EEN AALSTERS KUNSTENAAR IN
GIJZEGEM: JO DAELMAN
Davidsfonds-af deling Hof stade zorgt
voor prettige kindernamiddag
St-Maarten te Gijzegem
EREMB0DEGEM DENKT AAN DE OPRICHTING
VAN EEN WIJKSPORTRAAD
ALLERHEILIGEN
18 - 10-11-1978 - De Voorpost
Het kille weer weerhield
Vorige week stapten we even af aan het huis nummer 5 in de
Pontstraat te Gijzegem. De plaatselijk zeer bekende kunstenaar
toonde ons zijn oeuvre. De kunstwerken waren samengebracht in
een mooi herbouwde en ingerichte loods. Bij het binnentreden,
werden wij bijna eerbiedig stil: het interieur imponeerde ons een
beetje: de massief eikenhouten meubels zorgden ervoor dat we rustig
dé werken konden bekijken om er gedurende enige stonden van te
genieten...
Onze gastheer was de heer Jo
Daelman, een rasechte (en dan
toch niet zo ras-echt) Aalstenaar.
Hij werd geboren op 3 augustus
1931 en woonde tot 1965 in de
Veldstraat. Toen verhuisde hij
naar Gijzegem en woont nog
steeds in de Pontstraat nummer
vijf.
ZIJN LEVEN
Reeds op jeugdige leeftijd, ont
popte Jo Daelman zich als een
echte rakker. Hij was zo wispeltu
rig, dat zijn ouders besloten hem
op internaat te plaatsen. Dit ge
beurde, naar vaders wens: Jo werd
ingeschreven in de lagere school te
Carlsbourg, nabij Bouillon. Het
tekenen zat reeds in zijn persoon
lijkheid. Geen -wit» plaatsje in
zijn schriften was veilig. Alles
werd dra gevuld met een schetske,
of een karikatuur van de meester.
Tot grote ergernis van zijn moe
der, heeft Jo deze ondeugd steeds
blijven beoefenen. Er werd een
kompromis gesloten: ge moogt te
kenen als beroep, maar zie dat er
toekomst in zit!
Jongeheer Daelman vond dit best:
hij zou architekt worden. Zo kon
hij veel tekenen en een toekomst
opbouwen: immers, architekten
werden gevraagd met hopen,
vooral voor onze kolonie....
Toch begon hij een lessenreeks in
de tuinbouwschool. Het vierde en
laatste jaar werd een tegenvaller:
Jo kreeg een water-fleuris. Gevol
gen genoeg: Kongo werd afge
schreven en Jo moest een volledig
jaar binnenblijven, zo weinig mo
gelijk buitengaan, en ge kent de
rest....
Maar, koste wat kost: Jo zou en
wou tekenen. Een oplossing werd
gevonden: hij zou naar een Zwit
serse school gaan. Dit werd voor
de kunstenaar in kwestie een echte
mislukking: hij voelde zich daar
niet lekker, én zo ver van huis.
Nochtans heeft Jo Daelmans er
veel geleerd: er moest enorm veel
getekend worden en hij had er kon
takten met veel kunstenaars. Te
rug in België werd hij ingeschre
ven aan het Sint-Lukasinstituut te
Schaarbeek. Daar zou hij avond
lessen volgen. Maar het bleek on
mogelijk te zijn: vader had niet
steeds de tijd om zoonlief te bren
gen en te halen. Dan maar een
andere oplossing gezocht: de Aals-
terse akademie was meer geschikt.
Jo volgde de lessen van
binncnhuis-architektuur. Zes
lange jaren heeft hij doorgebracht
aan de tekentafel. De week-ends
bracht hij nooit thuis door: hij be
zocht de bekende portretschilder
Luk De Decker in Schaarbeek.
Deze man, die vooral bekend is
om zijn «koninklijke» portretten,
leerde Jo de kleuren te zien, hoe
hij bepaalde samenstellingen
moest doen en waarom. Een ganse
voormiddag werkte «Joke» aan
een doek. Zijn meester kwam dan
eens kijken en kommentarieerde
zijn werk, hij zegde hoe het moest
gebeuren, waarom het verkeerd
was en welke zijn visie was.
