ü-
KULTUBEEL CENTRUM OF KINDERBOERDERIJ
TE BAARDEGEM
Een heet Hangijzer!
10-4-11-1977 - De Voorpost
In een perskonferentie begin oktober 1976 lichtte burgemeester Robert De Pauw zijn plan,
weldra te Baardegem een Kultureel Centrum voor de Falluintjesgemeenten op te richten, toe.
En dit als exponent van een volwaardig kultureel, folkloristisch verenigingsleven in de Falluin-
tjes. Voor circa 2,5 miljoen wist het gemeentebestuur zich «Van Straetens Hof», een hoeve met
ruime boomgaard, centraal gelegen, aan te schaffen met het doel om te bouwen tot een
volwaardig kultureel centrum van het kleinste type (D) en anderzijds een domein voor pas
sieve rekreatie. Het hele projekt was wel duidelijk te scheiden in twee luiken: het éné, de oude
hoeve met bijgebouwen als ruime schuur, stallingen en ruime binnenkoer en anderzijds de
boomgaard als domein voor passieve rekreatie (wat bvb aanleg van speelpleinen op sportvel
den uitsluit) en waarvoor reeds 635.000 fr als betoelaging werd ontvangen.
Voorlopige onkostenraming beliep ongeveer 24 miljoen maar wel werd gevreesd dat moest
de realisatie uitgesteld worden de kosten beduidend hoger zouden komen te liggen.
De Hoeve zou in de oude bouwtrant worden gerestaureer en funktioneel gemaakt. Op de
binnenkoer zou een overdekte en afgesloten wandelgang komen ook dienend als tocht- en
lawaaiportaal en tentoonstellingsruimte. Verder waren nog voorzien in de hoeve een biblio-
teek, cafetaria met foyer en bijhorende keuken, sanitair en kelder, twee vergaderzalen, een
jeugdinstuif en drie hobbyiokalen met afzonderlijk sanitair, een gelijkvloers lokaal voor ouden
van dagen en boven een vestiaire, koffiekoeken en vergaderzaal voor tachtig personen.
De polyvalente zaal zou bereikt worden via een doorgang met beglaasde wand met zicht op ae
binnentuin. De zaal zelf zou bevatten: een tochtportaal, ontvangsthall, vestiaire en sanitair,
keuken, kabine met bergen tentoonstellingsruimte, doorgang naar podium, zaal van 16 bij 20
m zitruimte met podium van 16 m bij 9 m en, onder het podium, 4 kleedkamers, een grotere
kleedkamer, sanitair, foyer en bergplaatsen.
Verder is er de stookplaats en een parkeerruimte te bereiken langs een verlenging van de
Blokveldweg.
Technisch zou het hele centrum up to date zijn met ook een noodverlichting, een dimmerbord,
een lichtorgel met zes kringen, tuin- en parkverlichting en qua klankinstallatie verlichte
signalisatie, klanktafel voor P.U., recorders en mikrofoon, versterkers, interfooninstallatie en
luidsprekers in verschillende lokalen.
Kulinair zou er een grote keuken zijn voor feestmaaltijden, een keuken voor lichte maaltijden
en een koffiekeuken en verder centrale verwarming in verschillende kringen.
Na de Fusie
Na de fusie zou de hele realisa
tie werk zijn voor het nieuwe
bestuur. Schepen van Kuituur
Jan Caudron, nu volksverte
genwoordiger, bracht twee
maal een bezoek aan Baarde
gem in verband met deze plan
nen. Eens bij de voorstanders
van het projekt, en eens bij de
tegenstanders want die waren
er, vermits de dorpspolitiek te
Baardegem nogal hevig had
gewoed, ook. Als slotsom
noemde de schepen het hele
geval een «heet hangijzer»
waarover nog wel wat inkt zou
vloeien.
Gracienne Van Nieuwen-
borgh
Gracienne Van Nieuwenborg.
