ELVIS'
FABELACHTIGE
PLATENVERKOOP
DE SCHRIJVERS
ACHTER DE KING
stc groet brengen.
Op dinsdag 16 augustus 1977 (op
2 dagen na. precies 19 jaar na het
overlijden van zijn moeder) ein
digde het leven van Elvis Aron
Presley, de koning van de rock and
roll, de grondlegger van de pop
muziek.
Maar hoe relatief is een lichame
lijke dood wanneer het werk van
de artiest voortleeft. Een omvang
rijk werk, groots, veelzijdig, altijd
even aktueel. Presley is dan ook
niet dood. Kan niet dood zijn. Zijn
werk houdt hem springlevend. To
renhoog boven alle andere popso
listen zal hij blijven tronen op de
hoogste plaats in de galerij der
rockhelden. En in de herinnering
van miljoenen fans. Tot in de
eeuwen der eeuwen. Amen.
LUC DE RYCK
In de geschiedenis van de platenindustrie heeft Elvis het hoogste
aantal gouden platen op zijn naam staan: 65. Op de tweede plaats
staan the Beatles met 59 3. Fats Domino 23. 4. Bing Crosby 22.
5. The Rolling Stones 0 The Supremes 21
In de totale verkoop van platen (LP's. EP's. singles) leidt Bing
Crosby met 360 miljoen exemplaren. Elvis volgt hem op de voet.
The Beatles staan derde, vierde is Guy Lombardo. vijfde Frankie
Laine.
Wat de LP-verkoop alleen betreft halen The Beatles de hoogste
cijfers: tegen de 100 miljoen. Elvis volgt op de tweede plaats.
voor Mantovani. Herb Alpert en Frank Sinatra.
Elvis' meest verkochte single is It's now or never (meer dan 20
miljoen), zijn meest verkochte LP is Blue Hawaii (meer dan 3
miljoen).
De meest verkochte single in de geschiedenis van de platen
industrie is «White Christmas van Bing Crosby (meer dan 30
miljoen) Op de tweede plaats volgt het hogergenoemde It's now
or never van Elvis. 3. Rock around the clock van Bill Haley 16
miljoen) 4. I want to hold your hand van The Beatles 11 milj.) 5.
Paper doll van The Mill Brothers 11 milj Hounddog/Don't be
cruel staat 8e (9 miljoen).
Elvis kreeg zowel in Amerika als in Engeland het tweede hoogste
aantal singles op de eerste plaats van de hit-parade. De stand in de
USA: 1. The Beatles 23 singles 2. Elvis 19 3. Supremes 13.
Engeland: 1 Beatles 19 2. Elvis 15 3. Cliff Richard en The
Rolling Stones, beide 8.
Voornamelijk dank zij zijn fabelachtige platenverkoop werd El-
vis Presley miljardair.
Hij maakte 32 films.
Elvis heeft steeds op goede songschrijvers kunnen rekenen. De
meeste nummers die hij zong waren geschreven door mensen die
aan RCA verbonden waren. Een medewerker, Freddie Bien-
stock, maakte steeds een préselektie van de ingezonden nummers
en uit wat overbleef werden dan de nummers gekozen.
Wie de songwriters van Elvis' hits-gadeslaat stelt vast dat de
zelfde namen regelmatig terugkeren. We noemen hier de voor
naamste. Vooreerst het ongeëvenaarde duo Jerry Leiber en Mike
Stoller, de beste rockkomponisten Nadat zij The Coasters van
verscheidene hits hadden voorzien (Charlie Brown;Along came
Jones:Yakcty Yak-Little Egypt), bezorgden zij ook Elvis een
waslijst hits. o.m. Jailhouse rock;Hounddog;Loving you:Treat
me nice;Don"t;King Creole:She's not you;Bossa nova baby;...
Het duo Doe Pomus - Mort Shuman (deze laatste bij ons bekend
met zijn single «Ie lac majeur») was eveneens een regelmatige
hitleverancier, met o.a. Surrender:Little sister;His latest
flame;Viva Las Vegas:Kiss me quick;Long long lonely high-
way;Doin' the best I can:
Aaron Schroeder zorgde o.m. voor It's now or never;I was the
one;Any way you want me;I got stung:Big hunk o" love;Stuck on
you;G i. blues.Good luck charm;..
