i
10
verzorgingstips
voor sniibloeme
n sektoriële studie over Aalsterse bloemenweelde:
Een roos
met
stekelige doornen
Een bloemenbeleid
in de maak
aprii-nummer van het driemaandelijks tijdschrift «Het bestuur dichterbij», wordt een
ipport gepubliseerd over de bloemensektor. De aanleiding tot deze studie was de in de
lische beleidsnota naar voren gebrachte doelstelling om de Aalsterse produkten te
teren. Gezien Aalst nogal eens genoemd wordt als het centrum der snijbloementeelt, lag
iraard voor de hand om eens te gaan kijken wat er voor de Aalsterse bloemensektor kon
an worden. Alvorens met konkrete plannen uit te pakken, was het wel nodig de struktuur
problemen van de sektor beter te kennen. Aangezien er echter op dit gebied weinig of
informatie voor handen was, werd de opdracht gegeven aan de dienst Organisatie en
natie, zelf een studie uit te voeren. Konkreet betekende dit het verzamelen van informatie
et doornemen van kranten- en tijdschriftartikels en het verrichten van heel wat terrein-
Er werd een bezoek afgelegd bij vertegenwoordigers van de belangrijkste schakels van
oduktie en distributieketen. Een aantal producenten, zijnde de bloemenkwekers, werden
rvraagd, de bedrijvigheid van de bloemenveiling Flora en de Brusselse Euroveiling werd
gaan, de verdelers werden bezocht, zijnde groothandelaars, winkeliers en marktkramers,
■studiecentra zoals de Aalsterse Tuinbouwstichting, het privaat bedrijf Rozenoord uit
Kade, het Rijksstation voor sierplanten te Melle, de internationale beurs Florex en het
ïgandakomitee voor Bevordering van de afzet van Land- en Tuinbouwprodukten werden
■daan.
tvoerders van de studie
in van zichzelf dat ze leek
de bloemensektor. Dit is
aar niet alleen het geval
de behandelde sektor,
voor de ganse KMO-
d Wie aan een dergelijke
begint bij voornamelijk
•bedrijven moet reeds bij
iaat weten dat hij weinig
informatie zal kunnen
ren en allerlei protektio-
icialkche weerstanden, eigen
itKMO-wereldje. zal moe-
varsbverwinnen. Dus de ge-
lisn [innigheid, de tegenstrij-
in onvolledige informatie,
chijnbare openheid, de
voor hogergeplaatste in-
les, de vraag om ver-
lersfte inlichtingen niet te pu-
en en de anonimiteit van
gror formant te bewaren, be
ert. zeker in de bloemensek-
sgt I naar evenzeer in tal van
;n j re sektoren van ons be
leven.
HER
•CHAOS
an B n de bloemensektor komt
van de onvolkomenheden
arde e Europese Ekonomische
erst lenschap tot uiting, name-
len differentiatie van de
aire ipaste BTW-tarieven in de
st d billende landen. Voor de
Vla eltsektor valt deze diffe-
at sectie wel zeer nadelig uit
onze Belgische kwekers
n toè'delers In de buurlanden
om eze BTW-tarieven alsvolgt
irt ingesteld: Duitsland
Frankrijk 7,5%; Neder-
(de grote konkurrent),
t"dafos4% In vergelijking met
jlgische 16% is dit een
verschil dat wel zeker
irrentievervalsend werkt,
ndien is dit BTW-tarief
de Belgische landbouw
er Scjf uniek. Immers op alle
landbouwprodukten
:ster|( een BTW-tarief van 6%
ven.
kwekers en verdelers
zjjnjen nu werkelijk een uit
dring vormen op de Belgi-
mentaliteit indien ze hier-
geen achterpoortje zou-
inden. Langs dit achter-
Eje worden bloemen ver-
Bid «in het zwart» of be-
Naden de verdelers zich
on in het buitenland en
i de doeaneformaliteiten
tlopen. Dit hee(t,dus tot
dat er een enorme sluik-
ontstaap is. Naar schat-
lerden in '77 voor een half
d Bfrs bloemen illegaal
jerd en werd 100 miljoen
)TW ontdoken. Voor '78
de sluikinvoer geschat
milj en Bfrs.
