pas
sende gebaren en in mooie
tweestemmige samenklank. Of
het nu echter de bedoeling is
dat enkele mensen zich naar
heinde en verre verplaatsen
om met de honig lopen te gaan
is een andere, niet door ons uit
te maken zaak.
Prijs van de Pers:
Aanwezige persmensen van
«Het Volk». «Het Laatste
Nieuws». «Het Nieuwsblad»
en, wat dacht U anders «De
Voorpost», bekroonden de
veertienjarige knaap Dirk Van
Caelenberge uit Aalst die, met
présence. zwier en allure, en
daarenboven met benen in ca
outchouc, een mooie ritmische
en volkale prestatie bracht met
«My coo ca chou», in een ob
sederend en tevens fascine
rend ritme. Tweede werd hier
Inge Andres uit Galmaarden,
een charmante verschijning,
een telefoniste die hield van
griezelfilm en die met haar
charme en beweeglijkheid
weinig moeite had om het pu
bliek «In haar Kooitje» te lok
ken, misschien ook al omdat ze
door haar hallucinerend stoom
treingeluid reminiscenties aan
«Lei reken» opriep. Richard
Goeman, plaatselijk diaal te
Moorsel, bracht in Falluinen-
fluweel de «Werkmens» van
Ivan Heylen met veel zwier en
niet minder geluid en als vierde
volgde dan, ook bij de pers, het
reeds voornoemd Duo Logghe.
Prijs van het Publiek:
Ook het publiek had stemrecht
en stelde, daarbij geassisteerd
door de leden van de «Bert
Lenny's Combo», de klassering
op voor de prijs van het publiek,
behaald door Alfons Verley-
sen uit Erembodegem-
Terjoden die met zijn krachtig
orgaan «Mexico» van Luis Ma
riano vertolkte en waarvan ook
de zeer hoge slottoon, in falset
gebracht, zeker te genieten
was.
Prijs van de Jury:
Gepresenteerd door Ray Fran-
ky, in zijn tweede jeugd, een
begeleid door orgel, sax en kla
rinet, gitaar en drummer van de
Combo waarmede eerst even
werd gerepeteerd (improvisatie
met uiteraard de overmijdelijke
misverstanden waarbij de zan
ger, aan het einde van zijn La
tijn, het doorspelend orkest
herhaaldelijk toeroept dat het
gedaan is maar zich dan in de
zaak maar schikt en weer lustig
verder kweelt) traden niet min
der dan negentien liefhebbers
op. De twintigste, Enrice van
Aalst stuurde zijn kat maar
werd prompt stante pede ver
vangen door Edward Van
Goethem die nog steeds van
Bob Benny houdt en voor zijn
sportief invallen op een ap
plaus werd vergast.
Eerst vijf in deze klassering wa
ren het Duo Logghe, Inge And
res, Ronny Logghe, Alfons Ver-
leysen en Ria Vermassen.
Prijs van de Stad:
De Stad had eraan gehouden
voor twee optredende gehan-
dikapten, die beiden voor het
podium optraden, een prijs te
schenken. Deze prijzen gingen
dan naar de visueel-
gehandikapte Marleen Van
Boven uit Borsbeke. die, na
enkele technische tribulaties,
op een zelf meegebracht
hammond-orgeltje met ver
sterker en automatisch slag
werk, een populaire melodie
vertolkte en hierbij op de mee
voelende steun van het publiek
mocht rekenen. De tweede was
Freddy De Lancker die met
krachtig, alhoewel niet te vast
stemgeluid, zijn «Chérie» naar
Moorsel trachtte te halen.
Engels?
Ongeveer de helft van de ge
brachte liederen was, wat
dacht U anders, in het Engels.
In het Nederlands waren er
toch ook zes en in de taal van
Nols en van Molière zong
Ronny Logghe «L'important,
c'est la rose». Nog vermel
denswaard was het optreden
van Erwin Robijns uit Hekel-
gem, een deelnemer aan «Het
Rad der Fortuin», met «In the
still of the Night» van Greta
Wageman uit Opwijk, een stu
dente waarvoor de «nachten
vaak zo lang duren», van Ria
Vermassen uit Zottegem die
met een luisterlied «Wil je me
vertellen» van eigen komposi
tie en met eigen begeleiding
maatschappijritisch optrad, van
de «kommunikant» Brigitte Le-
clercq uit Nieuwerkerken met
«een heel apart gevoel» die
duidelijk de gunst van het pu
bliek verwierf dat meestapte en
ook bloemen aanbood wat wel
eens gevaarlijke illusies zou,
kunnen wekken en van vele
anderen.
Uitendelijke klassering:
Als kombinatie van de ragn-
schikking door de jury, door
het publiek en door de pers
kwam dan de algemene uit
slag, gebracht door voorzitter
Erik Smekens. Het moet ge
zegd dat ze allen met zeer
waardevolle prijzen naar huis
trokken en dat de stemming er
prima was en de bekendma
king der itslagen in niets waren
te vergelijken met memorabele
bekendmakingen in deze zaal
van prinsessen.
1. Duo Logghe uit Torhout
2. Alfons Verleysen uit
Erembodegem
3. Ronny Logghe uit Torhout
4. Ria Vermassen uit Zotte
gem
5. Inge Andres uit Galmaar
den
6. Richard Hoeman uit Moor
sel
7. Maria Kauters uit Moorsel
met «Bye bye love»
8. Sonja Verleysen uit Erem
bodegem met «This is my
song»
9. The Union Jack-band uit
Moorsel met Sandy Candy
10. Dirk Van Caelenberge uit
Aalst
11. Marleen Van Boven uit
Borsbeke
12. Eümy Goethals uit Aalst
met «Als je eenzaam bent»
13. Greta Wageman uit Opwijk
14. Erwin Robijns uit Hekel-
gem
15. Erwin Commerman met
«I'll never walk alone»
16. Brigitte Leclercq uit Nieu
werkerken
17. Freddy De Lacker uit Aalst
18. Annie Van den Meerssche uit
Moorsel met «When»
19. Norma van Accoleyen uit
Moorsel met «Als de Klokkèn
luiden»
De jury in drukke diskussie tijdens de 'Ontdek de ster' wedstrijd ingericht door de «Belgische Unie voor
Blinden» afdeling Aalst-Ninove. (jin)
