JAAR\AM
r Klubfilms
k Filmklubs
TONEELKRING
DE SCHAKEL
FLEURT OP,
DE DAG DAT
DE PAUS
ONTVOERD
WORDT
AKTIVITEITEN
TE AFFLIGEM
- 14-J 0-77 - De Voorpost
zaterdag 16 oktober: leken-, schilder- en boetseeratelier
voor de jeugd vanaf 9 30 u
maandag 17 o ktober: Kulturele voordracht door lie, Renaal
Devisch «Is een centraal-afrikaanse samenleving primi
tief?». Deze navorser bij het Nationaal Fonds voorweten
schappelijk Onderzoek en Lektor aan het Centrum voor
sociale en kulturele antropologie aan de KUL stelt de vraag
of een orale kuituur, samengaand met een eenvoudige
subsistentie-ekonomie «primitiever» of «minder ontwik
keld» is dan de westerse samenleving. Geen enkele globale
teorie laat toe zonder etnocentrische vooringenomenheid
het probleem van de grondige technologische en socio-
kulturele verschillen te behandelen.
Om op zeer konkrete wijze onze vertekende waarde
oordelen m.b.t. andere kuituren bloot te leggen zal spreker
gebruik maken van gegevens geïllustreerd met dia's uitzijn
tweejaarlijks anthropologisch onderzoek te midden van een
lokale Yeke-samenleving op 600 km ten zuiden van Kin
shasa in Zaïre.
woensdag 19 oktober: Poppenspel voor de jeugd «Koks
ken in Schotland» 14.30 u.
vrijdag 21 oktober: maandelijkse werkvergadering van de
plaatselijke VTB-VAB-Diaklub. (20 u)
zondag 23 oktober: teken-, schilder- en boetseeratelier
vanaf 9 30 u.
«Jaar van het Dorp»
U heeft nog tijd tot 15 oktober, dus nog maar even, om uw
tekst van maximaal drie getypte bladzijden i.v.m. uw dorp in
te sturen naar A. Van Nieuwenhove, Pastorijweg 42, 1790
Hekelgem.
L.H.
n-m
DE NATUUR VAN HET KWAAD ZIT IN ONS ALLE
MAAL (Robert Mulligan).
Op 27 oktober vertoont de Katolieke Filmliga in de zaal aan
de Pontstraat 11 Robert Mulligan's «The Other». De kineast
zelf noemt de prent een «psychological terror story». U weet
dus waar u vanaf 20 uur aan toe kan zijn.
«The Other» speelt zich af in een landelijke gemeente van i
Connecticut (USA) in een prachtig dekor van bossen, heu
vels en weiden. De familie Perry woont in een grote hoeve, I
de hele film door heerst daar een levendige bedrijvigheid in
de kamers. i
De film gaat over de tweelingbroers Niles en Holland. Hol- J
land is een plaagziek, koel, gesloten, zelfs wreed jongetje
terwijl zijn broer net het tegenovergestelde is. Niles is teder
en liefhebbend.
Er gebeuren echter vreemde dingen: vader stort van de
keldertrap wanneer een valluik boven zijn hoofd dichtslaat,
een neefje wordt op een uit een hooi stekende riek dood JC
gespietst, moeder, die in een depressieve toe
stand ve rkeert, rolt van de trap en blijft verlamd en stom vool
de rest van haar leven, de boorling van de oudste zusteifl
wordt gekidnapt en verdronken teruggevonden in een wijn-|
ton. Wat is de verklaring van dit alles? Ziedaar het scenario
dat Thomas Tyron schreef op basis van zijn eigen boek.
