Maurits Coppieters:
«De Tour-brief kadert binnen mijn hele beleidsvisie»
EXKLUSIEF INTERVIEW
MET
MAURITS COPPIETERS
Maurits Coppieters, Waaslander, VU-Voorman en voorzitter van de Nederlandse
Kultuurraad, kwam deze dagen in het nationale en internationale nieuws omwille van
zijn aanbevelingen aan het adres van de organisatoren van de Ronde van Frankrijk.
In het hiernavolgend interview van Voorpostmedewerker Jan Segers met de 58-
jarige Nieuwkerkenaar gaat de aandacht uiteraard naar wat men het «Tour-incident»
zou kunnen noemen. Maar ook het Septemberdekreet en de niet-toepassing daarvan
o.m. in Ternat door een warenhuisketen (die mensen zullen zich voor de arbeids
rechtbank moeten verantwoorden) en de houding van de vakbonden daaromtrent
komen ter sprake.
Verder in dit uitgebreid interview met Maurits Coppieters een prognose voor de
volgende nationale én Europese verkiezingen (een licht stemmenverlies van de VU
s bij de nationale verkiezingen lijkt hem niet te vermijden, terwijl de partij op Europees
jj vlak nergens staat) en een standpunt over de Wase ruilverkaveling («in de huidige
t0 fase resoluut neen»). Maurits Coppieters wilde aan ons ook zijn mening kwijt in
,jj verband met de kerk in ons land en het groot-neerlandisme, en is van oordeel dat we
e dringend tot een krachtenbundeling tegen het ABOS moeten komen
in
o
Maurits Coppieters, de in het
)lj Waasland wel erg populaire
ia Volksuniesenator, werd gebo-
j. ren op 14 mei 1920 als jongste
0 van zeven kinderen (vier
J broers, twee zussen) die allen
nog in leven zijn. Zijn ouders
,'i daarentegen, Romain Coppie-
ters van Lokeren en Maria
Pannekoek van Waasmunster,
•J zijn nu reeds bijna twintig jaar
1 overleden. Vader Coppieters
6 was bediende en heeft vooral
3 op twee manieren een stempel
'e gedrukt op z'n nageslacht. Zo
was hij gedurende veertig jaar
i1 sekretaris, en dat als_één van
CS plCCIë'S, Vat) uG uDnu ÜGT
Kroostrijke Gezinnen, zoals dat
a toen nog heette, in Sint-
I Niklaas. Romain Coppieters
I® was ook een zeer begaafd mu-
Q zikant en alhoewel zoon Mau-
i3 rits deze gave en interesse
ei geërfdheeft, is het uiteraard
lil vooral kleinzoon Lieven die
zich hierdoor nu in de kijker
ei
ters in 1965 tot de Volksunie is
toegetreden.
Maar keren we terug naar de
jeugd van de senator. In 1938
had hij zijn retorica achter de
mg en dankzij 'n leenbeurs van
de Bond werd hij navette-
student (pendelaar) aan de
Gentse Rijksuniversiteit. In
1942 behaalde hij daar het di
ploma van licentiaat in de ge
schiedenis. Het volgende
schooljaar (1942-43) gaf hij les
in het Sint-Jozefsinstituut in de
Ankerstraat en alhoewel hij
voor43-44 zijn aanstelling her
nieuwd zag, begonnen toen
VOOr hêm toch uè moeilijkhe
den. We laten hem hierover zelf
aan het woord.
M.C.: Ondertussen werd ik dus
door de bezetter bijzonder las
tig gevallen voor mijn scoutsak-
tiviteiten: onderzoeken thuis,
als ik aan het spreken was voor
In die eerste periode is het thuis
wel hard geweest: vele invallen
van gestapo's en Sicherheits-
diensten, men wilde m'n oude
vader zo langs vriendschappe
lijke weg doen zeggen waar ik
was, en toen dat eerst niet luk
te, plaatste men hen op de lijst
om weggevoerd te worden. Dit
werd dan verijdeld door de oor
logsburgemeester. waarschijn
lijk door de tussenkomst van
Z.E.H. Bruyninckx, die de
scoutspriester was in het
Waasland. Mijn ouders heeft
men van toen af gerust gelaten,
maar ikzelf ben terecht geko
men op de lijst van de «gevaar
lijke personen». De laatste we
ken vóór de bevrijding was ik
weer in het Waasland, me
steeds op een andere plaats
schuilhoudend, en dan komt de
bevrijding en dan krijg ik de
schok van mijn leven, als ik zie
dat men kaarten van het Onaf
hankelijkheidsfront verkoopt op
Coppieters, kort na de oorlog
was Maurits immers gehuwd
met Maria Van Boven, in Sint-
Amandsberg) kreeg hij dan
een voorstel van de CVP om in
Gent op hun lijst te staan, wat
hij weigert.