'OERDERS
alle andère zogenaamde
ilaktiviteiten, wordt ook
ikinvoer van bloemen
led georganiseerd. Vol-
studie blijkt één van de
ihijven de Veiling van het
andse Aalsmeer te zijn.
|t veelal het eindpunt van
België doet de rest. Bij het in
ternationale vrachtvervoer
moet in teorie steeds reisroete
en grensoverschrijdingsplaats
opgegeven worden. Doch de
praktijk voor de vrachtrijders
ligt enigszins anders. De vracht
bereikt haar bestemming via
afgelegen binnenwegen of via
de gewone grenspost van
«vriend-doeanier». In geval
toch de officiële papieren wor
den gevraagd, staan daar
kleinere hoeveelheden op dan
in werkelijkheid het geval is
(wie gaat dat tellen bloempje
per bloempje?) erVof vermeldt
de faktuur slechts 2de of 3de
kwaliteit als er eigenlijk 1ste
kwaliteit vervoerd wordt (welke
doeanier is technisch onder
legd om dit te kontroleren?).
Ook de partikuliere fleurist kent
de smokkelgeheimen met zijn
bestelwagen die zelden gekon-
troleerd wordt aan de grens Dit
is dus de manier waarop goed
koop aangekochte bloemen als
gevolg van het lage BTW-tarief
en het te weinig of helemaal niet
betalen van invoerrechten, in
onze winkels komen.
Volgens gegevens van enkele
fleuristen zou in sommige win
kels het snijbloemengamma
slechts uit 30% Belgische
bloemen bestaan en de overige
70% uit buitenlandse, (ille
gale) bloemen.
HET FENOMEEN DER
ONTWIKKELINGSLANDEN
Ook de sierteeltsektor begint
meer en meer de goedkope
produkten uit de ontwikkelings
landen en andere lage - loon -
landen te vrezen. Portugal
overspoelt nu reeds de anjer-
markt en Spanje zet gewillig ro
zen en groenten af. Ook Zuid-
Amerika verschijnt op de markt
en vooral Israël, waar alle
nieuwe Joodse nederzettingen
tuinbouwbedrijven zijn. Verder
verschijnen ontwikkelingslan
den zoals Argentinië, Colum
bia, Peru, Ivoorkust (anjers) en
Kenya. Kwalitatief staan hun
produkten nog niet volledig op
peil, maar met behulp van de
ontwikkelingssamenwerking,
namelijk financiële steun en er
varing en deskundigheid van
buitenlandse technici en inge
nieurs, zal deze achterstand
wel vrij vlug opgehaald zijn.
Verder genieten de bedrijven in
deze landen van een met ons
land niet-vergelijkbare groot
schaligheid, goedkope werk
krachten, een heel wat gunsti
ger klimaat, wat resulteert in
een overbodig zijn van serres
en uiteraard van verwarmings
installaties Er rest hen slechts
één moeilijk te overwinnen
handikap, namelijk het lange
transport. Het is dus duidelijk
dat op langere termijn onze
kwekers met deze konkurrentie
zullen moeten afrekenen. An
derzijds zullen onze verdelers
zeker niet vies zijn van deze
goedkope produkten.
EEN ONGELIJKE STRIJD
MET ONZE
NOORDERBUUR
De grote konkurrent voor onze
Isterse bloemenmarkt, steeds druk bezocht (EDV)
kwekers is Nederland. Doch
hier is er van enige konkurren-
tiestrijd weinig te spreken, daar
heel wat punten nadelig uitval
len voor onze Belgische kwe
kers. De door de Nederlanders
gevoerde toekomstpolitiek op
kommercieel gebied, gericht
op het ontwikkelen van vervan-
gingsprodukten op de konkur
rentie uit lage - loon - landen op
te vangen, is in België tot nog
toe ongekend. Verder hebben
de Belgische produkten uit de
bloemenwereld in Nederland
geen goeie naam en worden als
minderwaardig beschouwd.
