ZES EEUWEN
MOLENAARSTRADITIE TE IMPE
WATERMOLEN WERKT NOG WEKELIJKS
12 - 14-4-1978 - De Voorpost
REEDS MEER DAN ZES
EEUWEN IN WERKING
Wat de Impse watermolen
zo speciaal maakt is het feit
dat er nog regelmatig gema
len wordt met deze water
molen, iets dat niet meer zo
veelvuldig gebeurt in Vlaan
deren. Op de Molenbeek
zou er naast deze van Impe
slechts één watermolen
meer in werking zijn, meer
bepaald in Ottergem. Tot
vóór het overlijden van de
uitbater en vader, de heer
Raphaël Props, was er nog
veel werk op de molen. We
kelijks werden nog de zak
ken meel uitgevoerd met
een vrachtwagen. Het ge
bied waarin de tarwe op
gehaald werd om te malen
strekte zich uit over gans de
streek, zelfs tot in Wiche
len. Doch het overlijden van
noeste maalder betekende
een streep door de rekening
van de familie Props. Zijn
echtgenote was nooit op
gewassen geweest voor het
sleuren met de zware zak
ken en zij had ten andere de
handen vol met het kleine
landbouwbedrijf dat aan het
molenbedrijf verbonden
was. Ten andere nu nog
staat zij dagelijks in voor
haar tiental dieren, een
boerderij die zij nog steeds
verder uitbaat. Ondanks de
ze vele moeilijkheden wordt
er nog wekelijks op het be
drijf met de watermolen ge
malen Het zijn dan de zoon
en dochter die voor de pro-
duktie instaan Doch zij
kunnen dit enkel tijdens het
weekeinde doen daar de
dochter dagelijks naar
Brussel gaat werken en de
zoon studeert voor veearts
aan de Gentse Universi
teit.. Daardoor is de bedrij
vigheid op het bedrijf heel
wat gedaald. Er wordt nog
voor enkele boeren uit de
streek gemalen, die zelf met
hun tarwe komen naar de
molen, en deze dan zelf ko
men afhalen ook. Er wordt
Een van de grote raderwielen die de zware molenstenen aan het draaien brengen (MDG)
(MDG)
termolen en bestaat uit
twee reusachtige arduinen
molenstenen die zich door
middel van een draaibewe-
ging over een arduinen blok
bewogen en aldus het zaad
persten. Het patrimonium
werd dus rond de 14de
eeuw opgetrokken door de
familie De Landmeters, die
dus de eerste eigenaars
waren Deze bleef eigenaar
van het bedrijf tot in de 17e
eeuw. Begin van de 18de
eeuw is dan de familie Maes
eigenaar geworden en in het
begin van de volgende eeuw
kwam deze in handen van
hermt en langswaar de tarwe tussen
grote vlakte weiland, waar
van een groot deel grenst
aan Lede, een ander groot
deel aan Erondegem en
voor de weetgierigen voe
gen wij er nog aan toe dat
deze weide over een lengte
van ongeveer dertig meter
eveneens aan Erpe grenst,
een weetje waarvan heel
weinig Impenaren op de
hoogte zijn en vice versa
met Erpe wellicht. Deze uit
gestrekte Grote Meersch is
eigendom van het O.C.M.
W. Verder behoren tot de
omgeving nog een aantal in
de onmiddellijke nabijheid
zware molenstenen gegoten wordt
omgeving, maar ondertus
sen vervloekte men maar
rustig dit mooie landschap.
Gelukkig was daar het klas-
seringsbesluit net op tijd
om deze veroveringstocht in
te dijken of er was reeds
gebouwd aan de achterdeur
van het Molenhuis. Het is
tevens zo dat op deze plaats
vroeger veel gezwommen
werd in de Molenbeek,
evenals het vissen op die
plaats er erg in trek was. Nu
is dat allemaal uiteraard
lang vervlogen tijd gezien
de vervuiling van het water,
ook in deze Molenbeek.
