IJFTIG JAAR «ONS HUIS
KLUISKERMIS
WEER DRUK GEVIERD
DRIE DAGEN «DEUTSCHE
GEMUTLICHKEIT
WAT MET HET «JAAR VAN HET DORP»?
René van Leuven
Tientallen gelovigen woonden de mis bij opgedragt
De Voorpost - 14-4-1978 - 7
le
voor
ic po
wacl
nage
lat is
it sta
op
tijd
nen*
ii
t.
Toen de YVaasmunsterse onderwijzer Jozef Blindeman te Baarde-
;em neerstreek vond hij er een dorp van hoofdzakelijk landbou
wers, enkele middenstanders en een (groeiend) aantal forensen naar
Aalst en Brussel. Voor de landbouwbevolking werd Jozef Blinde
man een pionier. Hij propageerde de snijbloemenkultuur, een
winstgevende aangelegenheid voor de op veel te kleine uitbatingen
traditioneel werkende boeren.
Ook bij de arbeidende bevolking Iedereen, decreteerde hij, zou van
maakte hij zich verdienstelijk. Zijn Huis moeten kunnen spreken.
Vooral door het koppig toedoen (Nu. zo gemakkelijk ging het ook
van onze meester kreeg* de ge- weer niet. Gelukkig sprongen en-
meente een (bisschoppelijke) vak- kele kapitaalkrachtigen ter hulp),
school. Leergierige jongens kon- Op 10 april 1928 verschenen de
len er 's avonds de schrijnwer-
;ersstiel leren of zich in de smidse
als als paswerker of als technisch te
ster' ^enaar bekwamen. De leergierige
meisjes kregen dagonderwijs in
naad. (De gebouwen waren
afgestaan door de familie Joos-
ins).
We schrijven op dat ogenblik
1920. Natuurlijk dat deze zeer so
ciale en demokratische aktivitei-
ten ook tegenkanting opriepen.
Vooral van klerikale zijde Het
lorp was toen ongeveer in een
.demokratisch en 'n aristokratisch
kersverse aandeelhouders voor de
notaris. De rest ging zeer snel. Er
werd een lap grond gekocht, vlak
neven de vakschool Achteraan
kwam een kaatsplein. (Toen was
de voetbalsport nog te duur, dus
niet demokratisch genoeg).
Noeste vrijwilligers schoten de
funderingen en met augustus-
kermis van het jaar 1928 stonden
de zaal en het café er, hier en daar
zonder ruit, en overal zonder vloe
ren. Maar er verscheen veel volk
en iedereen voelde zich vrij en ge
lukkig in zijn «Ons Huis»
amp verdeeld. (Dat ook de ge- De toneeljongens en -meisjes wa-
iruikelijke twee-brouwèrs- ren het meest tevreden. Ze kregen
aliteit hier een rol speelde een voor die tijd (en ook nu nog)
(preekt van zelf, maar dat is een flink uitgeruste schouwburg. Vrij
indere zaak). als ze waren sloegen ze de handen
atuurlijk dat de demokraten ook in elkaar. Benoit De Clerck zijner-
lan de ontspanning van hun leer- zijds schreef een prestigieus stuk:
lingen dachten. Turnen, kaatsen. Dirk Verspecht. Er werd met bijna
wipschieten, toneelspel waren ge- honderd mensen haast een jaar
droomde volkse aktiviteiten. Voor lang aan gewerkt. De ontelbare
[dit laatste vond meester Blinde- opvoeringen ervan betekenden de
meester Moortgat en in Jos definitieve doorbraak van Ons
De Bie gedroomde helpers. Bei- Huis.
den waren ervaren krachten uit een In de loop van de voorbije halve
bestaande toneelgroep die zich eeuw hebben heel wat verenigin-
iwat graag van de betutteling wen- gen van de -zaal» (zoals Ons Huis
sten los te maken en samen met in de volksmond kortweg ook ge-
bvb. ookdefrontersdedemokrati- noemd wordt) gebruik gemaakt,
sche richting wensten uit te gaan. Duizenden mensen van elke ge-
De ene regisseerde de toneelgroep zindheid hebben er ontspanning
van schrijnwerkers en smeden, de genoten of een beetje kuituur op-
anderc van naaisters De opvoe- gedaan. Hoeveel idylles zijn op de
ringen vonden plaats in de school- dansvloer ontloken, hoevelen zijn
schrijnwerkerij. Algauw bleek dat er niet met pijn in het hart vandaan
hierbij weinig gemak te rapen viel. gekeerd? Hoogtepunten opnoe
men uit de geschiedenis van Ons
Huis is niet gemakkelijk. De
blocmenbals waren zeer ver
maard. Sommige toneelopvoerin
gen genoten een uitzonderlijke
weerklank. De wipschutters zijn
kampioen van België geweest, de
De noodzaak van eigen lokalen
deed zich voelen.
