STIERF PATER
KAMIEL HEIREMANSSJ
Een bijzondere vermelding verdient de aktiviteit
van Pater Kamiel Heireman tijdens zijn laatste
levensjaren in zijn geboortestad Aalst
16- 10-11-1978 - De Voorpost
Op 10 november 1976, twee jaar geleden, overleed vroegtijdig en onverwacht Pater Kamiel Heireman. Hij was nauwelijks 57 jaar oud geworden.
Kamiel Heireman werd geboren te Aalst op 14.9.1919. Hij studeerde er aan het Sint- Jozefskollege en trad op 23.9.1938 binnen bij de Paters Jezuïeten.
Na licentiaat te zijn geworden in
de neerlandistiek aan de Kato-
fieke Universiteit te Leuven en
na 2 jaar studie van de klas
sieke filologie, 3 jaar filosofie en
4 jaar teologie was hij intus
sen priester gewijd in 1951
wetenschappelijk en geestelijk
gewapend om de vele richtin
gen uit te gaan, waarheen zijn
wakkere en veelzijdige geest
en zijn taai.doorzettingsvermo-
gen hem zouden sturen: retori-
kaleraar, literair kriticus voor
hettijdschrift «Streven», docent
van de Nederlandse literatuur
in het juvenaat van de Paters
Jezuïeten, korrespondent van
het persagentschap CIP voor
religieuze informatie van
Vlaanderen en Nederland, bi-
bliotekaris van het Lessius Uni
versitair College, voorzitter van
de Biblioteek- en Archiefkom
missie van de Paters JezuïE«
ten, medewerker aan weten
schappelijke projekten in inter
nationaal verband, zoals het
Gutenberg Jahrbuch 1976, en
tussendoor ook dichter en te
kenaar.
Luister eens hoe licht en ver
ademend de Nieuwjaarswen
sen klinken, die mijn gezin in
het jaar dat hij overleed nog
mocht ontvangen van de
«hooggeleerde Pater Jezuïet»
K. Heireman:
Aan Chris en Annie, Lieve, An,
Filip en Jan Maarten
wenst pater Miel
al wat u wil
al ware 't stil
bijeen te zitten zinnen.
Maar hoe of waar,
het zij een jaar
zo licht en klaar
dat 't kermis is vanbinnen.
Een jaartje zoet,
een jaartje vroed
met, als het moet,
de moed om 't herbeginnen,
en als het mag
veel lol en lach,
en, elke dag
een hart dat kan beminnen.
Zó was Pater Heireman. Hij
sloot zich niet op in zijn noeste
wetenschappelijke arbeid,
maar kwam ook en bij voor
keur zelfs naar buiten met
de rijke gaven van zijn hart: zijn
vriendelijkheid, zijn beschei
denheid, zijn grenzeloze
dienstvaardigheid die hem
haast niets kon doen weigeren,
zijn bereidheid tot luisteren.
Over die eenvoudige, doch
veeleisende gemoedsgestel
tenissen, die hij als mens en
priester volop beleefde, zei hij:
«Zie me daar toch eerst als be
wustmaken als priester ook,
die herinnert aan de fundamen
tele deugden als eensgezind
heid, onbaatzuchtigheid, werk
lust, autenticiteit... die ook op
sociaal en zelfs politiek terrein
de voorwaarden zijn om dege
lijk en blijvend werk te verrich
ten». De levenshouding van
P.K. Heireman, die uit deze I
woorden spreekt, verklaart wel-
licht mede dat hij zich graag en f
sereen bewoog in een wereld
van onkerkelijke of ongelovige
vrienden die hem ten zeerste
waardeerden.
Op 10 november om 18.30 uur zal in de Sint-Martinuskerk van Aalst een tweede jaargetijde worden opgedragen
aan Pater Kamiel Heireman S.J.
Zijn naam zal verbonden blijven aan de luisterrijke Dirk Mar-
tensherdenking van 1973, waarvan mag gezegd worden, zon
der iemand tekort te doen, dat hij de inspirerende en leidende
rol vervulde.
