DE ZWANZERS,
DOOR
KUNSTENAARSHAND
GELEID
DE ZWANZERS
AR.CO
DE GILLES DANSEN
SPEKTAKEL
TE PAARD MET
THE UNION
PACIFIC RANGERS
12 - 27-1-1978 - De Voorpost
Jftf-Jfl&flR*
DE GrUOtfiN&Kl
JE WEET To*~H XOT JE
HET WIÊT
5POTT£f0 W£T
J>£ KotVIMG IX
JJ/JT
ZEGGEp) Z-G
^QLLEndfiL l
De heksendans van de gilles (SJ)
De «zwansers», een onderafdeling van de Kulturele vereniging AR.C0
doet dit jaar voor de eerste keer mee in de stoet Toch heeft de groep in
1969 nóg de figuratie verzorgd naast prins Luc 1, het jaar van de
tegenprins Vic.
Voorzitter Armand Van Vaeren-
bergh, fotograaf en kunstschilder,
is eigenlijk door Keizer Kamiel bin
nen het Aalsters karnaval ae-
loodsd. Hij bracht ook voor het
eerst show bij de prinsverkiezingen
(1969- Luc 1) de Black en White
Show Daarna bleef het een
tijdje stil rond deze groep, In 1975
zette Armand Van Vaerenbergh
zich met volle kracht in om karnaval
ook in Denderleeuw (waar hij even
eens een zaak heeft) ingang te doen
vinden. In 1976 en 1977 haalt de
groep er voortreffelijke resultaten
in de stoet. o.a. met een clown op
een wagen (het symbool van kar
naval in Denderleeuw) In Oude-
gem volgt een 2e prijs, en in Wieze
de 1e prijs voor de buiten-
gemeentelijke groepen.
Het is dit jaar de eerste keer dat de
groep met een wagen in de Aals-
terse stoet komt. Het wordt een
praalwagen, met de god Bacchus
op een troon in een beboste omge
ving. Hij wordt omgeven door per
sonages als Dyana Mimos, een
bacchante enz., in ruines en be
bloemde entoerage. De wagen
wordt begeleid door bacchanten,
saters, bosnimfen.die symbolen
van de antieke bacchusfeesten
dragen.
Dit onderwerp werd gekozen om
dat het één der eerste feesten was,
waaruit in de loop der tijden de
karnavalfeesten zijn gegroeid. Het
is immers de bedoeling om, ook in
de toekomst, een soort cyclus van
de karnavalgeschiedenis in de stoet
uit te beelden. Hierbij wil men een
beetje instructief zijn. maar toch
het plezante niet uit het oog verlie
zen. (Hoe zou dit nou kunnen met
karnaval?). Naar het ontwerp dat
we onder ogen kregen, zal de wa
gen evenwel erg kunstig worden
uitgewerkt. We denken wel dat Ar
mand Van Vaerenberg daar borg
voor zal staanWant als kunstenaar
zal hij ongetwijfeld zijn stempel
kunnen drukken op de uitwerking
van dit feestelijk gegeven.
Wilfried Lissens
Vorige vrijdag, stelden de Aalsterse Gilles, tijdens de
prinsenverkiezing te Aalst), voor de eerste maal hun nieuwe
show aan het publiek voor. Het werd een show, die het
bekijken waard was.
PRIMITIEVEN
Alvorens het programma te
beginnen rolden bereidwil
lige handen vijf panelen,
bedekt met rood-gele-witte-
gele-rode doeken, op het
podium.
Eenmaal een paar doeken
opzijgeschoven ontsluier
den zij het eerste deel van
de show: de primitieven.
Onze voorouders waren van
oudsher zeer gehecht aan
muziek en dans: hun rituele
feesten zijn er het bewijs
van. In een ritmische gang
bewogen zij zich voort,
klapten in de handen of op
het lichaam, of maakten
muziek op allerlei stukjes
been, steen, hout, enz.
Alle rituelen met betrekking
tot de vruchtbaarheid van
de bodem hebben deze
dans gemeen. In een onver
anderlijke kadans bestam-
pen zij en bewerken zij als
het ware de grond. Vandaar
de naam «Stompingdance».
Bij deze feestelijke vererin
gen, welke bovendien de
naderende lente aankon
digde, is de kadans aange
geven door het getrom. De
dans is individueel in die
zin dat elke danser zijn ei
gen bewegingen maakt. De
dansers droegen op polsen,
enkels en armen allerlei
amuletten en soms droegen
zij dievenmaskers. Wij vin
den allerlei eigenheden van
de primitieven in de Gille
terug. De stomping dance,
of dans met het gebogen
been door de gille gebracht
is sinds onze voorouders
nooit gewijzigd geweest.
Bij de gillesmuziek wordt
de kadans door het slag
werk aangegeven. De amu
letten van onze voorouders
zijn bij de Gilles terug te
vinden in de bellen om het
midden en om de borst ge
dragen.
