fheo Van Gijseghem aktief op vele fronten
PASTOOR-BELLEMAN» THEO
De Voorpost - 29-9-1978 - 11
loond
Van Gijseghem santen mei echt genat e en hondje Boh. (JM)
akbij de ringlaan maar toch in een rustige Gustaaf Papestraat vinden we, na énig over en
eer getelefoneer want Theo Van Gijseghem is een very busy man, «de pastoor van Haa-
m» zoals hij nu over heel het Vlaamse land is bekend.
it stemmig interieur opgevrolijkt door brandglazenierswerk van Persoons met vooraan
e pastoor» en langs achter wat ik bij eerste oogopslag meende «In vino veritas» te zijn
at niet zou misstaan hebben want zijn lieftallig echtgenote, gewezen operettediva Suzan-
Van Vaerenbergh nodigde ons wel uit om een goeie fles te kraken) was dan in werkelijk-
id «Vicit Vim Veritas» («de waarheid heeft het geweld overwonnen), kenspreuk van de
oude Rederijkerskamer Sint-Barbara waarvan Theo sinds 1960 deken is.
der van drie kinderen waarvan de twee jongens reeds gehuwd en de jongere dochter nog
uis vertelt Theo honderduit, zonder veel vragerij van mijnentwege, zijn herinneringen.
naar, lektor, voorzanger en
lid van de jeugdafdeling van
de Derde Orde van St.Fran-
ciskus. Aan deze laatste ak-
tiviteiten heeft Theo qua
vorming veel te danken.
Niet alleen had hij na de
schoolse studies zich op al
lerlei gebieden door zelf
studie vervolmaakt, o.a.
door «Sociale school» en
studie van de psychologie,
maar in de Derde Orde was
zelfaktiviteit het parool.
Men mocht zelf een tema
kiezen, dokumentatie op
zoeken, het alles mondeling
naar voor brengen waarna
vruchtbare groepsdiskus-
sies volgden. Dit alles viel
zodanig mee dat proost van
de KAJ E.H. Vercruyssen
Theo verzocht als promotor
op te treden voor de vor-
mingsaktie in deze groep.
Ook speelde men er toneel,
maar dan mannentoneel als
BVB «Jozef in Dothan» en
«Smidje Smee».
NAAR DE R.V.A.
Van in 1946 tot 1951 was
Theo werkzaam in de boek
houding van de RVA te
Brussel. Daarna belandde
acht jaar het verblijf
Theo een kafé en zulks
buurt van de Aalstersey
ddatertoren. Dan verhuisden
ouders uit het kafé naar
partikulier huis maar
voorlopig altans, in
va^zelfde straat.
de kleuterschool van de
ssdjsters van St-Vincentius
Gijseghem tijdens hel instuderen van een nieuwe rol. (JM)
JEUGD
1922 geboren was gedu-
aan zijn lagere schoolleef
tijd.
NAAR HET KOLLEGE
Verhuisd naar de Diepe-
straat belandde Theo in het
St .-Martinuskollege bij
mijnheer Palsterman, een
zeer flinke leerkracht. Ook
Meester De Troch van de
St.-Annalaan, nu reeds
ruim twintig jaar met pen-
bleek deze Kamer reeds vol
ledig ingericht met gezwo
renen en proviseerders en
hadden ze in de hoofdkerk
een kapel toegewijd aan de
H.Barbara.
Naast deelname aan stoe
ten en ommegangen ver
gastten de Barbaristen de
bevolking regelmatig op
«comediën en zinnespe-
len», vooral dan met vasten
avond en met kermis.
De Toneelkring «Arbeid en
Kunst» zelf werd gesticht in
de schoot van het AOW te
Aalst in 1909. Hij is dan ook
gegroeid uit het arbeiders
midden waarin hij veel bij
droeg tot hun ontwikkeling.
Na de wereldoorlog startte
de groep met gemengd to
neel en in 1924, toen in het
Groen Kruis de nieuwe zaal
werd opgetrokken, konden
ze in eigen lokaal spelen.
Gewoonlijk werd het een
drama in 3 of 4 bedrijven
gevolgd van een blijspel of
vice-versa.
Een nieuwe attraktiefaktor
werd aan het jaarlijks pro
gramma toegevoegd: de
operette waarbij steeds uit
sluitend beroep werd ge
daan op eigen leden.
