Het wordt menens met afvalwateraanpak
KOLLEKTORENAANLEG EERSTE STAP
NAAR SCHONE DENDER
8 - 29-9-1978 - De Voorpost
Enkele weken terug, op het einde van de verlofperiode, hebben een stel ludieke milieu-rakkers
voor de zoveelste maal getracht om het Dender-vervuilingsprobleem, door middel van een
spektakulaire vlottocht van Geraardsbergen naar Dendermonde, in de aktualiteit te peddelen.
Terecht hebben zij gemeend om, langs deze weg, zowel de overheid als de zwijgend-
onverschillige massa opnieuw te konfronteren met de ernst van de onveranderlijk belabberde
toestand. Inderdaad, de vervuiling van ons oppervlakte water, van onze beken en rivieren,
dient onverwijld en metterdaad aangepakt.
Het is niet omdat wij, sedert de lange hete zomer van 1976 die er de oorzaak van was dat men
het ganse Dender-bekken van kilometers ver reeds op de neus af kon situeren, nu door de
beide daaropvolgende natte en koude zomers, van 1977 en dit jaar, niet meer meteen met de
neus in de «stinkende» werkelijkheid werden gedrukt dat de vervuilingsgraad van ons aller
streekrivier inmiddels zou teruggelopen zijn. Welintegendeel! Door de relatief lage buitentem
peraturen en het vrij hoge neerslaggemiddelde in beide laatste zomerperiodes werden de
gevolgen van de voortdurende voortschrijdende vervuiling weliswaar opgevangen en gedeel
telijk geneutraliseerd en dus verdoezeld maar geenszins teruggedrongen.
Het is meer dan ooit gewenst dat men zich door deze ti jdelijkzintuigelijk minder waar te nemen
hinder niet zou laten afleiden of bij de «neus» nemen. De ongezonde toestand is en blijft in zijn
geheel hoogst ernstig. De gezondmaking van de Dender zal ongetwijfeld over een lange en
moeizame weg lopen. Des te eerder men de eerste schreden zet op deze voor een groot stuk
ook nog onbekende weg, des te eerder zal het einde ervan in zicht en binnen bereik zijn.
Deze eerste schreden werden en worden inmiddels wel degelijk gezet. Het ziet er dus niet
alleen naar uit maar het is nu inderdaad werkelijk zó dat de overheid, na jarenlang de kat uit de
boom te hebben gekeken, nu toch met de definitieve aanpak van de afvalwaterzuivering is
begonnen.
Met wellicht een tikkeltje over
drijving mogen wij hier toch zeggen
dat wij ons als Aalstenaars terecht
gelukkig kunnen prijzen met de
aanpak van deze specifieke mi-
ïeuproblematiek door ons eigen
stadsbestuur In de schoot van
onze eigen stadsdiensten wordt er
nu werk gemaakt van de afvalwa-
terbeheersing. Men blijft niet langer
bij de pakken en de plannen zitten
deze keer.
Voornamelijk de dienst Openbare
Werken, met aan het hoofd een op
dat vlak onaanvechtbaar dinami-
sche en patente schepen, heeft
niet geaarzeld om met alle be
schikbare middelen alle mogelijk
heden die momenteel door de na
tionale overheid worden geboden
te benutten om de afvalwaterbe
handeling in zijn eerste stadium, nl.
de opvang de kollekte dus
van het afvalwater, op een door
dachte en deskundige wijze aan te
pakken.
Over de huidige stand van zaken,
de recente evolutie, de uitgewerkte
en nog uit te werken plannen en de
voorbereidende werkzaamheden,
gingen wij ons licht opsteken op de
dienst O W zelf, in wiens schoot
zopas, per 1 augustus j.l. om pre
cies te zijn, een studiegroep voor
afvalwaterbehandeling in de
wandeling «Dienst Koliektoren"
genoemd werd geïnstalleerd.
Ir. Andró Meyfroots, als hoofd van
deze studiegroep, en Ir. LucGoed-
gebeur, als part-time deskundige
voor bijzonder studiewerk aan
deze groep toegevoegd, waren
gaarne bereid ons over de stand
van zaken uitvoerig te informeren.
