Feestkomitee ook
voor randgemeenten?
GESLAAGDE REALISATIE VAN HEEMSCHUT LEDE H
VOORDRACHT OVER MILITIE
DOOR HET IJS GEZAKT
Met bedenkingen over het kinderachtig jaar
SNEEUWPRET VOOR JONG EN OUD
4 - 19-1-1979 - De Voorpost
UD£ Dreefs-JMt
Vervolg p 1
gewezen voorzitter
van de Heemkundige Kring van
Lede. Deze noeste voorzitter
trok evenwel enige tijd terug
naar het buitenland, maar zijn
initiatief werd kordaat voorge
zet door de bestuursleden van
de heemkundige kring, waarbij
waarnemend voorzitter Marcel
de Fruytier zich vol ijver boog
over de drukproeven, waarop
hij nog veel zweet gelaten
heeft. Om de geest van dit
werkje volledig te begrijpen, is
het nodig even te zien naar de
datum waarop samensteller
Daelman zijn voorwoord bij dit
kijkwerkje schreef. Het was
toen december 1976, dus en
kele dagen voordat de fusie
van gemeenten een realiteit
werd. Naast een geschiedkun
dige vogelvlucht van Lede, om
schrijft het alsvolgt de bedoe
ling van dit werk: «Het ligt in de
bedoeling, aan de hand van
oude prentkaarten en ver
geelde foto's, een beeld van
onze gemeente op te roepen
dat ons terugvoert naar het be
gin van deze eeuw. Toevallig
werden in deze periode, door
de latere gemeenteontvanger
Adolf De Munter, de eerste
zichtkaarten van Lede in om
loop gebracht, waarvan dank
baar gebruik wordt gemaakt.
Zonder enige pretentie wil dit
kijkboekje U meenemen naar
een reeks plaatsen waarvan er
destijds een prent bewaard is
gebleven, die moet vertellen
hoe het er hier in grootvaders
tijd uitzag. Dank zij het feit dat
Lede uitzonderlijk goed van
vernieling is gespaard geble
ven tijdens de twee wereldoor-
togen, heeft het algemene
beeld van de gemeente weinig
grondige wijzigingen onder
gaan. Maar toch heeft de tijd
zijn sporen nagelaten, zodat de
autochtone inwoner, misschien
ietwat weemoedig, zal moeten
vaststellen dat hier en daar
toch heel wat is veranderd.» Na
een dankwoordje aan de leden
van de Heemkundige Kring
voor het mogelijk maken van
deze realisatie, aan oudere
dorpsgenoten die de nodige uit
leg verschaften voor de kom-
mentaar bij de prenten, en aan
E.H. Jozef De Brouwer voor
zijn enorm werk over de
Leedse geschiedenis, besluit
de heer Walter Daelman als
volgt: «Nu de gemeenten zoals
ze werd opgericht tijdens het
Franse Bewind, op haar laatste
poten staat, zal dit prenten
boekje waarschijnlijk een wel
kome herinnering zijn aan het
zo vertrouwde vroegere Lede.
Laat ons hopen dat ook na de
fusie met de andere gemeen
ten Lede een lokaliteit zal blij
ven waar het aangenaam om
wonen is.»
Een greep uit
de inhoud
In het werk komen dus in totaal
76 afbeeldingen voor van oude
prentkaarten en vergeelde fo
to's. Het vormt dus een brok
geschiedenis over het doen en
laten, de zogenaamde handel
en wandel, van onze grootou
ders. Op de eerste beelden
wordt de sfeer van het dorp
splein van toen weergegeven
met kerk en gemeentehuis uit
eraard als middelpunt, maar
ook met twee herentoiletten
rechtover het gemeentehuis,
en de roepsteen van de cham
petter voor de kerkomheining.
