GEEN V.V.A.K. PRIJS DIT JAAR
V.V.A.K. 25 JAAR
ONVERDROTEN OP DE BRES!
6 - 16-12-1977 - De Voorpost
OUD-HOSPITAAL
Vervolg van blz. 1
Daarom is het geboden een
volledige lijst op te maken van
monumenten, gebouwen, land
schappen, groene zones in heel
Groot-Aalst en die aan de hele be
volking kenbaar te maken. Reeds
nu was men aktief op dat stuk in de
VVV - De Falluintjesstreek - en bij
het Kravaalbos.de kerk van Baar-
degem en de Moorselse Water-
burcht.
Inwijking van stedelingen die
in de dorpen bouwgrond zochten
en vonden leidde vaak tot lintbe
bouwing.
Interessant zou zijn welk per
centage zich in de dorpen nog be
zig houdt met land- en tuinbouw,
hoeveel er ter plaatse werken en
hoeveel forensen er wonen.
Hoogbouw, reeds te vinden
aan de periferie, mag niet worden
gerealiseerd in de dorpen tenzij
men het karakter ervan niet wenst
te behouden.
1978 wordt 25e werkjaar
Te dezer gelegenheid wordt aan
alle leden een brochure gezonden
van Clement Uyttersprot over de
geschicdénis van de WAK.
De «Mededelingen» zijn reeds aan
hun vijfde levensjaar toe en vor
men de onmisbare band van het
bestuur met de leden.
Voorzitter Van Der Hulst doet dan
ook een oproep aan alle leden, en
ook aan andere belangstellenden,
inlichtingen, informaties, artikels,
voorwerpen die passen in het
werkterrein van de WAK samen
te brengen. Met alle mogelijke, tot
hiertoe onbekende informatie en
voorwerpen zou de WAK vor
haar 25-jarige bestaan een ten
toonstelling willen inrichten
waarbij bvb gedacht wordt aan
schilden, tekeningen, etsen, ge
schriften e.d. Van Der Hulst prijst
zich gelukkig dat de WAK steeds
objektief blijft, haar advies ver
leent en niemand naar de ogen
kijkt.
Wat bracht ons 1977
Mej. Van De Steen gaf dan een fel
gedokumenteerd verslag van de
aktiviteiten in het voorbije jaar
waarvan we u vooral de voor
naamste niet willen onthouden.
De WAK-is voor het behoud van
het station mits enige aanpassing
was aktief tegen sluikstorten in
de Osbroek
adviseerde na de brand van het
St.Elisabethziekenhuis voor
nieuwbouw
ageerde samen met Raldes
tegen vervuilende invloeden van
Amylum
ijverde voor behoud van
kunstwerken als van Valerius De
Saedeleer en juichte het initiatief
van Dr. Sierens i.v.m. de schen
king aan de stad toe
bevordert de popularisatie van
wetenschappelijke archeologie
feliciteerde lie. Luc Robijns
met het behalen van de Provinciale
Prijs
droeg bij tot de restauratie van
het schild van het «Land van
Aelst» op de speelplaats van het
St.-Jozefskollege
waarschuwde in de kwestie
van de stadsvlag tegen historische
vergissingen
hoopt dat de geklasseerde om
geving van de Erembodegemsc
St.Amanduskapel niet wordt ver
loederd
vindt dat de muur van het be
gijnhof dringend aan restauratie
toe is
stemt graag in met de ver
nieuwing van de 7 staties in het
begijnhof door de heer Vernaeve
wil dat de lijkdeur in het kerk
portaal van de hoofdkerk in origi
nele stijl wordt hersteld
beschermt historisch ge
groeide of verantwoorde straat
namen.
GEEN WAK-Prijs
dit jaar
Deze prijs, 100.000 fr groot waar
van 1/5 van de WAK en 4/5 van
de stad wordt dit jaar NIET uitge
reikt. Schepen van Financiën kan
de nodige fondsen niet vinden
maar beloofde ze wel voor vol
gend jaar. De jury zal bestaan uit
het bestuur VVAK, twee schepe
nen en eventueel een deskundige.
Deze prijs geldt als aanmoediging
voor architekturale restauratie.
Bestuur herkozen
Bij ontstentenis van kandidaten
voor de vakant gewórden manda
ten worden de huidige bestuursle
den met een ovatie in hun taak
bevestigd.
