i
EEN GROOT GLAS «RUM» TE AALST
MUZIEK OM VAN TE NIPPEN
28 - 18-11-1977 - De Voorpost
Dirk Van Esbroeck
Wiet Van de Leest
Als de Vlaamse folk doorheen zijn geschiedenis één groep met internationale allure heeft
gekend, zal dat wel Rum zijn.
Een aanstekelijk entoesiasme met daarbij een primerende muzikale kwaliteit, drie mooie elpees
en heel wat optredens stonden meer dan borg voor hun populariteit in onze kontreien, maar ook in
het buitenland.
Op 19 november speelt de groep, na twee jaar afwezigheid van het podium en versterkt met een
vierde lid, in zaal Black Boys te Aalst Het hoeft nauwelijks gezegd dat het vooruitzicht van dit
konsert velen hier plezier zal doen. Rum was immers haast een legende geworden en het feit dat
de groep hier helemaal in het begin van een comeback, op bezoek komt verdient meer dan uw
aandacht Allen daarheen! In afwachting, volgend verhaal.
Rum is ontstaan in Leuven op* het
einde der zestiger jaren. Pol Rans
woonde er en Wiet Van de Leest
«studeerde» er. Na enkele jaren
samen kroegspelen werd het twee
tal uitgenodigd voor optredens en
toen Dirk Van Esbroeck in 1971 op
hun boot sprong was Rum gebo
ren.
Een eerste elpee (Philips 6320011)
liet niet lang op zich wachten. We
schrijven 1972.
Bij het verschijnen van «Rum 2» (in
1974 en opnieuw bij Philips) werd
de groep al algemeen aanvaard als
één van de voornaamste eksponen-
ten van onze folkbeweging Nie
mand die in twijfel trok dat Rum
zich een stevige plaats had weten te
verwerven naast Wannes Van de
Velde, De Vlier e.a.
BRITSE LIJN
Terwijl een groep als De Vlier haast
aan restauratiewerk deed op het
gebied van de volksmuziek, en zich
daardoor ook in de kantlijn werkte;
terwijl iemand als Wannes van de
Velde ons liederenpatrimonium als
inspiratiebron gebruikte om op die
traditie in te spelen en heden
daagse tema's aan te snijden,
volgde Rum de Britse lijn (vb. «De
vuurroien band», een vertaling van
een Ierse klassieker die we kennen
van de Dubliners).
De samenzang was een sterk punt
bij Rum en niet zelden werd de ver
gelijking getrokken met de Water
sons en Young Tradition, twee
Britse groepen die zich hebben
toegelegd op a capella. Wiet durfde
wel eens op de banjo spelen en ook
dit leunt aan bij het Britse. Een
banjo is nu met autentiek Vlaams,
bij de Vlier zal je die ook niet horen
De Britten bvb. hebben het instru
ment al lang geadopteerd in de
folk.
Een aantal vergelijkingen dus die
evenwel niets doen aan het feit dat
Rum na korte tijd al niet meer
moest onderdoen voor de buiten
landse folkgroepen. Bovendien is
het dank zij Rum (optredens in Ier
land bvb.) dat het buitenland een
zekere belangstelling heeft gekre
gen voor wat zich bij ons op het
folkgebied afspeelt. Rum had rap
een niet geringe staat van verdien
ste.
RUM 3 (1975)
Het uitgerijpt talent, die eigen ek-
spressievorm kwam tot zijn volste
recht in de derde langspeelplaat
van Rum (Philips 6320 020). Plaat
van uitzonderlijk hoog niveau maar
die door de Rum-fanaten niet altijd
wordt verkozen boven de tweede
en dit, omwille van een zekere hete
rogeniteit Vooral kant twee geeft
een overzicht van de diversiteit in
de muzikale interessesferen van
het drietal, men muziseert elk naar
eigen voorliefde. De split wordt
hier al aangekondigd.
Op kant I vind men Renaissance
muziek, nummertjes die de groep
reeds vrij lang op het podium
bracht, en twee kerstliederen. Dat
is de zware kant. De tweede kant
brengt meer afwisseling met zelfs
«Luna trucumana» en «La arri-
bena», twee Zuidamerikaanse
songs die dankzij Dirk een plaatsje
kregen.
Het allermooiste is in feite «De
Moorsoldaten» een vertaling van
Dirk. («De Moorsoldaten» is van
Duitse oorsprong: het ontstond in
de koncentratiekampen en verwierf
wereldvermaardheid als anti
fascistisch strijdlied)
Ontdekking op de plaats is de bij
drage van zangeres Vera Devos.
Vera heeft de groep leren kennen
bij de Nieuwe Scène. Zij trad ver
schillende keren samen op met
Rum, maar omdat de split in het
vooruitzicht lag bleef dat bij gele
genheidsoptredens. Eind '75 was
het dan zover. Rum ging uiteen.
