DEKEN
CONSTANT DE VOS:
SPIL DEKANALE
K0NSILIES
EN STICHTER VAN
VELE ORGANISATIES
DEK!
KEU
HEIIN
II
I
16 - 12-5-1978 - De Voorpost
Schoonmenj
Met Mgr Van Peteghem \boel
roe.
Een bezoek aan de handelsbeurs I
'■gedoogd» werd door de toen
malige president, mgr. Calle-
waert. Hij aanvaardde het. Het
AKVS werd toen AKDS (Alge
meen Katholiek Diets Studen
tenverbond).
Geen moeilijkheden gehad?
Neen, althans ik toch niet. En
de meeste anderen ook niet.
Wij waren wel Vlaams-
nationalistisch. Maar in het ge
heel niet voor Hitier. Er was in
de groep slechts één Duitsge
zinde We gaven daar geen
aandacht aan. We namen dat
luchtig op. Eén der groten in het
AKDS was toen Hector De
Bruyne, onze huidige minister
van Buitenlandse Handel. Dat
was toen al in Ledeberg. Na het
seminarie trok ik naar Leuven.
Twee jaar kandidatuur Ger
maanse.
U ging dus niet onmiddellijk
naar de pastoraal?
>orde er toen ook bij
En na Herzele?
Na Herzele kwam het «Groen
Kruis». Daar werd ik arrondis
sementeel proost van al die
verenigingen die daar huizen.
Van 1951 tot 1958 was dat. De
grote man was daar toen Fred
Van Geert. Er liep toen een
konflikt tussen hem en Eugeen
Moriau. Van Geert bleef Wim
Verleysen was toen sekretaris
van het ACW
Men zegt wel eens dat u ook
op het politieke vlak invloed
hebt, is dat zo?
Nee, dat is helemaal niet waar
Hier komen trouwens geen po
litiekers op bezoek. Dat wil niet
zeggen dat ik niet op de hoogte
ben van wat er op het politieke
vlak gebeurt. Soms vraagt men
ook een goed woordje van mij
om aan een plaats te geraken
tueel nog onderling-parochiale
problemen op te lossen. En dan
zijn er nog de vergaderingen
met de dekens.
(Deken De Vos werd voorzitter
verkozen van de dekenraad.
Ook in de priesterraad verte
genwoordigt hij de dekens).
Een deken, zo zei hij verder,
moet een man zijn van het cen
trum. Hij mag geen extreme
stellingen verdedigen. Wij moe
ten 'n brug zijn. ten pastoor is
het rustpunt van de mensen. Hij
moet nie in de voorste linie
staan, uat Drengi wrijvingen
mee. Een onderpastoor mag
dat. En de leken ook.
Hoe kijkt u tegen het pasto
rale werk aan? Legt u het ak
sent binnen het kerkgebouw,
of erbuiten?
Het is moeilijk daar een schei
ding tussen te brengen. De
diensten in de kerk moeten
verzorgd worden. Dan zijn ze
een aantrekkingspool. Aan de
andere kant moeten ook de
kontakten met de mensen wor
den verzorgd. Het is wel een
feit dat de kerkelijke diensten
nu meer dan vroeger verzorgd
moeten worden De mensen
verplaatsen zich gemakkelij
ker. En als ze 't niet goed vin
den lopen ze op een ander. Een
parochie is een ontmoetings
plaats. Het «sermoen» is een
belangrijk element. De mensen
moeten voelen dat je met 2
voeten op de werelb staat. Als 't
niet goed is. blijven de mensen
weg Wij zien dat in de winter
met de verwarming, bijvoor
beeld. St. Martinus is 'n moeilijk
te verwarmen kprk. Voria iaar
kostte de verwarming al meer
dan 260.000 fr! Maar men moet
toch ergens stoppen.
Kunt u iets over Jebron ver
tellen?
Ja, daar stond ik sterk achter.