Eerlijkheidshalve dienen wij te
vermelden dat Schepen Jan De
Neve deze ontmoeting heel welwil
lend heeft mogelijk gemaakt
Aldus hadden wij de gelegenheid
om meteen alles te vernemen over
wat deze dienst, dit dmamische
team, in relatief korte tijd reeds
heeft gerealiseerd.
EINDE VAN BEGINFASE
Toen wij zowat drie jaar geleden in
De Voorpost de oppervlaktewater
vervuiling in zijn geheel hebben
aangesneden dan schreven wij dat
er toen voor de verschillende zones
van het Denderbekken een aantal
studies aan de gang waren. Speci
fiek voor de zone Aalst was er des
tijds een stucSekontrakt afgesloten
tussen de S.V. Interkommunale
voor het Land van Aalst en het stu
diebureau Tractionel. Toen stel
den wij dat, over een drietal jaren,
voor Aalst de aanleg van koliekto
ren werd voorzien. Tot dusver lijkt
dus alles in grote trekken te verlo
pen zoals inderdaad werd voor
zien. Deze vóórstudie werd inmid
dels afgerond Alleen werd, met de
nieuwe bestuursmeerderheid, de
Interkommunale ontlast van haar
opdracht en haalde «Groot-Aalst»
de eigen afvalwaterzuivering in zijn
geheel naar zich toe. Dit houdt in
dat de stad Aalst, in eigen beheer
en met eigen diensten, voor de wa
terzuivering in zijn totaliteit zal in
staan
Uiteraard zal, zowel wat de verdere
studie als wat de uiteindelijke uit
voering betreft, door de stad Aalst
beroep moeten worden gedaan op
derden. Maar de supervisie en de
koördnatie, en wellicht ook de la
tere eksplortatie. ressorteert onder
de bevoegdheid van de dienst
Openbare Werken van de stad
Aalst. De nu pas opgerichte «stu-
degroep» of «denst koliekto
ren» zou dan met de verdere
uitbouw verder denen uit te
groeien tot een volwaardge
«Dienst Afvalwaterbeheer».
In zijn huidg embryonaal stadium
is de bezetting van deze denst, de
zogeheten «dienst Koliektoren»
dus, als volgt voorzien: één burger
lijk ingenieur als diensthoofd, een
«part-time» civiel ingenieur voor
bijzonder studewerk, een landme
ter, twee tekenaars, en een tech
nisch ingenieur. Op één tekenaar
na, betrekking de dus steeds va-
kant is, is deze stafbezetting kom
pleet. Achtereenvolgens worden
hoger genoemde funkties uitgeoe-
WIEZE
(ICBBIKE)
WELLE
DENKfUEEUW
Traree van tie eersie aan le leggen grote i crzarnelpijp van Erembodegem naar Ho)stade Gijzegem.
fend door Ir. André Meyfroots. Ir.
Luc Goédgebeur, Kamiel Ghijs-
sens, Gilbert Cornelis en Luc Lie-
vens. Deze laatste is voorlopig tij
delijk in denst in het raam van de
wet Spitaels.
Na heel wat jaren voorbereidend
studewerk, dat in opdracht zowel
de nationale overheid als de Inter
kommunale werd uitgevoerd en
inmiddels afgerond, heeft men in
grote trekken inzicht gekregen in
de gestelde problematiek en nage
noeg zekerheid over de te volgen
werkwijze
Onder de zone Aalst, zone waar
voor de stad Aalst nu verantwoor
delijk is, zijn volgende gemeenten
begrepen: Aalst, Gijzegem, Hof-
stade. Herdersem, Moorsel, Baar-
degem, Meldert, Nieuwerkerken en
Erembodegem (Groot-Aalst dus),
naast Erpe-Mere, Wieze en delen
van de gemeenten Lede, Schoon-
aarde, Erondegem en Haaltert. De
uiteindelijke zuiveringsinstallatie,
die nu reeds voorzien is om te wor
den aangelegd op de grens tussen
de Aalsterse deelgemeenten Hof-
stade en Gijzegem op de linker
Denderoever, zou in zijn slotkapa-
citeit op zowat 200.000 I.E. (Inwo
nerequivalent: d.i. de gemiddelde
vervuiling veroorzaakt door één
inwoner per jaar of daar mee gelijk
te stellen vervuiling) dienen te wor
den berekend.
