le verhalende kunst van Anne-Marie
'an Hoorick en haar vernieuwde
lelangstelling voor de tekenkunst
Aalsterse Toneelverenigingen
3npplkalpnripr Van het OCAT ontvingen wij de
0|IGGII\aiGIIUGI toneeikalender voor het seizoen
De Voorpost- 29-9-1978 - 17
I Het is al weer enkele jaren geleden dat Anne-Marie Van Hoorick (31) uitpakte met een
one-woman» tentoonstelling. In de jaren tussen 1968 en 1972 was ze erg aktief, kwam
I regelmatig met haar werken in het nieuws, en toonde zich een van de besten van haar
I generatie aan de akademie te Gent. De schilderijen die ze toen maakte dreven een weg tussen
1 het 'nieuw vlaams realisme' en de restanten van de 'pop-art' generatie. Haar kleur en
I verfgebruik was heftig.
Deze periode is voor Anne-Marie
nu blijkbaar definitief achter de
rug. Het schilderen heeft ze gela
ten voor wat het is, ook wel uit
enige praktische noodzaak, den
ken wij. Ze heeft nu in haar atelier
een ets-pers staan en deze vorm
van materiaal gebruik spreekt haar
aktueel het meeste aan. Net zoals
tekenwerk, en akwarellen. Teke
nen is in de beeldende kunst een
specialiteit zoals; beeldhouwen,
zeefdrukken of gouachen.
Na enkele jaren atelierwerk en
enige groepstentoonstellingen
keert zij terug in het circuit van
galerijen en kunstcentra.
Vanaf aanstaande zondag 24 sep
tember wordt haar nieuw werk
voorgesteld in Kunstforum te
Schelderode. Ongeveer 20 stuks
zullen daar in de 'Studio Iwor
den getoond. Uiteraard ook etsen
en akwarellen. Later in januari
yolgt een tentoonstelling in de1
VUB te Brussel.
In het maandelijks tijdschrift
'Kunstecho's'(ed.juli-aug. 1978)
wordt haar werk aangekondigd
als: -niet zo eenvoudig te situe
ren-. De Voorpost ging met de
kunstenares praten over die ver
rassende «come-back».
j
Het begin
In 1968 had u een eerste eksposi-
tie, te Wetteren in de galerij
Drieghe, samen met L.P. Boon.
U toonde daar zeer akademisch
gevormd werk. Dat soort in
vloeden (akademie) is nu wel
voor een groot stuk uit uw he
dendaagse kreativiteit verdwe-
i. Kan je ons even uitleggen
hoe dat allemaal is gegroeid?
Een gedeelte van mijn vroeger
werk werd gemaakt aan de Aka
demie voor Schone Kunsten te
Gent en kan daarom dus uiteraard
akademisch genoemd worden.
Wanneer u echter spreekt van
akademisch gevormd werk»
•ordt zoiets meestal in een pejora-
ve betekenis begrepen, als: vol-
Igcns de traditie, weinig kreatiet
Ikzelf zal mijn vroeger werk niet
dusdanig omschrijven, ik wil
Eer hier op wijzen dat hoger kunst-
inderwijs aan een akademie zeer
vrij wordt opgevat. Dat reeds in
vroeg stadium iedereen
de vrijheid krijgt om zijn eigen
stijl te ontwikkelen. Dit in kontrast
met bv. veel St. Lucas scholen
waar men sedert lang volgens
vaste schema's werkt, waar ieder
een dezelfde opdrachten krijgt, op
dezelfde wijze leert werken en uit
eindelijk ongeveer ook hetzelfde
maakt.
Aan de hogere akademics ziet men
er wel bewust van af om dit sys
teem te volgen, om niet het risiko
te lopen fnuikend te werken op de
kreativiteit. Dat sommigen mis
bruik maken van deze vrijheid om
de knoeitoer op te gaan is ook
I c juist. Ik meen echter dat voor ie
mand die hel ernstig meent het sys
tem vaii ué hogere aKademics het
enige waardevolle is. Daarmee
heb ik noch altijd niet geantwoord
op uw vraag «hoe dat allemaal is
gegroeid?- Ikzelf ervaar de ont
wikkeling in mijn werk als een
spontane evolutie. Een ontwikke
ling die gepaard gaal met een
steeds toenemende maturiteit en
een steeds groeiendcr beheersing
van de technieken waarin ik aktief
ben.