Een fantastiek filmwerk zal u dus wel begrijpen dat net al^ p
één der andere prenten van Mulligan, «To kill a mocking
bird» baadt in het terreurklimaat van een klein stadje zoalgewoi
die wordt ervaren door kinderen. «The Other» is geen gej te s
makkelijke film, bij wijlen zelfs luguber maar toch echt erteind
aanvaardbaar gemaakt voor de toeschouwer. Het is eenerkei
cinematografische poëtische evokatie die verkennindiillnc
brengt naar de duistere aspekten van de kinderpsychologe c
gie. indiè
De sentimentele en emotionele wereld van de personage id .w.
krijgt hier zoals we van Mulligan gewoon zijn, een apart^ond
dimensie door het gebruik van een realistische beschrijvingen ir
en rekonstruktie van een specifieke omgeving en periode, (oners
houdt de Russische grootmoeder Ada, de engelbewaarde^r m<
maar ook de motor van vele handelingen, maar in het oog
Moeilijk om zomaar uit te leggen, want ook haar verhaal i£N
omwevenmet magisch-realistische en parapsychologisch^, i
elementen.
De regisseur: Robert Mulligan behoort tot een reeks Ame-
rikaanse kineasten die hun job leerden bij de Californischei 9
en-of New Yorkse televisie en dan later naar de film over!
stapten (allemaal geboren tussen 1920 en 1930). VooPj
Mulligan gebeurde dat overstappen in 1957 toen hij vie
producer Pakula aangezocht werd om «Fear strikes out»^
te regisseren. Vier daaropvolgende produkten van zijn ham
ontgoochelen maar wanneer hij in 1963 weer met Pakula i^
de boot stapt om «To kill a mockingbird» te maken schiej
hij raak. De film is een sukses.
En zo groeit Mulligan uit tot een Amerikaans bioscoopfilmef
op hoog niveau, die evenwel dat sprankje mist dat hem tq
een groot kineast zou maken. Toch leverde hij nog mod
werk af: «Summer of '42» (1971), «The Other» (1972) eF
onder meer ook nog «The Nickel Ride» (1974).
In bijna al deze films treft 't meesterschap van. Mulligan k
het gebruik van stilte en schaduwen. Twee middelen val
kameravoering en klankband die we ook in «The Otheri
terugvinden want daar is de struktuur eveneens geschoeii
op de overgang van de helderste klaarte naar de duisternisj
Generiek:
Regie: Robert Mulligan
Scenario: Thomas Tryon gebazeerd op zijn eigen boek.
Fotografie: Robert Surtees, De Luxe Color
Montage: Folmar Blangsted, O. Nicholas Brown
Muziek: Jerry Goldsmith. t
Vertolking: Uta Hagen (Ada), Diana Muldaur (Alexandlp
Perry), Chris Udvarnoky (Niles), Martin Udvarnoky (Hof
land).
Produktie: Robert Mulligan en Tom Tyron voor Re*J
Benchmark productions. F1'
Duur: 100 minuten ft
USA, 1972. te:
René De Witte. (ir
jP'geb
Jovera
leen I
iepen
d aar
Enkele fundamentele opties i.v.m. de aktiviteiten ter gelej
heid van het «Jaar van het Dorp» werden te Meldert r
vastgelegd. Centraal wil men stellen het in het Centruni
stellen van markante zandstenen aldus verwijzende nafl
funktie van het Middeleeuwse Meldert dat destijds mei
zandsteengroeven het bizonderste centrum was tuT
Aalst en Brussel.
Rond dit centraal punt, tevens
blikvanger die met de nodige
luister zou worden ingehuldigd,
wil men door de Kulturele Kring
een tentoonstelling over de
Meldertse geschiedenis en dan
vooral in het thema «Meldert
Vroeger» laten organiseren
zoals trouwens reeds vroeger
door deze organisatie werd ge
realiseerd.
In het Parochiecentrum zou de
stal worden ingericht tot een
herberg van rond de jaren
«1900» en ook typische volks
spelen zouden eraan te pas
komen, Als daarbij dan de pa
rochie wordt opgevrolijkt met
zoveel mogelijk bloemen aan
elke gevel en er wordt een aktie
gevoerd om milieu
onvriendelijke gedrochten uit 't.
landschap te weren zoi
«Jaar van het Dorp»
gemerkt te Meldert voi
gaan.
Ook, om de gemeente bej
leren waarderen, wil mei
wandeling inrichten per
zoen, eventueel gekoppeli
bezoek aan een of
boerderij waarbij deze boi
rijen dan een typische
zouden krijgen.