De zakken tarwe staan klaar om tot meel verwerkt te worden (MDG)
Langs deze wateraanvoer vloeit het water uit de Molenbeek en doet aldus het molenrad draaien (U
GEKLASSEERD SINDS
1975
In 1975 dan werd de water
molen met het molenhuis,
het stampkot en de omge
ving geklasseerd bij Ko
ninklijk Besluit. In de om
geving is ook begrepen de
Grote Meersch waarover we
het reeds hadden en langs
de andere zijde de oevers
van de Achterbeek, tot zo
wat een honderdtal meters
de Molenstraat in en ook
het in de omgeving liggend
voetbalplein inbegrepen.
Nu is het uiteraard zo dat de
huis zelf begint hiervan te
kenen te tonen binnenin,
maar het is vooral het
stampkot dat het hard te
verduren gekregen heeft.
Dit oude bouwwerk staat er
echt bouwvallig bij. Er zijn
hier en daar reeds gaten in
het dak en een tussenpla-
fond vertoont zeer veel ge
havende klanken en rotte
plekken.
Vroeger reeds werden er ak-
ties ondernomen voor de
restauratie van het stamp
kot en het molenhuis. Het
ten spijt, bleek de gemé
tekas hiertegen niet oi
wassen
Nu is het dan toch zovej
augustus van vorig
werd een restauratiedosj
opgemaakt door
Oostendse architi
Snauwaert. Dit dosr
voorziet in het volledig'
nieuwen vn het dak van!
stampkot, het herleg»
van een nieuwe planlj
vloer op het tussenverij
in dit stampkot en nogj
aantal hoogstnodige I
stellingswerken. Dit dos
is nu opgestuurd naar!
ministerie van goedkeu»
en zit dus in de klassi
administratieve mallei
len. Deze restauratie w|
voor het grootste deel j
geveer 60%) betaald d
het Ministerie, het arj
deel wordt bekostigd a
de Provincie, de gemeel
en de eigenaar, Hopff
duurt de goedkeuring
het dossier niet al te la
want het zou spijtig I
moest zo'n brok geschia
nis en folklore veria
gaan.
Het meer dan zes eeuwen oude stampkot dat reeds sterk vervallen is en waarvoor reeds een restauratiedossier
is opgemaakt (MDG)
niet meer rondgereden in de 'anb des tijds ook aan de was vooral gemeenteraads-
streek de vrachtwagen is 9ebouwan van deze meer lid De Pauw die dit punt een
van de hand gedaan. De dan zes eeuwen oude wa- paar keer op het agenda van
vroegere kliënten zijn naar tsrmolen een lustig hapje de Impse gemeenteraad
industriële maalderijen ge- Qsvonden heeft. Het molen- plaatste. Maar alle goeie wil
trokken.
Het malen zelf is niet zo
moeilijk, aldus de zoon. Als
men dat eens gezien heeft
kent men dit al'vlug. Men
hoeft enkel wat macht te
hebben om met de zware
zakken te sleuren Maar hij
doet dit alles met veel ple
zier, het is voor hem een
ware hobby en een welge
komen ontspanning bij het
blokken en het vele zitten,
want daar houdt hij niet
van. Er wordt dus nog ge
malen om enkele boeren te
plezieren en om het eigen
genot dat men eraan beleeft
en ook wel om een tikkeltje
weemoed en omdat men
deze oude traditie niet zo
maar van vandaag op mor
gen wil laten verloren gaan
De installatie voor het ma
ken van olie en lijdzaadkoe-
ken. welke nog in het
stampkot staat wordt sinds
een hele tijd niet meer ge
bruikt. Met deze traditie is
reeds lang gebroken. Het molenrai
Zoon Props vertelde 4
nog dat er reeds een aai
kandidaat-kopers zijn
men opdagen,- die van dl
mooie watermolen
danskroeg wensten te ij
ken. Maar dezen stuitj
gelukkig op het gefund®
de verzet van de gemj
veerde eigenaars die alle!
de oorspronkelijke stft
willen behouden. 9
pluimpje voor deze toet
wijde eigenaars!