Wij mogen stellen dat uw he-
dendaagse werken nog zeer
weinig elementen van vroeger
nol bevatten. Tenzij die zebra-
tof lijnen of gestreepte vlakken (hoe
el l zullen wij het noemen?) die ook
3r vandaag nog in uw werken aan-
ïn I wezig zijn. Ze moeten voor jou
Ev wel een speciale betekenis heb-
I3tl ben.
^es De specialiteit waarin ik het meest
3llal heb gewerkt en waarvoor ik ook
10 heb gestudeerd is etsen. Een ets
r,lwl opbouwen gebeurt juist zoals een
r zwart-wit tekening door een sa-
menstelling van lijnen en vlakken.
Om de vlakken «sprekend- te ma-
em< ^cn moeI men ^aar'n kontrasten
aanbrengen met nuances en over-
f, gangen. Een van de wijzen om dit
i I le verwezenlijken is het aanbren
gen van de door u genoemde
(Ota ,/c'5ra"''Jncn" Stilaan zijn die lij-
oen 1,0,1 fipn hoofdelement van mijn
k werk beginnen uitmaken en ben ik
die ook spontaan in mijn klcurtc-
keningen beginnen te gebruiken,
and Ecn, cch er bijzondere betekenis
)n(je lie ik hierin verder niet. Ik ervaar
pg te meer als een dekoratie!'element
en een soort «natuurlijk» bindtc-
o0J ken doorheen mijn werk
age
Waar je vroeger werkte met re
delijke grote vlakverdelingen is
uw werk nu bijna, je mag wel
zeggen, opgebouwd rond de
tails. Je hebt als het ware de so
bere funkties van de schilder
kunst links laten liggen, heb je
echt behoefte aan details, ook in
uw dagelijkse omgang met de
maatschappelijke geplogenhe
den.
In de publikatie «Kunstformatiet
Aalst 1978-, wordt de door U ge
noemde evolutie als volgt om
schreven: «Mettertijd is Anne-
Etsen
Omdat je met zoveel details om
springt ben je etsen gaan ma
ken. Dat laatje toe om je werken
in een oplage te reproduceren en
zo wordt de inspanning omgezet
in een meer zichtbare verwezen
lijking.
Ik meen dat u hier bedoelt dat door
het feit dat etsen op meerdere
exemplaren worden vervaardigd,
ook een groter publiek kan worden
bereikt. Dit is een aspekt. Een te
kening wordt gemaakt in een
exemplaar. Bij de verkoop doet
Anne-Marie Van Hoorick. in haar atelier.
Marie Van Hoorick in al haar wer
ken subtieler en meer gedetail
leerd geworden. Het is alsof aan
vankelijk een stramien werd op
gebouwd, ecn systeem van kom
positie werd opgezet, waarvan de
details later, het is te zeggen nu
worden ingevuld». Ik meen dat de
mcesten die mijn vroegere werk
gezien hebben dit kunnen bijtre
den. Ook in de laatste publikatie
van kunstecho's is deze omschrij
ving gebruikt.
In mijn dagelijks leven heb ik geen
behoefte aan details, en ben ik ook
helemaal geen perfektionist. Mis
schien zoek ik onbewust een kom-
pensatie hiervoor in mijn kunst.
Werktijd
U vertelde mij dat je daar uren
lang aan moet werken. Daar is
een stuk moed voor nodig.
Wordt je niet al te zenuwachtig
wanneer er geen snelle vooruit
gang merkbaar is.
Mijn huidig werk vraagt inderdaad
zeer veel tijd. Meer dan iemand
die de door mij gebruikte technie
ken niet kent, kan geloven. Voor
mijn etsen op koper worden ge
middeld acht verschillende staten
gemaakt, ongeveer vier voor de
lijnen en vier voor de akyatinten.