't gratievol B.S.P.-raadslid
Aalst dat een week als (onbe
zoldigde) hoofdmonitrice
meewerkte aan het Jeugdate
lier te Baardegem tijdens de
vakantie, houdt er echter een
heel andere visie op na, wel
beklemtonende dat het niet
gaat tegen wie of wat en dat
deze zaak niet mag «verpoli
tiekt» worden. Via de Notulen
van de Baardegemse raads
vergaderingen komt ze tot vol
gende historiek waarbij ze dan
haar eigen opmerkingen en vi
sie voegt.
Wat voorafging:
Op 18.2.74 besluit de Baarde
gemse Raad tot aankoop van
het domein van de erven De
Cuyper- Van der Straeten,
groot 98 a 64 ca als geschikt
voor rekretiegebied voor de
jeugd.
Op 9.5.74 vraagt de Raad toe
stemming het goed voor 2,5
miljoen te mogen aankopen
wat op 4.8.75 door de hogere
overheid wordt bekrachtigd.
Op 22.09.75 aanvaardt de Raad
de toelage van Streekekono-
mie van 635.000 fr. met als
voorwaarde dat de bestem
ming zou zijn een «openbare
groene ruimte voor passieve
rekreatie». Zo aan deze voor
waarde niet wordt voldaan kan
Baardegem er worden aan ge
houden de som terug te beta
len. «Geen enkel deel van het
betoelaagde gebied mag aan
de voorgenomen bestemming
worden onttrokken».
Op 5.02.76 werd de som door
Ruimtelijke Ordening (streek-
ekonomie) uitbetaald alhoewel
de gemeente, overeenkomstig
met het kontrakt met Streek-
ekonomie, geen BPA voor
deze zone had opgemaakt. Dit
moest gebeurd zijn binnen het
jaar, dus vóór 5.02.77. Deze
procedure hield het risiko in dat
de subsidie zou moeten wor
den terugbetaald.
Op 22.09.75 besliste de Raad
tot oprichting van een kultureel
centrum met bibliotheek ten
einde de staatstoelagen te
krijgen en een ontwerper aan te
stellen.
Ogenschijnlijk was er geen te
genstrijdigheid in deze beslis
singen doch bij nader inzicht
bleek wel dat alleen een ver
bouwing van de hoeve als kul
tureel centrum niet zou vol
staan maar dat er polyvalente
zaal voor minimaal 300 perso
nen moest zijn en deze zaal,
die een geheel moest vormen
met de boerderij, zou nergens
anders kunnen worden ge
bouwd dan in de boomgaard,
zone voor passieve rekreatie...
Op 13 jqnuarie 1976 nam het
Kollege het besluit architekt
Buelens aan te stellen om een
voorontwerp te maken doch
hier zou de verantwoordings
nota ontbreken, een nota
waarin het socio-kultureel le
ven van de gemeente moest
beschreven worden en waarbij
moest worden aangetoond dat
er vraag en behoefte aan der
gelijke infra-struktuur bestond.
Eerste fase:
Voor betoelaging van een kul
tureel centrum zijn er drie fasen
voorzien en alleen wanneer
fase 3 voorbij is kan de minister
'n vaste belofte van betoela
ging doen Het projekt van
Baardegem bevindt zich nog in
de eerste fase. Over de ver
bouwing van de hoeve had een
gesprek plaats met een afge
vaardigde van de Kommissie
voor Kulturele Centra maar
over het plan van de nieuw
bouw nog niet. In een brief dd
17.9.76 gaat de minister ak
koord met het advies over de
verbouwing van de hoeve en
De achterkant van de hoeve, misschien kinderboerderij, weldra? JM
Robert De Pauw (JM)
onder voorbehoud van enxeie
wijzigingen zou men een defini
tief «ontwerp» mogen opma
ken.
Toestand op 1 januari 1977:
Na de fusie werd vastgesteld
dat er geen samenhangend
dossier bestond en dat alle ge
gevens opnieuw moesten sa
mengebracht worden.
De gemeente Baardegem,
door geen BPA in te dienen,
binnen de wettelijke termijn,
zou de stad Aalst het risiko
doen lopen de 635.000 fr te
moeten terugbetalen.
Belofte van betoelaging voor
aankoop of bouw kultureel cen
trum zou er niet bestaan en het
gemeentebestuur van Baarde
gem zou zich kontraktueel ver
bonden hebben in de betref
fende zone niet te bouwen.