Eén van die beelden vertelt dat
Lede ooit een Casino had, zij
het dan als naam van één van
de vele herbergen op het dorps
plein van toen, dat er op de
meeste plaatsen wel helemaal
anders uitzag. Dit was toen een
echt handels- en ontspan
ningscentrum, met de 17de
eeuwse afspanning St-Anna,
De Halve Maan die toen een
restaurant en hotel was waar
de goede burgerij kwam en
waar later de werkplaatsen van
de. wereldberoemde konsta-
teurfabriek «La Lédoise» on
dergebracht werden. Op het
dorpsplein was toen nog geen
enkele spoortje te zien van de
huidige Hoogstraat.
Merkwaardig en sfeervol is
eveneens het interieur van de
kerk vóór 1930 met zijn bepleis
terde pilaren en gewelven en
de oude «Lampes Beiges».
Ook het kerkpersoneel kreeg
zijn plaatsje, met als blikvanger
uiteraard de baljuw, beter ge
kend als de «suisse». Er is ook
een afbeelding van een prent
kaart van het vijfhonderd-jarig
jybileum van de Maria-verering
te Lede en van de grootse pro
cessie die toen uittrok de eerste
zondag, maar niet meer de
tweede wegens het uitbreken
van de Eerste Wereldoorlog. In
het boekje vinden we ook en
kele stemmingsfoto's uit die
droeve periode. Enkele repro
duces herinneren aan de
vroegere bestemming van het
huidige Kultureel Centrum. Een
statige patriciërswoning van de
toenmalige burgemeester Jo
zef Moens. Op de foto is een
smaakvol voortuintje te zien
een voorbeeld voor de huidige
tuinarchitekten. Bovenge
noemde burgemeester Moens
was een verwoed duivenlief-
hebber. In zijn tuin stond de im
posante duiventoren. Spijtig
voor het huidige gemeentepark
dat dit bouwwerk verdween.
Vervolg p 1
wa
ren dus niet vertegenwoordigd.
Door het ontslagnemen van sche
pen Bourlon kwam Erembodegem
in minder goede situatie. Voeg
daarbij dat een lid dat nooit zijn
kandidatuur stelde en toch werd
aangeduid nooit aan enige verga
dering deelnam en dat een ander
lid blijkbaar meer optreedt als ver
dediger van een orgaan waarvan
hij voorzitter is dan als behartiger
van de belangen van de buitenge
meenten.
In het Feestkomitee is er dus
weinig druk voor de randgemeen
ten. Onderlinge twisten in de poli
tieke frakties enerzijds en tussen
de komiteeleden anderzijds heb
ben/ ertoe bijgedragen dat circa
2±3 van de leden afwezig blijft op
de vergaderingen.
Hoe het Dagelijks Bestuur dat de
drie werkgroepen Organisatie, Fi
nanciën en Public-Relations over
koepelt werd samengesteld weet
ik, toch komiteelid, niet.
De werking van het Feestkomitee
beperkt zich vooral tot het inrich
ten van twee grote Aalsterse eve
nementen: Karnaval met het voor
bereidend Driekoningenfeest en
de Prinsenverkiezing en de Jaar
beurs aangevuld met een vakan
tiesalon. Verder het St. Maarten
feest op de Grote Markt en de
Houtmarkt en medewerking aan
gelegenheidsorganisaties.
Voor de deelgemeenten beperkt
het Komitee zich tot het sturen van
een afvaardiging. Over het al dan
niet toekennen van een toelage aan
een traditionele kermis beslist het
Kollege. Wat hierbij dan Hcrdcr-
sem betreft ben ik voor de toelage
van 20.000 fr. voor ue Antonius-
kermis 1978 minstens vijftig maal
naar het stadhuis geweest...
Er werden pensen aangekocht
voor de worp, bierbonnetjes aan
de harmonie uitgereikt, bloemen
aangekocht voor bloemenfee,
schepen en «St. Gudula», Faluin-
tjesjenever voor schepenen, voor
zitter Feestkomitee en Prins Kar
naval, uitnodigingen en strooibil
jetten gedrukt en verstuurd, kos
tuums gehuurd voor Antonius en
Gudula en dit bedroeg in totaal
24.000 fr. De ontbrekende 4.000
fr. betaalde de Dorpsraad uit eigen
zak! Hetzelfde scenario herhaalde
zich met septemberkermis met als
énig verschil dat de toelage één
maand na de festiviteiten werden
ontvangen zodat de Dorpsraad kon
«voorschieten».