Doordat nu voorafgaandelijk, over
zowel de te volgen weg als over de
werkwijze en uitvoenng, door de
verschillende betrokken en ver
antwoordelijke diensten van de on
derscheiden beleidsniveau's en
adviesorganen in een «Stuur
groep» permanent wordt overlegd
is het nu mogelijk om binnen de
kortst mogelijke tijd de meest door
dachte en verantwoorde oplossin
gen uit te werken en uit te voeren.
Deze «Stuurgroep» die het geheel
superviseerd is samengesteld uit
afgevaardigden van het ministerie
van Volksgezondheid, van de pro
vinciale technische dienst, van het
ministerie van Vlaamse aangele
genheden (als hoogste voogdijin
stantie wat de afvalwaterzuivering
betreft), van het ministerie van
Openbare Werken en van de stad
Aalst. Het ziet er dus naar uit dat
hierdoor tevens alle elementen
aanwezig zijn om ook voorafgaan
delijk terdege rekening te kunnen
houden met alle aspekten en facet
ten van het afvalwaterbeheer en de
oppervlaktewaterreiniging. Wij wil
len hier zeker een lans breken voor
het vooral in acht nemen van het
biologisch aspekt Dit dient niet al
leen onderkent en opgevangen
maar vooral derwijze begrepen dat
het vooral kan worden benut. Om
met een minimum aan kosten en
iedereen weet dat er onvoldoende
en ontoereikende financiële midde
len beschikbaar zijn een maksi-
mum aan nuttig effekt te behalen
dient men zeker rekening te hou
den met wat onze biologen aan
kennismateriaal hebben vergaard
over het zelfreinigend vermogen
van onze waterlopen, zelfs als
deze niet 100% schoon zijn. Dat
daarnaast een gans nieuw denkpa
troon dient ontwikkeld, waarnaar in
de toekomst zowel hydrologen als
hydrografen zich zullen dienen te
richten, is al even noodzakelijk.
Intussen kan nu reeds met het eer
ste onderdeel worden begonnen,
nl. met het afvoeren van al de riole
ringsleidingen, die nu nog recht
streeks in onze beken en rivier uit
monden, in één grote verzamelpijp.
Hiertoe diende, en dient nog voor
zekere deelgemeenten, een nauw
keurig algemeen rioleringsplan
(A.R.P.) opgesteld dat de werke
lijke toestand in het huidige groot-
Aalst nauwkeurig weergeeft. Het is
allernoodzakelijkst dat men inder
daad weet waar ons afvalwater
wordt afgevoerd en uitmondt. Voor
het zwaarst belaste gedeelte van
de stad echter is de zaak zo goed
als rond.
HET «TRACÉ»
IN GROTE TREKKEN
Dat het Knkeroever gedeelte van de
stad, wat ook het dichtstbevolkt is
en waar zich de nog resterende in
dustrie bevindt, het sterkst bij
draagt tot de Dendervervuiling zal
niemand verwonderen. Het is dus
ook normaal dat met dit onderdeel
wordt aangevat. Het kollektor-tracé
voor de linker-denderoever is dan
ook in zijn wezenlijke vorm geheel
klaar (zie fig.) Alles samen worden
er vijf koliektoren voorzien, waar
van drie grote en twee kleine. De
reeds genoemde grote linker
oever koliektor volgt nagenoeg de
Dender van Erembodegem tot aan
de grens van Hofstade en Gijze
gem Een tweede grote verzamel
pijp is dan gepland van uit Meldert
over Moorsel via Aalst rechteroe
ver naar Hofstade met een duikje
onder de Dender. De derde grote
afvoerkollektor volgt ongeveer de
grens van Groot-Aalst met Erpe-
Mere en Lede om ook weer te Hof
stade uit te monden. Daarnaast
worden nog twee kleinere koliekto
ren voorzien, één voor Gijzegem
en één voor Hofstade. Voor het
rechteroever gedeelte van Erem
bodegem zal ook een aparte
kleinere verzamelpijp dienen aan
gelegd die stroomopwaarts van de
Denderbrug eveneens onder de
Dender door in de grote
linkeroever pijp zal uitmonden. Dit
werd nodig bevonden om het na
tuurgebied «Gerstjens» te sparen
Op dit ogenblik is de «dienst koliek
toren» reeds zó ver gevorderd dat
een eerste verslag kon worden uit
gebracht aan de verantwoordelijke
schepen. Dit rapport over het Kol-
lektortracé van de linkeroever om
vat: 1De in kaart gebrachte riole
ringsplannen (A.R.P.). 2) Het in
plan gebrachte tracé zelf. Hierbij is
momenteel de landmeter van de
studiegroep het tracé nauwkeurig
aan het opmeten en de tekenaar
brengt deze metingen op plan.