Ondertussen voelde «Ar
beid en Kunst» zich sterk
genoeg om deel te nemen
aan tornooien en...met suk-
ses. Prijzen bleven niet uit
en na te hebben geschitterd
in het A.K.V.T. en het Na
tionaal Toneeltornooi Lode
Geysen werd met «Bomen
sterven staande» de hoog
ste top geschoren. In 1958
kreeg de vereniging dan ook
er niet onder lijdt en ander
zijds dat naar deze gastak-
teurs niet wordt gehengeld.
«Kom, doe es wat» waar
in Theo de strenge vader
uitbeeldt.
De rollen die Theo Van Gij
seghem vervulde wijzen op
zijn alzijdigheid en zijn sla
gen in alle genres.
OOK KABARET!
Van in '49 heeft Theo een
abaretgezelschap «De Vier-
klaver» met vier mannen en
zijn dame, Suzanne, als
knop van de klaver. Tot aan
de komst van Chris Slag
mulder was het immers
Theo's echtgenote die de
primadonna speelde in de
operettes van de groep.
Daarna werd ze de soubret
te.
Met Carltournées deed
Theo ook veel presentatie
werk met vedetten als Jean
Walter, Will Ferdy, Jenny
Verdonck e.a. Bij zijn
laatste aankondiging van
elke avond zorgde Theo
voor een geslaagde «poin
te» maar dat nam Will Ferdi
niet die zich enigerwijze het
gras voor de voeten voelde
weggemaaid. Verder trad
Theo op als animator in tal
van gelegenheden.
DE TV ALS KEERPUNT
De aantrekkingskracht en
de invloed van het medium
televisie is moeilijk te over
schatten. Theo heeft er zijn
imago van «pastoor» van
overgehouden en «de Filo
soof van Haagem» evolueer
de stilaan tot de «pastoor
G eraard s berg sest raat
Theo van zuster Va-
zijn eerste oorveeg,
3J woon omdat hij, juist zo-
zijn moeder, eens hij
het lachen was zich niet
kon bedwingen en ge-
doorlachte. «Mijn
pakten gewoon niet»,
ons Theo.
eerste kennismaking
de kleuterschool be-
hem niet zo best. Een
geval met witte kraag
eerde hem wel en uit
wist hij dat dit
Agatha was die er
zeer vlug in slaagde het
van de kleuters,
dat van Theoken,
in. Dat waar veel
klasgenootjes re
in de broek deden
Theo daarvan ver
bleef wijt hij enkel
de faktor «chance».
1e «Fröbel» belandde hij
de St-Kamielschool,
over de deur. Daar
hij zijn eerste toneel
leveren in het 5e
bij «de Norre» samen
)Vit Jan Wellekens in «De
voordrachtstukje
tiA destijds furore maakte
5 dat Theo steeds is bijge-
als de oude, met de
van «de Norre» die
over de oren schoof,
ermee danig in zijn rol
als de prijsuitreiking
was en «de Pij-
aan bod zou komen
in het hospitaal,
Verder heeft Theo en-
goede herinneringen
sioen, herinnert Theo zich
nog wondergoed door de
gezellige omgang van die
meester met zijn leerlingen
en de stemming in de zang
stonden.
Ook Meester De Vos van de
Asserendries, die later zou
neergeschoten worden, viel
fel in de smaak van Theo
vooral wegens zijn aange
name manier van vertellen
in de les geschiedenis.
«De Lange» leraar van het
Hoger Middelbaar, zegde
hem eens dat hij erg gezakt
was voor wiskunde. Hij had
inderdaad, de énige keer,
maar 78% waar hij anders
steeds boven de 80% troon
de.
Toen echter de tweede
wereldoorlog uitbrak was
het gedaan met kollegelo
pen en zette Theo zijn
eerste stappen in het be
roepsleven, meer bepaald
bij het Bestuur der Post-
checks te Brussel.
BIJNA ECHT «PASTOOR»!
E.H.De Veylder wilde Theo
dan absoluut als late roe
ping en kandidaatpriester
naar Don Bosco brengen
nadat Theo zelfs al was in
geschreven in het Serafijns
Seminarie van de Aalsterse
Capucijnen. Na enige be
denktijd en een verblijf aan
onze kust was de goesting
van Theo echter volledig
over.
In het parochiaal leven op
St.-Job is hij echter steeds
zeer aktief gebleven. Hij
was er inderdaad misdie-
hij in Dendermonde bij de
1 dienst «Beroepsopleiding»,
de .vroegere «herscholing»
waar hij diensthoofd is. In
de dagkursussen leidt men
er metsers, beks+ters, vloe-
renleggers, plaatslagers,
installateurs voor centrale
verwarming en stiksters op.
