De Voorpost - 20-10-1978 - 1
dere landstaal, indien deze taal de mo-
dertaal of gebruikelijke taal is van het
kind en indien het gezinshootd in één
der gemeenten verblijft.
Dit onderwijs mag slechts worden inge
richt op verzoek van zestien gezins
hoofden en het zijn de gemeenten die
het moeten inrichten. Aldus werd in de
zes randgemeenten, Franstalig kleuter
en lager onderwijs ingericht.
In de toekomst echter zal de Franse
kommissie voor de kuituur zeggen
schap hebben over de zes randgemeen
ten. Deze kommissies hebben, elk voor
hun gemeenschap dezelfde bevoegd
heden als de andere inrichtende mach
ten, ondermeer inzake voorschoolse,
naschoolse en kulturele aangelegenhe
den en inzake onderwi|s.
f. Over de niet uitdovende inschrij
vingsrechten dient gezegd dat zij niet
alleen voorrechten inhouden maar te
vens ongrondwettig zijn.
Daardoor wordt niet alleen afbreuk ge
daan aan de politieke souvereiniteit van
het gewest en aan de gelijke behande
ling van de onderhorigen, maar ook aan
de politieke gelijkheid in rechte van elke
onderdaan in een demokratische
staatsvorm, waardoor dit inschrijvings-
recht meteen in strijd is met artikelen 6
en 6bis van de Grondwet en artikel 14
van de verklaring van de rechten van de
mens
Daarenboven ontstaat daardoor een
verschil in status tussen het Vlaamse
gewest en de andere gewesten die geen
inbreuk op hun bestaan als politieke
entiteit moeten dulden
9 Het inschrijvingsrecht verleent bo
vendien stemrecht voor de «wetge
vende verkiezingen» (dus Kamer van
Volksvertegenwoojdigers, maar ook
Brusselse Gewestraad, Franstalige ge
meenschapsraad en Senaat) in het
Brussels gewest terwijl het stemrecht in
de gemeenten van oorsprong behou
den blijft.
Dit alles heeft voor gevolg dat het aantal
Franstalige kiezers in het Brussels ge
west zal toenemen, de Vlaamse lijsten
het nog moeilijker zullen hebben en de
gemeenten in het Nederlands taalge
bied de volledige druk van de franstali-
gen zullen moeten ondergaan.
h. Daar in de zes randgemeenten deze
gemeenschapskommissies zullen op
gericht worden en deze moeten samen
gesteld worden uit niet verkozen kandi
daten bij de gemeenteraadsverkiezin
gen zullen dus de gemeenteraadsver
kiezingen op taalkundig gespitste lijsten
plaats hebben.
Dit is nog meer dan een talentelling,
voor de afschaffing waarvoor zoveel in
spanningen werden geleverd
De expansiedrang van de Franstalige
Brusselaar en hun gebrek aan dood
eenvoudige burgerplicht werden, bui
ten hun verwachting, rijkelijk gehono
reerd en de destijds veruitwendigde
professie dat «de verfransing onom
keerbaar was» wordt inderdaad be
waarheid
De door de Vlaamse onderhandelaars
gedane toegevingen hebben geen en
kele tegenprestaties: het Waals gewest
is gaaf. en het Brussels gewest breidt
zich uit.
i. Belangrijk is ook te weten waar de
inwoners, met dubbele inschrijving zul
len geteld worden in de bevolkingscij
fers.
Het Egmontakkoord geeft hierop geen
antwoord. Het is echter belangrijk, zo
wel in elektorale (zetelverdeling voor de
Kamer, aantal te begeven zetels in de
gemeenteraad en schepenkolleges) als
in administratieve (bevoegdheid,
voogdijorganen, boven of beneden de
10.000 inwoners) en financiële aange
legenheden (verdeling gemeente
fonds).
Betreffende de kommunautaire pafici-
katie kan men de volgende konklusie
trekken: het akkoord bevat eerder de
kiemen voor een nog heviger taalkundig
en kultuurstrijd. De openlijke erkenning
van het Franstalig karakter van de
hoofdstad van België - zogezegd ont
moetingscentrum van de twee grote
gemeenschappen - het verlenen van
bevoegdheid aan organen van de
Franse gemeenschap voor aangelegen
heden die zich voordoen in het Neder
landse taalgebied en het Vlaams gewest
en het niet uitdovend recht voor Frans
talige inwijkelingen in zekere gebieden
van de Nederlandstalige gemeenschap
om een beroep te kunnen doen op de
prerogatieven waarop geen ander lid
van de Belgische staat een beroep kan
doen, zijn niet van aard om vrede te
stichten, vermits aan Vlaamse zijde,
toorn, ergernis en een gevoel van ver
nedering en verongelijking levendig
zijn.
