DRIE ZUSTERDORPEN ERONDEGEM,
OTTERGEM EN VLEKKEM
Vlaamse Kring
pas van start
Katten en hazen
Ottergem, vroeger
boerendorpje
Jeugdzorg Ottergem
16 - 13-10-1978 - De Voorpost
De oude.
SJ
De twee gemeentehui:
De lokale «Vlaamse Kring» situeert zich buiten de par
tijpolitiek maar is uiteraard toch gevormd door mensen
die Vlaams-Nationaal voelen, zegt ons voorzitter Frans
Van den Eynde, reeds lang vóór de stichting van deze
Kring kultureel werker en begaan met het amateursto
neel.
Belangrijke datum voor deze
Kring is uiteraard 1 juli. Waar
men vroeger aangewezen was
op het nabije Impe waar de
Guldensporenslag zodanig
wordt herdacht dat men van
Impe spreekt als van «klein
Diksmuide». is men sinds de
fusie overgeschakeld Impe
kwam immers bij Lede terwijl
Erondegem naar Erpe-Mere
verhuisde
Men organiseerde dan maar op
de vooravond van Impe te
Erondegem zelf een Sporen-
feest en dan liefst dadelijk op
niveau. Er was inderdaad een
optocht met het trommelkorps
van de plaatselijke Chiro maar
ook de bekende Aalsterse
groep die onlangs in de States
lauweren plukte. Alkuone, was
er van de partij. De gelegen
heidsmis werd vokaal opgeluis
terd door het parochiaal koor
versterkt met «'t Snoerke». Na
de mis was er een sporenrede
gehouden door Prof. Provoost
van de R.U.G. en daarna
volgde dan als vanzelf het ge
zellig samenzijn
Frans Van den Eynde wordt
aan de bestuurstafel bijgestaan
door ondervoorzitter dokter
Van der Linden en sekretaris
Ronny Bambust.
Om de kas te spijzen houdt de
Kring ook een jaarlijks dans
feest waar de schuimwijn of de
champagne vloeit.
Erkend in de Kulturele Raad
van Erpe-Mere is de Kring (nog
niet zolang geleden opgericht)
nog met maar dat volgt wel via
de Erkenningskommissie.
Voorzitter Van den Eynde was
ook lange jaren regisseur en
aktief in de toneelkring «Elo-
quentia» die na een beloftevolle
start de gewekte verwachtin
gen moeilijk kon waarmaken,
niettegenstaande de inspan
ningen van dorpsonderwijzer
Ronny Rambust. wegens het
ontbreken van de passende
akkomodatie na de perikelen
met de beide lokale scholen.
Maar dat is dan weer een ander
paar mouwen
LH
Te Ottergem vertelt men nog steeds de «sage» van «de
jager en de haas». «Te Ottergem trok eens een man, het
geweer aan de schouder, op jacht. In het veld kwam
hem een haas tegemoet doch, toen hij bijna binnen het
bereik van het geweer kwam liep hij plots terug. Even
later keerde hij op zijn hazenstappen terug doch zette
het, binnen schietafstand, weer op een lopen.
Onze jager was niet weinig ver
baasd doch werd het nog meer
toen even later een buitenge
woon grote haas op hem toe
snelde die hem met klare stem
duidelijk vroeg: «Zijn de andere
reeds lang vertrokken?»
De jager keerde dan ook maar,
verbauwereerd en onthutst, op
zijn stappen terug
In Erondegem houdt men het
bij «de verjaagde katten».
In een kasteel te Erondegem
spookte het zodanig dat nie
mand er nog durfde verblijven.
«Stoute Jan» bood aan op het
kasteel te overnachten op kon-
ditie dat men hem het nodige
zou verschaffen om koeken te
bakken. Jan kreeg wat hij wen
ste. trok naar het kasteel,
maakte in de eerste de beste
kamer vuur en begon aan de
koekenbgkpartij
Nauwelijks was hij ermee bezia
of er verscheen in het vuur een
zwarte kat die hem vroeg wat hij
kwam doen «Ik bak koeken»,
antwoordde Jan maar reeds
stelde een tweede poes juist
dezelfde vraag, waarop uiter
aard hetzelfde antwoord kwam.