In elk van deze fasen wordt vier
maal ingebeten in het zuur. Dit
alleen al vormt tweeëndertig be
werkingen. Als men dan rekent
hoe dikwijls hiervoor moet wor
den afgedekt met vernis, bijgete
kend, akyatint bestoven en inge
bakken, komt men tot het onge
looflijk aantal werkuren.
Mijn grootste etsen vragen voorde
vervaardiging van de plaat, naar
mijn schatting, tweehonderd uren.
Dan komt noch hflt afdrukken
aan ongeveer vijftig minuten per
blad. Ook tekeningen
potlood vragen zeer
doordat dikwijls verschillende la
gen boven elkaar worden gezet,
dat resulteert in een levendig en
meer schitterend maken van de te
kening. Ik word echter helemaal
niet zenuwachtig van dit werk.
Voor mij is het eerder ontspan
nend. Elk van mijn werken vormt
een eigen besloten wereldje met
zijn eigen sfeer. Dit langzaam op
bouwen noemt voor mij een afslui
ting van de buitenwereld, ecnoaze
van rust binnen onze toch veel te
drukke en kunstmatige wereld.
men er afstand van. Ergens doet
het toch een beetje pijn om van dat
wereldje waar men zo vertrouwt
mee is definitief afscheid te ne
men. Van een ets daarentegen
houdt men altijd minstens een
exemplaar. Men neemt er afscheid
van, men heeft er genoegen aan
dat anderen het in hun interieur
hangen, maar men houdt het ook
tegelijkertijd.
Opmerkelijk is dat de groene
kleurtinten, in bijna al uw wer
ken te zien zijn. Heb je een voor
liefde voor groen of heeft dat
andere redenen?
Ik heb een voorliefde voor het
grofti in de natuur. Dit groen is het
men gekonfrontcerd wordt met de
vele landen waar het groen ont
breekt, waar het in de plaats rots
en steenwoestijnen zijn, hoe meer
men het geluk beseft dat wij heb
ben.
Met het groen geef ik in mijn werk
de vruchtbaarheid weer van ber
gen en dalen. Dit is de basis.
Door een niet gezochte maar na
tuurlijke harmonie worden ook
andere delen van het werk soms in
deze kleur nuances uitgebeeld.
Details
Een ander opmerkelijk detail in
vele werken is die wijze of boze
vinger. Kan je ons daarover wat
vertellen.
Handen zijn iets belangrijks. Ze
liggen mede aan de basis van onze
ontwikkeling. Handen dienen niet
alleen om te werken maar zijn ook
zeer belangrijke expressiemidde
len. Een hand kan liefhebbend of
bestraffend zijn. Een vinger kan
vermanend, boos of wijs zijn. In
een tekening kan gebruik van dit
akwarel element een zeker mysterie schep-
eel werk pen, een zekere gemoedstoestand
oproepen. Misschien de reden dat
ik er zo regelmatig gebruik van
maak. Ik zeg wel bewust «mis
schien-, want het is zo, dat bij
mijn keuze van elementen louter
gevoelsmatige en dikwijls onbe
wuste motieven een rol spelen,
veel meer dan rationele overwe
gingen zoals de voorgaande.
Verhalen
In de galerij Kunstforum te
Schelderode eksposeer je zo'n
twintig werken. De produktic
van 1977-78. ermits ze in dit
toch wel beperkt tijdsgebeuren
zijn gemaakt vermoed ik dat ze
wel enkele samenhangende
kenmerken hebben. Uiterlijk
zijn die elementen aanwezig
zoals die kleine kabouterman
netjes, bergen en dalen, dieren.
Werk je daar bewust naartoe.