Gracienne Van Nieuwen-
borgh vraagt zich af:
socio-kulturele situatie
Baardegem
Baardegem, kleinste deelge
meente, beschikt over de SM
«Ons Huis» in de Hoogstraat,
«Gasthof Vonck» en de Paro
chiezaal aan de kerk, alle drie
met een feestzaal. Het socio-
kultureel leven te Baardegem is
vrij bloeiend en de infra-
struktuur betrekkelijk uitge
breid. Is hier nog vraag naar
een vierde zaal? Waarom
werden de leegstaande klaslo
kalen niet reeds vroeger inge
schakeld?
hoevestruktuur
De hoeve is nog volgens het
type van vóór enkele decennia
waarbij aan mechanisatie niet
werd deelgenomen. Mag met
dergelijk waardevol erfgoed op
de vooravond van het «Jaar
van het Dorp» dermate worden
omgesprongen?
geschikte ontmoetingsli-
kalen?
Is het redelijk woon- en slaap
vertrekken en ovenkot zonder
noemenswaardige aanpassin
gen om te dopen tot vergader
zaal. hobbylokaal, jeugdinstuif
en lokaal voor derde leeftijd?
Zijn de ruimten hiervoor niet
veel te klein, in moderne opvat
tingen slechts geschikt voor 5 a
8 personen?
voor Baardegem of voor
de Falluintjes?
Waar noch Moorsel, noch Mel-
dert noch Herdersem vroeger
énige inspraak konden laten
gelden in dit Baardegems pro
jekt wordt het plan nu voorge
steld als zijnde van de Falluin
tjes. Zouden mensen uit de an
dere drie gemeenten naar
Baardegem trekken voor jeugd-
instuif, kaarting, vergaderin
gen, hobbyklubs? Dit zou wel
het geval kunnen zijn voor een
folkloristisch feest, voor een
tentoonstelling.
Overigens zou een centrum
voor de Falluintjes beter gele
gen zijn in het meer centrale
Moorsel.
Dit zijn allemaal bedenkingen
en vragen die Gracienne Van
Nieuwenborgh zich en ons
stelt.
Alternatief
Nu een volledig dossier over
het projekt werd samengesteld
kan met kennis van zaken een
beslissing worden genomen
Niet alleen bliift de noodzaak
om ten spoedigste een BPA op
te stellen maar is er ook de
slechte toestand waarin de
hoeve zicht bevindt. Om groter
onheil te voorkomen zijn on-
dersteunigen en herstellingen
dringend noodzakelijk. Boven
dien stelt men vast dat de aan
grenzende leegstaande rech
tervleugel van de gemeente
school voor socio-kulturele
doeleinden (biblioteek) wordt
ingericht
Gezocht dient naar een alterna
tieve oplossing die rekening
houdt met de werkelijke be
hoeften van de bevolking,
meent Gracienne Van Nieu-
wenborgh. Waar de rechter
vleugel van de school gebruikt
wordt voor socio-kulturele doel
einden kan de boerderij in haar
oorspronkelijke staat worden
hersteld en evolueren tot een
KINDERBOERDERIJ waarbij
dan de boomgaard zou kunnen
blijven als zone voor passieve
rekreatie waarvan de dieren
van de boerderij en een bouw-
speelterreintwee speciale aan-
trekkingspunten zouden kun
nen zijn. Wie het sukses van de
huidige kinderboerderijen in
België, o.a. in Brakel. en in Ne
derland kent en wie bewust is
van de pedagogische waarde
ervan voor onze jeugd zal het
belang van dit voorstel kunnen
inzien.
Verder zou, steeds volgens
raadslid Van Nieuwenborgh,
het behoud van de landelijk
heid in de Falluintjes meer ge
diend zijn met de oude hoeve
dan met een modern kompleks.