Jan Caudron: De onwil van de traditio
nele partijen om de wetten in Brussel
toe te passen is een feit Maar daaren
boven waren het slechte wetten om
twee redenen. Ten eerste waren het
taalwetten en ten tweede werden zij niet
toegepast door de lakse houding van
ruggegraatloze Vlaamse politiekers
1 Aan de basis zouden die taalwetten
funktioneren telkens wanneer een Vla
ming er aanspraak op maakte Heef het
Brussels apparaat was tegen ons en het
vergde een bepaalde moed om Vlaams
recht, dat nochtans wettelijk gewaar
borgd was, op te eisen en men moest
het aan de basis opeisen,
v b. Een jongeling die naar het leger
moet begeeft zich naar één van de 19
Brusselse gemeentehuizen, wordt in
het Frans te woord gestaan, krijgt Frans
talige militiepapieren. wordt in een
Franstalige statistiek opgenomen
waaruit dan het bewijs gedistilleerd
wordt dat 94% van de Brusselse jonge
ren militiens Franstalig zijn. Dat die
94% geen 100% zijn komt door het feit
dat er nu en dan een Vlaamsbewuste
milicien tussen zit die op zijne poot
speelt en Nederlandstalige papieren
eist.
Van die jonge man aan de basis wordt
een zekere inspanning gevraagd, hij
moet gemotiveerd zijn, hij moet een
beetje held zijn om zijn rechten op te
eisen Het gaat zelfs zover dat die hel
denmoed verwacht wordt van een
Vlaamse sukkelaar die op een draagber
rie in een Brussels ziekenhuis wordt
binnen gedragen. Oit waren dus echt
slechte wetten
2. Daarenboven konden die slechte
taalwetten niet goed toegepast worden
Waarom hebben de traditionele partijen
nooit geijverd voor de korrekte toepas
sing van die taalwetten?
Omdat CVP. BSP of PVV steeds moes
ten opereren in een Brussels of natio
naal geheel. Steeds moesten zij reke
ning houden met Franstalige partijge
noten en of gesprekpartners en steeds
moesten zij om iets te bekomen in
nieuwe onderhandelingen treden. Tel
kens werden zij gekonfronteerd met het
feit dat men hier niet voor een zuivere
wetgeving staat, die alleen maar moet
toegepast worden, maar waar men
steeds opnieuw moest over onderhan
delen. En de drie traditionele partijen
hadden inderdaad niet voldoende rug-
gegraat om dit te doen. Daarbij kwam
nog dat de Vlaamse kleurpolitiekers in
Brussel in sterke mate afhingen van hun
Franstalige partijgenoten. Zo komt een
Chabert uit de stal van Van den Boey-
nants en beschikte slechts over een be
perkte bewegingsruimte om zich als
Vlaamsgezinde op te stellen. Wanneer
hij niet braaf was kreeg hij de ezels
stamp van VDB.
De situatie waar wij nu met
Egmont naartoegaan is
verschillend op alle vlakken.
1. Krijgen wij een betere wetgeving.
Het zal niet meer zo zijn dat van de
individuele flamingant gevraagd wordt
dat hij een held weze Wat wij in Brussel
krijgen wordt ons gegarandeerd vol
gens globale pakketten
Heel de socio-kulturele sektor wordt
ons financieel en politiek globaal ge
waarborgd. Zo zijn de gelden die wij in
Brjssel moeten krijgen niet meer het
voorwerp van diskussie. Voor het
ganse pakket van de socio-kulturele
uitgaven moet minstens 20% naar de
Vlaamse gemeenschap gaan Daar is
geen diskussie meer over. Als die 20%
er niet komt dan is er een wetsovertre
ding. U zou nu evengoed kunnen zeg
gen dat de traditionele partijen aan der
gelijke wetsovertredingen hun hielen
zullen blijven vegen zoals in het verle
den.
2 Dat is dan het tweede luik. Die
Vlaamse politiekers bevinden zich nu in
een gans andere situatie als vroeger.
Ten eerste gaan wij naar een splitsing
van de keizerslijsten en is het dus ge
daan met die gemengde lijsten van
Chaberts uit de stal van VDB en omge
keerd met VDB's die zijn stemmen in
Vlaams Brabant kwam wegpikken. Wij
komen met een zuivere toestand met
Vlaamse en Franstalige lijsten.
Ten tweede krijgen wij in iedere Brus
selse gemeente, ook in gemeenten
waar wij nooit verkozen gehad hebben,
die fameuze gemeenschapskommis
sies. Die gemeenschapskommissies
hebben recht van beroep bij de Brus
selse gewestregering, waar de Vlamin
gen gegarandeerd vertegenwoordigd
zijn met twee ministers. Daar die twee
Vlaamse gewestministers niet aange
steld worden door het Brussels gewest
maar door de ganse Vlaamse gemeen
schap hebben zij er alle elektoraal be
lang bij dat zij hun broodheren naar de
ogen kijken. Het verschil met vroeger is
dat die broodheren veranderd zijn. De
Brusselse CVP-er, BSP-er en PW-er en
de nationale figuren in die partijen, die
vroeger aan de Vlamingen hun laars
lapten, deden dit omdat zij vroeger hun
Franstalige broodheren naar de ogen
moesten kijken.