Doch ook de opleiding van
kandidaat-fleuristen wordt in
Nederland heel wat ernstiger
aangepakt dan bij ons. Oud
studenten vertelden aan de uit
voerders van de studie dat op
1.700 begonnen kandidaten er
slechts 42 een diploma behaal
den. In Nederland wordt naast
de praktische opleiding heel
veel belang gehecht aan marke
ting, statistiek, bedrijfsekono-
mie, verkoopspsychologie en
public-relations.
Het marketingbeleid wordt in
Nederland heel wat intensiever
gevoerd. Naast promotie, op
radio en TV en nationale pers,
wordt er ook intensief aan
marktonderzoek gedaan. In
België is dit alles onbestaande,
wordt zelfs Nederlands publici
teitsmateriaal gebruikt om re-
klame te maken voor Belgische
bloemen.
Er zijn tevens de grote mam-
moetbedrijven in tegenstelling
tot onze kleine familiebedrijf
jes Maar ook de Belgische
overheid blijft enorm in gebreke
in vergelijking met de Neder
landse. In Nederland wordt
zelfs gesproken over «geld in
pompen» vanwege de over"
heid, zelfs EEG-bepalingen ter
zake worden genegeerd en de
staat pompt verder geld in, zij
het dan onder verschillende
benamingen. In Nederland
kennen de kwekers ook niet het
enorme probleem der prijzen
van de gronden zoals bij ons.
Immers heel wat gronden zijn
bestemd als bouwzone en wor
den bij aankoop meer dan pe
perduur betaald. Er wordt dan
ook intensief gepleit voor
grondreservatie, waar zich
meerdere kwekers op een groot
terrein zouden kunnen vesti
gen, dus een soort industrieter
rein maar dan voor bloemen-
producenten.
Ten slotte wanneer over een
Nederlands zakenman gespro
ken wordt door zijn Belgische
zakenrelatie, weet iedereen
maar al te best de reputatie
welke de Nederlander bij de
Belg geniet. De Nederlander
wordt een gewiekst zakenman
genoemd, maar is onze Belg
niet wat te naïef?
DISTRIBUTIEPROBLEMEN
Ook de distributie kent proble
men. Volgens de studie het ge
volg van de dure bloemen.
Tussen het vertrek op de veiling
en de aankoop door de konsu-
ment verhoogt de prijs zowat
met 100 tot 250%. De studie
steekt een beschuldigende vin
ger uit naar de distributiesek-
tor, rekening houdend met de
BTW-ontduiking en de illegale
invoer, maar voegt eraan toe
dat niet-verkochte bloemen een
zuivere verliespost zijn, waar
voor zelfs de BTW niet wordt
gerekupereerd. De bloemen
verkoop door winkels loopt dan
ook terug van 71% in '75 tot
65% in '77. Hiervoor zou de
kruidenier en het warenhuis
verantwoordelijk zijn. Daarom
ijvert de Unie der Fleuristen
voor een degelijke vestigings
wet. Maar er is ook de drem-
pelvreés van de man in de
straat- om een bloemenzaak,
met dure bloemstukken in de
etalage, binnen te stappen.
Vandaar ook akties zoals
«bloem van de week» en
«bloemenabonnement» bij
sommige verdelers.
De onderzoekers zijn tot de be
vinding gekomen dat heel wat
alternatieve distributiekanalen
praktisch niet aangewend wor
den, zoals de leurhandel, of
ambulante handel voor de Ne
derlanders, de bloemendis-
kount, bloemenkiosken. Deze
alternatieven zouden een tege
moetkoming tot de konsument
betekenen, waar bloemen in
hun eenvoudige, natuurlijke
vorm, zonder veel lukse en
goedkoop aan de man gebracht
worden.
