fOZEF VAN OVERSTRAETEN
UREAAT V ANDRE DEMEDTS-PRIJS
Klubfilms
Filmklubs
JEUGDKRIMINAUTEIT
NTI-EGMONTER IN DE BLOEMETJES
EVEN NAPRATEN MET J. VAN OVERSTRAETEN
De Voorpost - 25-11-1977 - 15
p zondag 18 december 1977 wordt de André Demedts-prijs 1977, met de daaraan verbonden
Ichtplegingen, uitgereikt aan de nu bijna 82 jaar jonge VTB-VAB-voorzitter Jozef Van
[erstraeten. Als initiatief van de Marnixring Kortrijk-Broel en Kortrijk Kleikop zal nu
is voor de zevende keer, de plechtige overhandiging op het stadhuis te Kortrijk plaatsvin-
Dat de André Demedts-prijs-jury dit jaar precies deze «vierkanteanti-Egmonter heeft
jngeduid kan nauwelijks een toeval zijn. Voor de uitreiking die dag komt de Limburgse
everneur L. Roppe van uit zijn «bronsgroen eikenhout» speciaal naar de «Guldensporen-
d» over om zijn vriend en ex-provinciegenoot in de bloemetjes te zetten. Bij deze hulde
rdt tevens Mevr. Polly Van Overstraeten betrokken die nu zowat 55 jaar de trouwe
:tgezelling is van deze Hagelandse Aalstenaar.
N
Jozef Van Overstraeten, nog steeds vitaal, in gesprek met onze mede
werker: Er zijn er wellicht nog anderen die recht hadden op de prijs EL
:ef van overstrae-
gelegenheid van zijn tachtig
verjaardag heeft «De Voor-
:t». nu zowat anderhalf jaar ge
en, een uitvoerig verslag ge-
cht van een lang gesprek met
^,l e merkwaardige Vlaming en
derlander. Het kan dan ook op
ogenblik enigszins overbodig -
overdadig overkomen om
'eer uitgebreid en diepgaand in
aan op de persoonhet leven en
werk, van Jozef Van Over
eten. Zoals wij hem bij zijn
itigste op een vrijmoedige
ze overigens, «het feestvar-
hebben genoemd waarop
n Overstraeten replikeerde dat
irken» alleen ook reeds vol-
nd lijkt het er op dat men
traan haast het predikaat «per-
nent» gaat kunnen toevoegen.
En als het zó is dat het Neder
landse bloed van de Vlamingen
kruipt daar waar het niet kan gaan,
dan is het góéd dat dit, al of niet
«permanent» gebeurt langs de
feestelijk ingeklede en ietwat ver
hulde weg der huldigingen van
mensen zoals Jozef Van Over
straeten.
In de W.P. Encyclopedie van
Vlaanderen zegt men van Van
Overstraeten het volgende: gebo
ren te Sint-Truiden op 2 mei 18%,
voorzitter van de Vlaamse Toeris
tenbond, studeerde Kunstgeschie
denis en oudheidkunde aan de Ge
ntse Rijksuniversiteit toen hij
reeds onderwijzer (1915) en re
gent (1916-1917) was. Een tijd
lang was hij sekretaris van Alfons
Van de Perre. In 1922 was hij me
destichter van de VTB waarvan hij
o.m. ondervoorzitter (1927), se-
Filmikis steekt opnieuw van wal!
Nadat men ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van
de oktoberrevolutie in de Mikisklub de prachtfilm «Dersou
Oezala» van Kurazawa draaide en daarmee een bevredi
gend suskes kende, is FILMIKIS u zal begrepen hebben
hoe men tot die naam is gekomen uit zijn zomerslaap
ontwaakt.