Otis Blackweil schreef o.m. Don't be cruehAIl shook up;Make
me know it;Return to sender;One broken heart for sale:...
Elvis Presley staat als medekomponist vermeld bij enkele num
mers: Heartbreak hotehDon't be crueLLove me tender:AU shook
up. Het wordt echter sterk betwijfeld of hij inderdaad zelf bijge
dragen heeft tot de melodie of de tekst Sommigen vermoeden dat
Elvis' naam er werd bijgezet omdat het Parker het zo wilde.
De Voorpost - 26-8-77 - 11
De volgende maanden toerde hij
samen met Bill Black en Scotty
Moore door het hele Zuiden. Het
was in deze periode dat hij zijn
jaan als truck-driver opgaf, hoe
wel een vooraanstaand producer
hem na zijn eerste live-optreden
voor de radio de raad gegeven had
toch maar vrachtwagenchauffeur
te blijven. Iets gelijkaardigs
overkwam acht jaar later the Beat
les. Zij maakten proefopnamen bij
het platenmerk Philips in de hoop
een platenkontrakt los te krijgen.
Maar de talentscouts van Philips
oordeelden dat de sound van het
viertal niet kommercieel genoeg
was. En the Beatles werden zon
der kontrakt aan de deur gezet
Elvis maakte nog 4 platen bij Sun
Records, nl. Good rockin'
tonight/I don't care if the sun don't
shine;Milkcow blues boogie-
jYou're a heartbreaker;I'm left.
You're right, she's gone/Baby,
let's play house;Mystery traiiVl
forgot to remember to forget.
Deze nummers kenden behoorlijk
sukses in de plaatselijke hitpara
des en zijn ster begon te rijzen,
langzaam maar zeker. Met Baby.
let's play house haalde hij de eer
ste plaats in de nationale country
and westerncharts.
Inmiddels was Bob Neal, een d.j
manager geworden van Elvis. Ge
leidelijk kwam echter het sterke
reukorgaan van Tom Parker
die zichzelf kolonel
noemde de talenten van Elvis
op het spoor. Deze Parker, gebo
ren op 26 juni 1910. was en is een
legende op zichzelf. Hij was al
vroeg wees en verdiende eerst zijn
brood in het circus van zijn oom.
In 1935 begon hij een eigen arties
tenbureau en achtereenvolgens
was hij manager van Eddy Arnold,
Hank Snow en Johnny Cash. Deze
man voelde aan dat met Elvis mil
joenen. zeg maar miljarden, te
verdienen waren, en wrong zich
hoe langer hoe dichter in Elvis
omgeving. Toen het managers-
kontrakt met Neal uit was. werd
Parker de nieuwe manager. Hij zei
Elvis' ouders dat hun zoon naar
belangrijke maatschappij
moest overstappen, want daar wa
ren meer mogelijkheden. En ge-
konservatieve Amerikaan in zijn
living de energieke Presley aan het
werk. En was de muziek die Pres
ley bracht nieuw en revolutionair,
de akt die hij ermee liet gepaard
gaan gaf hem een geheel persoon
lijk etiket. En wat voor één!
The King zwiepte met het onderli
chaam, beukte op zijn gitaar,
strekte en slingerde en trilde met
zijn benen, schudde met de heu
pen, schopte her en der, deed ko-
reografieoefeningen met de ar
men, kortom: hij was één vat dy
namiet. uit wiens onderlijfge-
zwaai duidelijke erotiek af te lei
den viel. Het sensuele van zijn
stem droeg daartoe nog gevoelig
bij.
Elvis's optredens bleven niet zon
der gevolg. Heel konservatief
Amerika veerde recht van veront
waardiging en een anti-
Elviskampagne barste in alle he
vigheid los: foto's van de rebel
werden in het openbaar verbrand,
poppen die Elvis voorstelden op
gehangen, er werden petities sa
mengesteld om Elvis van het
scherm te houden, verscheidene
radiostations weigerden zijn pla
ten te draaien, zedenpredikers
schreven serieuze artikelen over
de bedreiging van de moraal van
de jeugd en natuurlijk schreeuw
den de kerkelijke oganisaties het
hardst in dit protestkoncert Elvis
kreeg het ook in de ernstige bladen
hard te verduren. Jack Gould, ge
zaghebbend TV-kritikus van The
New York Times had het in zijn
artikel over «de strip-tease van El-
vis. het gevaar voor ons kinde
ren, zo begon de geschiedenis
van Sodoma en Gomorra ook..
