HET ALFONS VAN DE MAELEPAD
IN HET VOETSPOOR
VAN DE WERKMANDICHTER
1941 de huiderede bij hel graf van Alfons Van De Maele (SJ)
zondag 9 april ek. zal na de plechtige openstelling van «het jaar van het Dorp» in de
'ij Iszaal van het oud-gemeentehuis te Erembodegem het Alfons Van de Maelepad
jt deel ingewandeld worden om 15 uur.
)s< k
toen nog jonge Van Overstraeten hield
de openstelling van
Jaar van het Dorp» te
gtembodegem begeven wij
is om 14.30 uur naar de
idszaal van het oud-ge-
entehuis. Met de fusie
ift dit gebouw een groot
iel van zijn vroeger funk-
ingeboet. Kunnen wij
s nog inbeelden hoe het
/gi vroeger allemaal aan toe
ing in zo'n gemeentehuis?
"ijvoorbeeld op 22 januari
p74, toen de jonge Frans
bn de Maele geboren werd
ijl zijn vader waarschijnlijk
lel zal gaan aangifte doen
jn bij de burgelijke stand.
iet lemen hutje van Desi-
ter Van de Maele en Ber-
inde Arijs moet er op die
fleurig uitgezien heb-
llgen omwille van de komst
Bn die jonge spruit. Het
ledicht «Moeders huize-
sJen» geeft ons misschien
°!jen beeld
En schiet de zon haar
Jensterkes,
Jls alles groeit en bloeit,
^an staan er al de venster-
:o£s
Fepet bloemen opgetooid»,
ujjtond 15 uur begeven wij
n0ns in de richting van de
erk vanwaar het Van de
laelepad officieel zal in-
ewandeld worden. Na de
nthulling van het oriënta-
lebord laten wij de kerk
chter ons. De kerk die een
lelangrijke rol heeft ge-
ipeeld in het leven van deze
iristelijke werkman-dichter
ons Van De Maele. De kerk
>ok die op 19 mei 1940 door
ir iet oorlogsgeweld van de
weede wereldoorlog zou
rorden vernield,
bi .angs de Termurenlaan
rekken wij voorbij het hui-
'e lige klooster, recht naar de
ipoorlijn Gent-Brussel toe.
Fia een ondergrondse tun-
ïel belanden wij aan de
iverzijde waar wij nog in
oog komen te staan met een
aloud bedevaartsoord, het
(spelleken Termuren.
Vroeger, meer dan nu, is
jaar van 4 augustus tot
halfoogst een 'begankenis'
legen de 'zingelingen». Bij
deze gelegenheid verzamel
de ook de jeugd van Erem
bodegem zich rond het kap
pelletje. Met allerlei voor
werpen. bierschijfjes,
schelpjes, ed. maakten zij
dan op de grond een 'kapel
letje'. Middenin deze af
beelding werd dan een klak
of een potje geplaatst waar
in de bedevaartgangers een
kleine bijdrage mochten
werpen ten behoeve van de
ze jeugdige kunstenaartjes
die er vooral op uit waren
hun spaarpot wat aan te wil
len.
Aangezien de overweg nabij
de kapel voor enkele jaren
werd afgesloten en er voor
de voetgangers die van het
ene deel van Erembodegem
momenteel naar het andere
willen slechts drie moge
lijkheden zijn, hetzij de
Iwee tunnels onder de
spoorlijn, hetzij de brug
over de spoorlijn, hebben
enkele slimmerikken gedu
rende deze dagen iets
nieuws ontdekt. Zij gaan
laats nemen aan of in de
Alfons Van de Maele (SJ)
tunnels onder de spoorlijn.
Zo moeten niet enkel het
grootste deel van de bede
vaarders hen voorbij, maar
ook een zeer groot deel van
de forenzen die dagelijks
met de trein naar alle hoe
ken van ons gewest trek
ken. En of de zaken flore
ren!
Deze spoorlijn waarover wij
het reeds een paar maal ge
had hebben heeft in het le
ven van Fons Van de Maele
eveneens een belangrijke
rol gespeeld. De trein was
trouwens een van zijn voor
naamste vervoermiddelen.
Fons Van De Maele heeft
veel gereisd, van zijn elfde
tot zijn zestigste jaar, elke
dag naar 't werk te Aalst of
te Brussel. Op meer dan
honderd plaatsen in het
Vlaamse land heeft hij le
zingen gehouden. Zijn ver
voermiddel, steeds de trein.