Aan die hybride situatie komt nu een
eind. Zij hebben voortaan slechts re
kenschap te geven aan de Vlaamse kie
zer, aan de Vlaamse gemeenschap en
zij kunnen alleen door de Vlaamse ge
meenschap gestraft worden.
Als onze Vlaamse politieke vertegen
woordigers in Brussel de hand met
gaan houden aan de wet dan maken zij
zich politiek totaal onmogelijk in Vlaan
deren en zullen zij de volgende verkie
zingen weggeveegd worden
Het specifieke en unieke aan de nieuwe
Brusselse situatie is dus:
1 dat wij betere wetten krijgen
2. dat wij Vlaamse ministers krijgen
die door de Vlaamse gemeenschap
kunnen gestemd worden wanneer zij
hun Vlaamse plicht verzuimen.
3. dat wij Franstalige tegenpartners
krijgen wiens duidelijk belang het is ons
niet te veel te pesten omdat iedere stok
in onze wielen meteen een stok in hun
eigen wielen betekent.
Ghis Willems: In Brussel zal het in de
toekomst moeilijk of gemakkelijk gaan.
Dit hangt grotendeels af van de noodza
kelijke mentaliteitsverandering bij de
franstaligen. Pacifikatie kan men met
met een pakt waarborgen (om overeen
te komen moet men met twee van
goede wil zijn). Het ingewikkeld be
schermingssysteem, in het gemeen
schapsakkoord voor Brussel voorzien,
zal niet eens van toepassing moeten
gebracht worden als er wederzijds res-
pekt is.
Het is maar een zekerheid voor ons.
Vlamingen, te weten dat wij constitu
tionele (ingewikkelde) waarborgen
hebben als het misloopt. Op dit punt is
de grote verworvenheid voor de Brus
selse Vlamingen dat zij nu onmiddellijk
zelf kunnen optreden, waar zij vroeger
afhingen van beslissingen van de vice-
gouverneur. van de Minister van Bin
nenlandse Zaken of van een of andere
lang uitblijvende uitspraak van de Vaste
Kommissie voor Taaltoezicht.
standen behoren meestal hun
eigen aard blijven bewaren.
over de Brusselse gemeenten wordt
'toegewezen aan de, overwegend frans-
Niemand haalt het daar in zijn tali9e- Brusse'se gewestraad. Ook de
hoofd om bvb. de vroegere hoofd- ron,ral0 C,S3'hooM nm,c
stad Abo (Turku) met een Zweed-
talige meerderheid, als een af
zonderlijk politiek gewest te be
schouwen. Zal de Egmontregeling
voor Brussel de positie der frans-
talige Vlamingen op korte ter
mijn niet verstevigen? Krijgen wij
straks faciliteiten te Gent, Ant
werpen en... Aalst?
Mare Galle: Niet Nols, burgemeester
van Schaarbeek, heeft gezegd dat dit
onomkeerbaar is maar wel Simonet.
Die is daar intussen op teruggekomen.
Het inschrijvingsrecht kan niet meer
uitgebreid worden maar is integendeel
uitdoofbaar in de Egmontgemeenten.
Het kan niet uitgebreid worden omdat
men twee derde meerderheid nodig
heeft om aan die wet iets te veranderen
Alle Vlamingen zijn natuurlijk tegen het
inschrijvingsrecht, dat spreekt vanzelf.
Het is zinloos en onzinnig, Maar het
maakt deel uit van een pakt en de Vla
mingen hebben zich inhandig, mijn in
ziens, en ondiplomatisch en onstrate
gisch te fel vastgeankerd op de ge
dachte dat de Brusselse gemeenten niet
mochten worden uitgebreid. Daardoor
waren zij verplicht een toegeving te
doen.
Ik zou eigenlijk toch wel de nadruk wil
len leggen op het feit dat het inschrij
vingsrecht uitdoofbaar is. dat dus ie
mand die volgend jaar geboren wordt
wel nog gebruik kan maken van het
inschrijvingsrecht binnen 18 jaar maar
diegenen die geboren worden over 2è 3
jaar zullen dit niet meer kunnen doen
daar het inschrijvingsrecht over 20 jaar
uitgedoofd is. Tenslotte zou ik ook wil
len zeggen dat ik liever heb dat de Frans
taligen voor de wetgevende verkiezin
gen in Brussel gaan kiezen voor Frans
taligen dan dat zij in Vlaanderen als
«Paarden van Troje» zouden handelen
en zouden kiezen voor Franstaligen in
centrale staat heett mets te zeggen in ae
19 gemeenten, wel in de zes Vlaamse
randgemeenten met faciliteiten, waar
de Franstalige wel de bescherming krij
gen van de paritaire nabonale regering;
bescherming die de Vlamingen in Brus
sel ontzegd wordt.