Wat betreft de Dorpsraad stelde
Hubert De Neef dat vermits het
Feestkomitee zich met Klein-
Aalsterse aangelegenheden onle
dig houdt in elke deelgemeente
een dorpsraad zou moeten komen
die dan op een of andere wijze in
het Feestkomitee zou worden ver
tegenwoordigd.
Daar aan Hubert De Neef werd
medegedeeld dat de stad voor al
lerlei feestelijkheden niet wist tot
wie zich te wenden, werd om aan
dat euvel te ontsnappen, te Her-
dersem op paritaire wijze (3 leden
van elk van de 4 partijen) een
dorpsraad opgericht met toevoe
ging als koördinatoren zonder
stemrecht met het Feestkomitee
van de twee aktieve Herdersemse
Feestkomiteeleden.
Het bestuur ziet eruit als volgt:
voorzitter Antoon Muylacrt
(CVP), ondervoorzitster Valen
tine Moens (PVV), Albert Pieters,
sekretaris (BSP) en Penningmees
ter Robert Van der Stockt (VU).
Na kennisgeving van deze oprich
ting aan de bevoegde schepen
wachten we nog steeds op erken
ning. Wel werd ons kwalijk ge
nomen dat de voorzitter uit de op
positie kwam. Toch uit dezelfde
partij waaruit de burgemeester de
nieuwe schepen van Feestelijkhe
den haalde!
Hubert De Neef die zich te Her-
dersem verantwoordelijk stelt
voor het uitgeven van de toelagen
stelt zich de vraag aan wie deze
toelagen worden uitbetaald in deel
gemeenten waar geen feestkomi-
teelid woont?
Toekennen van toelagen aan een
deelgemeente mag niet volledig
als een verliespost worden aange
zien want door innen van taksen
wordt deze uitgave vaak reeds ge
halveerd.
Verder is er diskriminatie qua be
toelaging van muziekmaatschap
pijen: voor begeleiden van St.
Maarten naar het Stationsplein
kreeg Herdersem met meer dan
100 uitvoerders 10.000 fr. terwijl
in 1978 Hofstade met 38 uitvoer
ders dezelfde som opstreek. De
parabel van de werklieden in de
Wijngaard!
Ook voor de aanplakbrieven heeft
Hubert De Neef grieven. Reeds in
november voor de komende St.
Antoniusviering aangevraagd
kwamen de affiches eerst klaar op
donderdagavond 11 januari, acht
dagen vóór de opening van de
kermis. Met erbij gevoegd de no
dige tijd voor degelijke versprei
ding komt men tot het resultaat dat
kermisgangers het programma
kunnen lezen op de kermisdagen
zelf...
Hubert De Neef hoopt hierbij en
kele moeilijkheden te hebben aan
gewezen waarmede deelgemeen
ten bij het inrichten van hun van
oudsher bestaande kermissen en
feestelijkheden worden gekon-
fronteerd.
Ook de voornaamste straten
van Lede zijn enkele beelden te
beurt gevallen. Zo de Kasteel-
dreef nog met de bomen, dus
een echte dreef, met de oude
smidse van Beckers, het eerste
kapelleke. Ook een zicht op de
sfeervolle Dries en het Kasteel
van Ronkenburg. In de Nieuw-
straat staat nu nog steeds de
pastorie als toen, waar dan ook
de drukkerij van Beeckaert
was. Er is eveneens een zeer
romantisch beeld van de uitge
holde Bellaertweg,
Er is ook een beeld van het
vroegere godshuis voor be
hoeftige zieken dat opgericht
werd door de C.O.O. op initia
tief van pastoor De Groote en
dat er ongeveer één eeuw
stond en vervangen werd door
het huidige Villa Letha. Ook de
oorspronkelijke gebouwen van
de Maricollen zijn een beeldje
waard uiteraard. Evenals het
huidige Kasteel van Mesen dat
toen de kostschool van de Zus
ters van Jupille herbergde.