De meest in het oog springende
kenmerken in deze serie werken
hebt u zelf al vermeld. De «zebra-
strepen», de handen en vingers, de
overwegende groene kleur, de tal
rijke details waaruit het geheel is
opgebouwd. Wat de kleine ele
menten betreft, die zijn soms lou
ter dekoratie!, soms illustratie
voor een hoofdmotief soms ver
halend. Van dit laatste kan ik een
goed voorbeeld geven. Vorig jaar
zijn we naar de noordkaap ge
weest. Boven de poolcirkel komt
men in Lapland, waar een deel van
de bevolking, volgens de vroegere
tradities nog leven van de rendie
ren kudde, die ze op hun trek door
het land volgen. Na onze terug
komst heb ik een klein werkje ge
maakt waarin ik verschillende in
drukken van onze reis heb samen
gebracht. De kleine kabouterman
netjes zijn in dit geval kleine Lap
pen. Verder de bergen, dalen, en
fjorden van het Noorse landschap.
Ook de allesoverheersende spar
ren, zelfs een Ferryboot... Of deze
anekdotische-verhalende teken-
wijze uiteindelijk een al dan niet
geslaagd werd oplevert laat ik aan
uw eigen mening over.
Op sommige werken heb je een
kleine tekst aangebracht. Sug
gereer je ons dat daar een ver
haal in de tekening zit, of is het
louter jouw eigen verhaal dat je
na het maken van de tekening
verzint.
lk mfgn dat u hier de ets bedoelt
«Er is groen op de verschroeide
aarde maar niet alle groen is voed
sel».
Dit is een uittreksel uit een gedicht
van Virgil Kenneth Daynan dat ik
eens gelezen heb in het maandblad
Avenue. Dat gedicht heeft op mij
grote indruk gemaakt. In zeer een
voudige woorden zonder enige
bombast wordt hier een schrij
nende werkelijkheid getekend. De
ondergang van de bevolking van
de SahelDe ets in kwestie wil een
uitbeelding zijn van het kontrast
tussen de vruchtbare bergen op de
achtergrond, en de rostwocstijn
met de door zon geschroeide en
gebarsten bodem op de voor
grond. Terzelfdertijd een illustra
tie van het kontrast tussen arm en
rijk. Niet dat ik de bedoeling heb
om met mijn werk de wereld te
veranderen. Veel van mijn werk
jes bevatten geen uitdrukkelijke
boodschap. Alles hangt af van
mijn gemoedstoestand en inspira
tie van het ogenblik. In dit kon-
kreet geval is de ets ontstaan naar
aanleiding van de idee. Soms
groeit de idee samen met het werk.
U reist veel naar landen waar
het avontuur nog aanwezig is.
Korresnn»uWrf u£t iT;Qt ïSijïi
opvatting dat ook de tekeningen
iets avontuurlijks hebben.
De initiatiefnemer en inspirator
van onze reizen is mijn echtgenoot
Hugo De Moor. We hebben het
geluk dat onze voorkeur zeer goed
bij elkaar aansluit. Wij houden
beiden van het minder gewoon
lijke en meer avontuurlijke. De
mensen vragen: «Maar wat zoe
ken jullie ginds in Algerije, in het
hartje van een van d'heetste woes
tijnen van de wereld?» Het is niet.
zo eenvoudig om daarop te ant
woorden. Zo veel te zien is er daar
niet. Vijfhonderd kilometer zand
van de ene oaze tot de andere. In
de oaze's zelf enkele huizen en
palmbomen. Het gaat hem in feite
meer om een belevenis, de geeste
lijke ervaring.
Midden in de woestijn verliezen
zeer veel dingen die hier voor ons
«belangrijk zijn, totaal hun waarde.
Wanneer men enkele dagen door.
de woestijn trekt, wordt het leven
meer herleid tot zijn essentie.
Het is zeer goed mogelijk dat u iets
van dit avontuurlijke in mijn teke
ningen terugvindt. Bepaalde ele
menten zitten er zeker in. Hoe het
geheel bij de kijker overkomt is
voor mij echter moeilijk te beoor
delen.
In elk geval zijn ze niet realis
tisch, zelfs niet nieuw realis
tisch, zoals een van de jongste
Vlaamse kunststromingen
wordt genoemd. Ik denk dat ze
meer betekenis hebben in het
licht van uw eigen persoonlijke
mogelijkheden.