IS EEN BEROEPSVERENIGING
EEN UTOPIE?
Naast dus de harde en ongelijke
konkurrentiestrijd van buiten-
uit, wordt er ook een interne
kompetitie gevoerd. Enerzijds
tussen de Veilingen van Aalst,
Brussel en Edegem; anderzijds
tussen de distribuanten. Velen
sluiten zich op in hun ivoren
toren uit vrees voor onprettige
ervaringen, oneerlijke konkur
rentie of agressieve verkoops
technieken. Er is geen over
koepelend orgaan, een soort
beroepsvereniging. Dë sa
menwerking tussen de kwekers
wordt vrij goed genoemd, al
hoewel ze wel konkurrentiebe-
wust zijn, wat uiteraard nodig
blijft. De distributie blijft achter
en de overheid blijft afzijdig. Er
is dus geen beroepsorganisatie
die de promotie kan helpen of
de belangen'tegenover derden
kan verdedigen. Zoiets is wel
vrij uniek in ons systeem. Er is
bijgevolg ook geen of zeer
weinig doorstroming van in
formatie tussen de producen
ten, noch tussen de verkopers,
maar evenmin tussen de ver
schillende belangengroepen
van producent - verkoper -
konsument. Het grote publiek
weet praktisch niets af van een
effektieve bloemenverzorging.
Maar anderzijds kent de kwe
ker, noch de verdeler de smaak
van de konsument. Er is in de
sektor uitsluitend een produkt-
gerichtheid. Er is dus een
schrijnend-gebrek aan informa
tie.
DE EKONOMISCHE
TERUGGANG
In verband met de huidige eko
nomische krisis wordt een
lukse-artikel met beperkte le
vensduur als bloemen wel eens
vervangen door een meer duur
zaam komplementair produkt.
Dit voelen de verdelers nu
reeds aan. De kwekers staan
eigenlijk nog voor grotere pro
blemen als gevolg van de ener-
giekrisis en ook de voorbije
strenge winter droeg hier zijn
steentje bij. Veel jonge bedrij
ven verkeren voor het ogenblik
in een precaire toestand.
Besluitend kunnen de proble
men als volgt samengevat; er is
de ongelijkheid op Europees
vlak en op landbouwgebied van
de BTW-tarieven; er is de sluik
invoer en de zware konkurren
tie uit Nederland en de lage -
loon - landen; er is de Belgische
mentaliteit (kleinschaligheid,
geslotenheid, achterdochtig
heid); er is het passieve toekij
ken van de overheid; er is dei
ekonomische krisis; er is de
eenzijdigheid van distributieka
nalen; er is de hoge behoefte
aan investeringskapitaal, er is
het gebrek aan een beroepsor
ganisatie; er is de noodzaak aan
informatieverspreiding; er is del
ongeorganiseerde promotie; er
is de gebrekkige opleiding van
fleuristen.
Op enkele kleinere onvolko
menheden na, mogen we zeker
zeggen dat hier een degelijk ba-
sisdokument voorgelegd
wordt, dat de talrijk hiervoor
opgesomde problemen, duide
lijk aan het daglicht brengt. Het
woord is nu aan de beleidsver
antwoordelijken. Aan de hand
van dit dokument moeten zij nu
een degelijk beleid uitstippelen
om zoveel mogelijk problemen
te helpen ondervangen en de
sierteeltsektor aldus afdoende
te stimuleren.
MON DE GENDT
Snijbloemen zijn bloemen
die in afgesneden toestand
enkele dagen mooi kunnen
blijven, de ene langer dan
de andere. Een iris blijft
slechts een dag of drie
goed, een chrisant wel een
week of langer. Snijbloe
men is een verzamelwoord,
want in de praktijk vallen er
ook bloemtakken (forsythia,
geel in het voorjaar) en be
stakken onder. Het gehele
jaar door is er volop keus.