Pol trok naar het Midden-Oosten,
Dirk naar Argentinië en Wiet
vormde een swing-jazz groep. De
groep stond op een hoogtepunt
van zijn populariteit, het «poeze-
minnekestadium» uit het begin wa
ren ze volledig ontgroeid en er was
heel wat belangstelling in het bui
tenland. Belangrijke optredens: het
Cambridge Folk Festival (1973),
St. Laurent Folk Festival (Frankrijk
1974) en Lenzburg (Zwitserland
1975).
DE MAN ACHTER
DE SCHERMEN
Men zei vroeger van Leon Lamal
wel eens dat hij de vierde man van
Rum is, meer zelfs, dat er zonder
Lamal misschien geen Rum was
geweest. Zoiets is natuurlijk een
beetje bij het haar getrokken maar
het mag gezegd: zonder deze kon-
taktman uit Hoeilaart zou onze
Vlaamse folksien er anders hebben
uitgezien, Rum zou het inderdaad
niet zo gemakkelijk hebben gehad
om naam te maken, De Snaar had
nog langer moeten wachten om
door te breken enz. In 't Liedboek
van deze maand stelt Bart Haghe-
baert hen de vraag in welke mate
Leon invloed heeft gehad op hun
werk.
Pol: Op muzikaal vlak eigenlijk niet.
Na een optreden wijst hij wel eens
op onvolmaaktheden in de uitvoer
ing van een nieuw nummer. Hij
geeft ook wel eens raad in het op
stellen van de volgorde der num
mers. Maar eigenlijk houdt Leon
zich vooral bezig met de praktische
zaken en moeit zich niet met de
keuze van ons repertoire.
Dirk: De vooruitgang van De Snaar
is wel te danken aan het feit dat
Leon voor interessante optredens
zorgt. Jarenlang heeft De Snaar in
tenten en in openlucht gespeeld op
volksbals en bierfeesten. Voor der
gelijke gelegenheden ben je ver
plicht om je tussenteksten en po
diumact te chargeren, wil je dat
alles enigszins overkomt. Een traag
of stemmig nummertje gaat op
dergelijke optredens altijd hope
loos de mist in, zodat je daar op de
duur wel van af ziet. Sedert De
Snaar bij Leon gegaan is, kreeg ze
de kans om voor een luisterpubliek
op te treden. Zo konden ze eindelijk
de dingen uitwerken die ze altijd
wilden doen. Leon kijkt goed uit
waar hij zijn mensen laat optreden.
«ZO KONDEN WE NOG
JAREN DOORGAAN»
Het bericht dat Rum zou splitten
kwam voor veel entoesiastelingen
over als een donderslag. Na zes
aktieve jaren in de Vlaamse show
bizz komt zoiets verrassend aan.
Men is te gewend aan hun aanwe
zigheid.
Bepaalde redenen waren er niet:
«Er zijn 1000 argumenten om er
mee door te gaan en evenveel om
op te houden»vertelden ze zelf. Ze
wilden iets anders gaan doen, per
soonlijke interesses de kans geven
en daarbij, «het had lang genoeg
geduurd».
Kwam daarbij dat men er wou mee
kappen tijdens een bloeiperiode,
Wiet:«Als wielrenner moet je ook
van ophouden weten voor je geen
col meer kan beklimmen».
Dirk zat met het vaste plan naar
Zuid-Amerika te gaan en Argen
tijnse volksmuziek te gaan spelen.
Hij wou er ook gaan filmen. Bij zijn
terugkeer trad hij samen met Juan
Masondo in duo op.
Pol had trouwplannen, vertrok naar
Londen om zich te specialiseren in
middeleeuwse muziek, ging eerst
naar Syrië om een luit te kopen en
sloot zich aan bij het Huelgasen-
semble.
Pol Rans trad eveneens in duo op,
met Lieven Misschaert, een muzi
kant uit Brugge. Zij brachten een
uniek programma van Renaissence
muziek en Vlaamse ballades uit de
16* eeuw. Wiet Van de Leest van
zijn kant zette eerst zijn vioolstu
dies verder te Mechelen. Later
richtte hij samen met o m. Frans
leven de swing-jazz groep Dim
Douce Ambiance op
Maar eerst volgden evenwel heel
wat afscheidsoptredens en een fan
tastische belangstelling, vanuit Ne
derland. Toen Rum in de Beurs
schouwburg te Brussel een aller
laatste noot liet horen verdween
een gevestigde waarde uit de
Vlaamse, Belgische, ja zelfs, Euro
pese muziekwereld.
COME-BACK
Begin van dit jaar deed het gerucht
de ronde dat Rum na twee jaar af
wezigheid van de Vlaamse podia,
weer zou gaan optreden. Heuglijk
nieuws was dat en amper enkele
maanden later stond Aalst als een
der eerste steden in de agenda voor
de Belgische toernee. Ander be
richt was dat de groep versterkt
ging zijn met een vierde beman
ningslid, de Argentijn Juan Ma
sondo.
Minst bekende van het stel alhoe
wel ons folk-circuit hem al adel
brieven heeft geschreven, doorzijn
optredens in duo met Dirk Van Es
broeck.