Als toemaatje, volgde Jo nog de
lessen aan de Aalsterse akademie.
De zondagmorgen stond hij onder
de deskundige leiding van Modest
Van Mulders aan de schildersezel.
Hij kreeg hier niet alleen een
goede opleiding in een andere at
mosfeer, maar ook de techniek
van werken verschilde erg van de
vorig bezochte scholen.
Ondertussen schilderde de kun
stenaar reeds zelfstandig thuis, hij
was op zoek naar een eigen ge-
tire... Deze werken heeft hij tv/ee
jaar na elkaar tentoongesteld in de
«Oude hoeve te Lissewege». Lu-
cien Den Dove, één der zoons van
de eigenaar, kuiste daar de paar-
destallen netjes uit en stelde ze 's
zomers ter beschikking van jonge
kunstenaars.
In 1960 trouwde Jo met Christine
Verbrugge uit Roeselarè. Plots
had hij een huishouden waarvoor
hij moest zorgen. In die tijd was Jo
een vertegenwoordiger in
binnenhuis-materialen. Op de
duur werd het echter een hele on
derneming: de mensen vroegen al
lerlei karweien op te knappen, zo
dat er veel gewerkt werd, maar
niet meer geschilderd!
Tot ongeveer 1968 bleef Jo Dael
man onproduktief. Toen stierf zijn
moeder. Vader - geneesheer moest
wegens ziekte zijn praktijk in
Aalst verkopen en al de werken,
die Jo reeds geschilderd had, wer
den naar Gijzegem verhuisd. Er
gens begon er een idee te rijpen: ik
zou die werken wel eens kunnen
laten kaderen! Ook de toenmalige
burgemeester steunde dit. Hij
vroeg heel eenvoudig: Waarom
kom je niet eens buiten?
Jo moest de man gelijk geven en
ging weer aan het werk. Op Aller
heiligen 1977 was de kunstenaar te
gast in het gemeentehuis te Gijze
gem. Het werd een echte bestor
ming: op de openingsavond was
de volledige zaal reeds uitver
kocht. Dit was natuurlijk een
enorme stimulans voor deze Aals
tenaar. Hij wou en zou voortwer-
ken.
Ter gelegenheid van de tiende boeken-, bloemen- en platen
beurs, ingericht door het Davidsfonds (afdeling Hofstade)
werd vanop de speelplaats van de meisjesschool een ballon-
wedstrijd voor de jeugd ingerichtOp 28 augustus gingen niet
minder dan 151 ballons naar ongekende oorden. De Davids-
fonfsafdeling nodigde op zondag 5 november alle prijswin
naars uit op een echte kindemamiddag.
Het begon allemaal met een Van Be||e (Ho(stade, Tom
zeer mooi verzorgde poppen
kast. De heer Van Laethem
zorgde dat de kleinsten in de
gepaste sfeer werden ge
bracht: tijdens het spel wonnen
Sint-Maarten en de champetter
het van Heksemie en Jef Pa
tat...
Rond vier uur kwam eigenlijk
de klap op de vuurpijl: Sint-
Maarten kwam zomaar bin
nengewandeld. Achter de gor
dijnen had hij bij voorbaat heel
wat speelgoed neergezet. Na
een korte toespraak, waarin de
Sint de nadruk legde op «het
braaf moeten zijn», begon hij
samen met zijn twee Pieten
aan een ware speelgoedregen.
Kan je je voorstellen hoe die
gezichtjes glunderden? Rub
beren speelgoeddiertjes, naai
dozen, puzzels, auto's, bouw
dozen.leken waardevol goud
inkinderhandjes.
Een uurtje later moest de Sint
echter afscheid nemen hij
werd nog op andere plaatsen
verwacht!
Toch bleven verschillende
mensen nog wachten: de uit
eindelijke uitslag van de bal
lonwedstrijd werd bekend ge
maakt. Van de 151 opgelaten
ballons, kwamen 32 kaartjes
terug. De eerste prijs werd toe
gekend aan juffrouw Anne-
Marie Goossens uit Gijzegem.