's Zaterdags zijn er lessen
voor uitvoeringstekenaars
bouw, voor bouwploegbaas
en vervolmaking van metse
laars. Verder is er opleiding
volgens de noodzakelijk
heid in de bedrijven.
Tussenin, van 18 mei '53 tot
4 april '55 was Theo aktief
door een waterpleuresie
waarvan hij herviel. Nega
tieve sporen heeft deze
kwaal hem niet achtergela
ten en aan vitaliteit had hij
er in geen enkele mate, bij
ingeboet. Integendeel, zo
mogelijk gebruikte hij die
tijd voor studie en lektuur.
BIJ «ARBEID EN KUNST»
Ondertussen was Theo lid
geworden van «Arbeid en
Kunst» en evenzo zijn ver
loofde. Tijdens zijn ziekte
had hij o.a. studies ge
maakt en systemen uitge
dokterd om de aktiviteiten
van de Toneelgroep te sti
muleren wat dan voor hem
resulteerde in een aanstel
ling tot Deker van de Came-
re» in 1960.
«Het Genootschap van de
H.Barbara» werd met de
«doopbrief» die de Gilde in
1503 ontving gerangschikt
onder de vrijverklaarde Ka
mers van Rhetorica. In 1487
verdiend het predikaat «Ko
ninklijk».
Na de viering van het 50-ja-
rig bestaan in 1959 werd
«Arbeid en Kunst» officieel
gemachtigd het verleden
van de Barbarakamer over te
nemen en haar traditie voort
te zetten.
VEELSUKSES!
Spelend op beroepsniveau,
tot verwondering van velen,
kende de toneelgroep waar
bij Theo Van Gijseghem
hoofdrollen vervulde, ontel
bare suksessen, ook te wij
ten aan de inbreng van de
jeugd.
Met de doorbraak van de te
levisie ontsnapte ook deze
toneelgroep niet aan de
klassieke inzinking alhoe
wel deze later kwam en men
er vroeger overheen raakte.
Theo speelde belangrijke
rollen in vele stukken. Een
hele periode bleef hij noch
tans weg van de planken als
lid van Toneelkommissie
die instond voor de rolver
deling en waarvan de leden
slechts in uiterste noodzaak
mochten optreden.
Enkele meevallers uit de
laatste periode waren
«Harten Twee» in 77, een
stuk «anders dan anders»,
zonder dekor met acces-
soiristen midden op het po
dium. Het sloeg in als een
bom.
«Als Ma van huis is» (in
76) van Felicien Marceau
waarin Theo een knap staal
tje akteerkunst de
monstreerde in de proloog.
«Naar waar de ster bleef
stille staan» van Timmer
mans met Theo als Pitjevo
gel. Dit stuk werd gebracht
zonder echt dekor maar met
projektie van dia's als ach
tergrond, een kompromis
dus waarbij het oude wordt
bewaard doch dan in een
modern kleedje.
«Kaktusbloem» met een
draaiscene. Moderne mid
delen worden dus oordeel
kundig aangewend.
«Huwelijksreis zonder
man» met Theo als Se-
bastiaan.
Dit stuk werd ook in Haa
gem gebracht waar de
groep elk jaar eens als gast
optreedt.
«Valstrik voor man al
leen» met Theo als de kom-
missaris in 70 en in 77 als
gast bij «Taal en Vrijheid».
«Arbeid en Kunst» stelt zich
zeer pluralistisch op en de
spelers treden vaak als gast
op bij andere groepen.
Voorwaarden hierbij zijn
wel dat de eigen vereniging
van Haagem».
Het TV-werk van Theo be
perkte zich echter niet tot
dit Haagems gebeuren. In
«De Heren van Sichem» was
hij de hoofdredakteur van
de drukkerij te Averbode. In
«Een mens van goeden wil»
speelde hij Sus, de paar
denkoopman. In «Priester
Daens» was hij de advokaat
van de verdediging.
Ook in «Wachtwoord» trad
hij op en in «De heren van
de Pastorie» zag men naast
de pastoor van Haagem,
pastoor Munte (Luc Philips)
en de pastoor uit «Merijntje
Gijsen» (Gaston Van der
Meulen).
Als «pastoor» trad hij ontel
bare malen op. Hij is reeds
aan zijn tweede soutane
toe. Groot probleem hierbij
is wel dat men overal wil
doen preken wat hij dan ook
doet, zelfs over «de matras»
in de matrassenfabriek van
Minnebo. Toch heeft hij
steeds de waardigheid van
de pastoor hoog gehouden
en Mgr. Van Peteghem
vindt dat Theo «als pastoor»
veel goed doet.