Bovendien formuleerde hij ten tijde van het Dirk Martensjaar
nog 19 andere projekten, waarvan hij meende dat zij ten bate
van de stad en de streek moesten aangepakt worden. Zelf
startte hij met enkele van die projekten of gaf er de nodige
stuwing aan.
Na vijfjaar is het interessant na
te gaan hoe kernachtig hij te
werk is gegaan en hoe vrucht
baar zijn begin-impuls is ge
weest. Voor eik projekt geeft hij
de beschrijving en het doel aan,
ook de tijdsduur binnen de
welke het projekt zou moeten
afgewerkt worden, alsmede de
noodzaak om telkens een pro-
jektleider aan te duiden.
Zo formuleert hij sylla
bisch zijn 20 projekten, grote
en kleine door mekaar, als
volgt:
PROJEKT 1:
DIRK-MARTENSJAAR
Beschrijving: Organiseren,
ter gelegenheid van de 500ste
verjaardag van de eerste geda
teerde druk in het land, van ten
toonstellingen en aktiviteiten
rond Martens en de boekdruk
kunst.
Doel: Kulturele aktiviteiten te
Aalst. Bewustmaking en wek
ken van zelfrespekt. Naar bui
ten: uitdragen van de naam in
TV, radio, kranten, publikaties.
Toeristische attraktie. Opfris
sen van de stad (restauratie Bel
fort). Lokale samenwerking en
verstandhouding. Start van een
hogerstaande traaitie voor kui
tuurmanifestaties: tentoonstel
lingen, Festival van Vlaande
ren...
Tijd: Afgesloten eind februari
1974
PROJEKT 2:
TECHNISCH ONDERWIJS
TE AALST
Beschrijving: Tegenover de
dreiging ook nog het hoger
technisch onderwijs weg te ha
len uit Aalst, een aktie voeren
door studie (dossier) media en
politiek, voor een volledig ho
ger technisch onderwijs te
Aalst, onder het motto:gezien
de sociaie nood en gezien Aalst
reeds afzag en blijft afzien van
hoger universitair onderwijs,
eist het als tweede grootste
stedelijke agglomeratie van
Oost-Vlaanderen, een volledig
net van hoger technisch on
derwijs, met zetel te Aalst.
Doel: Beveiliging van het be
staande technisch onderwijs,
en kreatie van sommige
nieuwe takken (sociale assis
tenten?).
Minder exodus van de top,
hoewel de universitairs zullen
blijven afvloeien.
Tewerkstelling in het onderwijs.
Samenwerking onderwijs-
industrie.
Tijd. zou de ministeriële aktie
moeten vóór zijn die wil centra
liseren en nog slechts een vrije
en een ofticiële school dulden
per provincie.
PROJEKT 3:
DOKUMENTATIECENTRUM
Beschrijving: Het verzame
len, zowel voor wat het verle
den betreft als voor het heden
en de toekomst, van een zo
ruim mogelijke dokumentatie
over de stad en het land van
Aalst.
Doel: Vooreerst professioneel,
niet vulgariserend. Werkin
strument maken voor promotie.
Gegevens verzamelen voor
geschiedkundigen, sociologen,
ekonomisten. Koördinatie van
de bestaande gegevens (Stad
huis, archief, bibliotheek, Land
van Aalst, Rijksarchief, planbu-
reau's..Het dokumentatie-
centrum is niet geacht zelf aan
promotie, publikatie, evaluatie
te doen, maar wel daarvoor het
materiaal te verzamelen.
Tijd: Permanente opgave.
PROJEKT 4:
TENTOONSTELLING
COECKE
Beschrijving: Ten gepaste
tijde (er is geen direkte belang
rijke verjaardag in het zicht) en
zo mogelijk in verstandhouding
met Antwerpen een tentoon
stelling over Coecke en het be
gin van de renaissance in de
beeldende kunst bij ons.
Doel:Tentoonstelling Publika
ties. Verdere prospektie van de
kunst in het Aalsterse en rond
Aalstenaar. Band van Aalst met
Breugel.
Tijd: rekenen op minstens
twee jaar voorbereiding. De
tentoonstelling plannen in een
jaar dat Antwerpen volop kan
meedoen.