De mogelijkheid van beroep tegen
voogdijbeslissingen haalt niets uit. Zij
blijft beperkt tot de juridische ortho
doxie. Een beslissing die formeel wettig
is, kan niet ongedaan gemaakt worden.
Verdedigers van het Egmontpakt bewe
ren dat de twee Vlamingen die naast vijf
Franstaligen het Brussels gewest exe
cutief zetelen, schadelijke beslissingen
kunnen verhinderen.
De vraag moet inderdaad gesteld wor
den of ze ooit een meerderheid tegen
een beslissing zullen kunnen bekomen.
Er blijft dus alleen de mogelijkheid ont
slag te nemen. Maar ook dan wordt de
betwistbare beslissing niet geblok
keerd.
De gemeentelijke kommissies bieden
evenmin waarborgen.
Zij hebben geen beslissingsbevoegd
heid. Ze kunnen alleen niet bindende
adviezen geven. Ook hier is de moge
lijkheid van beroep een lachertje, in ge
val van beroep beslist het Brussels ge
west executief met «een dubbele meer
derheid», een Vlaamse en een Fransta
lige.
Dit betekent echter dat de Franstaligen
ieder Vlaams beroep kunnen kelderen
De Vlaamse Brusselaars krijgen geen
zeggenschap over eigen aangelegen
heden Zij krijgen ook weinig of geen
gelegenheid om eigen instellingen op te
richten De gemeentelijke gemeen
schapskommissies kunnen dat wel.
Daartoe krijgen zij 20% van de begro
ting van de gemeente. Dat de Vlaamse
gemeenschap bijspringt is noch in het
Egmontpakt noch in de Stuivenberg-
teksten voorzienHet is echter duidelijk
dat de Vlamingen met 20% van een
gemeentelijke begroting weinig grote
hoofdverantwoordelijken van de ver
fransing. Hun huidig protest is op zijn
minst schijnheilig te noemen en inge
geven door plat elektoraal opbod.
Ik moet er u toch op wijzen dat. zolang
het kiesarrondissement Brussel- Halle-
Vilvoorde met gesplits is, de franstali
gen van de randgemeenten zowel bij
gemeenteraadsverkiezingen als bij par
lementsverkiezingen voor franstalige
kandidaten kunnen stemmen. Na het
uitvoeren van het Egmontakkoord zul
len diezelfde franstaligen dit nog kun
nen op voorwaarde dat zij zich tijdig
inschrijven en daarenboven bereid zijn
de zware rugzak te dragen. Zo zal hij
voor elke administratieve, rechterlijke
en sociale handeling naar de Brusselse
gemeente van zijn keuze moeten om
zijn zakèn af te handelenZo zou het wel
eens kunnen dat de «genieter» van het
inschrijvingsrecht dagelijks van Wem
mei naar Ukkel moet trammen om te
stempelen. Deze dificiliteiten (omae-
keerde van faciliteiten) zullen er de oor
zaak van zijn dat de franstaligen niet
massaal van het inschrijvingsrecht ge
bruik zullen maken. Zo ben ik van oor
deel dat de Egmontregeling voor Brus
sel de positie van de franskiljons op
korte termijn zal afzwakken in de plaats
van verstevigen. U meent verkeerdelijk
dat de Egmontgemeenten faciliteiten
krijgen. Faciliteiten maken het open
baar bestuur van een gemeente officieel
tweetalig. Dit is hier zeker niet het ge
val.
Ik begrijp uw vraag niet of wij straks
faciliteiten krijgen in Gent, Antwerpen
of Aalst. U maakt misschien grapjes?
Ghis Willems: Bij sommigen rijst de
vraag of franstalige minderheden in
Vlaanderen straks ook geen faciliteiten
binnen de autonome Vlaamse staat zul
len gaan opeisen. Daar kan gewoon
geen sprake van zijn, het gemeen
schapsakkoord voorziet dit niet en sluit
het dus uit. Anderzijds hebben de Vla
mingen te lang de realiteit van Brussel
onderkend; zij hebben te lang geloofd
dat er slechts twee soorten Belgen zijn.
Voorbeeld: men zou zich de omstan-
geopend is.
Daarenboven beschouwt de P.S C. de
staatshervorming als een eindpunt. Er
komt dus geen pacifikatie, alleen een
schijnvrede, waarbij men de reeds op
duikende nieuwe konflikten tracht te
verbergen achter ingewikkelde struktu-
ren en procedures die de vereenvoudi
ging van de beleidsorganisatie onmoge
lijk zullen maken.