Het aangeboden programma is om van te likkebaarden. U
neemt dus best nota van volgende vertoningen (telkens op
vrijdag en om 20 uur):
9/12/77: Les Ordres van Michel Brault. (Volgende week
meer over deze prachtprent en de redenen waarom Brault
daarvoor de Prijs van de Regie kreeg op het festival van
Cannes)
13/01/78: Punishment Park van Peter Watkins (USA '71)
17/02/78: De opkomst van Duddy Kravitz van Ted Kot-
chef (kreeg «De Gouden Beer» op het festival van Berlijn,
de «Speciale Prijs» van de jury te Atlanta, de «Zilveren
Sirene» te Sorrente en de prijs voor het «Beste Scenario» in
Hollywood)
17/03/78: Dokter Pulder zaait papavers van Bert Haan
stra (Nederland)
14/04/78: Het jaar 01 (L'an 01van Jacques Doillon (Parijs)
5/05/78: De Premie van Serguei Mikaelian (USSR) (Grote
Prijs Internationaal Festival Sovjetfilm, Festival Parijs, fina
list «Age d'Or» te Brussel)
Toegang: u mag telkens binnen voor 80 frank, tenzij uen
dat zou slim zijn van u zich een abonnement aanschaft
(prijs 360 fr, dus 120 fr. reduktie).
Wie graag op de hoogte wordt gehouden stuurt een ver
zoekje naar FILMIKIS, Nieuwbeekstraat, 35 te Aalst.
THE STING in Dido
Op zaterdag 26 november (20 uur) biedt jeugdklub Dido,
Oude Heirbaan te Erpe-Mere ons de gelegenheid om nog
eens «The Sting» te zien. Deze film in een regie van Roy
Hill werd in Amerika bekroond met niet minder dan 7 oscars
(de hoogste onderscheiding die ginds een film kan te beurt
vallen). Het is inderdaad een uitschieter op alle gebieden:
fotografie, dekor, muziek, scenario, spel van de akteurs,
enz zijn zodanig op elkaar afgestemd dat zij een uniek
geheel vormen. De fotografie tot in de puntjes ver
zorgd maakt handig gebruik van de kleuren om het tijds
beeld weer te geven. Het dekor en de kostumes zijn nauw
gezet realistisch en aangepast aan het tijdskader. De mu
ziek het pianostukje «the Entertainer» bvb. is u zeker
niet onbekend.
Scenario: David S. Ward. Akteurs: onder meer Paul New
man, Robert Redford... maar niet:
Rene De Witte
Demedtsprijs 1977 toe te kennen.
De jury hechtte daarbij veel
waarde aan het feit dat Van Over
straeten het toerisme gebruikt
heeft als middel tot ontvoogding
van het Vlaamse volk.
In een pluralistische geest, doch
zonder het verdoezelen van de ei
gen idealistische waarden, heeft
hij gewerkt aan de bewustwording
van de Vlaamse gemeenschap. Hij
lag aan de basis van de verrijking
van het Vlaams toeristisch en kul-
tureel patrimonium o.a. door het
steunen en organiseren van akties
tot bescherming van de natuur en
van het leefmilieu. Daarbij wer
den ontelbare wandelpaden, uit
kijktorens, oriëntatietafels, mo
numentale rustbanken, gedenkpla
ten en kunstmonumenten onder
zijn bescherming ingehuldigd.
Ontelbaar zijn ook de toespraken,
publikaties, artikels, tijdschriften
en boeken die hij verzorgd heeft.
Speciaal wil de jury van de André
Demedtsprijs de uitgave van de
gidsen voor Nederland, Frans-
Vlaanderen, Vlaanderen en het
Walenland vermelden. Het blijven
monumentale werken die nog
steeds geen aanvullingen hebben
gekregen. In dit opzet werkte Jo
zef Van Overstraeten vanuit een
Groot-Nederlandse visie zodat
staatsgrenzen hem in de ont
plooiing van deze grootsse aktivi-
teit niet kunnen hinderen.
In de rubrieken die hij regelmatig
laat verschijnen betuigt hij zijn
Vlaams-nationaal bewustzijn en
draagt dit op de vele lezers over.
Zijn levenslijn wijst alle kompro-
missen af. Jozef Van Overstraeten
heeft het Vlaamse kunst- en kui
tuurleven steeds geaktiveerd en
gesteund door zelf verschillende
VTB-prijzen in te stellen, toe te
kennen en uit te reiken. Door zijn
blijvende grote steun en belang
stelling voor Frans-Vlaanderen en
door zijn objektieve informatie
over en vriendelijke relaties met
Zuid-Afrika beklemtoont Jozef
Van Overstraeten ook die idealen
van André Demedts. De jury wil
in deze hulde ook mevrouw Van
Overstraeten betrekken en dankt
haar voor de steun en de trouw die
het werk van haar echtgenoot heeft
mogelijk gemaakt.