Er zijn ook reprodukties van het
oude stationsgebouw dat er tot
voor twee jaar stond en recent
vervangen werd door een ruim
komplex.
Ook tal van kapelletjes zijn op
genomen evenals de be
roemdste Leedse watermolen
van Fijnen's, de Rijmeersmo-
len en de houten en stenen
windmolens.
Uiteraard is ook de eerste auto
die te Lede bolde een bladzijde
waard, zijn fiere eigenaar was
Oscar Lievens, een mekanie-
ker en fietsenhandelaar. In
Lede waren toen tal van brou
werijen en stokerijen. Er is een
beeld van de brouwerij en sto
kerij van Alfred Matthijs, gele
gen in de Elektriekstraat, hui
dige Kleine Ommegangweg.
De eeuwwisseling was ook de
tijd van de seizoenarbeid. Men
krijgt een beeld van de sfeer
voor het vertrek van de seizoen
arbeiders naar «'t Frans».
Lede had toen een bloeiende
melkerijkoöperatieve. Er is een
beeld van de oude gebouwen.
Er is ook een foto van de laatste
Leedse kantkloster Rosalie
Van der Sijpt en een vertrouwd
beeld van de arbeid op het veld,
dat toen zeer arbeidsintensief
was.
Ook een beeld van de oude af
spanning Den Bonten Os, ge
boortehuis van Julius De
Geyter is te zien.
Het verenigingsleven van toen
wordt geïllustreerd aan de hand
van foto's van de muziekmaat
schappij Ste-Cecilia, opgericht
in 1791, van de St-
Sebastiaansgilde die het op de
hoge wip gemunt had, van de
zangkoren van toen, enkele
godvruchtige genootschappen
en-van de mannen van het eer
ste uur van de .toneelbond
Vreugd in Deugd, een beeld uit
1912.
Zo te zien dus een boekje dat
geen enkele geïnteresseerde
Ledenaar in zijn persoonlijke
bibliotheek mag missen. De
prijs mag hiervoor zeker geen
bezwaar zijn, want 400 fr. is
echt een spotprijs voor een
dergelijk prachtig werk, zowel
qua afwerking als inhoud. Dit
boekje werd gerealiseerd zon
der enige betoelaging. Wel was
de gemeente bereid voor eni0 d
financiële steun te zorgen, j[n
voorwaarde dat uitgebi^^
werd totGroot-Lede, maartfT keI
zou aan het oorspronkelijk^
doel van dit kijkw.erk voorbij^ u
gaan zijn.
Mon De GerQNW
BOM
Dit prentenboek dat geeft Wg.
werd op een beperkt aantal e"
semplaren, is verkrijgbaar af°J
de prijs van 400 fr bij de kern! fe
den van Heemschut Lede:
uni 1
Buys J.C., Kasteeldreef 15 >ei0ft
De Fruytier M., Kluisberg 4/)nwei
De Lannoy M., Dorpsplein c-jcht.
De Neef J., Kasteeldreef 52*eini,
D'Hondt E., Keiberg 26 q wa
D'Hondt R., Suikerstraat 40,ende
Geldof N„ Smesweg 25 a ^ig
GrysouilleH., Kon. Albertlaatndri
Joos P., Olmendreefrede 4treug(
Putteman E., Reymeersstr^-aat.
18
Van den Bremt A., Kleine KcfAR'
terrede 10 -Tier
Vermassen R., G. Gezeürerdi
straat 6 ipeng
aP
ange
Het vriesweer heeft ook in het verenigingsleven blutsen geslagen. Op
initiatief van de Bond voor Grote en Jonge Gezinnen zou in de zaal
Volkskring een voorlichtingsavond over de militaire dienstplicht
doorgaan. Maar men is er niet verder dan de voorwaardelijke wijze
geraakt.