Jan Caudron: Ik zou hierop willen zeg
gen dat wij vanuit onze sterkere eco
nomische opstelling in de toekomst in
staat zullen zijn onze prijs te stellen voor
alles wat ons gevraagd wordt, aange
zien wij struktureel gelijkberechtigde
partners zullen zijn. Dit is een totaal
nieuwe situatie die met de oude niets te
zien heeft. Van toegevingen kan voort
aan geen spraak meer zijn, aangezien
dat wat klassiek als toegeving genoemd
wordt rond Brussel enz. allemaal
grondwettelijk zal vast liggen.
De kapitale vraag is nu: «Hoe groot
maken wij ons zelfbestuur?» Welnu,
daar staan wij het sterkst. Ik ben er van
overtuigd dat de positie van de Vlamin
gen van die aard is dat wij voor iedere
solidariteitsgeste die wij uit vrije wil
voor Wallonië zullen kunnen doen een
prijs zullen kunnen vragen die Wallonië
graag zal betalen omdat dit voor Wallo
nië de enige manier is om te overleven.
En zo komen wij in België tot een situa
tie die vroeger nooit bestaan heeft. Het
zal duidelijk het belang van de twee (V
W) zijn van te komen tot een wissel
werking die op het eerste gezicht
tegennatuurlijk lijkt maar bij nader toe
zien mekaar perfekt aanvult.
De Walen hebben altijd baas willen spe
len in hun eigen gewest. Welnu als zij in
hun gewest met eigen middelen niet
kunnen rondkomen zullen zij verplicht
zijn om aan de nationale kas te komen
kloppen. Op dat moment zullen de Vla
mingen zeggen: «Wij willen wel, maar
wat geeft gij ons in de plaats'» Dit moet
leiden naar zoveel zelfbestuur als wij
Vlamingen zelf willen.
Ghis Willems: Als men, behoudens de
regionalisatie van de staat, ook de
UCCL£
'oeoorteio -o»« uto a
se ieeiscttapsAAxn
VCAAffS OLwcsT
I I OKUSSLLS GLWLST
I I WAALS GEWESr
O.V.: 8. Hebt u een verklaring
voor het sociologisch fenomeen,
dat volgens de heer Nols - burge
meester van Schaarbeek, trou
wens onomkeerbaar, normaal en
geheel logisch en verantwoord
zou zijn, waarbij mensen (perso
nen) voor een andere taal, een
andere kuituursfeer, opteren?
Is dit probleem niet een interne
Vlaamse aangelegenheid?
Binnen het Egmont gewest
Vlaanderen bevinden er zich, bui
ten de faciliteitsgemeenten en de
nieuwe gemeenten met inschrij
vingsrecht, een «kwalitatief» be
langrijke minderheid franstalige
Vlamingen. Krijgen die straks ook
inschrijvingsrecht in een ander
gewest? I.a.w. waarom geen «fa
ciliteiten» binnen een autonome
Vlaamse staat zonder inmenging
van buitenaf.
Hierbij denken wij aan de situatie
in Finland waar binnen de auto
nome staat Finland een minder
heid territoraal gespreid Ziveed-
taligen die ook tot de «betere»
Vlaanderen of Vlaamse Franskiljons. U
mag ook niet vergeten dat het stem
men aantal dat zij op die manier zouden
bijbrengen in de Brusselse gemeenten
mets wijzigt aan het aantal zetels in die
wetgevende vergaderingen.
Diane D'Haeseleer: Het Egmontpakt
heeft de Vlaamse Brusselaars niets te
bieden. In het beste geval wordt de
bestaande toestand bestendigd. De
Vlaamse kinderen zullen zich blijven
verlaten voelen in Franstalige scholen,
oude mensen zullen de rest van hun
dagen slijten in anderstalige bejaarden
tehuizen, Vlaamse zieken zullen aan
gewezen blijven op Franstalige dokters,
Vlaamse gehandikapten op beschutte
werkplaatsen waar zij moeten optornen
tegen onbegrip en taalmoeilijkheden.
Maar dit is nog met alles. De franstali
gen krijgen nog extra kansen om hun
macht en invloed in Brussel en omge
ving verder uit te breiden.
Nochtans had het anders gekund. De
opzet zou moeten geweest zijn alle per
soonsgebonden materies onder de be
voegdheid te brengen van uitsluitend
Vlaamse (respektievelijk franstalige)
instellingen.
Deze materies zouden zodoende ont
trokken worden aan de bevoegdheid
van de Brusselse overheden. De Vla
ming zou dan toegang hebben tot eigen
nederlandstalige inrichtingen en dien
sten, werkend om het gezag van
Vlaamse politieke organen en met
Vlaams geld. De Vlaamse Brusselaars
zouden dan verbonden zijn met Vlaan
deren. Zo zou het moeten gegaan zijn.