M.C.: In 63 komt Hertoginnedal
en komt bij mij de psychologi
sche schok, namelijk dat bui-
tenpolitieke aktie, hoe schoon
ook, eigenlijk toch geen baat
opbrengt, en komt bij mij ook
een zeer grote .hoe zou ik
het zeggen? Ja, ik denk dat ik
best oprecht ben in mijn be
woordingen: een grote afkeer
van de CVP: en van alle andere
traditionele partijen trouwens.
En ik dacht: dat kan zo niet blij
ven duren. In '64 bij de ge
meenteraadsverkiezingen kom
ik dan ook in Sint-Amandsberg
op met een lijst Gemeentebe
langen en tot mijn grote verba
zing haal ik 25 van de stem
men. En dat in een gemeente
die gedurende wel honderd
jaar steeds bestuurd werd door
een absolute CVP-
meerderheid. Vanaf dat ogen
blik zijn er kontakten gekomen
met de VU en is men mij komen
overhalen voor de parlements
verkiezingen van '65. Maar
dantot grote verbazing van ve
len, niet in Gent waar ik noch
tans een grote aanhang had,
maar in het Waasland. Het re
sultaat kent ge: van 8 of 9 die
de VU in '61 had behaald, trok
ik dat percentage op tot 22
ook wel door de kombinatie met
dr. De Paep, die hoge scores
haalde voor de senaat.
In de partij zelf dan, ben ik
vanaf het eerste ogenblik lid
geworden van het partijbe-
ctj»;r ^oK Hop HgHojin
stituut opgericht als een soort
volkshogeschool of kader-
school, ben bij de oprichting
van de kuituurraden fraktie-
voorzitter geworden, in '76 on
dervoorzitter en nu dus voorzit
ter. Op persoonlijk vlak dan heb
ik steeds grote interesse gehad
voor moraaltheologie e.d. en
als zodanig heb ik overal in
ia
de markt in Sint-Niklaas, men
kon dus moedige weerstander
worden in september '44.
Vanaf dat ogenblik heb ik alle
verzetsvriendschappen afge
broken neen, niet allemaal
want ik heb later het Verbond
voor het Vlaamse Verzet op
gericht, maar ik heb me niet
meer bezig gehouden met de
Weerstand, geen erkenning
gevraagd, niets, en ben mij be
ginnen inzetten tegen mijn ei
gen verzetskringen en pro am
nestie, vanaf 1949.
Na de oorlog keerde Maurits
Coppieters nog niet onmiddel
lijk temg in het onderwijs. Hij
kwam terecht in een jeugduit-
geverij, De Pijl», waar naast
hijzelf ook Maria Rosseels de
buteerde. Einde '45 werd hij in
het rijksonderwijs tewerkge
steld. Hier veranderde hij bijna
jaarlijks van school, meestal
zoals zeer specifiek in het ge
val van zijn eerste «job» in het
toen erg franstalige Ronse
omwille van zijn Vlaamsge
zinde sympathieën. In Antwer
pen had hij zo o.a. de huidige
minister van pensioen, Jos
Wijninckx, bij zijn leerlingen.
M.C.: Hij beweert dat mijn les
sen over het arbeidersvraag
stuk van hem een socialist ge
maakt hebben, ik geef u dat
voor wat het waard is
In '48 brak dan eindelijk eens
een rustige periode aan, name
lijk in wat men gewoonlijk de
Nijverheidsschoolvan Gent
noemt. In '58 werd hij hier on-
derdirekteur tot '65, toen hij in
de politiek ging.
Ondertussen had Maurits
Coppieters in 1954 de Jonge
Gezinnenaktie opgericht, die
dus later met De Bond voor
Kroostrijke Gezinnen fusio
neerde tot de huidige Bond
van Grote en Jonge Gezinnen.