De gastspreker, kommandant De
Spiegelaere, raakte niet tijdig over
het ijs, dat toen rond Brussel le
vensgevaarlijk was. Nochtans wa
ren heel wat jonge Nieuwerkerke-
naren zich aan de toog van
«Volkskring» komen vastklam
pen, om daar te proeven van de
beker die niet aan hen voorbij zou
gaan. Jonge mensen, vrolijk, maar
toch geslagen. Duidelijk reeds ge
tekend door een toekomst vol ko
perglans, door het koudvuur van
aanvriezende tranen om het lief
dat weg moest even voor het
wacht-op-gaan, of door het gebrul
van de CSM, dat nu «en sourdine»
tegen de kazernemuren aanbotst.
Want er is veel veranderd in het
leger, zeggen de oude ratten die de
harde tucht nog hebben meege
maakt. De militieplicht zonder
menselijk gelaat was dat toen. Nu
ziet het menselijk gelaat de mili
tieplicht niet meer. Voor wanneer
nog eens een overbodig jaar van de
vrede? We zijn nu aan de kinderen
toe. Hun bloem steekt nog net in
de loop van een geweer. Maar dat
komt. We maken ze, en later ma
ken we ze kapot. Een verwijt dat
geen grenzen heeft, omdat het bij
onszelf wortelt. Nu gaan we weer
e^n jaar lang met het kind ravot
ten. En als we thuis komen, kan
het meteen naar boven. Zo gaat
dat. Maar ik ben van de weg afge
raakt. Ik was even uitgegleden
over mijn eigen gedachten. Maar
miliciens én kinderen én vrede zijn
in hetzelfde ijs bevroren. Dèèr
komt nog in geen jaren door. We
zitten in de ijstijd van de liefde
Het jaar van het kind is slechts een
hooglezen. Maar het kind zelf zit
ingesneeuwd in een sneeuwstorm
van kommercie. Dit jaar gaan we
van onze kinderen sneeuwmanne
tjes maken. Maar sneeuwmanne
tjes zijn het laatste ijs dat ver
dwijnt. Nochtans komen kinderen
voort uit de hete dampen van een
vurig bed. En daarna rollen we de
dekens op. Van het jaar van het
kind vrezen we dat het een kinder
achtig jaar wordt.
Ik voel de mensen van de Bond
van Grote en Jonge Gezinnen mij
nu in de nek springen. Maar ik
bedoel niets verkeerd. Hun aan
dacht gaat óóo verder dan louter de
lichamelijke hygiëne van «het
kind», waarvan het mannelijk ge
deelte tijdens de rijpende jaren,
tijdens het sappig worden, moet
leren hoe je de vinger op de haan
legt om een leeftijdgenoot neer te
knallen. De «Bond» weet wel wat
we zeggen willen. Hij wou op
voormelde avond gewoon infor
matie over «het leger» brengen.
Invullen van formulieren, priori
teiten, enzoverder. Voorzitter
Theo Meuleman geeft ons een
voorbeeld om het rust van deze
voorlichting duidelijk te maken:
Aan het einde van een schooljaar
kan je best uitstel vragen. Achteraf
kan je dit uitstel nog intrekken.
Het risico is dan wel dat je een paar
maanden later opgeroepen kan
worden Maar indien je géén uit
stel vroeg, en je zakt in je exa
mens, dan zijn de gevolgen desas
treus: je kan onder de wapens, en
je eindjaar ligt er eveneens.
Theo Meuleman verzekerde ons
eveneens, dat de Sociale Dienst in
het Belgisch Leger momenteel
zeer goed werkt. De «plantrekke-
rij» in het Klein Kasteeltje is er nu
wel uit. Dat pakt niet meer. In het
militair hospitaal zoekt men wel
uit in welk bedje deze mensen ziek
zijn. Tot slot misschien nog dit
cijfertje: voor Nieuwerkerken be-
/eerg
;gde
draagt het aantal opgeroepeiondh
voor de lichting 1979 60 a 70 mktie
ciens. oor
Wilfried Lissens
Alles kwam van pas om sneeuw en ijs op te ruimen, zelfs een vouwtafeltje(EDV)
Zelfs langs de Brusselsesteenweg worden reusachtige sneeuwmannen gemaakt. Of is het een milieu
vriendelijke manier om de sneeuw op te ruimen? (JM)