De werkelijkheid van Egmont en Stui-
venberg is echter totaal anders.
Er is nauwelijks sprake van Vlaamse
bevoegdheid over Vlaamse aangele
genheden te Brussel. Voorwaarden om
tot een doeltreffende samenwerking
van de Vlaamse gemeenschap met de
Vlaamse Brusselaars te kunnen komen
was de samenvoeging van de 19 ge
meenten, of de oprichting van een
Vlaamse en een Franstalige gemeen
schapskommissie per gemeente, dat al
minder doeltreffend zou zijn vermits de
versnippering blijft bestaan
Het valt ook met te verwachten dat een
Brusselse gemeente een hand zal uit
steken om haar Vlaamse bewoners ei
gen ziekenhuizen, scholen en dergelijke
te bezorgen. Er is m het Egmontpakt
ook weinig of niets dat hun daartoe kan
dwingen.
Het Vlaams gemeenschapsexekutief
heeft niets in de pap te brokkelen. Het
administratief toezicht (de voogdij)
dingen kunnen doen. en op samenwer
king tussen gemeenten moeten ze wel
met rekenen, de franstalige meerder
heid in de Brusselse gemeenten zal die
Vlaamse bundeling niet bevorderen.
De Vlaamse gemeenschap krijgt weinig
kans om aanvullend op te treden. In
feite wordt dit verhinderd door de bepa
ling in het Stuivenbergakkoord dat de
kredieten voor kulturele aangelegenhe
den, die nu uitgebreid worden tot de
persoongebondèn materies, op het
huidig peil behouden blijven. In die om
standigheden kunnen noch het ge
meenschapsexecutief noch de neder-
iandse kuituurkommissie waarvan de
financiële problemen nu reeds vol
doende gekend zijn. daadwerkelijk, ju
ridisch en financieel bijstand ver
lenen.
De Vlamingen in Brussel blijven met
handen en voeten gebonden aan de
Franstalige meerderheid. Van autono
mie voor de Vlaamse bevolking is er
geen sprake
Jan Caudron: De Vlamingen die zich te
Brussel laten verfransen mag men niet
steeds de steen gooien. Hun houding is
inderdaad een sociologisch fenomeen
dat wel omkeerbaar is op voorwaarde
dat de slechte wetten veranderen en de
strukturen veranderen. Wie in Brussel
Vlaming wil blijven moet een onverdro
ten gevecht van elke dag leveren, elke
dag een held zijn. Ik verwijs hier naar
mijn voorbeeld van de milicien.
Kunnen wij het sommige Vlamingen
zonder ruggegraat, die niet zo gemoti
veerd zijn als wij, kwalijk nemen wan
neer zij op zekere dag de strijd opgeven
en zich laten verfransen' Zij willen hun
kinderen dat voortdurend getwist be
sparen en sturen ze naar de Franse
school, vlak bij de deur
In de huiskring spreken zij nog
«Vloms», maar na één generatie ver
staan de grootouders de kleinkinderen
niet meer. Dit drama, dat Nols onom
keerbaar noemt, wordt nu door de
nieuwe strukturen (eerder uitgelegd)
wel omkeerbaar Wij kunnen het ver
fransingsproces vertragen, stilleggen
en de verloren schapen gedeeltelijk te
rugwinnen
Elke vergelijking loopt mank. ook uw
voorbeeld van Finland
Indien sommige burgemeesters van de
Egmontgemeenten, die nu zo Vlaams
van de toren blazen, vroeger even radi-
kaal geweest waren dan zou het in hun
gemeente niet zo ver gekomen zijn.
Door franstaligen naar hun winstge
vende verkavelingen te lokken zijn zij de
öigheid kunnen voorstellen dat een stuk
Nederland bij België wordt gevoegd. In
dat geval zou dit stuk Nederland een
ander gewest vormen dan Vlaanderen
(bij een ingebeelde gewestvorming),
alhoewel het over taalgenoten gaat. Ge
lijkaardig daaraan zijn de Vlamingen te
Brussel in hun specifieke (Brusselse)
situatie en dus verschillend van de an
dere Vlamingen. Hun specifiek karakter
moet tot uiting komen in een afzonder
lijke struktuur.
D.V.: 9. Ziet u het Egmontak
koord als een eindpunt of als een
eerste stap? In het laatste geval
een eerste stap naar wat?
Heeft dit akkoord de bedoeling
of houdt het de bedoeling in om
echt en geheel zelfbestuur in
rechte en in feite te verlenen
aan Vlaanderen of is dit de
nieuwe geregionaliseerde vorm
van het «Belgique de papa», het
België der 2000 families?