Zo ging het maar verder tot ook
de zevende kat haar antwoord
had gekregen. Opeens grepen
de zeven kanen elkaar bij de
poten en maakten, luid miau
wend, een rondedans. Jan zei
niets, gooide een grote klomp
boter in de pan en, als deze
heet genoeg geworden was,
gooide hij de kokende boter op
de katten die onder afgrijselijk
gehuil verdwenen.
Maar 's anderendaags lagen de
vrouw van de schoenmaker en
zes andere vrouwen op het
dorp in hun bed verbrand Maar
met spoken was het op het kas
teel amen en uit
LH
werking zijnde watermolen aan de heek te Ottergem
nuel de Norman kwamen
heerlijkheden in het bezit
de familie de Norman.
Onder de zonnekoning Li
XIV moest Erondegem een
dwongen belasting betalen
2149 gulden Tijdens de I
bantse Omwenteling en
Boerenkrijg was Eronde*
ook in rep en roer. Er weri
22 oktober 1798 de vrijhe
boom uitgerukt waarna mei
kerk binnenstroomde om e
zegen af te smeken in de i
tegen de Franse republiek
In 1846 waren erinEronde)
190 boerdenjen waaroi
twee van 8 a 9 ha. drie van I
7, vijf van 5 tot 6, vier van 41 g
en zeven van 3 4.
Op het einde van de X
eeuw had Erondegem e
oude herbergen: «het a
Paard», «den Leeuw» en h
Valk». Alleen «de Leeuw» p
men nog in 1779 maar erbij d
ren gekomen «de Witte Le y
«de Bariere» en «de Witte f
sewindt». Het «tol- ofte ba h
huis» aan de Grote steen
behoorde in 1708 aan J s
Baptist Lenaert, baljuw
Moorsel, Erondegem en O tl
gem. b
hoornvee, 41 zwijnen en 31 ge
iten.
In 1880, toen de bebouwde op
pervlakte in de gemeente 144
ha bedroeg, waren er nog
slechts 7 paarden en had men
118 hoorndieren, 4 schapen.
39 zwijnen en 61 geiten, zijnde
de hoeder armen.
's Winters waren de straten er
zo goed als onbegaanbaar.
BURGEMEESTERS
GEM
Bellarmijn de Sadeleer
Jozef de Smet
E M. de Rudder
Alexander de Rudder
Jan van Huffel
Eugeen Coppens
Eugeen de Sadeleer
Fr de Sadeleer
C. Gysels
Frans de Sadeleer
Philip de Sadeleer
Leon de Sadeleer
Gustaaf Schockaert
Albert Van Damme
Donatus Standaert
VAN OTTER-
1801
1808
1812. 1819
1814. 1823
1825
1830
1836
1847
1850
1889
1896
1911 tot 1940
1946 1950
1950 a 1976
L.H.