Andere kritici hadden het over
«oerwoudmuziek. het wakker
roepen van primitieve instinkten.
Dat was allemaal koren op de mo
len van manager Tom Parker die
dit verzet dankbaar uitbuitte. In de
ene show liet hij Elvis onbeweeg
lijk stil staan, in een andere werd
het onderste gedeelte van het
scherm waar Elvis huppelende
onderlijf te zien was bedekt.
Zo hield Parker Elvis op het
scherm, in de belangstelling, en in
de gratie van duizenden jongeren
ste vertoning in New York waren
speciaal 35 agenten opgetrom
meld, 20 zaalwachters en 5 ambu
lances. Met die fans kon je immers
nooit weten. Bij live-optredens
werden ze immers wild en hyste
risch en een behoorlijk aantal viel
er bovendien altijd bij in zwijm.
Drie weken na het uitkomen van
de film waren de produktiekosten
er reeds uit. Voor de volgende ja
ren werden nieuwe films gepland
(«Loving you», «Jailhouse rock».
Aan het miserabele bestaan van
Elvis' ouders was inmiddels een
eind gekomen. The king kocht hen
een villa en achter de ongelukkige
tijd stond meteen een punt. Moe
der Presley zou het geluk nochtans
niet lang mogen beleven. Op 14
augustus 1958 overleed zij aan een
hartaanval;zij was 46 jaar oud.
Enkele jaren later hertrouwde va
der Presley met een gescheiden
vrouw met drie kinderen.
LEGERDIENST EN VER
ANDERING VA^ GENRE
Iq 1958 moest Elvis zijn vader
landse plicht vervullen (twee
jaar). De fans hadden gehoopt dat
hij vrijstelling zou krijgen maar dat
was vanzelfsprekend een ijdele
hoop. Velen maanden dat door
zijn legerdienst wel een eind zou
komen aan de geweldige populari
teit van Elvis. De fans vonden het
een drama: op het toppunt van zijn
populariteit uit de aktualiteit weg
gerukt Ter vergelijking: stel u
even voor dat in 1966 één of meer
Beatles in het leger moesten.
De tandem Presley-Parker wist
echter van wanten. Voor aanvang
van zijn legerdienst nam Elvis een
aantal nummers op, kwestie van
een voorraad te hebben. Toen hij
de eerste maal in verlof ging trok
hij regelrecht naar de opnamestu
dio's waar hij nieuw materiaal op
nam. Na enkele maanden voorop
leiding moest Elvis naar Duits
land. Hij diende er het vaderland
als jeepchauffeur. Het leger zou
zijn sukses niet onderbreken of
doen afnemen, maar wel had hel
een invloed op hem.
Zijn terugkomst uit het leger viel
zowat samen met het wegdeemste-
ren van de rock: Jerry Lee Lewis
was bij velen in ongenade gevallen
(omdat hij met zijn 13-jarige nicht
was getrouwd). Little Richard
was voor doniinee gaan studeren.
Buddy Holly, Ritchie Valens en
Big Booper waren dood.
daarmee klonken Elvis' nummers
te zoeterig, té braaf.
Onmiddellijk nam Elvis een ritmi
scher nummer op: Devil in dis
guise». Het nummer bereikte op
nieuw de top. maar het kon Elvis
zijn roek-image niet weergeven.
De komst van the Beatles en hun
nieuwe sound luidde een stille pe
riode in voor Elvis (en zovele an
deren) The King wenste zich
tegen deze nieuwe golf niet te ver
zetten. er ook niet aan mee toen.
Hij bleef gewoon Elvis en deed
verder zoals hij bezig was. Maar
zijn sukses liep wel terug.
De periode 1963-1967 werd een
weinig vruchtbare periode. Voor
eerst waren de platen die op de
markt kwamen kwalitatief zwak.
Dat nam nochtans niet weg dat de
platenverkoop meer dan bevredi
gend bleef. Een rolnummer als
Tell me why- werd zelfs een
million-seller. Een duidelijk be
wijs van de trouw van zijn fans.