Mare Galle: De evolutie zal uitwijzen of
de wet die wij nu behandelen later nog
zal worden aangepast aan nieuwe situa
ties. Dat kunnen wij nu niet voorspellen
maar niets bli|ft, alles veranderd.
Waarom zouden wij dan ook, als het
blijkt dat de twee gemeenschappen nog
een grotere autonomie wensen te heb
ben, die wet niet aanpassen.
Diane D'Haeseleer: Het is een slechte
uitgevallen poging voor een zekere
vorm van zelfbestuur aan de gemeen
schap geworden.
De reden ligt in het feit dat dit akkoord
opgedrongen wordt aan een land in de
vorm van een regeerakkoord tussen zes
partijen.
Of dit alles zal bijdragen tot een pacifika
tie blijft de grote vraag. Is de wil tot
samenleving nog wel aanwezig?
Alvast twee regeringspartijen hebben
duidelijk gemaakt, dat zij de huidige
hervorming slechts als een overgangs
plan beschouwen Het F.D.F. be
schouwt de overeenkomst als een eer
ste verworvenheid. Het beoogt de vol
ledige verfransing van Brussel hoofd
stad en de terntorale uitbreiding van
Brussel over een belangrijk deel van
Vlaams-Brabant. Ook de Volksunie wil
dit akkoord veranderd zien Zij be
schouwt het als een eerste stap voor
waarts.
Voorzitter Schiltz heeft te kennen gege
ven dat de diskussie over het zoge
naamd ekonomisch federalisme reeds
overkoepelende staatsthjktuur wil be
houden wat tot nader order wel de
bedoeling is van eenieder kan men
zich redelijkerwijze geen nog grotere
uitbreiding van de bevoegdheden der
gewesten voorstellen. Jazeker, onder
wijszaken en ontwikkelingszaken staan
niet als zodanig bij naam vernoemd in
de reeks van de gewestelijke bevoegd
heden. Bij nader tekstonderzoek vallen
deze twee materies toch onder de ge
westelijke bevoegdheid (met uitzonder
ing van wat onder het schoolpakt valt).
Weze opgemerkt dat aan de gewest
raad, samen met de nationale wetge
ver, net residu van de bevoegdheden
(art. 28, par 3) wordt toegewezen.
In de praktijk zal het er op neerkomen
dat de nationale wetgever in de politieke
onmogelijkheid zal worden gesteld om
nog anders te beslissen eenmaal een
gewestraad op grond van zgn residuaire
bevoegdheid zal hebben gestatueerd
D.V.:10. Bent U zelf voorstander
van «volledig zelfbestuur»? Tot
op welk niveau zou U dit zelfbes
tuur zelf wensen? Hoe ziet U dit in
een volgende fase te verwezen
lijken binnen een Belgische
federale staat zonder nieuwe
toegevingen aan het derde ge
west Brussel?
Mare Galle: Ik vestig er uw aandacht op
.dat de Vlamingen, via de ordonnantiën,
zoals ik hierboven heb gezegd, en die
ordonnantiën hebben kracht van wet
ten aanzien van de regionale materies,
zelfs bestaande wetten kunnen wijzi
gen. Dus. het ligt voor de hand dat wij
die zullen wijzigen in de richting van een
verbetering van de huidige situatie wat
die materies betreft. In elk geval zal het
zelfbestuur, wat die materies betreft,
totaal zijn en zijn wij aan niemand ver
antwoording meer verschuldigd. Ik zie
dus echt niet in hoe men ons er toe kan
nopen toegevingen te doen aan het
Brusselse gewest
Diane D'Haeseleer: Zie vraag 8 eerste
paragrafen.
Jan Caudron: in de huidige omstandig
heden zijn er onderhandelingen ge
weest vanuit een meerderheid, die we
liswaar Vlaams is maar die door de
grondwetsherziening van 1971 gemi-
norizeerd werd. Wij zijn dus gebonden
aan het feit dat in België geen enkele
grondwetsherziening nog mogelijk is
zonder het akkoord van de Walen. Dit is
de huidige toestand.
Eenmaal het pact in voege gaan wij naa
een totaal nieuwe situatie (nogmaals
waarin structuren bestaan en waarin d
gesprekken niet meer zullen gehoude
worden tussen minderheid en meei
derheid. maar wel van gemeenscha
tot gemeenschap. Dit is een innovatie'
Wij zullen dan niet meer verplicht zijn t
onderhandelen maar we zullen onze tij
kunnen afwachten Wanneer wij on
bevinden in een positie waarin onz
kracht niet groot genoeg is om nieuw
toegevingen van de Franstaligen af t
dwingen, dan zullen wij onze bek i
onze pluimen houden. Wij zullen ht
gesprek slechts heropenen op oger
blikken die voor ons gunstig zijn. I
geloof dat hier het fundamenteel ondei
scheid ligt tussen de optimisten en 0
pessimisten in het Vlaamse kamp. I
reken op de grotere Vlaamse dinamie
en op de totaal omgeslagen ekonom
sche toestand in België. Ik ga er van u
dat wij Vlamingen niet alleen politiek c
meerderheid zijn, weliswaar geneutral
zeerd door de grondwetsherziening va
1971, maar dat wij gewoonweg c
sterkste component in het Belgisc
geheel zijn en dat wij dus eerder vroe
dan laat in staat zullen zijn om onze vt
op te leggen. Moet dit gepaard gaa
met nieuwe toegevingen? Absökji
niet!