PROJEKT 5:
DIRK MARTENSMONOGRA-
FIE
Beschrijving: Na de katalogus
van de Martenstentoonstelling,
die een tentoonstellingslijst is
en geen leesbare tekst, en ter
vervanging van het boek van
Van Iseghem, een monografie
uitgeven over de Aalsterse
drukker-humanist. Hierbij zou
den echter eerst nog een paar
punten moeten opgeklaard
worden: de genealogie, de
vraag of Teodorico Aleman
Martens was en de vraag naar
meer gegevens over het verblijf
in Venetië-Treviso.
Doel: een up-to-date biografie
van de meest gekende Aalste
naar
Tijd: Zo vlug mogelijk na het
opzoeken van de vermelde
aanvullingen.
PROJEKT 6:
RELATIES MET MAINZ
Beschrijving: De vriend
schappelijke betrekkingen die
er reeds bestaan met Mainz
nuttiger maken en in een er
kende vorm gieten. Vooral op
drie gebieden kan er gewerkt
worden; kultureel; de boek
drukkunst en de grafiek; feeste
lijkheden: karnaval; ekono-
misch: techniek en nijverheid.
Het projekt zou moeten in detail
onderzoeken waarin kan sa
mengewerkt worden. B.v. voor
de boekdrukkunst: publikatie
van een brochure over Martens
in de serie van het Gutenberg-
gesellschaft, uitwisseling van
dokumentatie, misschien
kleine wisseltentoonstellingen,
propaganda voor mekaar.
Doel: Kulturele uitstraling. Kon
takten voor handel, ekonomie
en technische scholing.
Tijd: Heireman zal een ge
deelte (besprekingen met Gu-
tenberggesellschaft) in gang
steken in maart-april 1974.
Moet verder gevoerd worden
op andere terreinen.
treinen van lijn 36/50 bis 'via
Aalst' geschrapt. Tussenko
men opdat men deze vermel
ding weer zou opnemen.
Doel: helpen van de reizigers
naar Aalst. Bevorderen van de
bekendheid van Aalst. De di-
rektie wijzen op het belang van
het station van Aalst.
Tijd: onmiddellijk.
PROJEKT 9:
N.M.B.S.: SERVICE
TE AALST
Beschrijving: naar aanleiding
van de reakties en gegevens
van het Dirk Martens-jaar een
schrijven richten tot de direktie
van de N.M.B.S. om betere
spoorverbindingen met Aalst
en om betere service in het sta
tion te Aalst.
Doel: Meer direkte verbindin
gen met Brussel en Gent. On
danks het grote aantal reizigers
heeft Aalst immers qua station
nog geen echte centrale funk-
tie. Wat dit betekent kan men
zien b.v. in Denderleeuw, al is
daar niets van een stad en al
leen maar een station: het trekt
de bevolking aan, het wordt
PROJEKT 11:
MUSEUM
Beschrijving:
a) het scheppen van een dub
bel komitee: 1) een vrienden-
komitee 2) een werkkomitee
b) het geven van een inhoud
aan het museum
c) het aanvaarden, prospekte-
ren en aanvragen van deposi
to's van de staat en van partiku-
lieren
d) ontsluiting
Doel: valoriseren van het mu
seum. Het Aalsterse publiek
erbij betrekken via het vnen-
denkomitee, de toerist via een
specifieke en waardevolle in
houd.
Tijd: permanent.
PROJEKT 12:
RECHTSPRAAK TE
AALST
Beschrijving: herstel van de
rechtspraak, die door de
Franse revolutie aan Aalst
werd ontnomen.
Doel: Bestuursfunkties zijn niet
alleen waardevolle beroepen,
maar ook sleutelposities om de
De alleflaatste foto van Kamiel Heireman. Twee dagen nadien werd hij in een Leuvense ziekenhuis opgeno
men. De dag voor zijn overlijden hadden we nog een telefonisch gesprek. Hij zou voor ons weekblad de
geschiedenis van Aalst schrijven. Het mocht niet zijn. het zou te mooi worden. Aalst verloor een groot man
PROJEKT 7:
WEGSIGNALISAT1E NAAR
AALST IN EN ROND
BRUSSEL
Beschrijving: Het aanleggen
van een dossier over de defi
ciënte bewegwijzering rond
Brussel (zie het artikel in De
Gazet van Aalst, 14 april 1973)
en het voorleggen aan de offi
ciële instanties via de officiële
stedelijke diensten van een ge
detailleerde vraag om verbete
ring en aanvulling.
