MUZIEKMAATSCHAPPIJ «TOT HEIL DES VOLKS» BLAAST DEMOKRATEN-GEES
«Hoop in de
Toekomst» brengt
«De Wonderdoktoor'j
16 - 6-10-1978 - De Voorpost
ALS EEN FENIKS UIT ZIJN AS
Al gelooft het overgrote deel van de mensen hier te lande
weliswaar ergens diep in hun hart in wonderen, toch behoort
het tot de volwassen gewoonte om steevast nuchter en
realistisch te verkondigen dat mirakelen, als zij ooit zouden
bestaan hebben, zij niet alleen uit de tijd deze verlichte (sic)
tijd bij uitstek maar zelfs voorgoed uit de wereld zijn.
Sommigen echter weten wel beter en blijven er bij dat. als men
maar blijft geloven, wonderen nog wel degelijk kunnen ge
beuren. Dat deze wonderen dan onveranderlijk gebeuren met
zoniet veel bloed en tranen dan toch met veel inzet en doorzet
tingsvermogen wordt er hetzij voor de franje hetzij voor be
scheidenheid, dan meestal niet meer bijverteld.
Een van die wonderen, waar inder
daad ondanks alles een handvol
«ouwe getrouwen» zijn blijven in
geloven, is de recente «herrijzenis»
van «Tot heil des volks» als
voortzetting van de Daenistische -
Demokratische en Volks Mu
ziekmaatschappij die in 1897, in
de beroerde en woelige tijd van de
fabriekstad Aalst, als een nood
zaak, als een behoefte, als een uit
laatklep maar ook als een «instru
ment» van begeestering en strijd
vaardigheid. voor en door het volk
zoals de Daenisten dit zó tref
fend konden zeggen en doen me
teen is ontstaan
In de huidige tijd, nu de meeste
muziekverenigingen en fanfares
het bijzonder hard en moeiïjk heb
ben enkele rare uitzonderingen
niet te na gesproken om te over
leven en niet nalaten om alles in het
werk te stellen om «andere» muzi
kanten aan te trekken, is het inder
daad als een wonder te bestempe
len dat, zo maar uit het niets, er
opnieuw een muziekvereniging is
bijgekomen Een oude maat
schappij die herboren is!
Als men dit fenomeen echter van
heel dichtbij gaat opnemen dan
merkt men meteen dat deze herrij
zenis opzichzelf veel minder een
wonder is geweest dan wel het
bewaard blijven van de kameraad
schappelijke Vlaamse-
Demokratische geest die. haast
vanzelf, voor een stuk langs deze
weg tot uiting moest komen en ge-
ben meegekregen, hebben zich als
het ware aan hun «ouderdomsde
kens» opgetrokken. Geen wonder
dat het gekende «Alte Kamara
den» zij het misschien nog niet
helemaal zonder muzikale
schoonheidsfouten niet uit de
lucht is en met vuur en entoe-
siasme wordt gerepeteerd en ge
speeld.
HET BEGON EIGENLIJK
IN 1897
Honderd procent zekerheid heb
ben ook de geschiedschrijvers van
het Daensisme niet over het jaar
waarin de toenmalige muziek
maatschappij «Tot Heil des Volks»
werd opgericht In 1932 echter
stonden alle muzikanten opgesteld
v.d. klassieke groepsfoto, rond
om een vijftal jubilarissen, op het
bordes van het «Landhuis». Som
mige leden, die er toen reeds bij
waren, menen zich te herinneren
dat de vereniging toen 35 jaar zou
hebben bestaan. De eerst terugge
vonden vermelding dateert echter
van 23 januari 1898 en komt uit het
weekblad «Het Land van Aalst» dat
toen aan zijn 39ste jaargang toe
was met het 4de nummer van dat
jaar. Er werd melding gemaakt van
het overmaken van een «Strijd-
pennirtg» van 0,10 fr. «Omdat het
Demokratisch Muziek zoo goed
vooruit gaat.» In hetzelfde week
blad der Daenisten, jaargang 40.
nr. 47. van 19 november 1899
wordt melding gemaakt dat in de
tisch gans het «Liberale Muziek».
Zij vestigden zich aan de hoek van
het Keizerlijk plein in het lokaal «De
Vier Winden». De muziekmeester
van deze «Jonge Garde» was Au
gust Schollaert. Dit feit zou later
van betekenis worden voor de evo
lutie van «Tot Heil des Volks» na de
eerste Wereldoorlog.