Zij keerde huiswaarts met een
dessotapijt, met een handels
waarde van 8.500 frank.
Haar ballon werd in Ewijk (Ne
derland) gevonden na een
tocht van 155 kilometer vanuit
Hofstade. De andere terugge
zonden kaartjes werden even
eens beloond met allerlei
waardevolle prijzen: Wij laten
hier de lijst volgen van de ge
lukkige winnaars: Koen Cop-
pens (Lede). Ilse Borms (Hof
stade), Christel Vereecken
(Hofstade), A Cleemput
(Aalst). Carinne Moens (Hof
stade), Pieter Samuel (Hofsta
de), Erwm Daelemans (Hofsta
de), Jan D'Hoe (Hofstade), Da
niël Moens (Hofstade), Lieven
Becqué (Gijzegem), Tim
Blanckaert (Hofstade) Steven
(Hofstade),
Verhaegen (Dendermonde),
Gert Fieremans (Aalst), Mar-
tine Lanckman (Hofstade),
Véronique Timmrman (Hofsta
de) Else De Clippel (Aalst),
Sam De Ridder (Hofstade)
Sam De Ridder (Hofstade), Elsi
Hendrickx (Hofëtade), Leon De
Wolf (Dendermonde), Van den
Borre (Aalst), Wim Schamphe-
leer (Hofstade), Sandra De
Kempeneir (Hofstade) S.
Ficher-Vercammen (Dender
monde). Wemer Van Cauwen-
befg (Hofstade), Cjristine Sa
muel (Hofstade), Albert Be
cqué (Aalst), Christel De Smet
(Hofstade) Kathleen De Winne
(Aalst) en tenslotte Karoline
Jacobs uit Gijzegem.
Aan alle winnaars een hartelijk
proficiat!
RDv
In de zeer ruime, door Paul Stockman met bloemen versierde
feestzaal van het Gijzegems Instituut ging verleden zaterdag het
elfde Sint-Maartenfeest voor de kinderen van de personeelsleden van
Ververij Denderland, Martin Processing en Eutron door.
Voor volwassen misschien steeds een ietwat stereotiepe bedoening.
Voor de ruim 170 kinderen een namiddag om van te snoepen,
letterlijk en figuurlijk dan.
Voor het openingswoord hadden
de kinderen nu eens zelf gezorgd
met eigen formulering en eigen
naar voor brengen, waarborg
voor oprechte gemeend heid en
voor de andere kinderen kinder
lijk begrijpbaar.
Na dt koffie of chocolademelk
en de koeken voor de ongeveer
500 aanwezigen want de ouders
hadden eraan gehouden hun
spruiten bij deze kinderhoogdag
te vergezellen kwam animator,
zanger en duivel-doet-al Jean
Monnet op het podium die niet
enkel de kinderen volledig in
zijn bal wist te houden maar die
ze tevens aktief deed meeleven.
Hoogtepunt van de namiddag
was uiteraard de komst van St.
Maarten met zijn traditionele
Zwarte Piet die de kleinste onder
het publiek wel even tot huiveren
bracht. Per leeftijd en volgens
het geslacht kwam elk kind dan
aan bod voor een handje en een
raad van de goede Sint en een
reeks zeer gewaardeerde ge
schenken waarvoor de Vrien
denkring had gezorgd. Deze
Vriendenkring van personeel
van de drie firma's. «Dender
land» en de twee dochter-onder
nemingen Martin Processing en
Eutron, was ermee niet aan zijn
debuut. Telkenjare inderdaad
worden een brede waaier aktivi-
teiten ingericht als bvb een rally,
een wandeltocht, toneelbezoe-
ken in KVS of KNS, een
visvangst op zee en meer andere
waarbij steeds de goede ver
standhouding en overeenkomst
van bestuur onderling en be
stuur tegenover personeel opval
len. De drie firma's in kwestie
zijn dan ook nog. niettegen
staande de textielkrisis in goe
den doen en waar «Denderland»
het meest moet hebben van het
binnenland zijn beide andere
ondernemingen meer gericht op
de andere Westeuropese landen.