Moest men bij deze aktivi'
dan nog het boek over di
schiedenis van Meldert kul
presenteren dan zou deze
zeker aan standing en vj
aan historische waarde
nen.
Aardappelen schillen met Sara, geen werk voor de paus dacht je? (JM)
Kijken naar de kommentaar op zijn eigen ontvoering, een zichtbaar opgeluchte Paul (paus) Seghers. (JM)
Herman Daelman als Samuel
Leibowitz typeert uitstekend.
Het natuurlijk akteertalent van
Chris Verhoeven als Sara en
Ella Looman als dochter My-
riam werd bevestigd. Paul
Seghers zette de figuur van de
minzame paus stevig op de
planken terwijl Herman Ravijts
een statige kardinaal vertolkte.
Nogal sterotiep en overdre
ven was de vertolking van de
rabijn, een sluwe, vrekkige en
bange vent, te weinig in de verf
gezet door Ulrich De Boitselier.
Een revelatie was het optreden
van de uit Gijzegem afkomstige
Hendrik Wijnendaele. Deze
jongeman bewoog zich zeer
vlot over scène maar kan best
wat lessen diktie gebruiken.
Film en techniek
Om filmshots te verwerken in
een toneelstuk moet met veel
faktoren rekening gehouden
worden. De belichting mag niet
te sterk zijn. Wat vooral hin
derde was het dubbel gebruik
van het scherm. Enerzijds was
het een wandversiering en an
derzijds verving het het TV
scherm waar de familie zit naar
te kijken. Het doet 'n beetje
onnatuurlijk aan dat men staart
op een uitgeschakeld toestel.
Beter had men met video ge
werkt en gewoon op twee toe
stellen de toeschouwers laten
meegenieten. Waarom niet zo
realistisch mogelijk zijn? Nu
goed het was toch een fijn idee
om de aktie buiten te verfilmen,
goede opnamen waren dat!
Kon niet gezegd worden van
het studiowerk. De twee TV
kommentatoren waren goed
ter taal maar hun werk werd
enigszins verknoeid door de
slechte kwaliteit van de film.
Tenslotte nog een woordje in
verband met de toneelattribu
ten. Het ontploffingsmecha
nisme kon veel lachwekkender
en bombastiser uitgewerkt
worden. Tijdens de grandioze
akties van Sam, eens met de
hulp van de paus, kon het pu
bliek wel lachen, maar het werd
geen dijenkletserij. Alleen al
het systeem om mieren met
dynamiet te verdelgen is zo
lachwekkend dat het best sterk
benadrukt mag worden.
Met deze opvoering heeft de
toneelkring De Schakel bewe
zen dat het onder de regie van
Tuur Van Den Brulle boeiend
teater kon brengen. De twee
dracht die vorig jaar in haar ran
gen heerste en die resulteerde
in minder goede produkties is
voorbij. De Schakel bewees dat
haar oude glorie nog niet hele
maal tot het verleden behoort.
Roel Van de Plas
Sara Chris Verhoevenhoudt haar hart vastA Is Sam Herman
Daelmankwaad wordt kan van alles gebeuren
De toneelkring De Schakel zette het toneelseizoen in de stadsschouwburg in met een
puike voorstelling van het beroemde (en beruchte) blijspel «De Dag waarop de paus
ontvoerd werd» van de Braziliaan Joao Bethencourt. Bij het schrijven van dit stuk
werd de auteur geïnspireerd door de menselijkheid van paus Johannes XXIII die in de
bijna vijfjaar dat hij te Rome zetelde een nieuwe sfeer van verdraagzaamheid schiep.
Het stuk dat onder de regie van
de auteur (ook beroemd
toneel-film- en TV regisseur)
voor 't eerst opgevoerd werd
in het Teatro Copacabana in
Rio de Janeiro werd in Zuid-
Amerika en in Europa een groot
kassukses. Het was het Thea
tre de la Mar in Amsterdam,
dat, met in de hoofdrol de ge
kende Lex Goudsmid, de Ne
derlandse kreatie bracht.