Het was inderdaad zó dat na de
oorlog, meegesleurd in een Belgi
sche overwinningsenforie. de libe
ralen zich uitgesproken Franskil
jons gingen opstellen
Onder meer hierdoor spitsten de
spanningen binnen het liberale
kamp zich nog toe tussen Vlaams-
gezinden en Franskiljons. Doordat
de Kristene-Demokraten, die na
Wereldoorlog I zich in het «Vlaam-
sche Front» weer politiek aan het
verenigen waren, de eisen van de
Frontbeweging als een logische
konsekwentie van hun eigen poli
tiek credo met volle overtuiging on
derschreven, nl. de eis tot zelfbe
stuur voor Vlaanderen, als vanzelf
tegenover de Franskiljons-liberale
en Belgisch unitaire oekaze kwa
men te staan, vonden zij al vlug hun
geestesgenoten van de «Jonge
Garde».
In 1919 stapte de liberale «Jonge
Garde» dan ook mee op in de 11
Juli-optocht met hun muziek. Hun
positie zou echter later onhoudbaar
worden binnen de liberale partij en
mettertijd stelden zij zich. tenmin
ste wat de muziekvereniging be
trof, meer onafhankelijk op.
Eveneens in het raam van de
Vlaams-Franskiljonse tegenstel
lingen bleek het anderzijds voor de
muziekleider van het «Demokra
tisch Muziek», dhr. Coessens-De
Vos, niet langer moaeliik om en ter-
zelfdertijd bij de Daensisten en
«Les Vrais Amis Constants» de di
rigeerstok te hanteren. Hij zou tens
lotte voor de «Oude Garde» kiezen.
De Vlaamsgezinden van de libe
rale «Jonge Garde» werden echter
sterk aangetrokken tot de Kristene
Demokraten - Vlaamsch Front en
toen Auoust Schollaert muzieklei-
I anjare Tol lied des I niks -1X97-1932. Aandenken aan de juhilenim lern#.
genheid zal tevens de nieuwe vlag
worden gewijd. Dit alles wordt later
feestelijk afgerond met een optocht
en een mosselbanket. Meteen kan
dit als de officiële bevestiging
worden gezien van de heropnen-
ting
Van het «sotte» naar het «vroede»
zal op 1 november Aalst stad ge
tuige kunnen zijn van de wederge
boorte van het Daenistisch «mu
ziek» Voor het eerst sinds jaren zal
op die dag een optocht worden ge
houden door het stadscentrum
waarna hulde zal worden oebracht
aan het graf van de familie Daerc 'et
Zoals de Daensisten destijds hi oah
groene vlag toejuichten in hun lu cMi
deren zo juichen wij gaarne dez
nieuwe oude muziekvereniging -
want het is meer dan een fanfai
alleen van harte toe met ee
welqemeend «Hip, Hip, Hoera!»
E.1 lckl
und
P.S.: Belangstellenden kunne|ercn
steeds terecht voor alle inlichtinge U1N
in lokaal «De IJzer», aan de Vlaar
derenstraat Vooral jonge muzikai u
ten zijn hartelijk welkom
«Hoop in de Toekomst» Baardegeni wil liet, zoals trouwens altijl
goed doen. Daarom wordt ook aan de oorhereidende werk/aamhj
den xoor de op\ oeringen \an De Wonderdoktoor x eel /org
steed. Op de Ambachtenmarkt te Opw ijk zag Mark De Bie o.a.
strodekker aan het werk en dacht dan meteen aan het dekor xooi
komende opvoeringen.
Kontakten werden geleed, ulsjxra-
ken gemaakt en x erlcdcn zaterdag
werd Jcroom crnicir. een /exen-
tigjangc maar nog kna|i en akticl.
thuis in het eierdorp Kruishoutcm
opgehaald en naar Baardegcnis
Ons Huis» gebracht. Geassis
teerd door ukticxclingcn Ixo N an
Lcmbcrghen en Louis De Troy
was hij er druk he/ig hel hele de-
kor een écht oud karakter te gex en.
Het dekor in l xorm stelt midde
nin een xoutekamer gedeeltelijk
met gex el x«n>r rechts een stalle
ken met een echte waterpomp en
links een schuur. Hel hele gex al
krijgt nu een stromen bedekking.
Dertig schoven lang. met de hand
gejvikt stro. nog overschot xan een
vroeger l'iktccsi kwanten er aan
te |xas. Het stro dient immers xi
gens lengte worden gcsclcktd
waarhij een kleine hcllt onbru
baar blijkt. Het wordt eerst op
dak aangebracht zoals het i
daarna al gesneden en tensloj
vastgehecht. Het brengt aileszil
een trouwe repmduktie xan el
hoexetje uil de lijd waarin het sti
speelt zodat elk anachronism
op voorhand reeds wordt gew.
Na schilderen en behangen won
dan uitgekeken naar de passent
rekwisieten.