Een andere meester wat zou
van het Vlaamse volk zonder zijn
noeste onderwijzers geworden
zijn? verscheen aan de horizon:
meester (later inspekteur) Benoit
De Clerck. Die had een geniale kaatsers behoorden onder de
gedachte. Er zou een samenwer- log tot de besten van Vlaanderen,
kende maatschappij worden ge- Er is ooit een kabaret gegeven
sticht met als doel het uitbaten van voor amper een dozijn gegadig-
ecn zaal waaralle maatschappijen den. Maar naar De Deserteur kc-
hun aktiviteiten een onderdak ken ze zelfs vanuit de ramen. En
konden vinden. Een kultureel een- op hel Kerstfeest van 1965 bevatte
trum dus. anno 1928, dal niet de zaal (capaciteit: 400 personen)
eens verlies hoefde te lijden, want 650 kijklustigen. Men zou een
de vennootschap voorzag ook in boek kunnen schrijven, met anek-
nJd de exploitatie van een bijhorend dolen over al wat er in de zaal ooit
drankhuis. Meester De Clerck gebeurde. En we mogen het café
iwou aandelen met een geringe zelf niet vergeten waar zovelcn zo
nominale waarde, in ieders bereik vaak in eikaars gezelschap soelaas
hebben gevonden.
In die vijftig jaar kende de S.M.
Ons Huis slechts vier uitbaters:
Bert en Evelyne Ruysinckx, Mau
rice en Florence De Ridder. Leon
en Malvine Maes, Robert en
Marie-Louise De Ridder. In de
door de aandeelhouders gekozen
(onbezoldigde) beheerraden dui
ken telkens weer dezelfde familie
namen op: De Clerck. Blindeman.
Van Lembergen, Timmerman.
Moortgat, Joostens en De Bie zijn
in bijna elke generatie vertegen
woordigd geweest.
In 1976 ging de S.M. Ons Huis tot
een kapitaalsverhoging over. Met
het geld ervan werd het gebou-
wenkompleks gemoderniseerd.
Een nieuwe gast kon daarbij geno
teerd worden: de duivenmaat-
schappij Rap zijn Wint. Overigens
heeft de beheerraad, binnen de
door de wet voorziene mogelijk
heden, geen ander doel voor ogen
dan de her-investering onder de
verenigingen van de ontvangsten
van het drankhuis. Dat geschiedt
onder vorm van de gratis ter be
schikking stelling van de gebou
wen, verwarming en verlichting,
van het toekennen van een subsi
die en van het verlenen van een
aandeel in de winst.
Naar aanleiding van haar vijftigja
rig bestaan organiseert de S.M.
Ons Huis een feestweek die volle
dig in de lijn van haar traditionele
aktiviteiten ligt. Die week ziet er
zo uit:
20 mei te 15 uur:
Kaatsen om de Beker van Baarde-
gent.
20 mei te 19 uur:
Inkorven voor een extra betoe
laagde duivenvlucht:
21 mei te 10 uur:
Stekbolling (een oud volksspel in
het kader van Het Jaar van het
Dorp)
21 mei te 15 uur:
Wipschieting (de tweede wip is
gratis)
22 mei te 15 uur:
Dag van de derde leeftijd; gratis
koffietafel en film: Zo leefde
Baardegent.
23 mei te 19 uur:
Kickertornooi om de Beker van
Baardegent
24 mei te 20 uur:
Academische zitting.
26 mei te 20 uur.
Zingen met Bob Boon. kaas-,
cider-, lantbikavond.
27 ntei te 13 uur:
Gratis voetspeurtocht met 5.000 F
prijzen.
27 mei te 20 uur.
Gratis volksbal met orkest The
Family Band
28 mei te 15 uur:
Kaartnantiddag: pandoeren met
dubbel spel.
28 mei te 15 uur: kaatsen
L.H.