Wat nu de inhoud van het stuk
betreft, kan men al naar gelang
zijn ingesteldheid, zich aan de
meest uiteenlopende beoorde
lingen wagen. Niet iedereen
kan het eens zijn met het tema:
een ontvoering (de paus) en
een losgeld (een dag vrede).
Sommigen zien het een fun
damenteel oneerlijk werk dat
vrede beoogt, ten/vijl anderzijds
het geweld aangewakkerd
wordt en zelfs in het stuk, zij het
dan vrij onschuldig, sterk tot ui
ting komt.
Anderen denken dan weer aan
een geëngageerd godsdien
stige boodschap. Laten we hier
bij dergelijke diepzinnige dis-
kussiepunten niet te lang blij
ven stilstaan en het eenvoudi
ger stellen. Ontvoeringen en
gijzelingen zijn aktueel, een
paus wordt ontvoerd. Astrono
mische bedragen als losgeld
zijn de gewone gang van za
ken. Komen we hier bij het los
geld dan slaan we een utopi
sche weg in en daar struikelen
nogal wat filosofen over. Hoe
zou een vredesdag in de letter
lijke zin over gans de wereld
kunnen bestaan? De auteur
zegent de wereld met zo'n dag
maar stelt dat tegelijkertijd erg
relatief voor. Immers pas voor
bij en het geweld laait in alle
hevigheid op.
Ontvoerd met weinig dwang
Tijdens een offcieel bezoek
aan New York slaagt de paus
erin ongemerkt langs een ach
terdeur het luksueuze Waldorf
Astoria hotel te verlaten. Taxi
chauffeur de Jood Samuel Lei
bowitz moet hem naar een na
bijgelegen Karmelietenklooster
brengen maar ontvoert hem
met zachte dwang naar zijn ei
gen woning in Brooklyn. Als los
prijs vraagt hij voor zijn «ge
vangene» aan de UNO 24 uren
volledige vrede over de ganse
wereld.
Samuel had drie kinderen,
maar verloor zijn oudste zoon
in de oorlog in Vietnam. Zijn
haat tegen geweld werd dan
geboren.
Terwijl de paus zich best thuis-
voelt bij Sara, Irving en Myriam
er helpt bij het schillen van de
aardappelen, het plukken van
groenten en met smaak eet van
de kosjes soep, schaak speelt
met Rabijn Meyer staat de we
reld op stelten. Door het ver
raad van de rabijn wordt de villa
omsingeld. Overal politie die
Samuel op afstand houdt door
een vernuftig ontpioffingsme-
chanisme dat oorspronkelijk
moet dienen om ongedierte te
verdelgen. Uiteindelijk komt de
vrede er toch, 24 uur en geen
minuut meer.
Goede vertolking
Wij zijn zeer opgetogen dat een
amateursploeg een dergelijk
moeilijk stuk, vooral dan tech
nisch, durft programmeren.
Deze durf is slechts een begin.
Als er daarna hard gewerkt
wordt dan zijn de resultaten
evenredig. En inderdaad een
homogene ploeg van de Scha
kel heeft deze komedie, die vol
steekt met plezierige dialogen
en met een vleugje sentiment
tot een zeer genietbare voor
stelling gemaakt. Toch enkele
tekortkomingen. Wat ons het
meest hinderde was het ont
breken van een typisch joodse
sfeer en een onvoldoende kon
trast tussen joodse en katolieke
gebruiken. Wat wel tot in de
puntjes bewerkt was, was de
techniek. Maar de technische
moeilijkheidsgraad zit niet al
leen in elektrische en elektroni
sche snufjes maar zeker ook in
het dynamisme waarmee de
akteurs over scène evolueren.
En was deze vlotheid bij de
aanvang zoek, (op rekening
van het zenuwstelsel te schrij
ven?) dan was het tweede be
drijf één en al beweeglijkheid
én aktie. hielp daaraan mee het
uiterst funktioneel en verzorgd
dekor.
Ook de paus (Paul Seghers) steekt een handje toe om met springtuigen de politie op afstand te houden. (JM)