IX* ojw neringen x an dn sukscs:
gaan door op 10. II. 12. 17 et
november. I verneemt er via
blad alleszins tijdig meer xan
IJ
phome». Als voorz. vindt men de
naam terug van dhr. Tallier Zoals
reeds gezegd was deze fanfare
aanvankelijk sterk partijgebonden.
Vooral in de jaren twintig werd
overal in het land opgetreden op
praktisch alle Vlaamse manifesta
ties. De partijpolitieke aktie wefd
mede door de muzikanten onder
steund en de propagandistische
waarde van de muzikale optredens
in de buitengemeenten bij mee
tings en Kolportage. kan niet hoog
genoeg worden aangeslagen Alle
kosten werden trouwens gedragen
door de Daensistische. later
Vlaams-Nationale Koöperatieve
s.v. Volksverheffing.
Volgens sommige getuigenissen
speelde (sic) de fanfare het klaar,
zo rond het jaar 1923 of 1924. om
45 zondagen op 52 muzikaal in het
getouw te staan. Er ging dus inder
daad bijna geen week voorbij zon
der dat er publiek werd opgetreden.
Terecht kan men zeggen dat er
destijds met hart en ziel werd ge
blazen.
In de dertiger jaren zou de mu
ziekmaatschappij stilaan meer mu
zikanten uit andere maatschap
pijen gaan aantrekken. Stilaan
groeide deze uit tot. wat wij nu met
een modewoord zouden noemen,
een pluralistische muziekvereni
ging. Binnen de vereniging heerste
inderdaad een echte sfeer van
vriendschap en het koste weinig
moeite om als maar nieuwe vrien
den te maken.
In de grote venwarring na Wereld
oorlog II zou echter de fanfare,
evenals de andere Daensistische -
Vlaams - Nationale verenigingen,
ophouden te bestaan. De diepe
wonden die toen werden geslagen
lieten lange tijd hun sporen na. Nu,
meer dan dertig jaar later, is het
gelukkig weer mogelijk om weer
aan te knopen bij de grote Vlaamse
Demokratische tradities van des
tijds Tijdelijke en kunstmatige
scheidingslijnen zijn vervaagd of
helemaal weggevallen en in de
oude vriendschappelijke geest van
de Daensisten werden de muzikale
rangen weer gesloten
1978 EEN NIEUW BEGIN
Straks, in november zal het zowat
81 jaar geleden zijn dat de
«Kristene-Demokraten» hun fan
fare «Tot Heil des Volks» uit de
grond hebben gestampt. Van
daag. met meer dan 30 jaar onder
breking, wordt weer aangeknoopt
bij deze oude traditie. Men kan
zonder meer stellen dat de herop
gerichte muziekvereniainQ «Tot
Heil des Volks» onverminderd de
geest van de Demokraten. van het
Vlaamsch Front in zich heeft. Zoals
dat in de vooroorlogse periode
reeds het geval was hebben men
sen uit ons volk mekaar gevonden
buiten de ideologische tegenstel
ling en boven de partijpolitiek, om
heelzeker voor hun eigen genoe
gen maar niet in het minst tot Heil.
tot Verheffing, van het Volk waar
toe zij behoren
Muzikanten uit Hekelgem. Hofsta-
de. Aalst. Baardegem. Meidert.
Erembodegem, Herdersem en an
dere gemeenten vonden als het
ware zichzelf terug en het lijkt er
sterk naar dat niet alleen «het mu
ziek» is herboren maar dat tevens
vele muzikanten aan een tweede
jeugd toezijn.
En voor de jongere belangstellen
den kunnen wij hier zonder aarze
len vertellen dat de «oude rotten»
een adembenemend jeugdig en-
toesiasme aan de dag leggen dat
zeer besmettelijk is.
Met «chef» Jef De Schrijver, met de
vele tientallen muzikanten waarvan
de jongsten wel dertien lentes tel
len en de oudste er niet minder dan
tweeentachtig mocht meemaken,
met het bestuur met als voorzitter
Gust De Boeck. als sekretaris
Hendnk Ottoy en als penningmees
ter Paul Huion. geassisteerd door
Emest Van Langenhove. met de
voorzitter van de Priester Daens-
vrienden Benedikt De Cock als
oudste lid en de vele sympatise-
rende vrienden kan het niet anders
of het moet een voltreffer worden
Het eerste publiek optreden van
deze, op minder dan een maand
samengegroeide muziekmaat
schappij, sloeg even verrassend in
als een donderslag bij heldere he
mel. Met sukses heeft de herboren
fanfare de inhuldiging opgeluisterd
van het standbeeld van smid Lam-
brecht op het dorpsplein te Outer
Ninove op 19 augustus j.l.