De jury van de André Demedts- Jozef Van Overstraeten, winnaar van de André Demedts-prijs (EL)
prijs is samengesteld uit: Marcel
Notebaert, stcihtend voorzitter.
Luk Vercruysse, stichtend sekreta
ris, Koenraad Dewulf, v.z. Mar
nixring Broei, Dries Vandeputte,
v.z. Marnixring Kleikop, en de
Elslande, de heren V.
Arickx, J. Cordie, J. Daisne, E. de
Béthune, F. De Bisschop, J. De-
leu, M. Denaux, J. De Schaep-
wilde, F. Grammens, A. Lammer-
tijn, J. Storme, L. Vanackere, M.
Vande Kerckhove, R. Vanden
broucke, A. Van Wilderode, L.
leden: Mevr. B. Platteau - Van meester. K. Devriendt, J. De- Verbeke en D. Merlevede.
kretaris (1931) en voorzitter
(1952) werd. In het kader van de
VTB nam hij talrijke initiatieven
zoals o.a. toeristenmarsen, wan
delpaden en het inrichten van
privé-reizen. Tijdens de IP We
reldoorlog stichtte hij het «Ver
bond voor Heemkunde» en «Ons
Heem». Van Overstaeten is
stichter-hoofdrcdakteur van «De
Badgast» (1930), de «Autotoe
rist» (1948), «Het Land van
Aalst» (1952). de «Vlaamse Toe
ristische Bibliotheek» (1962 ca.
175 nummers) en de reeks «Wan
delboekjes» (ca. 15 nummers).
Verder stichtte hij nog de «Vrij
willige Hulp op de Weg» (1953),
VAB- Kongo (1953) en de
«Wacht op de Weg» (1968), even
als diverse prijzen zoals de «Oscar
de Gruyter-prijs» en prijzen voor
fotografie, filmen, dia's enz. Hij
publiceerde een Gids voor Kort
rijk (met Eugeen De Ridder) en
voor Spa, evenals een reeks
«Benelux-gidsen» (sinds 1956) en
een reeks «Restaurants in Vlaan
deren» Van Overstraeten is lid van
o.m. de «Hoge Raad voor Toe
risme» de «Hoge Raad der We
gen» en de «Kultuurraad voor
Vlaanderen». Verder zijn er nog
werken van zijn hand zoals: «In
leiding tot de Heemkunde»,
«Handboek van de Toerist» (jaar
boeken sinds 1951), «De Neder
landen in Frankrijk» (1968).
En wie dacht dat met voorgaande
opsomming alles gezegd is over
Jozef Van Overstraeten vergeet dit
maar liefst want het is pas sedert
zijn vervroegde «oprust stelling»
als leraar dat hij pas goed in aktie
is geraakt. Zo stelt hij voor het
overgrote gedeelte, als hoofdre-
dakteur nog het halfmaandelijks
VTB-VAB tijdschrift samen en
werkt hij tevens reeds verschil
lende jaargangen, met monnik-
kengeduld. aan «wat betekent
mijn familienaam?». Daarnaast
gaat geen week voorbij of Jozef
Van Overstraeten. opent ergens
een wandelpad, onthult een mo
nument, reikt een prijs uit, opent
een tentoonstelling, houdt een toe
spraak, is te gast en wat dies meer.
Voor dit alles, en zeker ook voor
alles wat nog komen moet, was de
André Demedts-prijs jury van
oordeel dat, voor 1977, deze prijs
aan Jozef Van Overstraeten diende
toegekend.
ANDRE DEMEDTSPRIJS IV/
't Opzet van de André Demedts
prijs is: een persoon of een orga
nisatie te bekronen, die naar de
geest en de idealen van André
Demedts op het gebied van het be
vorderen van algemene kunst- en
kuituurverspreiding, de integratie
van het Nederlandse taalgebied,
de verspreiding van onze kuituur
in Frans-Vlaanderen en in alle
gemengde taalgebieden, en voor
het bevorderen van de kulturele
kontakten met Zuid-Afrika bij
zonder veel verdienste heeft ver
worven.