In 1956 stichting van de
Vlaamse Volksbeweging met
Grammens en later ook Ferdi
nand De Bondt en Wilfried
Martens ("die ik in '58 opviste
In de gezamenlijke strijdlegen
de Wereldtentoonstelling»), In
1958 (dan woonde het gezin
bijna alle parochiezalen voor
drachten gehouden, zelfs voor
retraitepredikers en in het
Groot-Seminarie. Daaraan is
een einde gekomen in '65 toen
ik op de lijst van de Volksunie
stond, dan werd dat niet meer
op prijs gesteld.
En daarmee zou ik toch er even
willen op wijzen hoe politiek de
kerk in België is. Dat heeft mij
zelfs aan de rand van een ge-
loofskrisis gebracht. Ik stel vast
dat de katholieke parochiale
organisaties, nu nog, ook in dit
dorp, totaal verpolitiekt zijn.
Daarsteigerikvan. Dat is tegen
de vrijheid van de kinderen
Gods. En toen heb ik eerlijk
overwogen om naar een an
dere godsdienst over te gaan,
maar dat is nu voorbij.
D.V.P.: U bent nu voorzitter
van de Vlaamse Kuituur-
raad
M.C.: De Nederlandse Kul
tuurraad.
D.V.P.: U legt daar zoveel
nadruk op: zit hier misschien
een politieke optie achter?
M.C.: Kijk eens, vroeger in de
Kamer waren mijn eerste onbe
leefde uitroepen gericht tegen
sprekers die het hadden over
«Vlamingen» en «Franstali-
gen»; dan riep ik altijd: ofwel
moet ge «Waals» zeggen en
«Vlaams» of «Frans» en «Ne
derlands». Bij de grondwets
wijziging heeft men de kuituur
gemeenschappen «Neder
lands» en «Frans» genoemd
(alleen het Duitse landsge
deelte wormt een uitzondering:
daar spreekt men van «Duitsta
lig») en dat is ook bijzonder zin
vol te wijzen op het kultureel
geheel dat de meer territoriale
benamingen overschrijdt. Ter
wijl we integendeel «Vlaams»
en «Waals» gebruiken, ook
weer heel terecht, voor de ge
westraden.
D.V.P.: Heeft die term dan
misschien ook iets te maken
met de vroegere «Groot-
Nederlandse» gedachte?
Mevrouw Coppieters en de kultuurruadvoorzitter. (hmc)
wetsherziening bestèèt Vlaan
deren officieel. En hieruit is de
mogelijkheid voortgekomen
om nu werkelijk op gelijke voet.
van parlementaire assemblée
tot parlementaire assemblée,
te kunnen samenkomen. En er
is dus ook een permanente
kontaktkommissie tussen de
Staten Generaal en de Neder
landse Kultuurraad. Door de
Belgische grondwetsherzie
ning heeft dus het Heel-
Nederlandse z'n kans gekre
gen, maar dan duidelijk door
het Groot-Nederlandse af te
schrijven, want bij vermenging
zou er helemaal niets ontstaan.
En bij een federale staatsstruk-
tuur gaan wij ook helemaal
geen behoefte hebben aan
Groodneerlandisme omdat er
zen op». Ik vraag hen er reke
ning mee te houden dat zij over
Nederlandstalig grondgebied
komen, en wel op verschillende
vlakken: de publicïtèits-
karavaan, alle animatie
die in de marge van de
Tour plaatsgrijpt, de kontakten
met de overheden en de open
bare diensten en tenslotte
vraag ik hen en daar is de
woede ook het grootst over
dat op ons grondgebied de or
ganisatorisch prioritaire taal het
Nederlands zou zijn.
D.V.P.: Dat is u niet in dank
afgenomen door verschil
lende mensen van divers
pluimage. Als voorbeeld kan
ik misschien de uitzending
van Panorama (11/5) citeren,
gaat spelen. Waarom gaat men
nu zo te keer? Wel, dat is omdat
ik getrapt heb in een hoopje, ik
zou bijna zeggen een stront,
van publicitaire en journalis
tieke belangensferen.
D.V.P.: In uw brief spreekt u
ook over mogelijke «narig
heden» die daar anders het
gevolg van zouden kunnen
zijn. U heeft later verklaard
dat dit geen dreigement was,
waarom heeft u het dan wel
vermeld? Had u geruchten
opgevangen dat extreem
rechtse bewegingen als VMO
e.d. iets in die zin zouden
proberen?
Lees verder blz. 14
heeft gewerkt.
