K MOET EEN SCHOONMENSELIJKE
EIIJN, GEEN KERK VAN EN VOOR
IN, MAAR OOK GEEN KERK VOOR
IE DE HOOGSTE NORM DE
iRSCHRIFTEN ZIJN, LETTERS
De Voorpost - 12-5-1978 - 17
U ziit de spil qeweest achter
de dekanale koncilies. Was
het optimisme in de beslui
ten ervan gewettigd?
Het eerste dekanale Concilie is
feitelijk gegroeid uit het Vati
caans Concilie. Toen ik op St.
Martinus arriveerde, startten
we met de parochiale raad.
Dan kwamen er de geloofsda-
gen, de «missies» van vroeger,
met Pater De Maeseneer die
de lange voorbereiding deed
voor het eerste decanaal Con
cilie (geloofdsdagen in 1968:
De parochiale raden voor elke
parochie leidden daartoe). De
resultaten wijzen er inderdaad
op om langs die weg voort te
doen.
geen priesters. En de leiding in
die basisgroepen is niet altijd
optimaal gevormd. Maar wij
overdreven vroeger toch ook?
Wij gingen toch ook in Zaïre
Vlaamse Marialiederen zingen,
of Kerken bouwen in onze stijl.
Maar intussen zit men toch
maar in een onzekere toe
stand, Zo werd de kerkelijke
begrafenis geweigerd aan
mensen die bijvoorbeeld niet
Kerkelijk gehuwd waren. Mijn
eerste begrafenis hier was er
zo een. Je gaat te rade, en wei
gert «omdat het moet». Maar
gië te zijn. Hoe staat u te
genover het gezag daar? Zijn
er konflikten geweest tussen
Aalst en Gent? Waarom bleef
Bisschop Van Peteahem
zolang weg uit Aalst? Er is
destijds de kwestie geweest
van het uitreiken van de
Kommunie in de hand, en
niet beter iets te zeggen te
hebben in een stadsbiblio
theek. Men moet in onze maat
schappij een zeker pluralisme
aanvaarden, maar men moet
ook' waarborgen nemen. Want
gewoonlijk worden we toch be
drogen. Maar in het geval van
de bibliotheek: in hoeverre
maar ineens? De Kerk als insti
tuut heeft het toen niet gedaan.
Het kwam ook eerst weer van
onderuit.
Maar zols de toestand nu is,
is er wat de eenheid betreft
nooit zo een toekomst geweest
voor de kerk.
van de zitstoelen op de St.
Annaparochie. Dat duidt
toch op iets?
Dat duidt inderdaad op iets.
Wat de stoelen op de St. Anna
parochie betreft, is dit eigenlijk
heel onschuldig begonnen.
Men heeft nooit iemand voor
het hoofd willen stoten. Ook
hier speelde het feit dat alles na
het Tweede Vaticaans Concilie
nog in duidelijke teksten moest
worden gegoten. Maar het pro
bleem ligt dieper: het gaat om
een eerder autocratisch optre
den van de overheid. Ik aan
vaard niet dat ik dwaal omdat ik
iemands gedachten niet deel.
De opvatting dat men aan nie
mand verantwoording moest
geven is in deze tijd toch moei
lijk vol te houden over de ganse
lijn. Er zijn natuurlijk materies
waar dit wel het gevolg is. Maar
er zijn dingen waar dit toch echt
niet moet. Ik kom hiermee ze
ker niet op tegen het gezag.
Ook tegen mij mag iedereen
zijn gedacht zeggen. Van de
overheid uit gebeurt dit zeker
ook niet uit kwade wil. Men
denkt gewoon dat he(t zo moet.
Hebt u hier ook geen felle kri
tiek gekregen omdat u des
tijds de vrije bibliotheken aan
de stad hebt overgelaten?
Jawel, maar ik heb toch geen
spijt dit gedaan te hebben
Neem nu de «Credo»-boekerij.
Men moet de nodige financiën
hebben om zoiets in deze tijd
overeind te houden. Bovendien
gingen de lezers van deze boe
kerij toch naar de stadsbiblio
theek. En men moet alles wat in
zijn kader zien. Is een boekerij
wel zo belangrijk? Of was het
konden we blijven konkurre-
ren?