Deze Vriendenkring waarvan we
de leden de hele namiddag druk
bezig zagen om ervoor te zorgen
dat alles in de puntjes verliep
bestaat uit voorzitter Philemon
Edegen. sekretaris Marcel Van
den Abbeele, penningmeester
Jerry Spaenhoven en leden Jan
Van de Voorde. August Mat-
thijs, Paul Verschueren, Leo
Janssens, Maurits Meuleman,
Herman Van den Abbeele,
Gérard Hoffelinck, Remi Leus,
Georges Daeleman en Jeroom de
Winne.
LH
De volgende tentoonstelling (mei
1978 in het Kasteel van Laame)
werd een evengroot sukses. Bin
nenkort zullen wij zijn werken
kunnen bewonderen in het Apos-
telke, terwijl Jo in het begin van
1979 in zijn eigen gemeente zal
tentoonstellen.
OLIEVERFSCHILDERIJEN
De olieverf was vroeger zijn ge
liefkoosde materie. In zijn karak
teristieke beginperiode schilderde
Jo Daelman heel somber: hij ge
bruikte slechts triestige kleuren.
Wij noteerden de groene zee, een
donkere kerk en een purperen
meisjeskopje op een groen-grijze
achtergrond. Aan deze werken
kunnen we zien dat de schilder het
leven langs de sombere kant be
keek. Hij verklaart dit: «ik was een
enig kind, door mijn langdurig
verblijf in de Walen had ik hier
geen echte vrienden. Ik liep alleen
en zocht de duisternis op». Toch
merken we overal een sprankeitje
licht dat we uitleggen als een hoop
op een beter leven: achteraan zit de
zon er zit nog leven en blijd
schap...
Nu is het palet van de kunstenaar
helemaal veranderd: het is zeer
kleurrijk geworden met veel
kleurkontrasten. Jo's leven is
(door te huwen, door zijn kinde
ren) boeiend geworden, hij voelt
zich happy en vormt dan ook le
venslustige werken. In het werk is
de gemoedstoestand goed te zien.
Als het palet vireert naar bruin,
donkerrood of blauw, voelt Jo zich
heel anders dan als hij een werk
schildert waarop een boerderijtje
staat afgebeeld, dat lacht in de
zon....
De gevoelens van het moment spe
len dus een zeerigrote rol bij deze
gevoelige kunstenaar. Een storm,
een harde zee, de zwarte massa
van het water... weerspiegelen
een gevoel van onzekerheid. Het
geeft de feeling van de machte
loosheid van een mens weer. In
dien de zon schijnt is alles opeens
lichter en blijer. Dit uit zich dan in
het gebruik van lichte tinten. Jo
Daelman is een zenuwachtig per
soon. Hij zoekt daarom de kalmte
in zijn werk: een horizontale rust.
Hij zal dus geen (vcrtikale) netjes
geschikte huizenrij schilderen,
maar wel een zee of een vlak land
schap. Ontegensprekelijk gaat zijn
voorkeur naar de zee, vooral naar
onze wisselvallige Noordzee, die
altijd anders is, qua kleurschake
ringen Volgens de weersomstan
digheden of de invalshoek van de
zon op de zee kan de kunstenaar
vele impressies opstapelen om la
ter uit te werken. De meeste men
sen zien er te plaatse de Fijnheid
niet van. maar als ze Jo's werken
zien, herinneren ze zich iets en
genieten...
SANGUINE-WERK
De sanguinetechniek is helemaal
verschillend van het schilderen.
Het is een tekentechniek, met een
reeks rode. zeer zachte potloden.