Ik meen dat het zo is dat in de
kunst zowel de kunstenaar als de
recencent elk hun eigen job heb
ben. De kunstenaar maakt het
werk, de recensent ontleedt het en
schrijft het en katalogeert het. De
indeling in -ism is niet het werk
van de artiest maar wel van de
Welke waren uw leraars teke
nen aan de Gentse Akademie.
Aan uw kontakten en studies bij
Jan Cox hecht u veel betekenis.
Ook aan het onderricht van Ka
rei Geirlandt, nu direkteur van
het Paleis voor Schone Kunsten.
Mijn leraars etsen waren achte
reenvolgens: Pierre Vlerick (nu di
rekteur), Paul Van Gijsegem, Jan
Cox en Roger Wittevrongel. Ik
acht mij gelukkig van een derge
lijk aantal verschillende kunste
naars op hoog niveau, les te heb
ben gehad. Vooral de diversiteit
van leraars is belangrijk. Elk jaar
wordt men gekonfronteerd met
een nieuwe zienswijze, een
Een werk van Anne-Marie Van Hoorick, die momenteel expozeert i,
galerij Kunstforum in Schelderode.
recensent. De kunstenaar onder
gaat invloeden van zijn tijd en om
geving. De kritikus tracht deze in
vloeden en de daardoor ontstane
verbanden op te sporen.
Moest de kunstenaar zich daar zelf
te veel gaan om bekommeren, dan
loopt hij naar mijn mening het ri
siko dat zijn spontaniteit daardoor
in het gedrang komt. Voor wat mij
betreft: ik ga naar zoveel moge
lijke tentoonstellingen en tracht
daardoor voeling te houden met
alles wat leeft in de kunst. Of mijn
werk tot een bepaalde stroming
behoort en zoja tot dewelke vind ik
een typisch probleem voor de kri-
nieuwe stijl, andere technieken.
Dit laat de student toe telkens dat
gene over te nemen wat hem per
soonlijk het beste ligt.
Jan Cox gaf destijds aan de Aka
demie les als gastleraar. Hij was
op dat ogenblik direkteur van de
schilderafdeling aan de hoge
school te Boston (U.S.A.). Hij
was een zeer fijngevoelig artiest
en een goed mens. Hij was een
ware kunstkenner en had vele per
soonlijke ervaringen die hij ons
mededeelde.
Karei Geirlandt gaf destijds les in
hedendaagse kunstgeschiedenis.
Hij was 'n boeiend verteller met
een zeer uitgebreide kennis op 't
gebied van de moderne kunst. Hij
kende de meeste grote heden-
daagse kunstenaars persoonlijk.
Hij sprak ons over zijn ervaringen
met hen en toonde ons zijn eigen
diareeksen die hij maakte in de
ateliers van de kunstenaars. Hij
sprak ook over de opkomende
kunstenaars, zoals Panamarenko
waarvan destijds nog niemand van
ons ooit gehoord had.
Het is nu al een tijdje geleden
(sinds 1972) dat je een one-
woman» expositie maakte. Ik
vermoed dat je het zowat als een
nieuwe stap moet aanvoelen, een
nieuwe faze. Hoe zijn de ver
wachtingen?
Sinds mijn laatste individuele ten
toonstelling heb ik regelmatig
deelgenomen aan allerlei groeps
tentoonstellingen. Sommige van
deze tentoonstellingen zoals:
«Beeld, Beelding, Verbeelding»,
«Die van Aalst». -Kunstformatief
1978», kenden een ruime weer
klank bij het publiek. De geïnte
resseerden kennen dus uiteraard
mijn evolutie. Mijn huidige ten
toonstelling is het resultaat van ja
ren werk.
Ikzelf heb niet speciaal het gevoel
een nieuwe stap te maken. Ik meen
dat dit ook zo zal zijn voor het
publiek. Tot nu toe heb ik vele
gunstige reakties gehoord. Het is
uiteraard altijd zo dat men eerder
de aangename dingen te weten
komt dan de onaangename. Een
kunstenaar is in ware voortdurend
kunstenaar aan het worden is.
Of men al dan niet veel kommer-
cieel succes heeft wanneer men
nog jong is, is in feite minder be
langrijk. Wat uiteindelijk telt is
dat het werk kwaliteitsvol is en dat
er een positieve evolutie inzit.