Hierbij is het van het allergrootste
belang dat men precies gaat weten
wéér met welke nutsvoorzieningen
dient te worden rekening gehou
den. (Gas. Elektriciteit. Water,
Telef., e.d.m.) Daarbij is men, wat
de aanlegdiepte betreft, beperkt tot
maksimaal vijf meter onderkant
door de direkte nabijheid van de
Dender Dit zal op verschillende
plaatsen zeker weinig speling toe
laten waaruit het belang van pre-
ciese opmetingen. Daarnaast zal
niet in het minst rekening dienen te
worden gehouden met het relatief
kleine verval. Het is zelfs zo dat
vanaf de Werf te Aalst tot aan het
eindpunt te Hofstade-Gijzegem er
helemaal niet het minste verval is.
En aangezien het een uitgangs
punt blijft dat zo min mogelijk pom-
pinstallaties dienen gebouwd, dit
zowel voor de eigenlijke meerkos
ten bij de aanleg als voor de latere
onderhoudskosten, zal het hier wel
even cijferen geblazen worden.
3) Op dit ogenblik is het ganse tracé
van de verzamelpijp linkeroever
nagenoeg volledig uitgewerkt. De
andere tracé's zullen zeker volledig
zijn uitgewerkt tegen einde oktober
dit jaar. 4) Inmiddels wordt van het
tracé-gedeelte Aalst-Werf tot Gij
zegem een detailstudie gemaakt.
Dit is hoofdzakelijk het werk van
landmeter en tekenaar.
Vooraleer echter met de uitwerking
van de verschillende tracé's defini
tief verder kan worden gegaan,
dienen echter de betreffende riole
ringsplannen, niet alleen opge
maakt, maar tevens goedgekeurd
door het ministerie van Vlaamse
Aangelegenheden. Hiertoe zou in
de loop van de maand september
nog een Koördinatievergadering
plaats vinden waarop zowel afge
vaardigden van de «dienst Koliek
toren», de ontwerpers der be
staande rioleringsplannen (diverse
studiebureaus), afgevaardigden
van de ministeries van Openbare
Werken, Volksgezondheid en
Vlaamse Aangelegenheden en van
de provinciale Technische Dienst
aanwezig zouden zijn Momenteel
werd nog geen enkel A.R.P. defini
tief goedgekeurd. Wel bekwam
men een voorlopige goedkeuring
met enkele opmerkingen verge
zeld. Het permanent kontakt echter
met de verschillende diensten,
advies- en voogdijinstanties laat
echter een vrij spoedige afhande-
ing in het vooruitzicht stellen. Men
zou kunnen zeggen dat hierdoor
vanaf heden alle latere opmerkin
gen worden uitgesloten en het
soms maandanlang heen en weer
sturen van te wijzigen en van ge
wijzigde plannen aldus vermeden
kan worden met heel wat tijdwinst
als gevolg. Vertrekkend van die ze
kerheden kan men intussen zonder
al te veel risiko's gewoon doorwer
ken aan de geplande tracé's Ook
het tweede grote Kollektortracé,
van Meldert naar Aalst rechteroe
ver en Hofstade, komt straks al
klaar.