Over zo één dagje reizen
met de trein willen wij het
toch in het bijzonder heb
ben. Hiervoor plaatsen wij
onze klok terug tot 15 no
vember 1905. Op die dag. in
de namiddag begaven Fons
en Fieneke zich naar het
gemeentehuis voor de bur
gerlijke trouw. Op 16 no
vember trouwden zij voor de
kerk tijdens de zesurenmis.
Omstreeks 9 uur dan ver
trokken zij met achten, hun
getuigen, familieleden en
een vriend op trouwreis
naarAntwerpen. De dieren
tuin werd bezocht, de O.L.
Vrouwetoren beklommen en
daarna ging het naar St-An-
neken. Er blies een nijdige
wind en Fieneke en Fons'
zuster waren bang te ver
drinken. Eén ervan zou, zo
als men later zegde, die dag
het «flerecijn» opgedaan
hebben in de arm en er
nooit meer vanaf geraakt
zijn. Het komfort en de
ruimte op de boten was
toen niet zoals nu. Tijdens
hun pleziervaart moesten ze
huideplechtigheid plaats
naar aanleiding van de VTB
gouwdag. Honderden vrien
den van de werkman-dichter
verzamelden toen rond het
eenvoudige houten kruisje
met bovenaan een lino
portret van de dichter. De
gelegenheidstoespraak
werd gehouden door Jozef
Van Overstraeten, toen on
dervoorzitter van de VTB.
Na deze huldeplechtigheid
op de begraafplaats, begaf
men zich onder de leiding
van de heer Hilloné Calle-
baut, plaatselijk VTB verte
genwoordiger, op weg voor
een wandeling doorheen de
schilderachtige Dender-
landschappen van het dorp.
Op weg langs weinig of niet
gekende paden.
Na de wandeling van 1941
begaf men zich naar het
woon- en sterfhuis van Al
fons Van de Maele om er de
onthulling van een bronzen
gedenkplaat bij te wonen.
Wanneer wij de Kerkhof-
baan volgen, links afslaan
in de Molenkouter en dan
terug links in de Alfons Van
de Maelstraat, bemerken
wij links van ons, achter
een door een boom ver
scholen kapelletje, het
huisje van Van de Maele.
Op de bronzen gedenkplaat
van de hand van de Aalster-
se kunstenaar A. Huyle-
broeck staat volgende
tekst: «Hier leefde en stierf
Fons Van de Maele werk
man-dichter 1874-1938, 20
september 1939».
Over het huisje Van de Mae
le dat destijds aan de Hol-
leweg lag, nu Fons Van de
Maelstraat, nog volgende
annekdote.
HUIS VAN DE MAELE
Desideer Van de Maele en
Berlinde Arijs bewoonden
een lemen hut naast een
knotwilg. Vermits vader van
de stiel was, brak hij 't een
muurtje na 't ander af en
trok zijn huisje op in steen.
Men beschikte over een zit
kamer van 2 meter hoog,
een nevenvertrekje en een
slaapkamer, waarin tevens
de kelderval en de trap uit
kwamen. Daarboven was de
meer een stuur in zijn han
den. De plaats waar dat zich
afspeelde is de huidige
Fons Van de Maelestraat.
Langsheen deze straat ko
men wij in de Keppestraat.
Wij kruisen nogmaals de
spoorweg via de onder
grondse tunnel en nemen
langs de andere zijde de
stationsstraat, de Dorps
straat en de Denderstraat.
Links van ons ligt het oud
gemeentehuis waar alles
deze namiddag begon en
daarachter het politiekom-
missariaat. Via de nieuwe
Denderbrug kruisen wij de
Dender. Vanop de brug krij
gen wij links een blik op de
achterzijde van de prachtige
pastorijtuin. Rechts kron
kelt de Dender zich door
heen een nog vrij ongerept
landschap. Voorbij de brug
draaien wij links af in de
Gerstenstraat. Op het einde
Het geboortehuis van Fons Van De Maele (SJ)
aan dek blijven staan, want
binnen was alles volzet.
Fieneke zelf kon 's ande-
rendaag niet meer spreken,
zo hees was ze.
Na de bootreis, die de eet
lust aangescherpt had trok
men naar een eethuisje
waar er gretig gesmuld
werd van de voorgeschotel
de mosselen en paling.