Omdat ai deze elementen in het
leven en werk van Jozef Van
Overstraeten terug te vinden zijn,
werd beslist aan hem de André
V .P.: Wat was Uw reaktie op het
toekennen van deze prijs?
J.V.O.: Ik was er door verrast,
maar wel aangenaam verrast dan
en vereert tegelijk.
V.P.: had U deze toekenning
verwacht?
J.V.O.: Zeker niet, en dit is heel
gewoon aangezien ik geen enkele
verwachting koester om door om
het even wie of wat dan ook offi
cieel gelauwerd te worden. Als het
dan gebeurt, en zeker in dit geval,
ben ik er wel erg gelukkig mee.
V.P.: Dus toch blij met deze
prijs, waarom precies?
J.V.O.: Om 2 redenen, aller
eerst omdat ik ontzettend veel
respekt heb voor André Demedts
zowel als mens, als Vlaming en als
letterkundige. Deze waardering
heb ik hem steeds toegedragen en
dit heb ik willen benadrukken
trouwens door het uitgeven van
een VTB-brochurc over A. De
medts.
In tweede instantie dan. omdat de
prijs werd ingesteld en toegekend
door de Vlaamse «service»-klub
«Marnixring» die ikzelf enorm
veel waardering toedraag al ben ik
zelf geen lid van de «ring», zoals
ik van geen enkele klub, vereni
ging of partij lid ben overigens.
V.P.: Waardering, lof, vierin
gen en prijzen stapelen zich op
voor U de laatste tijd, streelt dit
uw ijdelheid?
J.V.O.: Ik ga nu niet beweren dat
ik een nederig mens ben en als het
zo is dat ik ergens ijdel zou zijn
en waarom niet eigenlijk dan
streelt dit inderdaad mijn ijdel
heid. Al voeg ik er meteen aan toe
dat ik echt niet uit ben op om het
even welke onderscheiding.
V.P.: Maar U aanvaardt ze tens
lotte?
J.V.O.: Niet alle, dat kan ik U
verzekeren. Deze prijs doet mij
o.a. enorm veel genoegen.
V.P.: Welke onderscheidingen
zoudt U niet aanvaarden?
J.V.O.:Alle officiële... maar laat
ons daar maar liever niet verder
mee doorgaan.
V.P.: Vindt U zelf dat het nu
zowat uw beurt was, na de vo
rige zes A. Demedtsprijzen, om
deze prijs te krijgen?
J.V.O.: Uiteraard niet, er zijn er
zeker tientallen, misschien zelfs
honderden, die dit vóór mij ver
dienen en had men mij de keuze
zelf gelaten dan had ik zeker nog
velen laten voorgaan, maar mis
schien hebben zij gedacht dat ik,
nu ik de tachtig voorbij ben, niet
lang genoeg meer zou leven, maar
dan vergissen ze zich deerlijk...
V.P.: Overigens sluit U voorlo
pig een illustere reeks af na res-
pektievelijk: Luk Verbeke, Flor
Grammens, Emmanuel Looten,
de Vriendenkring van het Ko-
mense, Jozef en Annemarie De-
leu, Sandor Szondi, en het Ij
zerbedevaart komitee.
J.V.O.: Ja. ik bevind mij in goed
gezelschap zó te zien.
V.P.: Wie had U bijvoorbeeld
zelf willen voordragen?
J.V.O.: Dat is niet zó eenvoudig
om hierop te antwoorden. Waar ik
o.a. heel veel bewondering voor
heb, eveneens zowel' als mens als
Vlaming en letterkundige is Anton
Van Wilderode, die zou normaal
al een van dezen zijn die zeker
vóór mij dienden aan de beurt te
zijn als ik er dan toch per sé bij
moest.
V.P.: Dacht U dat uw onverho
len en duidelijk afwijzen van het
zgn. Egmontakkoord heeft
kunnen meespelen met de hui
dige keuze van de A.
Demedtsprijs-jury..