Ontspannen zat Deken Constant De Vos vóór ons. Maar tegelijk ook oplettend en
geconcentreerd. Hij is 70. Maar niets in zijn houding wijst erop dat hij die jaren ook
voelt. Hij beweegt zich vlug, bijna met de lichtvoetigheid van de parochiepriester die
het heil ziet in het huisbezoek. Deken De Vos kwam ons over als de echte priester, die
evenwel niet talmt om een stap vooruit te zetten, die de leer van de «deemoedige
durf» aanhangt, zoals hij dat zelf uitdrukte in zijn openingstoespraak van het eerste
zijn dekanaal koncilie. Wanneer het in Aalst veelbesproken woord «Gent» viel,
hield hij zich niet verborgen, maar stak toch ook niet roekeloos de baan over.
We zaten rustig in het stemmige salon. Het werd een genoegzaam en vlot gesprek
met een man die veel te vertellen had. Iemand op wie in zekere zin «les extrèmes se
touchent» toepasselijk is, met de nadruk dan op het «elkaar raken». Want Deken De
Vos noemt zichzelf iemand van het midden. Toch komt het ons voor dat hij hier
baanbrekend werk heeft verricht, resoluut doorstaDDend in de enige richtina die
voor hem mogelijk was: vooruit, maar daarbij ook uitkijkend dat er geen waarde
volle dingen bleven liggen. De zin voor konsekwentie van deze man heeft ons
verbaasd. Ook de durf om risico's aan te pakken. Dat hij daarbij hier en daar een
deurtje open liep, was onvermijdelijk. Hij staat open voor iedereen. Hij schaatste alle
richtingen uit, maar nooit op een «scheve schaats».
Gouden priesterjubileum: met voorganger De Cock in gesprek
Mogen we iets vernemen uit
uw «curriculum vitae»?
Ik werd geboren in Meldert.
september 1908. Ik stam uit 'n
familie van molenaars. De mo
len van mijn ouders stond op
het dorpsplein in Meldert, maar
werd later afgebroken. Te
Moorsel stond er een, in Pollare
ook een en twee in Asse. Ik had
nog drie broers en één zuster.
Mijn vader is in 1917 gestorven,
tamelijk vroeg dus. Met Pasen
in dit jaar ging ik naar het Jezu-
ietenkollege aan de Pontstraat,
waar toen nog slechts 4 jaar
lagere humaniora bestond. In
1926 beëindigde ik mijn huma
niora Marcel De Bisschop,
onze latere burgemeester, liep
daar toen ook klas
91*"
Nee, hoewel dat wel mijn be
doeling was. Dat ik klassieken
ging studeren in Leuven ge
beurde eigenlijk toevallig. Mgr.
Coppieters, toen bisschop van
Gent had het bezoek gekregen
van de Leuvense professor
Boon die iemand van het bis
dom Gent vroeg om in Leuven
te gaan studeren. En dat was ik
dan. Maar ik had wel een voor
waarde gesteld: ik zou in het
onderwijs komen indien dit niet
te lang zou duren. Zo kwam ik in
het onderwijs terecht, hoewel ik
liever onderpastoor wilde wor
den. In het College van Lede
berg gaf ik Nederlands en Duits
van 1934 tot 1942. In dat jaar
werd ik onderpastoor te Herze
le.
Viel dat mee?
Dat is sterk meegevallen. De
deken daar was al goed op ja
ren. Ik mocht mijn plan trekken
Ik stond voor een braakliggend
stuk land. Alles moest ër nog
opgericht worden: KAJ, VKAJ,
KAV, KWB Herzele was ook
politiek sterk verdeeld tussen
wit en zwart. Ik had ze allemaal
tot vriend.
Zijt u misschien iemand voor
kompromissen?
Nee, dat niet. Maar ik aanvaard
andermans gedacht Ik was
bijvoorbeeld ook verantwoor
delijk voor de pensioenstortin
gen. Zo leer je veel mensen
kennen.
soon die vrijgesteld is. We zijn
hier tot de formule gekomen
van een groep die verantwoor
delijk is. Dat is ook een moeilij
kere formule.
Materieel gezien is de zaak nu
ver in orde. Maar het lijkt wel of
dat eerste entoesiasme eruit is.