Na een minuut stilte voor de afge
storven leden van de vereniging
die er nu 350 in leven telt handelt
Frits Courteaux over schepen Dé-
siré De Wolf grondlegger van het
stadspark doch hierover meer in
een afzonderlijk artikel.
Lie Luc Robijns wil zijn thesis uit
eenzetten aan de hand van dia's
over geschiedenis en evolkutue
van het mobilair van het koor in de
hoofdkerk doch zal dit, wegens de
uitgebreidheid van het onderwerp
en technische storingen eens over
doen, maar dan deelsgewijze zo
dat het goed gedokumenteerd be
toog beter overkomt.
Met de traditionele tombola met
waardevolle prijzen werd dit deel
van de viering afgesloten en toog
men ter tafel in de Borse van Am
sterdam» voor het feestmaal.
LH
een tentoonstelling door «Aalst
in de XlXe eeuw» waarbij de
VVAK een verdiend sukses
oogstte.
In 1957 werd gewerkt aan eer
katalogus over het werk van
Valerius De Saedeleer in het
zicht van een retrospetieve ten
toonstelling en behaalde Frits
Courteaux de eerste prijs van
het Oostvlaamse verbond met
«Aalst een eeuw evolutie».
Ook «Waar stond de eerste
bidplaats te Aalst» was van zijn
hand.
Niettegenstaande allerlei moei
lijkheden in het Expositiejaar
1958 en het karig bedelen van
kredieten werd de tentoonstel
ling 'n sukses met niet minder
dan 8.000 personen.
Ondertussen werden 500.000
fr ter beschikking gesteld en
zou men van de restauaratie
van het Oud-Hospitaal werk
maken. Er was haast roekeloze
moed nodig om de herstelling
aan te durven doch met de hulp
van schepenen Claus en Van
Hoorick slaagde men erin dit
middeleeuws kompleks op het
nippertje te redden. Aalst is hen
veel verschuldigd. Ook dit be
schreef Frits Courteaux in «Het
Oud-Gasthuis wordt hersteld».
Ook de beiaard
Ook in de restauratie van de
beiaard speelde de WAK een
rol, zij het dan een eerder be-
scheidene. Op haar voorstel
werden de klokken gedoopt
naar vooraanstaande Aals-
terse kunstenaars: Pieter
Coecke, Valerius De Saede
leer, Karei De Mette en Gustaaf
Pape.
Tevens werd gevraagd aan het
stadsbestuur een inventaris op
te maken van alle dokumenten
uit het stadsarchief wat door
Karei Baert wetenschappelijk
gefungeerd gebeurde.
Voorstellen
De VVAK deed een hele_ rii
voorstellen aan het stadsbe
stuur als.de herstelling van 't
standbeeld van Sint Jan Ne-
pomucenes op de Houtmarkt,
verandering van namen naar
de originele als bvb de «Pop-
perodedries» en werd gepro
testeerd tegen het stallen van
fietsen tegen de achterzijde
van het schepenhuis.
Ondertussen werd gehandeld
over de «rivaliteit tussen Aalst
en Dendermonde» met gevol
gen in de volkstaal en
letterkunde.
De schouwburg I
Deze kwestie hield de open
bare mening reeds n kwart
eeuw gaande en was reeds
gemengd in tal van verkie
zingsbeloften. Dat een stad als
Aalst over geen passende
infra-struktuur op dat stuk be
schikt werd herhaaldelijk aan
geklaagd. Ook werd aandacht
gevraagd voor het oudste huis
van Aalst en klassering werd
aangevraagd...
Tweede lustrum
Met nauwelijks tweeëndertig
leden die geldelijk konden bij
dragen had de WAK het ook
financieel moeilijk. Weldra
werd na intensieve ledenwer
ving het cijfer 140 bereikt. Op
de viering van het tienjarig be
staan drukte Frits Courteaux er
op dat de VVAK niet alleen het
schone wilde helpen bewaren
maar dat ze ook nog oog heeft
voor de modernesiring van de
stad. Schepen Claus handelde
over de toekomstplannen in
zake herstelling van het Oud
Gasthuis, de oprichting van
een Kuituurcentrum (ja. toen
reeds) konservatiewerken aan
het Hotel Van Langenhove,
versiering van het Begijnhof
enz.