PASTOORS VAN OTTERGEM
Boudewijn Braeckman 1773
de Maeseneer 1773
J.-L. Poisin 1803
J.-A. Vlaming 1804
P.-J van Schelle 1808
F. Coppens 1810
P. Thienpont 1813
P.-F. Baten 1817
P.-J. van de Woestijne 1823
A.-L. d'Haseleir 1837
Naam
Bouriez
Virgult
M ai let
Van de Vijvere Benediktus
Voornaam
Philippus
Seraphien
Deprewans
Eduardus
De Roubaix Carolus
Hemelsoet Dominicus
Geboorteplaats Aankomst
en datum
47 Jaar: Ronse Onbekend
in boek 1847
Sint-Niklaas 2-7-1864
1-9-1915
Geraardsbergen 1866
19-6-1817
Temsche 15-2-1877
21-7-1821
Sint-Niklaas
1828
Desteldonck
10-1-1853
Potjau
Burrick
De Wetter
Blanquart
Staeljanssens
Verhaeghe
Druwé
Alfons
Cyrille
Hector
Leo
Jan
Eduard
Paul
Sint-Niklaas
20-7-1851
Waregem
25-12-1863
Geraardsbergen
1-2-1872
Rupelmonde
2-9-1892
Hamme
Moorsel
Sint-Maria
Horebeke
28-6-1896
Dikkelvenne
13-12-1902
Aalter
9-10-1909
Wachtebeke
2-6-1920
Oordegem
4-6-1940
Beervelde
11-10-1949
Zeveneken
1954
1970
Vertrek
Marcke-Kerkhem
31-5-1859
Aspelare
17-8-1865
Middelburg
9-2-1877
schielijk
overleden
3-9-1880
Sint-Niklaas
10-6-1896
Mere
1902 - 29/12
Hemelveerdegem
10-10-1909
Appelterre
26-5-1920
Overleden
18-4-1940
Steendorp
24-9-1949
Erondegem
Zeer vroeg, reeds in een oorkonde uit de tweede helft
van de 9de eeuw, vinden we de naam van deze gemeen
te, in de lijst van de goederen toebehorende aan de
abdij van Lobbes, opgesteld in 868 of 869 als Erond-
hingheim.
Een charter van 1036 noemt het Erondeghem en een
van drie jaar later Eroldinqem. In 1213 schreef men
Erondenghem en in 1352 Eerhondeghem.
Wat deze naam, door het volk normaliter uitgesproken
als «Eerdegem» te betekenen heeft is waarschijnlijk de
persoonsnaam Erold of Erond het de uitgang «hem»,
woonplaats.
Erondegem is doorsneden door de steenweg Brussel -
Aalst - Gent, aangelegd bii dekreet van Filips V.
plantrecht toeëigende. Er was
weinig vlasteelt zodat de inwo
ners zich moesten voorzien te
Wichelen of in 't Land van
Waas.
Tot in 1664 behoorde Eronde
gem aan de heren van Erpe.
bepaaldelijk vanaf de XVe
eeuw met de familie de Schou-
theete. Of Jakob van Eronde
gem, die we als getuige in een
charter ontmoeten reeds in
1213 reeds als heer van het
dorp fungeerde is weinig waar
schijnlijk.
Na de de Schoutheetes kwam
de familie de Wilde met Ferdi
nand de Wilde, zoon van Wil
lem, poortbaljuw van Aalst in
1559 en nadien verschillende
keer schepen van deze stad.
Na griffier te zijn geweest werd
hij in de adelstand opgenomen
in 1664 Emmanuel-Willem
volgde hem op als heer van
Erondegem en Ottergem. We
gens het huwelijk van zijn doch
ter Maria-Jozefina met Emma-
di
M
welkom. Vroeger beste S€
er ook een fragmentair ii
tureel programma voor
wassenen. Omdat het
reikbare publiek echter
beperkt was, werd die ak1(
teit niet volgehouden.
Anderzijds vraagt
soms het lokaal te gebr
ken voor rouwmaaltijd!
gezien daarvoor geen e
kele andere mogelijkheid
Ottergem bestaat.
Jeugdzorg Ottergem ziel
haar werking een verlen
stuk v e. gemeentelij de
aktiviteit. Dat werd ook
door de overheid I
schouwd en gezien de pl
ralistische opstelling (ov
politieke visies heen). v<
kreeg men een vlotte
menwerking met de
meentelijke overheid. Ck
vanwege de bevolking vch
men een warme sympathi
Indien er ooit nog nadei
plannen op jeugdgebie
zouden zijn voor Erondt
gem. Vlekkem en Ottergen
zal Jeugdzorg Ottergef
daartoe allicht de nodig
stimulansen kunnen gever
Volgens het handboek van Pat
tin had Erondegem samen met
het ervan afhangende Otter-
Het landelijke kerkje ran Ottergem. (SJ)
gem 327 bunder waarvan 5
bunder gemeenteweide
waarop de dorpsheer zich het
Ottergem, volgens De Potter en Broeckaert, een der
onbeduidendste dorpen van het arrondissement Aalst,
had noch wijken, noch gehuchten.