Een trouw die ongeëvenaard is in
de pop. Zijn meer dan 3000 fan-
klubs (oppassen, dat zijn cijfers
van de kolonel) zijn er een ander
bewijs van. Elvis maakte intussen,
al sinds jaren, ook films aan de
lopende band. Deze prenten waren
over het algemeen flauwe-kul-
films, niet enkel inhoudelijk
zwak, vaak zelfs belachelijk, maar
bovendien was de muziek vaak
pijnlijk pover.
Wie kolonel Parker veel verdien
sten toeschrijft in de karrière van
Elvis en dat is onweerlegbaar
zo moet erkennen dat de kono-
ioe een
rachtwagenchauffenr
uperstar werd
;ien het echtpaar Presley het nog
altijd niet breed had. liet het de
kolonel zijn gang gaan.
Presley kreeg diverse aanbiedin
gen. o.m. van Atlantic en Colum
bia (waar toen Mitch Miller de
plak zwaaide). Zij wensten echter
niet de gevraagde 25.000 dollar
aan Sun Records te betalen. Toen
de ster van Presley al deftig was
gaan rijzen en men het donder-
slagsukses voelde naderen, sloeg
RCA toe. Voor 35.000 dollar
stond Sun Records Elvis af. alle
eerder opgenomen nummers in-
kluis. Elvis zelf kreeg 5000 dollar
Sam Phillips (wiens kontrakt met
Elvis het jaar daarop toch afgelo
pen zou geweest zijn) was de toe
komstige rockkoning kwijt, maar
spoedig ontdekte hij andere be
langrijke vedetten: Carl Perkins,
Jerry Lee Lewis, Johnny Cash.
Charlie Rich, Roy Orbison,
HEARTBREAK HOTEL
BRENGT DE DOOR
BRAAK
regen.de tijd dat Elvis RCA ver
voegde (eind 1955) was hij reeds
en gevierd zanger in de zuidelijke
laten. Hij had reeds enkele sing-
:s in de nationale country and
'esterncharts gehad, maar het
'as pas met zijn eerste RCA-
ingle dat hij Amerika èn de we-
neld veroverde.
•Heartbreak Hotel was die eer-
He klapper. Het werd opgenomen
n januari 1956 in Nashville. Voor
!en generatie die gewend was aan
Ie upsakiedee-melodicën van
Vickie Valentine. Guy Mitchell
|nd the Stargazcrs was die nieuwe
jound verpletterend. Elvis zong
jp een rauwe manier en de echo op
Ie plaat zorgde voor een speciaal
iffekt. Dank zij een zorgvuldig
loor Parker uitgekiende promo-
iekampagnc knalde het nummer
aar de eerste plaats van de natio-
ale Top 100. De TV-shows
'aarin Elvis was opgetreden wa
in daaraan niet vreemd. Voor de
erste keer in zijn leven zag de
die eindelijk het idool hadden ge
vonden met wie ze zich konden
identificeren.
ELVISSCHOENEN,
TRUIEN, -HEMDEN,
Via RCA maakte Elvis kennis met
The Jordanaires. een in 1948 op
gerichte pop-, gospel- en country -
groep. Het werd het begin van een
duurzame en zeer vruchtbare sa
menwerking. Naast Heartbreak Ho
tel bracht RCA nog in datzelfde
1956 niet minder dan lOsinglesop
dc markt (daarvan 7 op één dag),
en dit o.m doordat toen het
nieuwe wereldwonder, de 45 toe
renplaat, op de markt kwam. Al
deze nummers verkochten goed.
met als uitschieters: «I want you, I
need you, I love vou:Hounddog-
Don't be cruel;Lovc me tender-
Anyway you want me.