Over Brussel, waar men nog
familieleden bezocht be
landden de speelreizigers
terug in Erembodegem. Op
dat ogenblik wees de klok
ongeveer middernacht. En
's morgens te 5.30 uur
moest Fons al het bed uit,
naar 't werk. «Ware 't nog
eens te herbeginnen, wij
zouden het toch zo niet
meer doen!» verklaarde hij
later. En wij wandelaars, wij
verlaten de spoorlijn en be
geven ons op weg in de
Kerkhofbaan. Rechts van
ons zien wij het ondertus
sen gemodernizeerde Kerk
hof van Erembodegem. Op
dit kerkhof had op 28 sep
tember 1941 een grootse
De voorbijrazende wagens
plaatsen ons terug in onze
tijd. Wij kruisen de Brussel-
baan en stappen de kluis-
dreef in. Na op het einde
rechtsaf geslagen te zijn ko
men wij na enkele kronke
lingen aan het Hof Somer-
gem. Via de Hof Somer-
gemstraat belanden wij in
de Groenstraat. Wij blijven
deze Groenstraat volgen tot
dat wij links van ons het
straatnaambordje «Hage-
veld» zien. Hier slaan wij
links af om in een moderne
woonwijk terecht te komen
met weinig verkeer, behalve
plaatselijk dan, en gelegen
in een beboste omgeving.
Via een voetgangerspad be
geven wij ons naar de Stijn
Streuvelslaan om daarna
links af te slaan in de
Bertha De Dekenstraat. Op
het einde van deze straat
moeten wij nogmaals de
Brusselbaan kruisen om via
Een beeld van de in 1940 verwoeste parochiekerk te Erembodegem (SJ)
de Kromme Elleboogstraat,
De Leuvenstraat te kruisen
en via de Boomhofstraat af
te dalen naar de boorden
van de Dender.
Wanneer je nog wat tijd
over hebt kun je links een
deel van de trekweg volgen
en aldus uitkomen achter
het heuvelachtig gebied
waar de St-Amandskapel
staat en dat in de volks
mond wel eens «Klein
Zwitserland» wordt ge
noemd. Dit buitenbeentje
raden wij u wel aan, maar
staat niet op het officiële
programma. Volgens het
plan moeten wij ons nu naar
rechts begeven langsheen
de doodlopende, pas aan
gelegde weg die naar de
nog in opbouw zijnde Erem-
bodegemse Sportschuur
moet leiden. Door de Leu-
vestraat af te' dalen komen
we op de Hogeweg waar we
terug de Denderbrug moe
ten oversteken om bij ons
vertrekpunt te belanden.
En zo zijn wij aan het einde
van het 8 km lange Van De
Maelepad. Een pad dat de
oude dorpskern, waar Fons
zijn leven doorbracht,, be
licht, maar ook aandacht
schenkt aan de natuur waar
in de kleine Fons als scha
vuit onder de schavuiten
met zijn kameraden door de
bossen hotste om vogel
nesten te roven. Hij was een
bedreven klimmer en klou-
terde met alle gemak tot in
de hoogste boomkruinen.
Dat mogen wij althans ver
moeden uit volgend ge
dicht
't Is lang't is lang geleden
Dat ik als kleine jongen
Klom langs hun ruwen stam
Zo lenig en gezwind
En in hun hoogsten top
Ofschoon hun takken hon-
gen
Ver over 't water mij
Liet wiegen door den wind!
uok het water, meer be
paald de Dender speelde in
zijn jeugdjaren een belang
rijke rol. Gedurende de war
me zomerdagen kon men
hem met geen paard weg
trekken van het water. Deze
pret kostte hem vanwege
moeder soms twee dikke
rammelingen daags.
Op zekere dag zwommen zij
weer over «de vaart», zoals
men de Dender te Erembo
degem noemde. Doch bij
het terugzwemmen had
Fons het zo lastig dat hij
slechts met de grootste
moeite aan de kant geraak
te. Hij had de les begrepen
Hij waagde het zich nooit
meer de rivier over te ste
ken.
Alfons Van de Maele over
leed op vierenzestigjarige
leeftijd.