De Kerk wordt het «Licht der
Mensheid» genoemd, maar
kiest men in Gent dan niet
veeleer voor een «couvre-
feu»?
De bisschop is wel bevreesd.
Hij ziet geen tekens van hoop
meer, zoals hij onlangs zei.
Maar volgens mij wint men toch
niets door pessimistisch te zijn.
Vorig jaar zijn er in Aalst bij
voorbeeld 600 burgerlijke hu
welijken gesloten. Er waren
200 echtscheidingen. Maar
had men vroeger gelukkiger
huwelijken omdat men bij el
kaar bleef?
We zitten nog teveel in een sta
tistische kerk. We moeten meer
naar een open kerk. Waarbij we
niet opkomen tegen welbe
paalde richtlijnen. Er moet uit
eraard orde zijn. Maar ook ver
draagzaamheid en liefde.
Ik kom ook op voor een binnen
kerkelijk pluralisme <,met een
principiële vrijheid. Bovendien
is er ook in de kerk een nieuwe
dimensie bijgekomen: we zijn
geen nationale kerken meer. Er
is bijvoorbeeld de ontwikke
lingssamenwerking enzomeer.
-Air-
Sinds u een jong priester
was, is er heel wat veranderd,
ook op religieus gebied. Wat
trof u hierbij het meest?
Ik ben blij voor de hernieuwing
in de liturgie, maar toch met het
behoud van waarden, het Gre
goriaans bijvoorbeeld dat een
eeuwenlange groei kende. Dat
mag niet helemaal verdwijnen.
Ook nu kan het op zijn beurt
immers eeuwen duren voor
men iets nieuws op dit peil
krijgt.
En de vorig jaar gehouden
telling. Gaat de geloofsbele
ving achteruit in Aalst?
De eigenlijke evolutie van die
telling moest nog plaats heb
ben. Er is wel een onderlinge
verplaatsing van de kerkgan
gers te merken naar andere pa
rochies. De achteruitgang blijkt
echter niet zo groot te zijn.
Aalst zelf is ongeveer gelijk ge
bleven. St. Anna steeg, ook St.
Martinus Er zijn hier in Aalst
wel verhuizingen geweest van
kerkgaande mensen. Het spijt
me wel dat er minder kerkbe
zoek is, maar dat draagt mijn
optimisme toen mei weg. we
moeten de leken meer sensibi
liseren. Dat moet, er £ijn te
weinig priesters. Leken kunnen
diaken worden. Deze sensibili-
satie zou een hele stap vooruit
betekenen. Maar het zal wel
geen kerk meer zijn als vroe
ger. Dan zou u misschien ook
mij niet meer moeten inter-
vieuwen, maar een leek.
Iets gans anders nu. Of mis
schien toch ook weer niet.
Wat doet u buiten uw pasto
raal werk?
Ik lees veel. Tijdschriften. En
boeken, godsdienstige boe
ken, maar dan wel in ruime zin.
Ik hou me op de hoogte.
Wat vond U van Aalst?
Ik ben er graag. Een Aalstenaar
zegt zijn gedacht, hoewel soms
al lachend. al lachend zegt
ne zot zijn mening, hoort men
wel eens Een Aalstenaar
heeft een goed hart: hij is zeer
vrijgevig. Merkwaardig genoeg
komen de meeste roepingen in
het bisdom momenteel uit
Aalst. Ik vind Aalst een aange
name stad. Ik ben er, wat mij
betreft, overal welkom.
Heeft de fusie invloed gehad
op de dekenij
Niet zoveel. Toch zouden
sommige parochies best bij
Aalst komen. Maar hierover
kunnen we in het bisdom onze
wensen indienen.
25 jaar priester met moeder aan de feesttafel
Hoe verklaart u de felle krisis
in de kerk?
De evolutie ging te rap. De kerk
bleef te lang stilstaan. We za
ten zolang met een mis uit de
16e eeuw Er waren groepen
die al veel verder stonden dan
officieel toegelaten was. En
toen werd het sas openge
draaid. 't Ging allemaal te vlug.