Eens te meer hebben de «Vrienden van de Kluiskapel», op
Hekelgems gebied maar vlakbij de grens met Erembodegem
gelegen, zich aktief getoond «om het kluizeputteke financieel
te delgen».
De Hekelgemnaars begonnen met dit initiatief. Erembode
gem, de wijk in de onmiddellijke omgeving, nam nu het leeu
wenaandeel van deze aktie voor zijn deel.
Reeds op zaterdag was er, niet
tegenstaande de eerder kille
temperatuur, veel volk zodat
(vijhet met de autoparking wel een
robleem werd, probleem dat
organisatoren voor volgend
ir wel eens terdege zullen
teten bekijken. Niet alleen
'as er de avondmis ter ere van
.L.V. ter Kluizen, maar ook
iven twee muziekmaat-
lappijen, eerst «Niets zon-
r Arbeid» uit Erembodegem
tn oaarna «De Katolieke Gil-
.I te» uit Hekelgem. Deze laatste
J voelden zich blijkbaar meest op
|v hun terrein want tot laat in de
avond vloeiden de deuntjes
Xferuit.
issen werd er «gegér-
Irebold», getouterd, en werden
de mooie pentekeningen van
are-schooldirekteur Marcel
ril Temmerman bewonderd en
''verkocht, tot de laatste toe. Ge-
den werd ook naar de naam
7; van een drietal Hekelgemse en
een drietal Erembodegemse
dorpsfiguren. Het Breugheli-
lans element met vlaai, kop,
vw lensen en andere lekkernijen
vi ontbrak evenmin in deze uitlo-
11 ter van het Pajottenland.
J| Op zondag was een hoogmis
//J net zegening en speelde de
pugdige «Selderklub», een
samensmelting van jonge mu-
tikanten van verschillende
naatschappijen met daarna de
lebruikelijke kermisaktiviteiten
net ook bakschieting, vogel-
*k, pottenkraam e d.m.
gestart in de richting van Es-
sene want men wilde de gren
zen van Groot-Hekelgem eens
gezamenlijk verkennen. Een
mi kro-wagen van het Nationaal
Land- en Tuinbouwinstituut
zorgde voor kommentaar, op
wekkende marsmuziek, wat
propaganda en diende ook als
bezemwagen. Dat er ook vaat
jes lambiek inlagen willen we U
liever niet verklappen. OverTe-
ralfene en Ten Bos, kwamen ze
aan de Hekelgemse Molenberg
waar de wandelaars van 's na
middags werden opgevangen
en gezamenlijk ging het dan
langs de Steenpoelweg en het
Mozits naar de Kluis die dade
lijk overbezet was.
De Kluiskapel heeft reeds
heelwat restauratie ondergaan.
Muren werden beveiligd, een
dak werd herlegd, goten wer
den vernieuwd en er kwam een
nieuw buitenplankier, allemaal
door de zorgen van het Komi-
tee dat reeds 200.000 fr eraan
kon spenderen Het schilderen
langs de binnenkant was het
steentje dat het Hekelgems
gemeentebestuur bijdroeg in
de algemene aktie.
Met de 70.000 fr boni van
deze anderhalve dag kermis wil
men nu een kopij van het Ma
riabeeld laten maken om in de
kapel te plaatsen en het échte
in veilige bewaring te brengen,
is het altaar aan restauratie toe
en wil men langs de buitenkant
de Balegemse steen eens een
Ondertussen gingen op zon- goede beurt geven.
lag. in het kader van de aktie Financieel schijnen, voorlopig
langstelling voor de aloude
kermis werd weer opgewekt,
nu moet en/oor worden ge
zorgd dat hij in stand wordt ge
houden.
Andere initiatieven zijn reeds in
't verschiet: in mei missen voor
O,L.V. in de kapel en in
oktober-november komt vast
en zeker een «jagersmis»!
LH
Zeilen op de Mohnesee
Voor de tweeëndertigste maal trekken de Meldertse Pinkster
reizigers er voor een driedaagse autocartrip op uit op zater
dag 13 tot en met maandag 15 mei. Deze keer gaat de reis naar
het Duitse «bergisches» Sauerland.
Via een snelle tocht langs de Ring rond Brussel en de auto
strade via Luik, Aken en Duren wordt even gestopt in de
Raststatte aan de Autobahn te Frechen, een tiental km vóór
Keulen.