Hoe wonder ook, na deze vie
ring verflauwde de belangstel
ling bij vele leden en maakte de
WAK een dieptepunt mee.
Herstellingen aan de St.-
Maartenskerk werdén voorge
steld na geleide bezoeken door
de VVAK.
Boven de ingang van het be
gijnhof werd een reliëf ge
plaatst van beeldhouwer Mare
De Bruyn.
Vlaggen
Aalst kon vlaggen: in 1964
werd het gedeeltelijk gerestau
reerd Oud-Gasthuis in gebruik
genomen waarbij een tentoon
stelling passend werd inge
richt.
Ook voor een museum stond
de VVAK op de bres en bood
aan de stad reeds vlaqgen,
kapmantels, tekeningen, een
paardje, een hakmachine,
een oud album met prachtige
kaarten e.d.m. aan.
Na het ontslag van voorzitter
Jozef Van den Berghe wegens
ziekte nam Jan Van der Hulst
op alqemene aanvraag deze
taak op zich.
H. Geestkapel
De WAK had een zorgenkind
te meer: het behoud van de H.
Geestkapel in de Kattestraat
om kunsthistorische, estheti
sche en sociologische rede
nen.
Kultureel Centrum
Op 122.67 bepaalde de WAK
haar standpunt t.o.v. een kultu
reel centrum en wees erop dat
de toneelzaal reeds dertig jaar
geleden was gesloopt, dat er
nood is aan tentoonstellings
ruimten en konsertzalen.
Ondertussen hield de VVAK
regelmatig geleide bezoeken
aan kulturele manifestaties ofr
deed uitstappen naar mérk-'
f waardige gebouwen of ten
toonstellingen en verscheen,
weer van de hand van Frits
Courteaux «Het Hotel Van
Langenhove en zijn bewo-
ners». Hoogtepunt in 1967 was
alleszins de Valerius Dé Saeöe-
leertentoonstelling met niet
minder dan 113 werken in de
zalen van het Oud-Hospitaal.
Een nieuwe brochure van de
hand van Frits Courteaux in
samenwerking met Renaat
Van der Linden zag het licht, nl.
«Sint-Nikolaas patroon van de
Winkeliers te Aalst, een Burcht
van Sint-Maarten.»
De intussen tot leed van 300
leden uitgegroeide WAK
zorgde o.a. voor althans «voor
lopige redding» van Kapucij
nenlaan, Leo de Bethunelaan
en Keizerlijk Plein en richtte in
november 1970 een schrijven
naar de N.V. Glucoseries Réu-
nies omdat de kans erin zat dat
in een kompleks van de vroe
gere Sasa nog overblijfselen
zouden te vinden zijn van een
oude Aalsterse burcht wat in
derdaad het geval was. Ge
tuige ervan een wenteltrap van
73 treden die draaiden om een
«boom» van circa 14 m.
Vijfjarenplan
Op 21.2.71 maakte de VVAK
haarvijljarenplan bekend i.v.m.
de VW De Denderstreek:
Aalst beschikt over vier ge
klasseerde monumenten:
Schepenhuis, St. Maartens
kerk, Hotel Van Langenhove en
Beurs van Amsterdam.
De H. Geestkapel zal wor
den behouden.
Beklemtoning van de
waarde van de Spaanse gevel
hoekhuis Sluierstraat-
Zoutstraat.
Verdere afwerking van het
Oud-Hospitaal en oprichting
van een museum met folklore
als onderafdeling
Uniformiteit van de witte
empire-gevels op het Keizerlijk
Plein
Geen hoogbouw toelaten in
de stad
Verzorgen van rococoge-
vel, herstellen van het stand
beeld van Dirk Martens, kon
takten met de Albertina i.v.m.
het drukken van het een
boek (1473) verbetering vanj
voetpaden, uitbreiding vani
groene zone, aanstellen
een advieskomitee met «opi
buiten» het behouden van
kasteel de Criy te Moorsel)
de geschiedkundige «mol
van 't Hof Teksel, de mg
waardige kerk van Baari
gem met de begraafplaats*
Frans Vonck en de Si
Amanduskapel met omgev)
te Erembodegem.