Ook vorige vrijdag werden
onze voorouders treffend in
b^eld gebracht. Gekleed in
zogezegde dierenhuiden
dansten zij hun primitieve
dans tussen talrijke fakkels
die na het spektakel, bij het-
doven, de zaal in een dichte
rooknevel hulden.
DE INCA'S
Een tweede tafereel, waarin
prachtige achtergrondde-
kors en passende kleding in
fluoriserend licht een ma
gisch effekt gaven aan het
geheel van hemellichamen
en zonneaanbidders, werd
het tafereel van Inca's in
beeld gebracht.
Ten tijde van het Incarijk
werden grootse offer
feesten gehouden, waarbij
vooral het feest van de zon
in de hoofdplaats Cuzco
een nationale manifestatie
was. Ter gelegenheid van
deze feesten verschenen de
hoogwaardigheidsbekle
ders in kleurrijke pronkge
waden en waren zij verge
zeld van een ware karavaan,
geladen met allerlei ge
schenken ten gunste van de
tempel der zonnegod.
Behalve de Inca's,
Priesters, hoogwaardig
heidsbekleders en zonne
maagden mocht niemand
de tempels betreden Na de
gebruikelijke offerceremo
niën volgden negen dagen
van dans, zang, gastmalen
en drinkgelagen.
De gille «offert» als het ware
zijn appelsien. De sierlijke,
prachtige bijna religieuze
houding draagt hij in zich
en de goudbezittingen van
de Inca's zijn in zijn
kostuum en verenhoed ver
werkt. Vooral de Indiaanse
inboorlingen van het Inca
rijk met hun prachtige plui-
mendracht vinden wij in de
Gilles terug. Het leven van
de zonnemaagden in de
tempels heeft de Gilles
geïnspireerd tot de dans
van de Inca-zonnemaagden.
KEIZER KAREL
Een derde tema in de Kei-
zershallen in beeld gebracht
vormde de grandioze
feesten die ten tijde van
Keizer Karei en Marie van
Hongarije zouden gehou
den geweest zijn
en waarbij diverse india
nenstammen hun kunde
toonden.
In hel Rijk der Inca's leef
den honderden verschillen
de indianenstammen. Deze
inboorlingen, vooral bedre
ven in het aardewerk; weef
kunst, houtbewerking en
verenkunst hielden veel van
muziek en de bijhorende ri
tuele dansen, waarbij zij op
merkelijk waren gekleed en,
of gemaskerd.
De door de conquistadores
gevangen genomen autoch
tonen werden tijdens aller
lei plechtige feesten aan
Keizer Karei voorgesteld.
De voorstelling of uitbeel
ding van deze indianen,
met hun unieke veder
dracht, werd later door de
plaatselijke bevolking nage
bootst.
Alzo ontstond de hoed van
de gille, weliswaar sinds de
16e eeuw in pracht en waar
de gestegen. Het kostuum
van de gilles en de er op
vastgemaakte tekens verto
nen veel gelijkenis met de
destijds geweven indiaanse
stoffen en de op hun naak
te bovenlichamen aange
brachte tatoeëringen.
HEKSEN
Een vierde tema dat nauw
verband houdt met het ont
staan en de uitbeelding van
de Gilles zijn de heksen en
hun heksensabatten.
De middeleeuwen werden
gekenmerkt door Heken-
sabbats, welke soms sa
menvielen met grote
Christelijke feestdagen.
Tweemaal per jaar hielden
de heksen ceremonieën om
de rondwarende boze mach
ten, aan wier invloed men
de epidemiën toeschreef uit
te bannen. Op bevel van een
ceremoniemeester en op
een bepaald ritueel werd de
grond geveegd om als het
ware de boze machten tot
stof weg te vegen.
Onze Aalsterse gille bezit
een rijsbos of heksenbezem
waarmee hij vóór karnaval
de noodlottige geesten uit
onze stad verjaagt.
Wanneer onze gilles hun
prachtige verenhoed niet
opzetten of een uitstapje
doen in uitgangskledij, heb
ben zij hun bezem bij zich
Vandaar onze nu reeds ver
maarde bezemshow.
Michel en zijn Muppets als Poesj-Kapellen (SJ)
De Aalsterse Gilles (SJ)
GILLES
In een vijfde en laatste tema
werd het ontstaan van de
gilles en hun evolutie te
Aalst in beeld gebracht.
AJUINGILLES
In 1927 werd voor het eerst
de ajuingille uitgebeeld.
Deze gille was gekleed in
een lijnwadenkostuum dat
was bekleed met zwarte en
rode leeuwen en met op de
linkerborst het schild van
Aalst. De kraag uit rode stof
was wit omzoomd en de
zelfde bicoloren kleuren
werden aan mouwen en
broekspijpen verwerkt. De
vrouwen droegen een lange
rok en de klompen even
eens rood gekleurd. De
ajuinvormige muts liep uit
op een punt waarop vanaf
1930 een rood-witte pluim
werd gedragen De ajuinen
die werden uiigeworpen
werden meegedragen in een
bolvormige mand
WARE GILLES
In 1926 werd door onze ere
voorzitter Gust De man en
zijn leden van de vereniging
«Door Eendracht veel ver
maak», de Gilles van Binche
uitgebeeld. In 1930 werd
dan definitief de «Ware gil
les» opgericht. Een 10-tal
struisveren hoeden werden
aangekocht en andere ge
maakt uit papier. Eigen
kostuums werden gemaakt
en de vrouwen droegen een
hele tijd een mutsje, zoals
de kinderen van de vereni
ging, versierd met een ko
karde en kleine fezanten-
pluimen. De vereniging
werd in de loop van 1971
ontbonden.