In Keulen zelf, grootste stad
aan de Rhein, wordt uiteraard
de Dom, een der grootste ker
ken van Europa, beroemd
vooral om het Driekoningen-
schrijn, een meesterwerk van
Rijnlandse edelsmeedkunst,
bezocht. Ook de schatkamer
met kostbare sieraden en wie-
gedrukken komt in de kijker.
Over de Deutzerbrücke, in
Deutz is de oudste motorenfa-
briek ter wereldgaat het dan
via de Bayer Chemie Werke te
Leverkusen naar Solingen, be
kend voor de fabrikatie van
messen, scharen en snijtuig al
lerhande. Het Klingenmuseum,
énig in de wereld met een on
overzienbare kollektie messen,
zwaarden en bestekken uit
vroegere eeuwen en van he
den, wordt uiteraard ook be
zocht waarna in Grafrath een
idyllisch middeleeuws markt-
plaatsje zorgt voor rustige ver
pozing in romantische sfeer.
Wuppertal, een der grootste in
dustriesteden van Duitsland, is
vooral bekend om zijn zweef-
baan, 'n 17 "km lange stads
tram die «hangt», voor een
groot deel gemonteerd boven
de riveir de Wupper als plaats
besparing in het er zo drukke
verkeer.
Via Hagen, Iserlohn en Hemer
komen we door een zeer heu
velachtig en pittoresk gebied in
onze verblijfplaats Arnsberg,
meer speciaal in Neheim-
Husten waar we te gast zijn in
het typisch Duits Gasthof «Zur
Krone».
Op zondagvoormiddag is er in
de voormiddag keuze. Men kan
het «Leuchtenmuseum» (Ne-
heim is wereldbekend voor de
verlichtingsapparatuur) bezoe
ken, het Vogelbauermuseum
met talloze vogelkooien uit alle
tijden en streken, vitrinekijken
in het autovrij, meest bekend
winkelcentrum van het Sauer-
Neheim, op 12 km afstand, nog
755 slachtoffers vielen door de
overstroming van het hele
Möhnedal. Sindsdien is uiter
aard alles hersteld en is het bo
vendien uitgegroeid tot een
toeristisch attraktiepunt van
formaat. Na de tweede avond
Na het Mittagessen wordt oan
de terugreis aangevat via
snelle Autobahnen en wordt,
na bezoek aan het rococo-
kasteel van Benrath, het Duitse
Parijs, Düsseldorf bezocht,
liefst dan op de Kö (DE Königs-
allee) Via Monchen-Gladbach
WildwaUi Vosswinkel
land, gaan kijken naar het in
ternationaal zwemtornooi of
een wandeling doen in het
Arnsberger Wald.
Na de middag gaat het dan
naar de Mohnesee, een groot
stuwmeer van meer dan 10
km2, berucht vooral wegens
het bombardement van de ge
allieerden op de reusachtige
stuwdam in 1943 waarbij in
in Neheim, avonden die steeds
zeer gezellig en overvloedig
zijn, gaat het op maandag
voormiddag naar het Wildwald
van Vosswinkel waar de jager
te 11 u op de hoorn blaast en de
dieren, in vrijheid, vossen,
wasberen, herten, reeën e.d.m.
komen aangelopen voor het
voederen. Een uniek schouw
spel.
met het hoofdkwartier van de
Nato, Roermond en Leopolds-
burg komen we dan weer thuis.
Drie dagen aangename ont
spanning waarbij veel wordt
gezien en bezien, veel wordt
gelachen, goed wordt gegeten
en .gedronken en waarna
we weer uitzien naar een vol
gende tocht.