Dirk Martensjaar
In dit kader werd een tentoj
stelling ingericht in de winti
kapel van St.-Martinus enj
vens werd geijverd voor
houd van het oude gedeé
van de pupillenschool, overt
selen van het kapucijnenkloj
ter uit de zeventiende eeuvj
De DirkMartensviering groei
uit tot een manifestatie metl
ternaticnale weerklank en R
Courteaux en Iqnace De V
maakten deel uit van het we
komitee.
1974
Voorzitter Jan Van der
nam hier gelukkige initiatii
als het uitgeven van de b
chure van de kapel van 9
Job de restrospektieve t
toonstelling van werken van
Aalstenaar Jules Delafortrie
de propaganda-tentoonstel
in het Hof ten Dale te Me
Meest verheugende realisi
was echter de uitgaven van
driemandelijks tijdschrift «N
-dëjielingen van de WAK»
1975
Een jaar met vele toeristisij
aktiviteiten en ook het jaar v
«De Zwarte Zusters te Aalsi
de geschiedenis van de pe
ter gelegenheid van het 501
jarig verblijf van die zusters
onze stad.
Opnieuw werd aangedrong
op het uiteindelijk doorvoel I
van de klasseringen van de 1
Geestkapel.
Aangedrongen wfirdookoo
Dehouo van het gedeelte
de oude kerk van Herder!
na overbrenging van het st<
lijk overschot van letterkui
Jozef De Cock te Herderst
Op de jaarvergadering wi
schepen De Neve erop dal!
het jaar van het Europees 0 1
goed veei was verwezen#
maai dat opmaken van e I
struktuurplan even belangrij#
om het verleden een toekonj
te geven.
1976
Van wijlen pater K. Heirmansjc
ontvingen de leden «Het Pilr
De Dijn van Aalst 1629». De!
Geestkapel werd eindelijk g
klasseerd.
In verband met het volle#a
struktuurplan van Aals1
Centrum gaf de WAK haar at
vies en vroeg aandacht vetv
het Gelfhof en voor belfort 41
gebiedshuisje. Na de brand 11
het hospitaal sprak de WA
zich resoluut uit voor hersf F
van het neo-gotisch geboiir
werk van stadsgenoot Julils
Goethals.
Samen met de Werkgrois
«Leefmilieu», aangesloten l)1
Raldes, protesteerde de WA J
heftig tegen sluikstortingen Is
den Osbroek.
In verband met wijziging v4
straatnamen bij de fusie wasd
WAK voorstander van behoilc
van de oude namen wat di
ook geschiedde met het po:
nummer dan als onderschei
Een jaarlijkse prijs groot 20.1
fr zal worden toegekend
wie zich bijzonder verdiensti
lijk maakte bij herstel van oi
gevels of gebouwen, prijs
voor het eerst werd toegekei
aan Raoul Dierick voor
prachtige resultaten van -
Pelikaan» in de Kerkstraat.
Verder werd Frits Courteai
door de pers uitgeroepen
«Verdienstelijke aalstena
1976». L.
Eén van de mooiste hoekjes te Aalst: het Oud-Hospitaal JM
Als dit blad verschijnt en u leest deze regels zal 't dag op dag 25 jaar zijn geleden dat
een eerste kontaktavondln het «Hotel de Flandre et de T'Industrie» zou uitgroeien tot
de zo bloeiende V.V.A.K., de Vereniging voor talsters Kultuurschoon.
Aanleiding hiertoe was de spijtige teleurgang van het begijnhof zodat met reden kon
worden gevreesd dat nog andere delen uit ons patrimonium, eerbiedwaardig zowel
om hen esthetische als artistieke of historische waarde zouden kunnen bedreigd
worden.
in het Centrum alleen ont-
pleistering toestaan en verdere
herstellingswerken enkel na
raadpleging van de VVAK
opmaken van een urbanisa
tieplan in welbepaalde stijl-
kompleksen
Het huis op de hoek van de Zoutstraat en het Sluierstraatje (JM)
De H. Geestkapél in de Kattestraat (JM)
reweghe maakten het plan op
en de raming van de kosten
voor de twee gevels en het dak
bedroeg in 1954 anderhalf mil
joen.
Erkenning
Als eerste erkenning van de
WAK buiten de grenzen van
de stad werd ze opgenomen in
de Kommissie voor Monumen
tenzorg en Stedenschoon.