In het begin twijfelde EMI (dat
RCA distribueerde in Groot-
Brittannië op His Master's Voice)
of zij deze progressieve muziek
wel zou op de markt brengen in
Engeland, zich afvragend of Enge
land wel rijp was voor deze muzi-
kale revolte. Uiteindelijk besloot
zij het toch maar té wagen. Heart
break Hotel spatte naar de tweede
plaats in de charts en bleef 19 we
ken in de top 20. En dat niettegen
staande de (conservatieve BBC het
nummer min of meer boycotte
door het op de restricted play
list» te plaatsen (platen die maar
weinig mochten gedraaid)
De zakenneus van Parker rook in
tussen steeds meer dollars Hij be
trok Elvis bij alle denkbare vcr-
bruiksartikelen: hebt u al een El-
vissportzak. juffrouw? En Elvis-
schoenen? En Elvisbeha 's? En
hemden, truien, handschoenen,
tassen, kauwgom, lipstick? Kor
tom: de Elvisindustrie draaide op
volle toeren. Het verkocht alle
maal alsof het gratis was.
Nog in 1956 maakte Elvis zijn eer
ste film: «Love me tender». Ge
woonlijk maakte men van een film
300 kopieën, nu 550. Voor de eer-
Imitatie-Elvissen als Gabian.
Frankie Avalon. Ricky Nelson
en Bobby Darin boekten wel suk
ses maar zij hadden te weinig im-
pakt om de rock echt overeind te
houden Toen dan ook Elvis op
een ander genre overschakelde
was dat meteen het einde van de
glansperiode van de rock.
Na zijn legerdienst was Elvis ver
anderd. Was hij tevoren een rebel
sensueel opvallend, zogenaamd
vulgair qua kleren en wagens, na
het leger was hij totaal anders: het
haar kort en terug in de echte geel
bruine kleur, de bakkebaarden
weg. Dat de dagen van rebellie en
hysterie voorbij waren weerspie
gelde zich ook in zijn opnamen:
Stuck on you (released in maart
1960, big hit) sloot z'n rockpc-
riode af. In juli van dat jaar pakte
hij uit met «It's now or never 'n
nummer dat zich niet meer tot de
rockfans richtte, maar tot het
breedst mogelijke publiek, waar
onder al diegenen die vijf jaar lang
niks anders hadden gedaan dan
gekankerd over zijn obscene op
tredens. Verandering van genre,
maar niet van sukses. «It's now or
never» werd een wereldhit met
duizelingwekkende verkoopcij
fers. Elvis vervo'gdc in hetzelfde
genre met klappers als Are you
lonesome tonight?», «Surrender».
Wooden heart», allemaal vol
treffers: million-sellers
IN DE SCHADUW VAN
THE BEATLES
In 1963 kwam echter de kentering
Verrassend voor de insiders was
dat «One broken heart for sale
m de Amerikaanse Top 20 bleek
hangen rond de 10e plaats, er
kwam geen doorstoot naar dc top.
De oorzaak was het nieuwe geluid
dat the Beatles op de popmarkt
afvuurden Met sterk ritmische
songs als «Please please me»,
«From me to you» en andere gil
lers veroverden zij de wereld cn
plaatsten zij alle gevestigde zan
gers in de schaduw. Vergeleken
nel op dit vlak zwaar geblunderd
heeft. Kwaliteit was blijkbaar niet
van belang, wèl de poen. En die
kwam zoet binnen. Elvis bleef de
best betaalde artiest, en hoe zwak
de films (Hik waren, zijn gage
bleef stijgen.
GESLAAGDE COME
BACK
In mei 1967 huwde Elvis de 11
jaar jongere Priseilla Beaulieu.
een juf die hij jaren tevoren tijdens
zijn legerdienst in Duitsland had
leren kennen. Elvis begon blijk
baar weer zin te krijgen in dc mu
ziek en geestdriftig hervatte hij
zijn werkzaamheden. Precies 9
maanden na zijn huwelijk werd hij
al vader: het was een dochter. Lisa
Marie.
Hij trok terug naar dc opnamestu
dio in Nashville en nam nieuw ma
teriaal op: «Big boss man». «Gui
tar man», «U.S. male», Hij be
landde ermee in de charts maar
scheerde geen hoge toppen
Van een echte come-back werd
maar eerst sprake in 1968 toen hij
een TV-show maakte voor NBC
Het was dc eerste keer sinds 1961
dat hij terug optrad. De show werd
denderend onthaald.
Aangespoord door dat sukses trok
hij in januari 1969 naar de studio's
in Memphis waar hij 36 nieuwe
nummers opnam. IX' supervisie
was er in handen van Chips Vlo-
man, een producer met een om
vangrijk palmares hits met vedet
ten als The Box Tops. Dusty
Springfield. Joe Tex. Dionne
Warwick. Wilson Pickett. Joe Si
mon, Neil Diamond, Merrilee
Rush.