Doelde toeristen helpen Aalst
te vinden; het image en de be
kendheid van de stad verbete
ren.
Tijd: Tempore opportuno
proximo. Afsluiten in 1974.
PROJEKT 8:
SIGNALISATIE NAAR AALST
IN HET STATION TE LEUVEN
Beschrijving: Bij de verbou
wing van het station te Leuver
werd de vermelding bij de
immers een woongelegenheid
voor pendelaars.
Tijd: niet te lang na het Dirk
Martensjaar waarop het een
aansluiting is.
PROJEKT 10:
AALST DRUKKERSSTAD
Beschrijving: Het aanhouden
van het image van Aalst als
drukkersstad, met het behou
den op regelmatige tijdstippen
van de Vakbeurs voor Grafi
sche Nijverheid. Zo mogelijk
ook het betrekken daarin van
de komputer.
Doel: Waar de traditionele be
drijven wegkwijnen deze ver
vangen door leefbare, en dan
vooral door plaatsintensieve
met hoge vormingsgraad,
zoals de grafische en vooral de
komputerbedrijven. Het pro
moveren van de Aalsterse
drukkersmarkt.
Tijd: permanent.
streek waarin ze funktioneren
te valoriseren.
Tijd: tot het bereikt is.
PROJEKT 13:
MINISTER UIT DE
DENDERSTREEK
Beschrijving: Het lanceren via
de media van de eis: «om te
gemoet te komen aan de sle
pende problemen van de Den
derstreek: 'een minister uit de
Denderstreek!'»
Doel: aandacht vestigen op de
noden van de streek. Zo moge
lijk ook werkelijk een minister
uit de streek krijgen, en in ieder
geval de politici attenderen op
hun taak tegenover hun distrikt
Tijd: verkiezingen.
PROJEKT 14:
PROSPEKTIE EN
AKTIE GROENKOMITEE
Beschrijving: Prospektie van
de staats- en provinciebossen
en reservaten in de Dender
streek (Denderstreek
arrondissement/Land van
Aalst...) en vergelijking met an
dere streken zoals Brussel.
Leuven. Vergelijking van de
proportionele* tussenkomst al
dus van de staat in de groenak-
tie eri aktie van daaruit voor
meer tussenkomst in de streek
van de staat in de beveiliging
en de uitbreiding van groenzo-
nes.
Doel: staatshulp in de zorg
voor beter milieu.
Tijd: ten gepaste tijde, d.i. nu.
PROJEKT 15:
SKRIPT1ES LICENTIATEN
Beschrijving: Het er op aan
sturen dat hoogstudenten de
skripties die ze toch moeten
maken eerder over Aalst zou
den maken dan over wat an
ders. Zowel aan de universiteit
als aan andere hogere onder
wijsinstellingen. Zowel een ak
tie bij de studenten als bij de
professoren. Lijsten aanleggen
van mogelijke onderwerpen.
Doel: Wetenschappelijk waar
devolle gegevens verzamelen,
die voor de aktie ook nuttig zijn.
Mensen interesseren voor hun
streek. Professoren wijzen op
nog onontgonnen en interes
sant terrein.
Tijd: Twee fasen: eerst pros
pektie. dan permanent bijhou
den.
PROJEKT 16:
OPGRAVINGEN
SINT-JOZEFSKOLLEGE
Beschrijving: Bij de leraren en
leerlingen interesse wekken en
medewerking voor opgravin
gen in het terrein van het kolle
ge. Eventueel waar het nodig
mocht zijn hulp bieden.
Doel: interesse wekken. Moge
lijkheid dat men interessante
gegevens vindt.
Tijd: Vóór de verbouwing.
PROJEKT 17:
IKONOGRAFIE AALST EN
LAND VAN AALST
Beschrijving: Bibliografisch
beschrijven, fotografisch vast
leggen en, zo mogelijk ook uit
geven van een zo volledig mo
gelijke ikonografie van Aalst en
het Land van Aalst.