Hiermee is het gemakkelijk een
paar schaduwen aan te brengen,
waardoor het werk levender
wordt. Jo Daelman is hiér eerder
toevallig mee begonnen. Hij wen
ste eens te kontrolercn, of hij het
nog kon. Voeg daarbij een mee
valler: de kunstenaar ontdekte een
geknipt model. Het meisje, dat
veel aan lichamelijke opvoeding
doet, was zo soepel en nam zeer
gemakkelijk verschillende pauzes
aan. Zelfs in een ingewikkelde
yoga-houding voelde zij zich ge
makkelijk, zodat de kunstenaar al
de tijd had om te tekenen. Het pro-
dukt van dit eksperiment mag ge
zien worden: het zijn alle naakt-
studies. We vinden weinig staande
figuren. Geen enkel van zijn wer
ken kan «schokkend» genoemd
worden: men kan wel veronder-
A qua rel van Daelman. (EL)
stellen, maar de intieme delen van
de vrouw worden niet getoond.
PASTELWERK
Het pastelschilderen is een tech
niek die niet meer zo frekwent
voorkomt. Dit materiaal is door
veel kunstenaars aan de kant ge
zet. De meesten willen echter
slechts een schilderij kopen, waar
veel verf op zit. Deze techniek
geeft echter mogelijkheden, die
met olie niet te bereiken zijn: de
kunstenaar kan van de ene in een
andere kleur overgaan, zonder dat
er een scheiding tussen zit. Met
pastel kan men de kleuren open-
strijken en ineenwerken. Het is
ook een zeer dankbaar materiaal:
het schilderij moet geen weken
drogen! Men kan ook onmiddel
lijk doorwerken, terwijl we bij
olieverf soms een kleur moeten la
ten aantrekken vooraleer een vol
gende kan aangebracht worden.
Een pastelwerk wordt enkel gefik-
seerd en gekaderd. Eén klein na
deel is er wel aan verbonden: het is
vuiler werken. Maar, gekscheert
Jo, zolang er water is kunnen we
ons wassen...
In zijn schoolse periode is Jo
Daelman met pastelschilderen be
gonnen. Hij had indertijd een
doosje krijtjes van zijn moeder ge
kregen. Nu werkt de kunstenaar
op hoger vlak: hij heeft 240 kleu
ren ter zijner beschikking. Vaak
geniet hijzelf van een onverwacht
effekt. aan iets beginnen is immers
niet noodzakelijk weten waar ge
gaat eindigen Doordat de ene
kleur in de andere vloeit, krijgt
men vaak een mooi, maar onver
wacht effekt. Dit kan niet voorzien
worden maar geeft aan het werk
een specialiteit: een prachtige
tint....
AKWARELLEN
Het akwarelschilderen is een
overblijfsel van de Sint-
Lukasperiode. Dqar moest iedere
dag een klein werk en eens in de
maand een groot werk afgegeven
worden. Het is wel de moeilijkste
techniek: het lukt of het mislukt!
In dit laatste geval kan men niet
herbeginnen zoals bij een oliever-
fdock, maar kan het werk gewoon
naar de vuilnisbak. Van bij de start
moet men de kleuren die men wil
en kan bereiken, vaststellen. Het
is een fijne manier van werken,
waarvoor de kunstenaar moet be
schikken over een grote vaardig
heid.
Er is feeling voor nodig om bij
voorbaat te weten welke kleuren
naast elkaar mogen gezet worden
en welke niet. Sommige kunst
kenners waarderen akwarellen
meer dan olieverf: het is een min
der beoefende vorm van kunst-
schilderen. De meeste kunstenaars
geven deze techniek vlug op. Jo
plukt nu de vruchten van zijn zes
jarige akwarelopvoeding op
school: al zijn werken zijn
tieus afgewerkt.
Al de onderwerpen die Jo
dert, heeft hij gezien. Hij im|
seert geen landschappen
het aan het werk ten goede
zal hij misschien wel één of
veranderen. Hij zet een
rechts van het huisje, in de
van Jinks of hij brengt een
tje, dat eens wegstak acht<
boerderij, op de voorgrond,
kunnen wij bijvoorbeeld het
of de zee te Middelkerke bekij
Wat de kunstenaar niet
staat», een fabriek of een si
laat hij er eenvoudigweg u
plaatse worden dan enkele
sen gemaakt, die in een grote
wachten op een latere afwerl
De impressie die hij ergens k]
laat Jo Daelman rijpen. Als hi
in de fardé aan het bladert
krijgt hij ergens een vreet
voel. Dit is het begin v;
kunstwerk: Jo ondergaat d
ties, kiest een techniek en st;
een werk... hij geeft zijn
lens en zijn herinneringen
Indien hij vindt dat een werk
is, laat hij het ergens ongekt
staan. Na verloop van tijd
het weer bekeken en event
bijgewerkt. Toch moet een
'stenaar eens kunnen ophoudcj
de akademie stond de leraar
(ongehoord stil) achter de k
naar. Ineens zou hij uilgei
hebben: «Godver.blijft er al
zijt het aan 't verbrodden!