Daar nam hij de nummers op die
de daaropvolgende jaren nieuwe
wereldhits werden: «In the
ghetto». «Suspicious minds»,
-Don't cry daddy», Kentucky
rain»Elvis zorgde ook voor de
belangrijkste popgebeurtenis van
1969. Hij trad toen een maand
lang. twee maal per avond, op in
het gloednieuwe, keihard chicque
«International Hotel» in Las Ve
gas. De belangstelling voor dit op
treden was indrukwekkend: elke
avond zat dc zaal (kapacitcit:
2000) twee maal vol. een maand
lang. De kritieken op dit optreden
waren unaniem gunstig, zeer en
thousiast. In The London Evening
DE WEG NAAR HET
EINDE
In 1972 verliet zijn echtgenote
hem, zij verkoos hun karateleraar.
Dit moet een zware klap geweest
zijn voor Elvis, want van dan af
begonnen onheilspellende geruch
ten over de king door te sijpelen.
Berichten over een wankele ge
zondheid. fysisch en psychisch.
Enkele malen werd hij in een zie
kenhuis behandeld Er werd ge
fluisterd dat hij ernstige intestinale
moeilijkheden had. dat zijn lever
aangetast was. dat hij kanker had.
Er w erd gezegd dal hij aan pa
ranoia leed achtervolgingswaan-
zin: angst om ontvoerd of bescho
ten te worden. Vele geruchten,
maar evenveel waarheid?
Vorige week dmsdag vond road-
manager Joe Esposito (één der le
den van dc «Memphis mafiade
klan rond Elvis) Elvis bewuste
loos. Nadat hij een ziekenwagen
had gebeld, paste hij de mond-
aan-mondademhaling toe. Zonder
resultaat. Elvis werd overgebracht
naar het ziekenhuis waar hij de
zelfde dag nog overleed. Officiële
doodsoorzaak: hartaanval.
Belvert West (al 16 jaar mede
werker van de King) zei enige uren
vóór Elvis' dood aan een Chica-
gose krant dat Presley zwaar aan
de verdovende middelen was en
bezeten van de angst ;dat had hem
de eenzaamheid ingedreven. De
artsen die Elvis onderzochten zei
den geen sporen van verdovende
middelen op hem gevonden te
hebben, wel sporen van medika-
menten tegen hoge bloeddruk en
darmaandoening. Nog volgens
West had Presley de hele dag door
pillen geslikt en gaf hij zichzelf
injekties in de arm. been of in de
dijen. Samen met een kollega
heeft West een boek over Elvis
geschreven, titel Elvis: what
happened? He\ verschijnt bin
nenkort.
De dag na zijn overlijden maakte
Elvis' verloofde bekend dat zij
zinnens waren met kerstdag te
huwen.
Donderdag 18 augustus, amper
twee dagen na zijn dood. werd El-
vis begraven. Koninklijk. Met 10
sneeuwwitte Cadillacs en 39
volgwagens. Meer dan 2500
bloemstukken lagen op zijn graf
Een kleine honderdduizend fans
woonden de begralenis bij. Elvis
werd bijgezet in een mausoleum
van roze marmer, gereserveerd
voor de familie. Daar konden(en
kunnen) de fans hem noe een laat-
Standard, schreef Ray Connolly:
«Ik heb de show al drie maal-ge-
zien en ik kan u verzekeren: hij is
sensationeel, beter dan iemand
zich ooit had kunnen inbeelden
Deze prestatie kon niet hoog ge
noeg geschat worden. Want ie
mand die nog tijdens zijn leven
een legende is en na jaren afwe
zigheid op het podium opnieuw
optreedt, moet wat in zijn mars
hebben om zijn aureool te kunnen
bevestigen. Elvis deed dat. De
fans waren in de zevende hemel.
Nadien zou hij nog enkele keren in
datzelfde International Hotel op
treden. evenals in de Astrodome in
Houston en elders in de States. Hij
maakte ook nog een suksesrijke
TV-show Aloha from Hawaii»
die via een satelliet wereldwijd
werd uitgezonden en bekeken
werd door circa 1 miljard kijkers.