Mon De Ga
vanaf de achterkant van de watermolen (MDG)
Impe, een klein sympatiek, ruraal dorpje ergens tussen Aalst en Gent. Met zijn amper
negenhonderd inwoners, de kleinste aanwinst voor Groot-Lede, waarvan het sinds de
fusie deel uitmaakt. Ondanks zijn beperkt inwonersaantal en zijn kleine oppervlakte bezit
dit dorpje enkele bezienswaardigheden. In onze editie hadden wij het eerder reeds over de
Tukmolen, een houten windmolen. Doch, tussen nog een brokje rasechte natuur zit er ook
nog een watermolen verscholen. Meer zelfs, deze werkt nog wekelijks en zoiets is stilaan
een unikum geworden in ons landelijk Vlaanderen.
REEDS IN DE 14DE EEUW
In zijn «Geschiedenis en
toponymie van Impe»
schrijft E.H. Jozef De Brou
wer, oud-pastoor van deze
parochie, dat er van de wa
termolen reeds sprake is in
de 14e eeuw. Dus zouden
de huidige watermolen met
het molenhuis en het
stampkot dateren van in de
jaren 1300 o.f zelfs vroeger.
In die tijd werd deze water
molen gebouwd langs de
Molenbeek die zich ten
oosten van het dorp door
heen een prachtige schil
derachtige omgeving slin
gert. Ook het molenhuis
werd samen met de water
molen uiteraard opgetrok
ken. Alles wijst er verder op
dat in diezelfde periode het
stampkot gebouwd gewor
den is. Hierin is nog steeds
de installatie ondergebracht
voor het produceren van
olie en lijnzaadkoek uit lijn
zaad. Lijnolie werd gebruikt
bij de vervaardiging van ver
ven en de lijnzaadkoek was
hetgeen overbleef na de
persing van de zaden. Deze
koek werd gebruikt als vee
voeder. Het persen van de
zaden gebeurde door mid
del van zware, arduinen mo
lenstenen. Deze installatie
staat nu nog steeds in het
stampkot van de Impse wa
de familie De Ridder. Tij
dens de tweede helft van de
19e eeuw kwam de water
molen dan in het bezit van
de familie Schokaert. Beide
laatstgenoemde molenaars
waren vrijgezellen en be
steedden hun vrije tijd even
eens als burgemeester van
hun gemeente Impe. Sinds
1900 is het de familie Props
die de molen beheert. De
laatste molenaar was de
heer Raphaël Props die in
1974 overleed op 54-jarige
leeftijd. Sindsdien baat zijn
echtgenote de molen verder
uit met haar zoon en doch
ter, dit echter in beperkte
mate.
EEN SCHILDERACHTIGE
OMGEVING
Zoals reeds gemeld werd de
watermolen gebouwd aan
de Molenbeek en ligt aldus
als het ware verscholen in
de schilderachtige omge
ving van de wijk Molenhoek
te Impe, midden een oase
van groen en bossen. Dit is
de omgeving van de water
molen; een echte pleister
plaats.
Tot deze schilderachtige
omgeving, die evenals de
gebouwen geklasseerd is,
behoren een vrij uitgestrekt
gebied. Eerst en vooral is er
de «Grote Meersch». Een
liggende weilanden. Door
deze weilanden slingert
zich een klein zijbeekje van
de Molenbeek, meer be
paald de Achterbeek. Want
het is in feite zo dat de
gebouwen van de watermo
len, het stampkot uitgezon
derd, als het ware op een
eilandje liggen dat gevormd
wordt door de Molenbeek
en de Achterbeek. Dit kleine
beekje ontspringt enkele
honderden meters verder, in
het moerras van de zitting,
uit de Molenbeek zelf, en
mondt terug uit in diezelfde
Molenbeek, een honderd
meter achter de watermo
len.
Verder ziet men in deze om
geving nog heel wat bomen,
kleinere bosjes en uitge
strekte weilanden en ak
kers. In de verte kon men
zelfs zeer goed de Tukmo
len hoog zien staan, niets
belemmerde het zicht, tot
voor een paar jaar langs
heen een verderop gelegen
weg een aantal woningen
neergezaaid werden en het
beeld van deze zeer schil
derachtige streek kwamen
bedoezelen. Meer zelfs, de
bouwlustigen rukten in een
vervaarlijk snel tempo op in
de richting van de watermo
len zelf, misschien wel op
zoek naar rust en een mooie