We zijn aan dat tempo nog niet
gewoon geraakt.
In uw toespraak op Hemel-
vaartdag zei u: «Indien de
Kristenen wat beter hun
plicht hadden gedaan, dan
had de wereld er stukken be
ter uit gezien..»
Heel zeker. Ook in de grondre
gels van andere ideologieën
vindt men het goede daarvan in
het Christedom.
Is het niet jammer dat men tot
1891 heeft moeten wachten op
«Rerum Novarum»? En wat
deed het hoogste kerkelijk ge
zag daarvoor dan? De sociale
ellende groeide toch niet zo-
Tot slot nog een vraag die
misschien wat delicaat is,
maar u blijft niet eeuwig de
ken. Werd er al over de aflos
sing gesproken?
Laat ik het zo zeggen: fysiek en'
moreel voel ik me nog best in
staat om mijn werk te doen. Er
is bovendien een tekort aan
priesters. Dus doe ik voort. Wel
ben ik van mening dat we te
vroeg moeten weggaan om op
tijd weg te gaan. Wanneer we
op onze post blijven tot we niet
meer kunnen (misschien zieke
lijk zijn) dan is men geneigd om
nooit meer weg te gaan.
Geen namen?
Totnogtoe niet, nee.
Wilfried Lissens
ui:
de Apostelen» speelde de
eenschap toch ook sterk
De eerste diakens wer-
door de mensen gekozen,
de kerk is een «Klerikale
geworden. Vroeger be-
."^Jden de paus, de bisschop
pen de priesters. De leken
Js,en gehoorzamen Dat
toen in het kader van de
lendommen». Maar
terf3'seder1 het Tweede Vati-
is Concilie is gans het volk
volk geworden Toch moet
cerk anderzijds niet een
locratie» worden, waar
stem meer dan 50 gelijk
n. Maar er moet meer ver-
oordelijkheid naar de le-
komen. Misschien is het
9goed dat er te weinig pries-
zijn. Men moet zich afvra-
wat de gelovigen willen.
Dat staat niet altijd in de boe
ken. Die worden pas achteraf
aangevuld. Hervormingen be
gonnen altijd onderaan in de
kerk. Kijk maar naar Francis-
cus. In die zin ligt het leven
van de Kerk niet "in Rome of
Gent, maar op de parochies.
;^J
Bestaat er niet het gevaar dat
men tever gaat?
Dat bestaat zeker. En ik keur
ook allerminst de misbruiken
goed Er is inderdaad een groot
probleem wat de «basisgroe
pen» betreft In Nederland
gaan daar felle discussies over
(«Derde Landelijk Pastoraal
Overleg»). In zuid Amerika, bij
voorbeeld, of Zaïre zijn er veel
basisgroepen. Maar er zijn
U staat dus eigenlijk wel po
sitief tegenover de basisbe
weging?
Zeer zeker. Daar komt iets
goeds uit. Er komen krachten
boven, die vroeger onaange
roerd bleven.
U lijkt ons nogal vrijgevoch
ten ideeën te hebben?
Ik val niet over kleinigheden.
Na het Concilie moest het Ker
kelijk Wetboek worden aange
past dat nog uit 1918 stamt. Het
is in deze tijd niet meer toepas
selijk, maar het is nog niet ver
anderd. Een verandering van
wetten groeit uit een toestand.
De wet wordt later aangepast.
het is mij toch geen tweede
keer meer voorgevallen. Als
pastoor zijn wij bruggebou-
wers. Eerste of plechtige kom
munie weigeren, omdat men
weet dat men later toch niet
meer, naar de mis komt? Zeker
niet. Ifc.de praktijk moet men
toegefelijker zijn dan in theorie.
Veel mensen kunnen het ideaal
van het kristendom niet berei
ken. Moet ik hen daarom buiten
gooien? Het feit dat iemand bij
een priester komt, getuigt van
een goede gesteldheid, hoever
die er ook naast zit. Ik weiger zo
iemand de toegang niet.
Nog even over het bisdom
Gent: Dit heeft de naam het
moeilijkste bisdom van Be-
Toespraak op het dekanaal koncilie