Doel: vooreerst wetenschap
pelijk. Belangrijk echter ook
voor tentoonstellingen, illustra
tie van publikaties, werving,
toerisme.
Tijd: niet bepaald.
PROJEKT 18:
ARCHIEVEN LAND VAN
AALST
Beschrijving: De mogelijkheid
onderzoeken en bevorderen
om de archieven van het oude
Land van Aalst, die nu ver
spreid zitten, in een staatsde-
pot te Aalst samen te hebben,
liefst dichtbij de stadsarchie
ven.
Doelhet valoriseren en dichter
bij de belangstellenden bren
gen van deze archieven. Sa
menwerking tussen staat en
stad voor de ontsluiting. Aan
sluiting bij het dokumentatie-
centrum. Bevorderen van stu
dies over de streek.
Tijd: niet bepaald.
PROJEKT 19:
GESCHIEDKUNDIGE
MONOGRAFIE OVER HET
LAND VAN AALST
Beschrijving: het aanmoedi
gen van een geschiedkundige
monografie over het Land van
Aalst, eventueel gesplitst in
verschillende perioden of as-
pekten.
Doel: het bekomen van een
nog ontbrekende studie. Men j
moet eerst nagaan, wat. gezien
de reeds gedane studies, we
tenschappelijk haalbaar is. Al
dus kan dit een veelzijdige, in
fasen werkende opgave zijn.
Tijd: zie 'doel'
PROJEKT 20:
GESCHIEDKUNDIGE MO
NOGRAFIE
OVER DE STAD AALST
Beschrijving: een moderne
monografie, met bronnenuit
gave (eventueel met ikonogra
fie, zie projekt 17) van de stad
Aalst.
Doel: wetenschappelijk. Als
algemene monografie bestaat
immers alleen het verouderd?
werk van De Potter en Broe-
ckaert.
Tijd: zal tijd kosten gezien de
opgave. Geen tijd bepaalt.
Een hele opgave, waarbij P.
Heireman eens te meer voor de
vonk heeft gezorgd. Maar hij
deed meer in de weinige tijd die
hem sinds het Dirk Martensjaar
1973 scheidde van de dood. Hij
wakkerde voor enkele projek
ten bestendig het vuur aan.
Zorgde bij zijn vrienden
medewerkers voor de glped
van geestdrift om steeds vol te
houden. En bereikte aldus dat
enkele projekten volledig wer
den afgewerkt en andere
hoopvol van start gingen. Er
kwamen zelfs nieuwe projekten
bij.
Zo zette hij zich, na wijs beraad,
op een bepaald ogenblik in
voor de klassering van het sta
tionsgebouw van Aalst.
Hij kreeg aanvankelijk heel wat
te verduren van de tegenstan
ders van dit projekt. Sindsdien
zijn tot ieders voldoening de
gevels en de bedakingen van
het Aalsters station bij K B. van
19.6.1978 beschermd als
stadsgezicht en is men reeds
aan de «voorstudie» toe van de
vemieuwingswerken van het
birmengedeelte van het stations
gebouw De Eerste plannen
worden verwacht tegen het
einde van dit jaar.
Dit is slechts één feitje onder de
vele, die Aalst aan de oor
spronkelijke en eerlijke geest
van P. K. Heireman te danken
heeft.
Wellicht zullen wij naar aanlei
ding van de jaarlijkse herden
king van zijn overlijden telkens
een nieuw winstpunt kunnen
belichten dat Aalst vanuit de in
spiratie en de inzet van P. Hei
reman ten goede kwam in de
verlopen 12 maanden.
Intussen herdenken de familie
van P. Kamiel Heireman, zijn
ordebroeders de paters Jezuï
eten, zijn vrienden op het
stadsbestuur van Aalst, het
Dirk Martenskomitee en elders
de vreugde en de weldaad P.K
Heireman gekend te hebben
tijdens een JAARGETIJDE dat
op VRIJDAG 10.11.78 aan
hem wordt opgedragen te
18.30 uur in de St-
Martmuskerk van Aalst.
CHRIS WILLEMS