Een inventaris van het architek-
tonisch patrimonium werd op-
gesteia en aan riei siaasDe-
stuur overhandigd.
Hierin werd aangedrongen op
behoud van alle gevels
kunsthistorische of esthetische
waarde
njaige en ooraeeiKunaige
herstelling van gebouwen of
gevels
sche dienst.
Frits Courteaux zorgde voor
een brochure met deze inven
taris met daarbij een dringende
oproep tot beveiliging van het
waardevolle.
Inmiddels nam de gemeente
raad het herstelontwerp van
het Oud-Hospitaal in overwe
ging en werd op verzoek van de
VVAK de klasseringsproce
dure ingezet. Eerst diende het
gebouw te worden ontruimd
wat niet van een leien dakje
liep.
Tentoonstelling: In het kader
van de eeuwieesivuenng van ae
inhuldiging van de spoorlijn
Brussel-Aalst-Gent (6.7.1956)
en van de onthulling van het
Standbeeld van Dirk Martens
ging te Aalst in de belfortzaal
Stichters
Op deze vergadering waren af
gevaardigden kwan kwasi alle
kulturele verenigingen van de
stad tegenwoordig en na tal
van voorbereidingen zou vol
gend bestuur zich voor de wa
gen spannen: Raymond de
Schaepdrijver als voorzitter, J.
De Gheest als ondervoorzitter,
Remi Moreels penningmees
ter, Frits Courteaux sekretaris,
Emiel Van Schuylenbergh als
verslaggever en verder leden
Ben. Blankaert, J. Schollaert,
Leo Singelyn en Jozef Van Her-
reweghe.
Vrees
De vrees bestond dat ook het
Oud-Hospitaal, gebouw uit
1242, zou kunnen verdwijnen.
Daar is immers de oude stads
kern te zoeken, het Frankische
Zeiehof dat eens aan de Gra
ven van Vlaanderen toebe
hoorde. De dendergevel is een
uiting van zeventiende-eeuw se
schoonheidszin en iedereen
wilde dat aan het gebouw een
passende bestemming zou
worden gegeven.
Hoeveel huisgevels werden
reeds verminkt of geraakten
door verwaarlozing in verval
Eerstens dient hier te worden
gedacht aan de renaissance-
woning «De Stad Antwerpen»
op de hoek van Sluier- en Zout
straat. Ook werd gedacht aan
klassering van woonhuizen,
van de Grote Markt en dergelij
ke. Bij de stichting van de
VVAK werd eerst gedacht aan
te sluiten bij de «Vereniging
voor Natuur- en Steden
schoon» te Antwerpen doch bij
nader onderzoek bleef men lie
ver zelfstandig.
Doel
De statuten, opgemaakt door
de heer R. Moreels en eenparig
goedgekeurd beogen bij de
Aalstenaars de belangstelling
te wekken voor natuur- en ste
denschoon en in samenwer
king met de openbare besturen
te zorgen voor de beveiliging
van het historisch en esthetisch
uitzicht van de stad als— mede
van openbaar en privaat ar
chief, bron van de 'lokale ge
schiedenis.
Verder zou de lokale folklore
worden bevorderd, zouden ge
leide bezoeken leiden tot meer
waardering van eigen schoon
en zou een beschrijvende in
ventaris van al het waardevolle
worden opgesteld. Ook wilde
men advies verstrekken bij
urbanisatie- en bouwontwer
pen alsmede bij alle te nemen
maatregelen om voormelde
zaken van gewisse teleurgang
te redden.
Burgemeester De Bunne met
schepenen Louis D'haeseleer,
Bert Van Hoorick en Gilbert
Claus verleenden steun zoals
ten andere later ook burge
meesters Blanckaert en Marcel
De Bisschop met schepenen
Jan De Neve en Vaast Van den
Eede.
Oud-Hospitaal
Eerste objektief was het be
houd en volledig herstel van het
Oud-Gasthuis.Architekten De
Gheest, Singelyn en Van Her-
streven naar meer samen
hang van oude gebouwen in
oude straten
verlenen van hersteltoela
gen in speciale gevallen
plaatsen van publiciteits-
borden enkel na advies van de
VVAK
meer groen brengen in het
stadsbeeld
aankoop door de stad van
zandsteen voortkomende van
afbraak voor het herstel van
oude gebouwen.
oprichten van een fotografi-