daad, er kan één streep t<
staan...
Jo Daelman heeft een
noegen in het schilderen. Hij
dit een wijze van zich uit te
leven, op een manier dat
een deel van zijn persoonlijl
kan inleggen. Het is tevens]
vorm van ontspannende vrijl
Jo Daelman voelt zich niet
leerd. Hij probeert nog stee<
te leren: geregeld gaat
groep) de kleuren bcstut
Vooral de inwerking van de
ren op de mens worden ondi
loupe genomen. Hierbij
de vrienden zich op het w
Albert Steiner -Die Welt i
ben». Het gesprek is
vruchtbaar, want de ene dt
mer leert iets van de andere
hebben immers elk een ei
sie. Tot slot vermelden wij
Jo Daelman zorgt dat icdcrcet
zijn kunst kan genieten. Ei
liggen zijn prijzen niet hoog,
zijner werken aankopen bet!
geen aderlating. Anderzijds
derecn zelfs een nict-koper s
welkom in zijn
tentoonstellingszaal in de
straal 5 te Gijzegem. Daar
een hangar volledig verniel
Hij bewijst hiermee zijn kwal
ten als binnenhuisarchitekt:
voelt er zich thuis...
Op 2 oktober laatstleden, is men in Erembodegem - Centrum
overgegaan tot de stichting van de «Wijksportraad Erembo
degem».
Oorspronkelijk was er voorzien van een sportraad op de
linker- en een tweede op de rechteroever te stichten. De aan
wezige vertegenwoordigers van de onderscheiden sport-
klubs oordeelden het echter beter slechts één wijksportraad
op te richten.
ring, die zal plaatshebben op
13 november 1978, in de kan-
tine van S.K. Erembodegem
(Gerstjens) om 20 uur.
Op de dagorde staan als eerste
punt: de voorstelling van de
nieuwe sportklubs. Vervolgens
zal de vergadering het hebben
over de bespreking van (en
eventueel de aanpassing I
de statuten. Tenslotte zal
een definitief bestuur gekcl
worden.
Na een overzicht en een be
spreking der statuten, over het
doel en de samenstelling van
de sportraad, werd overgegaan
tot de verkiezing van het voor
lopig dagelijks bureau.
Met een grote meerderheid
werden in geheime stemming
verkozen: Amand Verdoodt
(Blijf Jong) als voorzitter en Jo
zef Langelot (volleybal KWB)
tot ondervoorzitter. Met alge
meenheid van stemmen werd
besloten de nog niet tot de
sportraad toegetreden sport
klubs, noq een kans te aeven
twee afgevaardigden te zen-
rtpn naar Ho wnlnonHo uornoHo.
ring, om eveneens deel te kun
nen uitmaken van de sport
raad.
Het definitief bestuur zal dan
verkozen worden op deze
eerstvolgende samenkomst
De funktie van sekretaris zal
voorlopig waargenomen wor-
den door Adrien Mostaert (Blijf
Jong).
Belangstellende klubs, die nog
geen deel uitmaken van de
sportraad en die dit wensen te
doen, kunnen kontakt opne
men met de voornoemde be
stuursleden en worden ver
wacht op de volgende vergade-
niemand een bezoek te brengen aan de overledenen. Vele graven werden
overladen met chrysantenMisschien zien wij het verkeerd, maar elk jaar vragen wij ons af waarom in
de omgeving van het kerkhof een oliebol lenkraam staat. Is het een dodenherdenking of een keris? Of
gewoon een kommerce? EDV