Totnogtoe was het geen on
verdeeld sukses. Wel de
maandelijkse eucharistievie
ringen. Ook daar ligt een moei
lijkheid. Als er al eens iets ge
beurt dat aan de «extravagante
kant» grenst, dan zit het dade
lijk in Gent. Daar lijd ik nog zo
erg niet onder. Maar tenslotte
ben ik verantwoordelijk. Dat
mag niet te dikwijls gebeuren.
Als pastoor kunnen we wel
aannemen dat er al eens geëks-
perimenteerd wordt. Maar niet
het eksperiment om het ekspe-
riment. Daardoor bereikt men
op de duur trouwens slechts
een bepaald publiek Maar
waarom bijvoorbeeld eens
geen aangepaste teksten over
moeder ter gelegenheid van
moederkesdag.
U komt op voor een
voor iedereen». In
woord op het Tweede
naai Koncme zei u
waardige dingen:
moet een
Kerk zijn, geen kerk
voor heiligen, maar
kerk voor wie de
norm de
letters». En verder:
Kerk wordt niet in de
plaats noch te Rome,
Gent gebouwd, maar
ons, aan de basis,
dekenij, in onze paroc
onze gezinnen». U
mige dingen dus
de basis.
Natuurlijk. In de
Wat voor iemand was dat
toen?
Een verstandig iemand. De
verstandigste van de klas. Hij
zette zich aan het studeren, en
liep met de eerste prijzen weg.
Maar wispelturig!
Ik was ook aktief betrokken bij
het AKVS en de «Witte Ka
proenen». Sterk Vlaamsgezind
onder invloed van de professo
ren. Het meest invloed hadden
op mij toen de Jezuïeten Gryf-
froy en Van Opdenbosch. In
mijn seminarietijd later in St.
Niklaas (Klein Seminarie) en
Gent (Groot Seminarie) sa
men zes jaarnaa ik nog veel
te maken met Pater Van Op
denbosch. Op het seminarie
waren wij een klein groepje da*
Maar daar laat ik me toch niet
mee in. Ik ben voornamelijk erg
bevreesd voor nepotisme.
Na het Groen Kruis?
Na deze periode werd ik op
nieuw naar Herzele gestuurd.
Nu als deken. De aanleiding
hiervoor was de rijksschool die
daar werd opgericht. Toen gold
nog de opvatting dat er naast
een officiële ook een vrije
school moest komen. Het Kol
lege van Zottegem zou daar
een afdeling openen. Echter
slechts voor één jaar. Zodat in
Herzele een gemeenteschool
werd geopend met een priester
aan het hoofd. In Herzele was
ik deken tot 1963.
En dan kwam u terug naar
Aalst?
Ik kwam hier toen inderdaad als
deken terug.
Wat is de taak van een de
ken?
Om te beginnen blijven we ge
wone pastoors. Maar daar
naast hebben we als eerste
een administratieve taak; het
nakijken van de registers en de
boeken van de pastoors (om de
3 jaar een «dekanaal bezoek»
aan de parochies. Ook nog: de
coördinatie tussen de paro
chies (momenteel loopt bv. een
nieuwe begrafenisuitgave van
stapel). En verder zijn er even-
De boog kan niet altijd gespannen staan
Het is een uitvloeisel geweest
van het eerste decanaal conci
lie Het beoogde een eigen
jeugdpastoraal. En het is er ei
genlijk ook toevallig gekomen.
Het huis van de pastoor op het
begijnhof stond leeg. Jebron
wou informatie verstrekken op
godsdienstig gebied. Het had
ruimte nodig om te vergaderen.
En er moest een ontmoetings
ruimte zijn, in mijn ogen tame
lijk belangrijk. Maar de kontak
ten met die jonge mensen blij
ken niet al te best te lukken.
Waarom komt Jebron zo
moeilijk van de grond?
Misschien hebben de jongeren
toch niet zoveel nood aan die
kontakten.
Werd Jebron niet een beetje
in een verkeerd daglicht ge
steld?
Dat is mogelijk. Maar hier heeft
men geen één en dezelfde per-