Overal is hij aanvaard, ook
buiten de katholieke krin
gen.
Nog op het getguw staan
«De Belgische Republiek
1790», een uitzending van
de dienst Wetenschappen.
Theo speelt er de rol van
bisschop. Uitzending van
deze reeds (ingeblikte pro
gramma's op de laatste
twee dinsdagen van 78 en
de eerste twee van 79.
Een prachtig glasraam v,
Persoons in 1969. (JM)
i Theo Tan Gijseghem. vervaardigd door
IS DAARMEE THEO'S
KOUS AF?
Verre van daar.
In de parochie St-Antonius
is hij ko-voorzitter van de
VZW «Parochiale werken»,
voorzitter van het Komitee
«St-Jobsfeesten», lid van
verschillende werkgroepen,
sekretaris van de kerkfa
brieken lektor in de kerk. In
het bestuur van de oud-leer
lingenbond St.-Martinus
bepaalt zijn rol er zich in bij
de jaarlijkse tombola tel
kens een nieuw hoogtere-
kord qua financiële inbreng
te vestigen.
In de stedelijke kultuurraad
is Theo sekretaris materieel
flink bijgestaan door Jeani-
ne Merckx en ook in de
Kommissie van Bestuur van
de Akademie voor Muziek,
Ballet en Toneel heeft hij
zitting. Verder is hij lid van
de Gewestelijke Technisch
Kommissie van Oost-Vlaan-
deren voor sociale reklasse-
ring van minder-validen.
OOK HET LICHAAM!
De spreuk «een gezonde
geest in een gezond li
chaam» indachtig was Theo
medestichter, sekretaris
maar ook speler van de
voetbalploeg «Adelaars» en
zo enigszins mogelijk doet
hij twee drie maal per
week aan footing,Hiefst dan
telkens een twintigtal kilo
meter, hetzij individueel of
bij gelegenheid ook in
groep. Verleden jaar ont
ving hij tijdens de «Week
van de Sport» zelfs een tro
fee.
EN NU OOK BELLEMAN!
Op vraag van schepen De
Maght, die met hem per
soonlijk naar .Brusselreed
om een autentiek Middel
eeuws kostuum te halen,
werd Theo als promotie van
de Eerste Ambachten- en
Kunstmarkt «belleman». Al
le deelgemeenten uitge
zonderd Gijzegem wegens
een technisch defekt deed
hij, gedeeltelijk met de wa
gen met de maquette van de
kerk van Baardegem en
overal werd hij goed ont
haald en kon hij de mensen
bij zich krijgen.
De Markt zelf werd door
hem «ingebeld» en bij de re
ceptie 's avonds had burge
meester D'haeseleer loven
de woorden voor de nieuwe
stadsbelleman» wiens «aan
stelling» dra zal volgen.
REGISSEUR?
Een paar maal was Theo re
gisseur maar dat lag hem,
naar eigen verklaring. Het
verschil tussen en speler en
een regisseur is als het ver
schil tussen een talent en
een genie.
Talent heeft de akteur nodig
maar dit is dan, hoe men
het keert of draait, toch
vooral reproducerend.
Genie is kreatief, is schep
pend en dit heeft de regis
seur alleszins in hoge mate
nodig.
Toneel spelen en onder de
mensen zijn doet Theo nog
altijd liefst». Men is sociaal
ingesteld of men is het
niet» geeft hij ons als
«eksplikatie» en het Vlaam
se Volk toont dan toch, zij
het met weinig woorden,
steed gul zijn dankbaar
heid.
Aktiviteiten heeft Theo bui
ten zijn werk dus meer dan
genoeg en zoals Suzanne
zegt «Zulke mannen hebben
een brave vrouw nodig», ter
wijl Theo kontent is dat zijn
vrouw zo een goede man
heeft.
Zegde de dochter:
«Pa, zitten die schepe
nen nu hele dagen in 't stad
huis?»
«Ja's denk ik».
«Pa, dan moeten die hun
werk laten staan. Worden
die dan door de stad be
taald?»
«Da weet ik niet, doch
terken»
«Pa, hebben ze aan U
nog niet gevraagd om sche
pen te worden?»
«Nee, daarvan heeft me
nog niemand gesproken».
«Pa, dan zullen ze wel
betaald worden!»
LH
Theo Van Gijseghem met Romain De Coninck. (JM)