LH
Vele mensen weten niet goed waar ze nu met dat «Jaar van het
Dom» eiaenliik aan toe ziin. Eerst worden de dorpen via de
fusie gewoon van de kaart geveegd en vlak daarop spreekt
men over de «eigenheid» van elke gemeenschap en over net
bewaren van het typische van iedere entiteit. Velen zien er wel
een dosis hypokrisie in maar realisten met een pragmatische
aanpak willen trachten er nog van te maken wat er van te
maken is. Bij de pakken blijven zitten brengt evenmin een
oplossing.Met nieuwjaar ver
leden jaar werden mensen van
«den buiten», zonder dat om
hun mening erover werd ge
vraagd, omgetoverd tot «stede
lingen», gedaanteverwisseling
die op hun identiteitskaart met
Anderzijds voelen ze zich nog
totaal, in hart en nieren, van
«den buiten» en hebben niet de
minste behoefte te worden ge
ïntegreerd in een groter geheel
dat hen totaal vreemd is en hen
i stempel werd bekrachtigd vaak onverschillig laat. Hierbij
en sinds worden ze dan ook hij rijzen dan uiteraard vragen:
openbare manifestaties met Laat men de aktie voor wat ze is
«waarde stadsgenoten» be- zonder dat ze onze kouwe kle-
groet. ren raakt, of willen we, ondanks
administratieve veranderingen,
onze eigen identiteit bewaren
en ons blijven (huisvoelen in
onze eigen gemeenschap waar
we nog altijd wat meer zijn dan
een naamloos nummer? Moe
ten stedelingen ervan bewust
worden gemaakt dat het dorp,
ondanks voortschrijdende ver
stedelijking, toch nog een eigen
gelaat, een eigen leven en een
eigen specifieke aantrekkelijk
heid heeft waardoor het goed is
om er te leven? Trekt men door
dergelijke bewustmaking niet
nog meer stedelingen aan om
zich op de buiten, al was het
maar voor het week-end, te
vestigen en er het omgekeerde
resultaat van wat beoogd werd,
—bewaren van eigen identi
teitte moeten inkasseren?
Eerst bescheiden maar stilaan
groter en grootser verrijzen
landhuizen als paddestoelen
uit de grond, lieftst zo kort mo
gelijk bij waardevolle g'roenzo-
nes. met of zonder toelating.
Had men er gewoon niet beter
aan gedaan aan de kleine
dorpsgemeenschappen meer
levensmogelijkheden te bieden
in plaats van ze te versmachten
'in een massakönstrükïie waar
centralisatie, overkoepeling en
schaalvergroting remmend
kunnen inwerken op het typi
sche dorpsleven? Grondige
mentaliteitsverschillen tussen
de stedeling en de man van
het dorp wórden zomaar niet
met een slogan als «een stad
met een hart» of met een pen-
netrek en een geïmproviseerde
administratieve maatregel ge
nivelleerd of gelikwideerd.
Vele buitenmensen zullen zich
dan ook willens nillens moeten
aanpassen, alles onderaaan
en lijdelijk aanvaarden. Is het
niet beter de opgedrongen
situatie in positieve zin
trachten om te buigen ten
voordele van het dorp en zijn
bewoners.
In die optiek biedt de aktie
«Jaar van het Dorp» nieuwe le
venskansen die niet onbenut
mogen blijven maar het dorp in
zijn eigenheid moeten bewust
maken en stimuleren wil men in
de stad niet ten onder gaan.
Is het bij die aktie dan ook wel
verantwoord dat men al het
oude bovenhaalt dat inderdaad
waardevol is maar leven we
niet in de huidige periode en is
het niet beter dat we deze ade-
kwaat en konstruktiet bena
drukken? Komt men met de ak
tie «Jaar van het Dorp» vlak na
het verdwijnen van de dorpen
door de fusie té laat? Of is ze
een teken aan de wand en een
voorbode van iets wat door ve
len onvermijdelijk en onont
koombaar wordt geacht: terug
naar het dorp door décentrali-
satie. Of blijft zulks een utopie?
LH
de Kluiskapel Nadien kon de kermis beginnen (JM)
J Red de Kluis», twee Wanda
s' ngen door. Een volle-dag-
landeling met een veertigtal
m een namiddagwandeling
net een honderdtal deelne
mers. Reeds te —.30 u werd
althans, de meest dringende
zorgen voorbij en in de toe
komst wil men er nu ook w,at
fondsen aan spenderen om de
kermis zelf wat attraktiever te
maken. De kapel is in orde, be-
Kunstgalerij PALET
Fr. Courtensstr. 33
9330 DENDERM.
Tel. 052/21.46.10
UITNODIGING I
KUNSTSCHILDER
stelt zijn schilderwerken tentoon
van 14 tot 27 april 1978.
De tentoonstelling is open alle werk
dagen van 9 tot 19 u Zondagen van
10 tot 13 u. en van 14 tot 20 u.
Toegang vrij.
AtelierTopmolen 4, Londerzeei
tel. 052-30.12.42
38218