PAD
Niettegenstaande dit pad
niet nieuw te noemen is, de
idee is reeds van vroeger,
en een gedeelte van het pad
bestond reeds in 1941, is
het toch een lovenswaardig
initiatief van de werkgroep
JaarVan het Dorp in samen
werking met de VAB-VTB
om dit vergeten pad terug
op te rakelen en in een
nieuw kleedje te steken. We
raden de wandelaars dan
ook aan dit pad eens te vol
gen en aldus een stukje,
voor sommigen misschien
een onbekend stukje, Erem
bodegem te verkennen.
Jan Strickx
zolder onder een stro-, later
een pannendak. Verder was
er ook nog een stalletje.
Spotters bestempelden de
ze stulp wel eens als «de
wolkenkrabber van de Hol-
leweg».
Rond dit huisje speelde
zich het leven van Fons Van
de Maele af. Hier kende hij
gelukkig en minder geluk
kige uren. Het echtpaar Van
de Maele kreeg acht kinde
ren. Drie onder hen werden
niet groot.
Fons was een toerist. Hij
spaarde zijn benen niet,
voelde niets voor een mo
torfiets, bolde eens graag
met een automobiel, maar
hield het toch bij het spoor.
Als prettige annekdote, het
volgende. Toen hij ongeveer
vijftig jaar was zou zijn
oudste zoon hem leren fiet
sen. Hij begon reeds alleen
te rijden, maar toen hij ge
waar werd dat men hem had
losgelaten duikelde hij in
een netelgracht.
Hij besloot «Nu is 't ge
daan!» en hij nam nooit
van deze baan, voor de par
king van S.K.Erembode
gem, zien wij het Gersten
hof. Enkele tientallen meter
verder duikelen wij in een
van de groene longen van
Groot-Aalst, deGerstjens.
NATUURGEBIED
Links van ons licht een
prachtige plas. Vanaf de
boorden van deze natuurlij
ke vijver zijn er bij klaar
weer prachtige foto's te ne
men met de kerk van Erem
bodegem op de achter
grond.
Rechts van ons leidt een
prachtige dreef naar een
landelijke woning. Wij vol
gen echter de dreef recht
voor ons. Hier kan men nog
rustig genieten van een
stukje landelijke natuur. Te
gen de bomen gespijkerde
bordjes herinneren er
milieu-on-bewuste mensen
aan dat men dit stukje na
tuur in ere wil houden. Deze
rust wordt plots onderbro
ken op het ogenblik dat wij
op de Brusselbaan komen.
STILLE WENKEN AAN WANDELLIEFHEBBERS UIT
EREMBODEGEM...
Wandel zondag aanstaande eens rustig mee, samen
met andere vrienden en kennissen, langs het 8 km
lange Alfons Van de Maele-pad in Erembodegem! De
deelneming is kosteloos. We vertrekken te 15 uur op
het dorpsplein, 't Wordt een mooie lentewandeling in
eigen leefmilieu...'t Is ook een unieke gelegenheid
om op een aangename wijze mee te doen aan de
foto-, dia- en filmwedstrijd «Met open Kijkers door
Erembodegem». Vergeet daarom je foto- of filmtoe
stel niet! Observeer je eigen omgeving en maak
enkele mooie foto's, dia's of films, individueel of in
groepsverband!
Voor deelname aan de wedstrijd kan je steeds terecht
op volgende adressen: Etienne De Bruyn, Verbin
dingsstraat 16, Erembodegem
Annie De Smet, Wilgstraat 25A Erembodegem
Luciaan D'Hondt, Ninovesteenweg 175, Erembode-
gemWilly Guns. Bertha De Dekenlaan 5, Erembodegem
Theophiel Gijsels, Churchillsteenweg 47, Erembo-
degem-Terj.
Danny De Dier, Ninovestraat, 1A, Erembodegem-Ter-
joden
Alfons Geerts, Berkenlaan, 22, Erembodegem-Terjo-
den.
Je eigen foto's, dia's of films komen dan in aanmer
king voor de selektie. prijsuitreiking en tentoonstel
ling op 16, 17, 18 juni 1978 in de meisjesschool,
Geraardsbergse steenweg. 75, Erembodegem-Terjo-
den of voor de finale van de wedstrijd op 16 en 17
december 1978 in de Raadszaal van het oud-gemeen
tehuis, Erembodegem-Centrum.
Doe mee aan deze initiatieven, geprogrammeerd door
de werkgroep «Jaar van het Dorp» van Erembode
gem!