Juan speelt vooral gitaar, bijvoor
beeld als begeleiding van Wiets
muzettes. Verder doet hij op bou-
zouki ongeveer wat Dirk vroeger
met de mandoline deed: solo,
tweede stem of tegenpartij. Men
zegt van hem dat hij van alle mark
ten thuis is. Hij speelt al 22 jaar
gitaar en leeft van zijn muziek. Om
aan de kost te geraken speelde hij
ongeveer van alles, tot elektrische
gitaar in een balorkestje toe Vroe
ger schuimde hij gedurende enkele
seizoenen met zijn gitaar de
Zweedse restaurants at, om in le
ven te blijven
Hij is een puike muzikant, en wat
ook meegenomen is, bovendien
een simpatieke figuur met dezelfde
mentaliteit als zijn kollega's.
NIEUW GELUID
Niet alleen omdat Juan zijn tech
niek op gitaar, akoestische bas
gitaar en madola, plus daarbij zijn
stem, inbrengt zal Rum ons op 19
november een nieuw geluid laten
horen.
Dat blijkt vooreerst uit het ietwat
veranderd instrumententarium.
Pol Rans neemt de luit, bazuin,
akoestische bas-gitaar en wellicht
ook de gitaar, voor zijn rekening.
Dirk Van Esbroeck speelt gitaar,
fluit en hobo («ik was dat ijle geluid
van mijn mandoline wat beu»).
Wiet Van de Leest behoudt zijn
viool en tenor-gitaar maar presteert
daarbij ook op de berlinitza en een
soort pedaalharmonium dat dienst
zal doen als begeleidingsinstru
ment en zowat de funktie krijgt van
concertina.
Er is natuurlijk ook het repertoire.
Wat in Rum altijd zo aantrekkelijk
was. is hun dinamisme. Hun op
tredens waren telkens weer een be
levenis: bijna iedere keer en dat
bleef zo tot hun einde in zicht was
hadden ze enkele nieuwe num
mers, verse stukjes waarbij andere
instrumenten werden ingescha
keld.
Geen laksheid of voortdurende
-t
zelf-herhaling dus, maar een echt
genoegen om te muziseren en de
zin om steeds maar te evolueren
Toen Rum dus uiteen ging was dat
in volle glorie. Niet omdat men uit
gezongen was, maar omdat elk lid
wat anders wou werd met de for
mule gekapt.
Het hoeft dus nauwelijks gezegd
dat Rum zaterdag te Aalst geen
herhaling zal brengen van vroeqer
Juan. Wiet. Pol en Dirk
Rum. na twee jaar afwezigheid te'Aalst
Pol Rans
Ze brengen nog wel de vlai
nummers van de derde plaat (I
lijk «De Moorsoldaten»), maa f£
wel met een ander arranger
Verder zijn er nog wat muzette
Wiet en enkele nieuwe ballad ene
volkswijsjes an d<
Eigen materiaal ook en dat ifcn t
een nieuwigheid. Pol daaroveiiaarc
Liedboek «We gaan op die i VP-
nummers met te veel de n« Vrije
leggen. Als je de mensen verte oste
die liedjes niet traditioneel en, f
maar eigen werk, beginnen z^uise
tomatisch al met een kritische beg
te luisteren. We weten nog ni alst
die eigen produkten goed ge aleic
zijn om op podium te brengen akte
merk je pas na een zekere tijd alstr
ze met aan de normen blijkt ardv
voldoen, laten we ze gewoon iit di
len.» omis
Rum werkt voortaan ook vol ancfc
een andere formule: enkel kol ond.
ten in grote zalen en slechts zal
toernees per jaar. Men vindt d nkel
piepkleine vierkante meters edei
dium in de klubs te weinig b lann
ging toelaten voor vier man ei erfiri
het ook wel eens prettig is om i ients
treden in een teater met een gi
akoestiek waardoor hun werk 1I
tot zijn recht kan komen. k
Elk lid blijft echter daarnaast X
eigen aktiviteiten voortzetten,
kleine klubs.
Wanneer we dit schrijven ii
nieuwe Rum al gestart met
toernee van twee maanden ir
buitenland. Het gaat van Nedei
(vooorprogramma van de nil
Steeleye Span en waarbij
meer dan eens twee bisnumif
mocht geven) naar Frankrijk, i
seriand en Duitsland Verlj
woensdag had de première p
in de Brusselse BeursschouvV
Drie dagen later te Aalst, u bd
dus rap bij Een aanrader zo fl
als zaal Black Boys zelf. Het II
nauwelijks gezegd Zaal Black
vindt u halverwege de St
brug en de vismijn aan de Cornl
kaai 2. Naast de Dender dus!
Inkom: 120 frank, tenzij u vanj
of morgen, naar Studio 12,1
Zoutstraat te Aalst gaat en kaJj
aan 100 frank haalt Hetzelfdei
in ons kantoor in de Pontstrai
bij onze Voorpost-medewerkeij//oH
wórdt om 20 uur verwacht.
Rene De V