Ghis Willems: Met deze hervormir
brengt men de gemeenschappt
Vlaanderen en Wallonië in feite op er
kleine stap van volledig zelfbestuu
Men geeft aan deze gemeenschappt
demokratisch verkozen gemeenschai
pen en geëigende bestuursorganei
Om tot volledig zelfbestuur te komen z
zich in de toekomst nog in hoofdza;
het probleem van de eigen financit
stellen. Het is wel duidelijk dat het vc
maakt technisch installeren van e<
zelfstandig Vlaanderen geen onove
komelijk technisch probleem is, ook r
niet. De hoofdzaak is wel te weten of
politieke wil daartoe aanwezig is. Ik de
de mening van de grote meerderheid
dit land dat noch de internationale koi
tekst noch enige andere reden, er or
moet toe brengen het gemeenschapp
lijk «vaderland» nu uit te schakelen.
D.V.: 11. Premier Tindeman
heeft gezegd dat het Egmontat
koord geen federalisme beteker
en dat uit de regelingen van d
akkoord met betrekking tot Bruj
sel de «Vlaamse Beweging» ee
andere houding tegenover Bru;
sel is gaan aannemen dan vroege
traditioneel het geval was. I
tegenstelling met wat Antwei
pens Burgemeester Lode Crae]
beckx destijds uit en nadrukkc
lijk stelde, laat Antwerpe
(Vlaanderen) nu Brussel los?
Mare Galle: Indien Vlaanderen Bruss
had losgelaten dan zou er al lang ee
gemeenschapsakkoord zijn gewees
Precies omdat wij het niet loslate
duurt het zo lang en is het zó ingewil
keld geworden. Wat de uitspraak va
Tindemans betreft moet ik het volgenc
antwoorden: Federalisme is een woor
waaraan men een verschillende inhou
kan geven. Voor sommigen is het tan
een toverwoord geweest. Maar ik der
dat wij gerust van een konfederatie mr
gen spreken.
Diane D'haeseleer: In Egmont is gee
pakt tot stand gekomen, slechts ee
politiek akkoord, dat gesloten werd oi
partijpolitieke redenen: de splitsing va
het land in drie gewesten met in iedi
gewest een heersende politieke parti
Dit akkoord zal slechts stand houde
zolang de regering in het leven blijft e
het zal slechts voltooid worden mits ee
diepgaande grondwetsherziening d
zich over twee legislaturen uitstre
waardoor het land en zijn instellinge
gedurende ten minste 5 jaar in de volli
dige onzekerheid worden gestort
De wil van de kiezers werd hier op ee
ongelooflijke wijze miskend. Zij werde
over deze hervormingen niet geraai
pleegd. Zij worden buiten spel gezet e
op het ogenblik waarop zij voor de ee
ste maal hun mening zullen mogen gi
ven over deze staatshervorming, z
men reeds een heel lange weg hetibe
afgelegd, waarop nog moeilijk k?
worden teruggekomen.
Jan Caudron: De unitarist Tindemar
zegt inderdaad dat het Egmontpa
geen federalisme betekent maar eerdi
een fonfederatie is Met andere woo
den vindt de unitarist Tindemans dat c
te ver gaaf, te veel zelfbestuur geeft az
de deelstaten en daarom is hij heimeli
tegen en staat hij niet 100% achter h
pakt en deze regering met federalister
Dat Vlaanderen Brussel nu loslaat is et
vrijblijvende bewering van U die if:
ders uitvoerig weerleg
Ghis Willems: Het anti-konstitutione
geacht artikel 86 van de wet op c
staatshervorming voorziet een systee
van gemeentelijke gemeenschap
kommissies te Brussel als waarboi
voor een effektieve Vlaamse aanwezii
heid in het Brussels gemeentebeleic
Deze waarborg wordt zwaar betaald tt
koste van Vlaams-Brabant. Vlaandert
zegt Brussel niet los te laten en heeft
wat voor over! Er was geen sprake g<
weest van randgemeenten en Egmon
wijken hadden wij Brussel opgegevei
In feite wordt een deel van Vlaam:
Brabant opgeofferd aan Brussel.
DEZE
REPORTAGE
VAN
ERICH
VANDER ELST
vervolgt
volgende
week