LINKEROEVER-«SMEERPIJP»
IN DETAIL
Zoals hoger reeds gezegd is het
eerste grote tracé, van Erembode
gem naar Gijzegem-Hofstade.
praktisch voltooid. Meteen wordt
reeds aan de praktische uitvoering
ervan gewerkt Hierbij bleken al
spoedig een heel stel uitvoerings
problemen te rijzen. Daar is o.a. het
probleem van de gravitaire afvoer,
de inplanting van pompstations,
het bochtenwerk, het overbruggen
(of ondergraven) van vaste hinder
nissen door middel van zogeheten
kunstwerken Bij het eerste tracé
stelt zich vnl. het probleem van de
spoorwegviadukt aan de Dender-
straat en van de Termuren-
spoorwegtunnel te Erembodegem.
Ten einde zo weinig mogelijk hin
dernissen te moeten nemen volgt
het tracé in principe alleen de
openbare wegen Hierdoor worden
ook onteigeningsprocedures en
kosten vermeden De «pijp» wordt
ook niet doorheen beschermd na
tuurgebied geleid noch doorheen
groene- en landbouwzones. (men
volgt hier eveneens de wegels in
dien een doorgang onvermijdelijk
zou zijn) De bestaande nutsvoor
zieningen zorgen op hun beurt ook
voor heel wat ekstra kopzorgen
Vooral in de stad is het een puzzel
van jewelste wat bij de aanleg ze
ker voor heel wat overlast zal zor
gen. Daarnaast stelt zich het pro
bleem van de langdurige verkeers-
hinder Waar terdege dient reke
ning gehouden met het verkeer zijn
vnl. het Stationsplein én de Zee-
bergbrug (De Gheeststraat) Aan
de Zeebergbrug denkt men een
chaos te kunnen vermijden door
onder de rijweg door te graven bij
middel van een speciaal boorpro-
cedé. Tot slot dient ook rekening
gehouden met de hinder die de in-
Schepen Jan De Neve druk bezig met de planning van het
waterzuiveringsstation en de aanleg van de koliektoren. (JM)
De verschillende kollektorentracees in grote lijnen.
Schematische weergave van en rioolwater zuiveringsinstallatie.
dustrie zal ondervinden voor de
aan- en afvoer van grondstoffen en
goederen Hier stellen zich vooral
problemen te Erembodegem en in
het stadscentrum langs de Dender
De detailuitwerking zowel als de
aanbesteding en de aanleg van de
linker-oever Koliektor zal niet in
een stuk gebeuren Het tracé werd
in verschillende sekties opgedeeld
en het geheel wordt per sèktie af
gewerkt. Het gedeelte van de Werf
tot in Gijzegem zou in twee drie
sekties worden opgedeeld; het stuk
vanaf Erembodegem tot Aalst
eveneens in twee drie delen. Dit
betekent dat er per sektie één aan
bestedingsbundel zal worden op
gemaakt. Begonnen wordt bij de
sektie vanaf de Werf tot aan de
Zwarte Hóek-brug. Op aandringen
van de schepen wordt er per urgen
tie werk gemaakt van de ontwerp-
bundel. Men mag geredelijk aan
nemen dat deze bundel nog voor
het jaareinde klaar zal zijn. Door
het permanent overleg binnen de
«stuurgroep» lijkt het bovendien
uitgesloten dat ervan «hogerhand»
nog aanmerkingen en/of bezwaren
zouden komen. Elke vertraging van
het verder verloop is dus praktisch
uit te sluiten. Naar alle verwachtin
gen hoopt men in de lente van 1979
met de aanbesteding en de uitvoe
ring van dit gedeelte te kunnen be
ginnen. Uiteraard kan hiermede
pas worden begonnen na de defini
tieve goedkeuring door «Brussel»,
maar zoals gezegd, doordat elke
bijkomende vertraging praktisch
weg valt zal dit wel geen probleem
worden. Eens deze goedkeuring
verleend zou reeds een viertal
maanden later de eerste «spades
teek» kunnen worden gegeven, al
zal hiervoor wel wat zwaarder ma
teriaal dienen uit te rukken. Samen
met de aanleg van de koliektor
worden dan de rioleringen hierop
aangesloten. Voorlopig zal dan het
linkeroever-afvalwater, eens de
verzamelpijp over gans de lengte
aangelegd, te Hofstade gewoon In
de Dender uitmonden. Nochtans
zal niet worden gewacht met de
bouw van het zuiveringsstation tot
de vijf "geplande koliektoren zijn
aangelegd. Aangezien het zuiver
ingsstation wat men noemt «modu
lair» zal zijn. d.w.z. trapsgewijze te
bouwen en te vergroten naarge
lang de aanvoer van afvalwater
vergroot, streeft men er op Open
bare Werken naar om het zuiver
ingsstation in zijn eerste vorm
reeds klaar te hebben tegen de tijd
dat de eerste koliektor funktioneel
zal zijn Het is de taak van het ge
meentebestuur om hiervan drin
gend werk te maken. Er dient o m.