J.V.O.: Ik stel vast dat het ten
minste geen reden is geweest om
deze prijs niet toe te kennen en op
pe keper beschouwd houdt dit ei
genlijk noch min noch meer 'n
goedkeuring in van mijn houding
als Vlaming als Nederlander
ook in deze aangelegenheid. Let
wel, ik wil hier de Marnixring ze
ker niet betrekken bij deze aange
legenheid.
V.P.: Het opzet van de prijs is
o.m. het bekronen van een per
soon of organisatie die
naar de geest en idealen van
André Demedts bijzonder veel
verdienste heeft verworven. Het
is dus duidelijk nu dat U als dus
danig wordt aanzien en gewaar
deerd en zelfs geëerd.
J.V.O.: Ik doe gewoon wat ik
meen mijn plicht te zijn, ik handel
volgens mijn geweten, zo eenvou
dig is dat. Het kan, wellicht wat
romantisch ouderwets roman
tisch dan klinken, maar ik han
del van uit een grote liefde voor
Vlaanderen en voor het Vlaamse
volk en ik tracht de gebreken
die het heeft te veranderen in
deugden.
V.P.: Het heet, in de motivering
dat o.a. een ideaal van A. De
medts en dus ook van Uzelf, zou
zijn het bevorderen van de al
gemene kunst en kuituursprei-
ding.
J.V.O.: Daar kan ik zonder
moeite inkomen, trouwens ik heb
bewust mijn toeristische organisa
tie de kulturele weg opgestuurd.
Het is een van mijn hoofdbekom
mernissen dat het Vlaamse volk
een kulturecl hoogstaand volk zou
zijn en ik tracht dit in de hand te
spelen via het toerisme.
V.P.: Er wordt ook gesproken
over de integratie van het Neder
landse taalgebied en de ver
spreiding van onze kuituur in
Frans-Vlaanderen.
J.V.O.: Daar heb ik evenmin
enige moeite mee geloof ik.
Frans-Vlaanderen ligt mij zeer
nauw aan het hart heel de
Franse Nederlanden trouwens met
inbegrip van de historische Frans
sprekende delen van de Nederlan
den. Ik publiceerde trouwens een
boek over «De Nederlanden in
Frankrijk» naast de toeristische
gidsen voor Frans-Vlaanderen.
V.P.: Men heeft het verder nog
over het bevorderen van de kul
turele kontakten met Zuid-
Afrika, dit is nu wel een heet
hangijzer geworden.
J.V.O.: Dat hangt er van af hoe
men het bekijkt. Laat ik echter ter
verduidelijking stellen dat, wat ik
zelf betref, alleen de kulturele
kontakten bijtreedt. Met het poli
tieke bestel van Zuid-Afrika ben ik
echt niet gelukkig. Men heeft mij,
van Zuid-Afrikaanse zijde, heel
kort geleden nog uitgenodigd om
samen met mijn vrouw een bezoek
te brengen aan hun land. Ik heb
hun uitnodiging aanvaard maar
kreeg direkt in de gaten dat het hun
bedoeling was om mijn bezoek po
litiek uit te buiten.
Wij zijn zonder ruzie teruggekeerd
maar er was duidelijk 'n klimaats
verandering ingetreden. - Trou
wens, toen ik nadien gevraagd
werd om hier te lande, voor de
Zuid-Afrikaanse ambassade te
spreken over mijn verblijf in
Zuid-Afrika heb ik het waarschijn
lijk verkorven want men heeft mij
sindsdien niet meer gevraagd.
Niettemin ben ik lid van PROTEA
geworden omdat, ondanks mijn
vele bezwaren, ik van oordeel ben
dat het kontakt met dit gedeelte
van de Nederlandse stam moet be
houden blijven.
V.P.: Uw vrouw én echtgenote
wordt eveneens en uitdrukkelijk
betrokken bij de huldiging te
Kortrijk...
J.V.O.: Wij zijn nu reeds 55 jaar
gehuwd en kennen mekaar nog
enkele jaren langer, ik verzeker U
dat ik nooit had kunnen doen
mij nooit zou kunnen permitteren
hebben wat ik nu heb gedaan gans
mijn leven lang. zonder het geduld
en de toewijding, de steun en het
begrip van mijn vrouw.