Robert De Pauw
«Uitgerekend in het nog zeer
landelijk gebleven Baardegem
waar bovendien de boerenstiel
nog alledaagse kost is een
kinderboerderij oprichten,
vooral dan in vervanging van
het geplande kultureel cen
trum, lijkt me toch een niet aan
gepast en moeilijk te verdedi
gen wisselprojekt, tenware het
alleen zou gaan om bestaande
plannen, komende van be
stuurders die nu naar de positie
werden verwezen, in de
scheurmand doen terecht te
komen» verklaart ons ex-
burgemeester van Baardegem
en nu raads- en OCMW-lid van
Groot-Aalst Robert De Pauw in
zijn riante doening op een vrij
rustige zondagnamiddag.
«Of alle dokumenten ter
plaatse zijn gekomen in
Groot-Aalst weet ik uiteraard
niet. Na 31 december was mijn
rol uitgespeeld en te 0.15 u.
werd de sleutel afgehaald zo
dat ik voor wat er na 31 decem
ber is gebeurd met dossier
stukken ik niet meer verant
woordelijk kan zijn.
Verleden woensdag is er over
het projekt Van Nieuwenborgh
in de Kommissie van Jeugd uit
voerig over gehandeld wat vóór
behandeling in de Gemeente
raad nogmaals in de Kommis
sie zal gebeuren. Persoonlijk
heb ik niets tegen een kinder
boerderij alhoewel ik er te
Baardegem 't nut zo maar niet
van inzien.
De hele zaak is begonnen met
een hoeve die vrij kwam in het
centrum van de gemeente
waarvoor de vraagprijs4,5 mil
joen bedroeg en die gezien de
ligging van de gemeente
eigendom er helemaal rondlig-
gend door ons normaliter
'Een zicht van de binnenkoer
Gracienne Van Nieuwenborgh houdt het bij een kinderboerderij
zien houdt zij alvast van dieren. (SJ)
moest kunnen gekocht worden.
Na twee jaar wachten ben ik
erin geslaagd de hoeve (onge
veer 1 ha) aan te kopen voor
2,5 miljoen zo een minder uit
gave van 2 milj. realiserend.
De aankoop is volledig in orde
en via een lening op twintig jaar
ook betaald
Op dat ogenblik heb ik inder
daad met reglementeringen
wel een loopje genomen doch
achteraf werd mijn houding van
hogerhand volledig goedge
keurd met terugwerkende
kracht en gezorgd voor de no
dige koninklijke besluiten. Wel
hebben we de aankoop moeten
motiveren en omschrijven als
goed gelegen en kunnende
'dienen voor een rekreatiecen-
trum.
Geïnviteerd door een afge
vaardigde van het departement
van Nederlandse Kuituur om
deel te nemen aan een rondrit
door Limburg waar kulturele
centra reeds veel verder zijn
gevorderd dan hier en dat met
«Opbouwwerk Pajottenland»
hebben we het nut van kleine
kulturele centra ingezien zoals
ze door de Minister worden
aangeprezen: niet mastodon
ten in één Centrum maar wel
verdeeld over het hele grond
gebied. Een centrum zou moe
ten dienen voor bevolkings
groepen van 10 15.000 man
en dat deed ons uiteraard den
ken aan «een kultureel centrum
voor de Falluintjes». Primordi
aal werd wel gesteld dat er ze
ker een biblioteek moest in ko
men en Baardegem was de
énige deelgemeente die over
een gemeentelijke biblioteek
reeds lang beschikte, een initia
tief van mijn voorganger onder
impuls van Mark De Bie. Wat
de fusie ook zou meebrengen,
de Falluintjes blijven een af
zonderlijke entiteit die met een
kultureel centrum best zouden
gediend zijn, verklaarde de mi
nister me zelf persoonlijk. De
minister vond het maken van
een verantwoordingsnota wel
nuttig maar niet levensnoodza
kelijk omdat de mensen van
Kuituur hier meermalen zijn
geweest om zich de visu van de
toestand te overtuigen en ge
zien ze onder de leiding ston
den van een gezaghebbende
Broeder Machiels, nationaal en
internationaal bekend als den
ker en realisator van kulturele
centra, was hun advies voor de
minister voldoende bindend.