De eerste maal vinden we de naam van deze kleine
gemeente, nu opgenomen in Erpe-Mere en steeds aan
geleund hebbend bij het nabije Erondegem in een oor
konde van 1036.
meente voortkomt van een per
soonsnaam zoals ook de
Duitse plaatsnamen Ottersdorf
Öttersheim. Ottershova. Ot-
tershusir. Ottersleha en Otter-
loh.
De Abdij St.-Pieter Blandinien-
sis kreeg er in 1162 een sticht
van 10 bunder gegeven door
Zeger van Munte en bezegeld
door Gozelijn van Oordegem
Samen met Erondegem was
Ottergem een van s Graven
prop re (eigen) dorpen» sedert
het begin van de 15e eeuw of
misschien zelfs vroeger. Door
huwelijk raakte Ottergem onder
de heren van Ponterave bij
Waasmunster waaronder het
bleef tot 1664 toen de heerlijk
heid overging naar Ferdinand
de Wilde, griffier van Aalst.
Deze familie behield Ottergem
tot de eerste helft der 18e
eeuw.
Ottergem viel onder de vier
schaar van Erondegem.
Omstreeks 1775 diende Otter
gem de vraag in om bestuurlijk
van Erondegem gescheiden te
worden doch stuitte hierbij op
het verzet van afgevaardigden
van het Land van Aalst zodat
aan dit verzoek geen gevolg
werd verleend. Slechts op het
einde van de 18e eeuw kreeg
Ottergem een zelfstandig be
stuur.
Te Ottergem bestond destijds
een enklavement van de heer
lijkheid van Oordegem bekend
onder de benaming «het Ga-
verse» en aan een Gentse fami
lie toebehorend
Ook de Gentse St.-Pietersabdij
oefende hier recht uit.
Op 17 mei 1844 werd Ottergem
bij koninklijk besluit in het bezit
gesteld van zijn gemeentewa
pen.
In 1830 waren er te Ottergem
slechts 14 paarden, 59 hoorn
dieren en 58 zwijnen. In 1846
telde men 15 paarden, 99 stuks
De schrijfwijze van deze ge
meente veranderde als volgt:
1036: Ottringhem
1123: Ottrenghem
1142: reeds Ottergem
1182: Ottregem
1545. Otterghem
Etymologisch houdt De Smet
het als zijnde afkomstig van het
dier «otter» doch Fürstemann
meent dat de naam van de qe-
In de gemeenten die vandaag aan de orde van de dag
zijn, bestaat op het vlak van jeugdwerking niet zo bijster
veel. Wel kunnen we Chiro Belhamel aanwijzen (over de
drie gemeenten werkzaam en beroemde haasje-over-
springers) en Jeugdzorg Ottergem. Momenteel werken
deze twee samen binnen de VZW Interkommunale
Jeugdwerking, waartoe ook JK Dido en KSA Erpe beho
ren.
Op 16 februari 1977 werd
de reeds bestaande sa
menwerking tussen hoger
vermelde organisaties juri
disch bezegeld in de ver-
Laiulelijkheiil
de ram! ran de kerk. (SJ)
nieuwde VZW Interkommu
nale Jeugdwerking (Erpe-
Mere). Ter gelegenheid
daarvan werd aan de pers
een bondig historisch
overzicht overhandigd. We
baseren ons daarop, bij het
doorlichten van Jeugdzorg
Ottergem.
Jeugdzorg Ottergem werd
opgericht met het doel de
gelijke ontspanningsmoge
lijkheden voor de jeugd te
kreëren. De huidige infra-
struktuur. een nogal ruim
lokaal en een nabijgelegen
sportterrein, wordt ter be
schikking gesteld van elke
vragende jeugdgroep. Zo
doet Belhamel dit bv. Ook
niet-georganiseerde jonge-