Kleine Maurits liep lagere
school bij de Broeders en na
dien schakelde hij over naar
hetKlein-Seminarie waar hij de
boezemvriend werd van Anton
Van Wilderode, die toen let
terlijk de schoolbank met
hem deelde. Ondertussen
(1932) was Maurits ook scout
geworden bij Christus-Koning
en dit zou later heel belangrijk
blijken te zijn. Niet alleen heeft
Maurits Coppieters hier de
hele «hiërarchie» doorlopen,
maar tijdens de oorlog zou dèt
de oorzaak ervan worden dat
ehij zich in de ogen van de
1 Duitse bezetter «onpopulair»
maakte en alle narigheden die
hieruit voortsproten hebben
naderhand zeker hun stempel
gedrukt op de visie van de
volwassen man op naoorlogse
problemen als repressie en
amnestie. En ongetwijfeld
heeft deze visie er dan weer
toe geleid dat Maurits Coppie-
de leiders kwamen er altijd
Sicherteitsmannenen Feldaen-
darmes in Tfe zaal zitten, kort
om: ik voelde iets aankomen.
Normaal moest iedereen naar
Duitsland gaan werken, maar
door een Duitse verordening
zelf was wie een full-time had in
het onderwijs daarvan vrijge
steld. Ik was daar dan ook gerust
in: ik had al mijn papieren, vol
ledig in orde, getekend door het
bisdom, maar ik word opgeroe
pen, goedgekeurd en jammer
genoeg heb ik dat dokument
vernietigd, en ik werd aange
duid voor een zwaar metaal
bedrijf in Potsdam. Ik had reeds
mijn ticket en alles, toen ik eens
ging «fietsen» met een jongen
(die ik pnvéles gaf en wiens
schoonouders boeren waren)
om eens 'n bezoek te brengen
aan die hoeve, en ik ben niet
meer teruggekomen. Thuis
wisten ze van niets, zo konden
ze ook niets zeggen. Dat heeft
dan een jaar geduurd.
M.C.: De «Groot-
Nederlandse» gedachte be
staat niet meer, tenzij bij enkele
zeer kleine groepen. «Heel-
Nederlands» daarentegen be
staai wéi. De laatste tijd heeft
dat zelfs een heel grote vlucht
genomen. Men moet er immers
rekening mee houden dat er
vroeger een grote huiver was in
politieke kringen in Den Haag
dat, wanneer men samen
werkte met «Vlaanderen», er
een diplomatiek konflikt zou
bij zo'n struktuur veel minder
unitaire spanningen zullen ont
staan. De spanning Wallonië-
Benelux zal daardoor ook af
nemen, want voorlopig speelt
men niSiuij nog öp de oude
snaar van vóór 1830 en dat
pakt blijkbaar nog in Wallonië,
maar dat zal vanzelf wegvallen
D.V.P.: Als voorzitter van de
Nederlandse Kultuurraad
heeft u onlangs een opge
merkte brief geschreven aan
de organisatoren van de
waarin men de draak met u
stak n.a.v. de match Liver
pool - F.C. Brugge in het
Wembleystadion, waarbij de
redakteur veinsde veront
waardigd te zijn omdat men
daar geen Nederlands sprak.
M.C.: De vergelijking met
Wembley is een heel domme
vergelijking. De Ronde van
Frankrijk komt geregeld buiten
de grenzen en vanaf dat ogen
blik is dat eigenlijk een beetje
een Ronde van Europa. En dan
moeten zij die gebruik maken
ontstaan met «België». Van
daar hun uiterste voorzichtig
heid, om niet te zeggen soms
gebrek aan moed. Nu is die
grendel dus gelicht (officieel al
thans, misschien niet in de
mentaliteit van de doorsnee-
Hollander): door de grond-
Ronde van Frankrijk. Kunt U
misschien, heel in het kort,
nog even schetsen wat u
precies van hen verlangt?
M.C.: Kijk, het zijn een aantal
aanbevelingen, een soort «wij-
Maurits Coppieters venvacht wel een teruggang van het stemmenaantal
van het tijdstip waarop verkiezingen worden gehouden, (hmc)
voor de VU, maar alles hangt af.
van de hele infrastruktuur (de
openbare diensten enz.), met
die realiteit rekening houden
dat wij staan met een Europa
waar regio's zijn, kuituurauto
nome gebieden, en dat heeft
niets te maken met een voet
balwedstrijd die men elders