Met een beetje ekstra zorg
blijven bloemen langer
goed. De '«10 tips» spreken
voor zichzelf, maak er een
goede gewoonte van ze toe
te passen.
1. Gebruik een schone
vaas (na gebruik enkele
uren met een chlooroplos-
sing wegzetten, daarna
goed omspoelen).
2. Snijbloemenvoedsel in
het water (de juiste hoe
veelheid volgens de ver
pakking) schenkt bloemen
een langer leven, het vaas
water gaat niet stinken. Al
leen bijvullen, niet verver
sen!
3. Voordat bloemen in het
Wie is er niet verleid door een mooi tuiltje bloemen? (EDV)
Het is nu de taak van de beleidsverantwoordelijken
iets te doen voor deze in moeilijkheden verkerende
sektor. Het stadsbestuur ziet de noodzakelijkheid er
beslist van in. Doch de problemen zijn zo kompleks dat
het moeilijk was om op korte termijn een definitief en
akkuraat beleid uit te werken. Wel werd onmiddellijk
van stapel gelopen met een aantal diverse akties, die
voornamelijk toegespitst zijn op de promotie van
bloemen van eigen bodem.
Vooreen aantal meerstruk-
turele problemen, als de
BTW - tarifiëring en de sluik
invoer, is het duidelijk dat
het stadsbestuur daaraan
weinig kan doen op zijn
eentje. Er dringt zich hier
een degelijk uitgewerkt en
gekoördineerd beleid op.
Alle betrokkenen zullen hier
hun steentje moeten bijdra
gen om de aktie de nodige
uitstralingskracht te geven.
Op zijn eentje kan het
stadsbestuur niet veel meer
doen dan bij de betrokken
ministers en diensten aan te
kloppen, niet alleen om de
BTW te verlagen, maar ook
om maatregelen te treffen
tegen de illegale invoer,
meer steun te voorzien naar
het voorbeeld van onze
noorderburen, de eksport te
stimuleren en al wat nog
maar kan gedaan worden.
In het aprilnummer van Het bestuur dichterbij» vonden
wij eveneens een zeer interessante tip voor de snijbloe
menliefhebbers. Daarom geven wij u die graag mee.
Het stadsbestuur wenst dan
ook een zo groot mogelijke
respons te krijgen van alle
belangengroepen, dus de
produsenten, verdelers en
konsumenten om aldus ge-
zamelijk alle mogelijkheden
te behandelen.
Op gebied van de promotie
is het stadsbestuur reeds uit
zijn sloffen geschoten. Zie
hiervoor de promotiestand
voor Aalsterse bloemen tij
dens het eerste Lentekon-
takt in de Keizershallen.
Verder is er de wekelijkse
informatie voor de konsu
menten in de stadsberich-
ten van het reklameblad De
Aankondiger.
Tijdens de topdag van 5 mei
e.k. zal als centraal tema
voor de versiering van alle
etalages de Aaisterse
Bloem gebruikt worden.
Op het gebied van de
producenten- en verdelers
informatie is er ook reeds
èen aktie lopend, namelijk
een enquête bij de bevol
king naar hun konsumptie-
verlangens op gebied van
bloemen. Andere akties
worden nog overwogen
zoals dat heet.
In datzelfde aprilnummer van «Het bestuur dichterbij» worden
twee speciale bijdragen gewijd aan studiewerk dat voor de
sierteelt verricht wordt Er is enerzijds een artikel over het
privaatbedrijf Rozenoord uit Hofstade en anderzijds over de
Tuinbouwstichting gevestigd aan de Albrechtlaan te Aalst
water komen met een
scherp mesje de stelen
aansnijden, liefst wat
schuin.
4. Nooit blad in het water
laten komen.
5. Tulpen met narcissen
kan alleen als de narcissen
eerst een dag alleen in het
water hebben gestaan.
6. Houtige stelen even
eens schuin aansnijden,
nie' breken noch platslaan.
7. Sommige bloemen vra
gen een aparte behande
ling zoals zonnebloemen: in
flink warm water zetten; La
thyrus en Gebera's: onge
veer 10 cm wafer is ge
noeg.