Zonder dat ik de fameuse ver
antwoordingsnota moest voor
leggen, alles moest vlug
gaan en er waren kredieten be
schikbaar kwamen de
plannen van ontwerper Be
ulens voor de Kommissie voor
de Kulturele Centra die het plan
volmondig toejuichte, kommis
sie die volledig pluralistisch is
ingesteld. Betrekkelijk vlug
kwam de concensus over de
plannen van de architekt en op
17 september 76 betuigde de
minister van Nederlandse Kui
tuur haar akkoord en stimu
leerde ons bestuur, ook zijn ko
ninklijk besluit, voort te gaan.
Voor de hoeve mocht het defini
tieve ontwerp worden opge
maakt, na lichte aanpassingen.
Voor de kwestie van de polyva
lente zaal werd een afspraak
gemaakt begin september.
Wegens de nakende verkie
zingen vond de Kommissie het
niet opportuun dadelijk verder
bree
te gaan en wilde de taak o\jsse r
ten aan de nieuwe gemefendr
raad van Groot-Aalst. h.Te
Voor de passieve rekr«iop
zone was het inderdaad akinc
er niets mocht aan veras he
worden, tenzij mits toesh ar
ming van de minister zelf eint e
voelde ik, mits een kleine
ging in het koninklijk bi
zeker haalbaar. Ten anferde
deze zaal zou maar eenften
deel vragen van die zone
passieve rekreatie (39 m
en er zouden ruim 50 are
schieten, ruim voldoende
ik voor het plaatsen van zitjdigd
ken, een kaarthuisje en di
lijke meer.
Ik heb gewoon logisch enj
nomisch geredereerd
aankoopsom van de
verminderd door het haleij raa,
toelagen waar ze beschil
en verkrijgbaar waren,
sekwentie daarvan was o.
ik tijdens het jaar een
moest opmaken maar
loopt zulks verder uil en i
aan heeft de minister
elders nog geen overdrl
belang gehecht, naar ikl f
neem van persoonlijke rel I
in Streekekonomie Op v
ogenblik dat reeds beslist
dat we Groot-Aalstenaars jva
den worden nog BPA's m ;en
zou het hele geval voor d< er
volgers nodeloos bezwi „j
Trouwens als hun «scha
kollege» het nodig had g< Me
deeld kon het de dossiers
ken en vóór 5 februari 7 f
nodige voor een BPA c
Verder had het geen zin i
BPA op te maken voor de t
teit als ik er nog een stukrv
nodig had voer de polyva U
zaal waarvoor de departer
ten Kuituur en Streekekor
met elkaar in onderhand||^
waren. De fusie-operatie I
dan het hele opzet op de he
gebracht en de taak is nuln h
het nieuwe bestuur. prie
Resumerend: de aankcomoi
ongetwijfeld goed, de prijs het
tastisch, de bestemming mis
sieve rekreatie met een pol Get
lente zaal en een herbouBra
hoeve is een goed op zich Op
dat de Falluintjesgemee het
nodig hebben, Pie'
Of de bestaande zalen, diNa
getal, inderdaad zo pluirop
tisch zijn ingesteld als vmel
voorgesteld betwijfel ik tocl
stelligste want elke partij ki zijn
niet aan haar trekken ketnaé
evenmin als elk Baarderhet
naar. Verder kan geen er bis;
van die drie zalen doorgaa hac
polyvalente zaal bij gebrek Op
de nodige infra-struktuur. Go*
Een polyvalente zaal zoi var
dereen aan zijn trekken I Me
komen en ook de mogelijk dat
inhouden dat de goede altf
sterse groepen zich eens dar
plaatsen en naar de bevol hie
toekomen door te Baarde tuic
een opvoering te verzoi No
voor de Falluintjesstreek. abi
Wat betreft de vrijstaande k brc
lokalen moet ik wel stipulr On
dat die pas nu vrij zijn ge sta
men. Er werd een klas gebi lint
als lokaal voor muziekles Aa
en als die nu afgeschaft Ve
komt er uiteraard een lol bel
vrij. Verder is er dan een «kl be
gevallen en is er nog een lol de
vrij. In mijn periode was ba
slechts één klas vrij en die v» Vo
regelmatig gebruikt als muzi gu
lokaal en voor de dienst zijr
het Kinderwelzijn.
Lees door bil