een studiebureau aangeduid om
het zuiveringsstation uit te werken
en de nodige procedures dienen op
gang gebracht om de voorziene
gronden te Hofstade-Gijzegem in
bezit te verwerven. Op de studie
dienst heeft men er zijn hoop in ge
steld dat hiermede nog at j
wordt begonnen Hiermede
den ongetwijfeld de verwachting!
van de schepen van Openba
Werken zelf vertolkt.
Zoals reeds gezegd zal dit zuivf
ingsstation in verschillende fas
dienen te worden gebouwd orrl
zijn definitieve vorm berekend f
zijn op 200.000 I.E. Opdat dit z
veringsstation tenslotte optimè
zou funktioneren dient bij de aha
wateraanvoer rekening te wor<4
gehouden met de verdunning
regenweer. Vertrekkende van e
«Droog weer afvoer» (D.W.
dient een verdunning die tien m
dit DWA volume bedraagt als rru
simum vooropgesteld. Bij grote
verdunning komt het afbraakp
ces in de bakteriebedden in het
drang en verlaagd het renderm
al te zeer De regeling van de
verdunning en aanvoer gebe
door middel van drempelsystem
in stortkamers. Dit is te vergelijk
met het overloopsysteem bij sej
sche putten en regenwaterres
voirs Voegen wij hier tenslotte n
aan toe dat voor de omvang van
verzametpijpen. die rechtstret
voortvloeit uit het te verwerken d
biet. men rekening dient te houd
met waarden welke zijn bereke
voor het einde van deze eeuw.
geldt vooral voor de hoevee»*
afvalwater zelf en de te verwacht
debiettoename bij regenweer,
werd hierbij rekening gehoud
met de onderscheiden zon
waarvoor elk koëffidenten werd
ingevoerd. De regenwe
kapadteit van de koliektoren dii
te worden berekend op 125 lit j
Ha per seconde en dit geduren
15 minuten.
In 1975 werden de investering!
kosten voor zuiveringsinstallatj
berekend op 6,000 fr. per I.E.
dien de koliektoren bovendlt
hoofdzakelijk langs een waterlos
dienen aangelegd, rekent mf
zelfs 9.000 fr. per I.E. Zelfs indi#
men bij 6.000 fr. per I E. zou btijv#
worden de totale investeringskoé
ten niet minder dan 1,2 miljard. If
dien men o.m. ook met de inflai
rekening houdt zal men vandai
de dag al heel dicht in de buurt v"
de 4 miljard frank aanlanden, r
fers om bij te duizelen in elk gev
Het is dus zeker wenselijk dat
hoogst bedachtzaam wordt omg
sprongen met gigantische beto
konstrukties en men bij de uiteind
Ijke zuivering elke overkapacit
vermijdt. Bovendien mag de wel
waar voordeliger 3 voor de eig(
studiegroep dan de gebruikelij
5% voor privéstudieburea
evenmin onderhands meespeli
bij het uitwerken van de uit te v
ren konstrukties, grond- en bou<
werken. Dat de Stad zelf nu dea
zaak in handen heeft genomen ka
en moet een waarborg zijn voi
een zuinige en verantwoorde aal
pak, een schoon milieu ten batel