8 Nooit vruchten in de
buurt van bloemen plaat
sen.
9. Slap hangende bloe
men in een krant wikkelen
en enkele uren diep in het
water zetten op een koele
plek.
10. Bloemen mogen nooit
in de zon, bij de kachel of in
de tocht staan. Ze over
nachten graag koel, maar
het verschil moet met al te
groot zijn.
Het bedrijf PVBA Rozenoo'rd
werd in 1937 gesticht door wij
len Frans Buys. De huidige ei
genaar is Ir. G Buys een van de
grootste specialisten op het
gebied van de houdbaarheid
van snijbloemen. Sedert de op
richting op het gebied van de
houdbaarheid van snijbloe
men. Sedert de oprichting heeft
het bedrijf, dat nu onder leiding
staat van tuinbouwtechnikus J.
Uvin, zich uitgebreid tot een
gespecialiseerd anjerstekbed-
rijf van 5.000 m2, begeleid
door het laboratorium onder
leiding van Ir. H. Cours. Het
bedrijf stelt verder 15 mensen
tewerk. Rozenoord neenit een
zeer belangrijke positie in, in de
onderzoeken die verbetering
van de tuinbouwprodukten tot
doel hebben. De aktiviteiten
waar het bedrijf speciaal op ge
richt is, zijn stek-kweek van an
jers (stekken is een toepassing
van vegetatieve of ongeslachte
lijke vermenigvuldiging bij
planten), meristeemkultuur
(deze bijzondere vorm van
plantenteelt heeft tot doel vi
rusvrije planten op te kweken,
wat erg belangrijk is voor de
tuinbouw); weefselkuituur (is
het kweken van embryo's,
planten, organen, weefsels of
cellen op een kunstmatige voe
dingsbodem onder steriele
omstandigheden) en de houd
baarheid van snijbloemen. Na
langdurig onderzoek op weten
schappelijke basis heeft inge
nieur Buys een produkt samen
gesteld dat de problemen in
verband met de houdbaarheid
van snijbloemen zou moeten
oplossen. Dat produkt is nu se
dert 30 jaar op de markt onder
de merknaam Chrysal. Er is
Chrysal-wit, een universeel
produkt voor alle bloemen,
maar tevens Anjer-Chrysal voor
alle kruidachtigen bloemen en
Mimosa-Chrysal voor de hout
gewassen en ten slotte
Tulpen-Chrysal voor bolbloe-
men. Behalve deze vier Chry-
salsoorten die interessant zijn
voor de snijbloemenkonsu-
ment, is er nu ook Chrysal-VB
voor de bloemenkwekers en dat
binnenkort op de markt komt.
Met de ontdekking van dit pro
dukt heeft Rozenoord baanbre
kend werk verricht op gebied
van de houdbaarheid van snij
bloemen. Lange tijd was het
bedrijf eksklusief produsent
van dit produkt dat naar meer
dan 30 landen uitgevoerd
wordt.
De Tuinbouwstichting legt zich
toe op praktische problemen
waarmee de telers af te rekenen
hebben en waarmee ze naar
haar toekomen. Maar de Tuin
bouwstichting legt ook per
soonlijke kontakten met kwe
kers op de veiling. De onder
zoeken die er gebeuren door
twee ingenieurs en twee werk
lieden, zijn voor de telers wel
gratis. De onderzoeken gaan
voornamelijk over bemestings
problemen, belichtingsproeven
(met natrium- en kwiklampen)
en proeven met verschillende
types water en bodemverwar
ming. Het ts de bedoeling pro-
sedees te vinden om de bloe
men vroeger op de markt te
kunnen brengen. Verder orga
niseert de Tuinbouwstichting
jaarlijks een reeks lessen voor
telers. Het grondig weten
schappelijk onderzoek laat de
Tuinbouwstichting evenwel
over aan de Universitaire cen
tra.