Mijn hoogste verwachting is dan
ook dat mijn werk aan dit krite-
rium voldoet.
Belangrijk is ook wel dat je ei
genlijk niet meer schildert.
Schilderen is een techniek die door
het publiek zeer gegeerd is. Wan
neer een kunstwerk gemaakt
wordt op doek schijnt het op een
hoger trapje te staan dan wanneer
het gemaakt wordt op papier.
Zoals een tekening of afgedrukt
van een koperplaat zoals een ets.
*le Voor mij nochtans is de schilder
techniek de eenvoudigste. Wan
neer men een fout maakt, verwij
dert men de verf en herbegint men.
Zelfs wanneer de verf reeds zou
verhard zijn overschildert men
eenvoudig het voorgaande. Dit is
altijd zo geweest en zal wel altijd
zo blijven Tekeningen in akwa-
rclpotlood daarentegen zijn veel
moeilijker te korrigeren. Technie
ken zoals etsen zijn zelfs bijna on
herroepelijk. Een verkeerde lijn
blijft een verkeerde lijn. Men kan
geen tweemaal opnieuw proberen.
Voor mij blijft etsen de grootste
uitdaging. Misschien is het
daarom dat ik deze techniek boven
alle andere verkies.
Roger D'Hondt
'78 Plaats datum Toneelvereniging Toneelstuk
Stadsschouwburg
Aalst
28. 29, 30 okt.
Sinle Barbara Aalst
«Atbeid en Kunst-
Met 13 aan tafel
-Sauvajon-
Stadsschouwburg
Aalst
4, 5, 6 nov.
De Schakel
Verloren glimlach
-David Meyvis»
Baardegcm
10, 11, 12. 17 en
18 november
Hoop in de Toekomst
Baardegcm
De Wonderdoktoor
«Jos Janssens»
Heilig Hartkring
Aalst
11, 12. 18. 19 en
26 november
Nieuw Leven
Aalst
Het Dorp der mirakelen
«Gaston Martens-
Stadsschouwburg
Aalst
18, 19. 20 nov.
Catharinistcn
Aalst
Marie Stuart
-Schiller-
Stadsschouwburg
Aalst
25, 26 en
27 november
Voor taal en
vrijheid - Aalst
De Gecroonde Leerse
Michiel De Swaen-
Feestzaal Moorselbaan
Aalst
25, 26 nov.
2. 3, 4 dcc.
Hoger Op
Aalst
Voor hete Vuren
Arnold en Bach-
Stadsschouwburg
Aalst
9, 10. 11 dec.
K.L.V. Aalst
De grote griezel
-De Ghelderode-
Hoftade
9. 10. 16. 17
december
Vast als Eik
Hofstade
Parochievrijers
-Gaston Marlens-
Stadsschouwburg
Aalst
16 en 17 dec.
Land van Riem
Aalst
Oscar
-Claude Magnier»
-'79
Stadsschouwburg
Aalst
3, 4 en 5 febr.
De Schakel
Aalst
De kinderen van Ed-
war(' «Sauvajon-
Stadsschouwburg
Aalst
10, II, 12 maart
Sinte Barbara
-Arbeid en Kunst-
Dansen op kristal
Luc Vilsen-
Stadsschouwburg
Aalst
24, 25 en
26 maart
Land van Riem
De Sleutel
-Philip Mackie-
feestzaal Moorselbaan
Aalst
31 maart
1,7,8,9 april
Hoger Op
Aalst
De Heilige Vlam
«S. Maugham -
Stadsschouwburg
Aalst
7, 8, 9 april
Catharinisten
Aalst
Paradijsvogels
«Gaston Martens-
Stadsschouwburg
Aalst
21. 22 en 23 april
K.L.V. Aalst
Nog niet gekend
Heilig Hartkring
Aalst
in april
Nieuw Leven
Aalst
Nog niet gekend
Stadsschouwburg
Aalst
5.6 en 7 mei
Voor taal en
Vrijheid - Aalst
Nog niet gekend