V.P.: Dacht U geslaagd te zijn,
altans voor een stuk, in het ver
wezenlijken van hoger ge
noemde idealen?
J.V.O.: Zeer zeker, daaraan twij
fel ik geen ogenblik. Noem mij
één volk op, buiten het Vlaamse
volk, dat ondanks de sterke druk,
zowel sociaal, ekonomisch poli
tiek als kultureel waaronder het
dreigde ten onder te gaan na 1830,
heeft stand gehouden en zijn eigen
levenswijze en eigen kuituur heeft
kunnen veilig stellen zonder re
latief grote verliezen. Ik voeg er
onmiddellijk aan toe dat ik zeker
niet blind ben voor de gebreken
van mijn volk en ik weet dat er nog
dagelijks dient gestreden om ons
zelf te blijven of om onszelf en
onze eigen aard terug te winnen.
Maar desondanks geloof ik dat. in
vergelijking met de andere Euro
pese volkeren, zelfs binnen dc
Nederlandse stam, het Vlaamse
het Zuid-Nederlandse volk he:
gezondste volk blijkt te zijn, ei
genlijk zou ik moeten zeggen, hei
minst zieke volk.
V.P.: Duidelijk een optimisti
sche noot!
J.V.O.: Ik ben van nature uit op
timist omdat de mensen liefst het
kamp vervoegen van dezen waar
het lekker lijkt te lopen.
V.P.: Een berekend optimisme
dus.
J.V.O.: Als U het zo wilt noe
men, inderdaad, wat niet weg
neemt dat er evenzeer voldoende
cijfermateriaal kan worden voor
gelegd om mijn optimisme te sta
ven.
V.P.: Wat was, is en blijft uw
grote ambitie?
J.V.O.: Met het risiko wat groot
sprakerig over te komen blijf ik
herhalen, naar geweten mijn volk
dienen. Voor mijn volk blijf ik
strijden, nooit heb ik gestreden, ol
zal ik strijden uit persoonlijks
wrok of haat. Men maakt het mi
trouwens, alles bij mekaar erg
makkelijk, in dit land aangezien,
op enkele kleine incidenten na in
mijn leven, mij nooit iets in de
weg is gelegd en ik steeds heb
kunnen uitkomen voor mijn me
ning. Ik zal echter niet aflaten, al
les te bestrijden wat mijn volk
vermindert. Ik zou eeuwig be
schaamd zijn over mijzelf als het
anders zou zijn.
V.P.: Wat is uw vurigste wens
voor het vlaamse volk?
J.VO.: Dat het spoedig een onaf
hankelijke natie mag worden en
kultureel een geheel zou uitmaken
met Noord-Nederland, en voor de
aktualiteit, dat het Egmontpakt er
nooit komt.
E. V.D. Eist
Zondagavond gaat op initiatief van de katholieke jeugdraad
van de Aalsterse St.-Jozefparochie een op te merken
informatie- en gespreksavond door. Bedoeling is wat dieper
in te gaan op een onderwerp dat helaas blijvend aktueel
schijnt: jeugdkriminaliteit bij ons.
Een panel zal samengesteld
worden door mensen zowel uit
wetenschappelijke hoek als die
in de praktijk met het onder
werp te maken hebben. Vanuit
de aktualiteit, soms oppervlak
kig geschetst door de media
(politierazzia, druggebruik,
kindermishandelingen...) wil
men de situatie schetsen zoals
ze in werkelijkheid is.
Via de diskussievragen die
binnen de jeugdraad zelf ge
formuleerd werden kan ge
merkt worden dat de aandacht
zal gaan naar kriminaliteit (van
ouders bv.) t.o.v. jeugd, jeugd
kriminaliteit zelf, de organisa
ties waarop de betrokkenen
kunnen rekenen, de nazorg en
tekorten die misschien door
vrijwilligers kunnen gelenigd
worden.
Gehoopt wordt dat vele be
langstellenden de weg zullen
vinden op 27 november (19.30
u) naar het Chirolokaal in de
Meuleschettestraat alwaar het
debat doorgaat.
PD