Als alles naar plan verloopt kan
men straks, op 21 oktober e k., het
eerste groot-Aalsterse publieke op
treden meemaken en dit te Baar
degem waar te 17 u. het Cecilia-
feest wordt ingezet met een Mis in
de St.-Margrietkerk. Bij deze qele-
stalte krijgen. Zonder, in de aller
eerste plaats, de eigenlijke dra
gers van deze muziekmaatschap
pij de muzikanten zelf onver
meld te willen laten en er zijn er
al meer dan dertig intussenmoe
ten wij toch in het bijzonder Paul
Huion vermelden, de man die is
blijven geloven en ongetwijfeld
voor het overgrote gedeelte deze
wedergeboorte heeft mogelijk ge
maakt. Daarnaast kunnen wij al
evenmin de man uit de weg gaan
die het tenslotte ging waar maken,
de joxriale echt volks-goedhartige
en goedlachse doordouwer bij uit
stek. de Baardegemse Gust De
Boeck voor wie in die vooraf
gaande weken haast geen muzi
kant meer veilig was Wie kan er
Gust nu iets weigeren!?
Oude vrienden vonden mekaar te
rug en zijn weer samen gekomen;
oud-spelers van de voor-oorlogse
muziekmaatschappij. Nieuwe
vrienden, die van huis uit dezelfde
kameraadschappelijke geest heb-
Letterzetterskring de hernieuwing
van de helft van het bestuur der
Muziekmaatschappij aan de orde
was geweest. Hieruit zou men in
derdaad kunnen afleiden dat de
stichting dateert van november
1897.
Merkwaardig feit is o.m. dat in de
periode vóór Wereldoorlog I, de
chef van het «Demokratisch Mu
ziek». de muziekleider dus, een ze
kere Coessens-De Vos was die
ook muziekleider was bij de liberale
harmonie «Les Vrais Amis Con
stants». Niet zó verwonderlijk ech
ter als men weet dat deze man pre
cies naast het Daensistische Lo
kaal «Volksverheffing» woonde
aan de Zoutstraat.
Toen zich omstreeks 1912 a 1913
een duidelijke scheuring aftekende
bij de liberalen doordat een meer
Vlaams-gezinde «Jonge Garde»
zich niet langer kon verzoenen met
de oude franskiljonse «garde»,
trokken deze Vlaams-gezinde libe
rale Jonge Turken er uit met prak-
der werd van «Tot Heil des Volks»
bracht hij heel wat vrienden mee.
August Schollaert zou muzielleider
blijven tot en met de tweede Werel
doorlog
in de periode tussen beide werel
doorlogen vinden wij als voorzitter
de naam terug van L. De Becker,
die deze funktie tot aan zijn dood
zou waarnemen. Sekretaris van
«Tot Heil des Volks» was toen Pr.
D'Hauwere. De leden van de mu
ziekmaatschappij waren toen on
veranderlijk Daensisten en kinde
ren van Daensistische families le
verden verschillende muzikanten,
zoals bvb. de families Rimbaut.
Van Nuffel, Priem e.a.
fel. Priem e.a.
In het begin van de jaren dertig was
«Tot Heil des Volks-, als muziek-
maatschappij van de toenmalige
«Fronters», ongetwijfeld uitge
groeid tot de sterkste muziekver
eniging van de stad. Naast «het
muziek» werd ook een symfonie
opgericht: «De Vlaamsche Sym-
brsiiiiu .mi tip urn ipkimniisrliai'i'ij. I.n.r. Henna De ('mk. Hear De Wamt*, Giixl De llncck en l'anl
II. ZS7,
it.
J. fayrn&t'd'
Vdé A*Oul£4.
d" "Ta** a/ïcJ^ct
%dLjyxcrxji Q&d&mS
l-tbebd Ta*, de*. déêfe»/-
j-OmM
41
H./xmmj ifUrrn&iAAjr jy
S*. 3T.
C
'jK- O-Kd*, '3f-
jj. (yAjtaiwtv 31.
n.fh&vd ÏW-Acyot, jy
4).tyca&af fcx de*.
U Jpu//'*wrnA.
U. Mi CbUddtojL.
M'.foesioCb fo*-
JjOAjd fa,
6dACu-d-
JéOMSxtU 2*. &WM/L.
^/~CnsnL-
jü. &CVK4
V. Olftrxe fo&c/s
IH 1b*-
12. v&vx* Se.
~Z7u.bïla.irLss&n
Hf.
2e 4.
5b-
•3ccbiZtu,rr)t>itring F^njkve "lob Tjeil de.
483? <f$3Z