AALSTERSE GILLES
Door de ontbinding van de
«Ware Gilles» in de loop van
1971 werd onder impuls van
onze ere-voorzitter Bert Van
Hoorick en voorzitter
Gustaaf De Stobbeleir over
gegaan tot de oprichting
van een nieuwe gillesver
eniging onder de naam de
«Aalsterse Gilles».
Door de technische hulp
van de hoeden- en
kostuummakers van Binche
beschikken zij elk jaar over
een onberispelijke kledij.
In 1973 brachten zij voor het
eerst, op de tonen van «Het
lied van de Aalsterse gilles»
van Odilon Mortier, ver
maarde bezemshow.
Verleden jaar zong Harry
Pinky «De gilles, de gilles,
de gilles van Aalst», waarop
de dans der zonnemaagden
opgevloerd werd.
De groerpering welke in
1972 voor de eerste keer in
de stoet is opgestapt met
18 gilles en 13 muzikanten
is ondertussen uitgegroeid
tot 30 gilles, 23 muzikanten
en een 20 tal andere leden
medewerkers.
Aalst, is de enige stad in
Vlaanderen die over zijn ei
gen gillesgroep beschikt.
Tot heden zijn de Aalsterse
gilles nog nooit uit Aalst
opgestapt. Het is ook aneeu
in Aalst dat de gillesmuzi
kanten overeen kostuum en
prachtig verenhoedje be
schikken.
BESLUIT
Met deze nieuwe show be
wezen de Gilles dat zij ook
nog wat anders kunnen dan
met hun voeten trappelen,
appelsienen uitwerpen en
met bezems zwieren. De
nieuwe kostumes en de
aanpassing, vergelijkend-
dekor gekombineerd met
lichteffekten, betekenden
voor de gilles een flinke
stap vooruit. De jaarlijks te
rugkerende eentonigheid
van hun vertoon werd dit
jaar omgebogen tot een
boeiend en interessant kijk
en amusementsspektakel.
Wij hopen van onze gilles in
de toekomst nog dergelijke
spektakels te mogen ver
wachten.
S.J.
Het zal niet lang geleden, maar integendeel de eerste keer zijn dat men
dit in de karnavalstoet gaat meemaken: een «show» met in totaal 26
paarden. Hoewel men eigenlijk van show niet zal kunnen spreken,
aangezien het in de stoet allemaal zo vlug zal moeten gaan.
strijdwagen. Hierna volgt de wagen
met Caesar en Cleopatra erop. (met
muziek uit de film «Ben Hur»),
waarna een tiental magistraten te
voet volgen Daarachter volgt een
escorte van 22 paarden. Een énig
spektakel in de Aalsterse Karnaval
stoet!
De groep heeft het dus duidelijk
niet in praalwagens gezocht.
Opmerkelijk is het samenwerken
van die hele manége (die tenslotte
meer dan 200 leden telt) om de
groep zo gunstig mogelijk te laten
verschijnen Alles doet men zelf:
houtwerk, lassen, schilderen. Heel
de groep werkt Maar heel de groep
wil ook karnaval vieren Beter kan
het al niet. Men oefent met de
paarden, zodat men op alles voor
bereid is. («Jammer dat we zo vlug
moeten doorlopen op de markt. Er
is geen tijd voor figuren») Kortom,
deze groep zal plezier beleven aan
karnaval. En wij aan hen1
Wilfried Lissens
Nochtans is de groep niet aan zijn
proefstuk toe, hoewel het in feite
het eerste optreden is in de Aals
terse stoet, dit jaar onder de naam
«Union Pacific Rangers»De groep
maakt deel uit van een manége
(hoe komt men immers anders aan
zoveel paarden). De voorzitter is
eigenaar van de manége. Zijn ad
junct. die het werk praktisch regelt,
en tevens ook secretaris is van de
groep. Hugo Cardon. is een fervent
paardenliefhebber, wat je in zijn
appartement op alle muren kan
merken. Het onderwerp dat zij ko
zen «Caesar bezoekt Groot Aalst»,
waarbij onverwacht een dub
bel effekt werd bereikt: Keizer in de
stoet, en een Koning op de tribune
Inderdaad een toevallig toeval.
Want men had niet meer gedaan
dan een onderwerp gezocht waar
paarden bij betrokken waren Het
idee kwam van de ruitersklub.
Vooraf stappen drie schildknapen.
Daarna volgt een mooi opgetuigde
