I GROOT-LEDE BELEEFT DAGEN VAN Jaar van het W FRANS-VLAANDEREN kind-feest in 11 Stella Matutina TENTOONSTELLING FRANS-VLAAMSE KUNSTENAARS 14 - 25.5.19Z9 - De Voorpost de blijk van verbintenis die Lede toont met Frans - Vlaanderen langs De Vlaamse Klub Lede organiseerde vorig jaar een ééndagsreis naar Frans-Vlaanderen. Onder de leiding van Walter Vanderbeke, die een uitstekende gids bleek, werd een bezoek gebracht aan het zuidelijk ge deelte van de nog onvoldoende gewaardeerde streek. De gids, die individueel Frans-Vlaanderen helemaal doorkruiste, gaf een deskundige en geschiedkundig waardevolle uitleg te Kassei, Rijsel, in Noord- en Zuid pene en op de Katsberg. De vijftig deelnemers waren zo tevreden over het geheel, dat een dringende vraag naar in formatie gesteld werd. De heer Hubert Matthijs heeft zich ter zake meer dan ingespannen om aan de wens van velen te voldoen. En of hij hierin gelukt is! De geschiedenis Om de Groot-Ledenaren het gevraagde inzicht te geven in "het geschiedkundig verleden van Frans - Vlaanderen, werd dinsdag 15 mei een voordracht avond georganiseerd in het kultureel Centrum. De initia tiefnemers zijn de Leedse Vlaamse Klub, de plaatselijke VTB-VAB, en de VU-VUJO. Het geheel gebeurt in samen werking met de Socio-kulturele Raad. Walter Luyten, een specialist in de minderheidsvolkeren van Europa en die zich speciaal in teresseert voor Frans - Vlaan deren en het Baskenland, gaf een algemeen overzicht Hij is een aktief lid van de Volksho geschool van het vormingsinsti tuut Lodewijk Dosfel. In de verre geschiedenis strek ten de Nederlanden zich uit tot aan de Somme. Vele belang rijke steden werden echter stuk voor stuk door Frankrijk inge palmd en verfranst. Toch is er nog een Vlaamssprekend ge deelte, dat men Frans- Vlaanderen of Zuid- Vlaanderen noemt. Deels door wapengeweld en deels door de macht van het geld, bereikte de Zonnekoning (Lodewijk XIV), dat het betreffende deel van de Nederlanden, aan Frankrijk werd gehecht. In verband met de belangrijke slag om Duin kerken, vond de heer Hubert Matthijs een interessant «Leeds» gegeven: Willem Bet te, de markies van Lede. was veldheer onder Philips IV van Spanje. Op 6 januari 1646 kwam hij op de strijdpost Duin kerken, waarvan hij het goe- flation Scho phow izeigi ste int ses o< lir In het kader van de ondertussen reeds uitgegroeide Leedse dagen over Frans-Vlaanderen, werd vorige vrijdag een mooie tentoonstelling geopend in het Kul tureel Centrum. De heer Roger Quintijn drukte erop dat deze week een heleboel aktiviteiten doorgingen, die de Ledenaar meer vertrouwd moest maken met de «verlo ren streek der Nederlanden». West-Vlaming. De kunste- haar is iemand~die we veel ontmoeten, maar die steeds weer verrast door zijn voortdurende vernieuwing. Hij toont zijn krachtig tem perament niet alleen in olie deze tentoonstelling om. (Mark) Tijdens een opmerkelijke eveneens hun steentje bij spreekbeurt, werd een vol- gedragen. Tenslotte kregen ledig overzicht over de aanwezige schepenen Frans-Vlaanderen gege- Grepdon, Minneboo en ven. Wat betreft de tentoon- Hendrickx nog een pluim stelling, aldus de heer Quin tijn, werden de kontakten gelegd door Hubert Mat thijs, Twee kunstenaars Pa voor het ter beschikking stellen van het Kultureel Centrum, de versiering aan de ingang en het nodige ten- ter José-Maria en Frank toonstellingsmateriaal. Seydlitz, werden entoesiast Dr. Merlevède was blij dat er ontvangen te Lede. Nadat na de veertiendaagse van de VTB-vertegenwoordiger Antwerpen en Nieuwpoort Frank Seydlitz, kunstenaar uit Frans-Vlaanderen, maakt prachtig houtsnijwerk. Hij stelde vorige week, samen met Pater José-Marie, tentoon in het Leeds Kultureel Centrum. Een prettige kennismaking met onze taalgenoten uit Frankrijk. (Mark) nog medegedeeld had dat er ter ontspanning een volksdansgroep zou optre den, te vergelijken met ons «klieksken», stelde hij spre ker Doktor Merlevède, een psycholoog uit Drongen, aan het publiek voor. Ten slotte werden verschillende mensen hartelijk bedankt voor hun inzet, waardoor het geheel kon doorgaan. Op de eerste plaats werd de heer Hubert Matthijs geëerd om zijn organisatorisch werk, de plaatselijke VTB- leden en de mensen van de kulturele raad hadden ook te Lede een belangstel ling voor Frans-Vlaanderen merkbaar was Er werden zelfs twee kunstenaars met heel veel moeite naar deze gemeente gebracht: denk maar even aan de moeilijk heden aan de grens als men kunstvoorwerpen wil over brengen. Hij vond het een eer en een genoegen hen beiden aan de aanwezigen voor te stellen Pater José-Maria is een Baskische Spanjaard, die verblijft in de Trappistenab dij op Katsberg De abt van deze-abdij is trouwens een doeken, maar komt een eerste maal naar buiten met zijn zeer genietbare water verfschilderijen. Hij vindt zijn inspiratie in zijn eigen leven, het kloosterleven. Zijn werk is echter rijk aan koloriet en zeer ekspressief Frank Seydlitz uit Ochtezele is 'n kunstwaarcSge beeld snijder. Hij kreeg zijn aKademische opleiding in Rijsel en werd vanaf 1967 zeer getroffen door het Vlaamse karakter van zijn streek. Hij is beginnen speuren naar verschillende elementen, die verbonden zijn met het leven van daar. Wij zien geregeld de Vlaamse Leeuw in zijn wer ken terugkeren. Reeds vele jonge mensen hebben deze kunstenaar aangesproken over zijn sierlijk werk Het tafereel van Tistje Tasje bij voorbeeld, is een enig meesterwerkje. Deze grote volksverteller van de Franse-Vlaanderen, heeft een Vlaamse almanak uit gegeven (een soort Snoeck-almanak) die een groot verbindingsteken was en blijft met de Vlamingen. Zijn graf wordt nog geregeld bezocht.. Tot de inspiratie uit eigen streek mogen we ook de vele spreuken in hout uitgesneden rekenen: «Leven is strijden», «Beter is klein meester te zijn, als grote knecht» of «Je suis vo- tre conscience de chaque instant» Zeker is het een riem onder het hart voor deze kunste naars, hier in Lede te mo gen tentoonstellen. De be toonde belangstelling doet hen zeker goed en zij hopen dat andere gemeenten een gelijkaardig initiatief zullen nemen. Na deze korte voorstelling gaf de heer doktor Merle vède nog een interessante toelichting over de streek zelf. Hij noemde Frans- Vlaanderen de ene keer Les Pays-Bas Frangais, La Flandre Flamingante of La Flandre Frangaise. Zeker is dat de twee «Vlaanderens» veel met elkaar gemeen hebben: de belforten, de volksgebruiken. De Frans-Vlamingen zijn in- Ook de volksdansgroep De Leeuwerik zette zijn beste beentje voor om deze dagen van Frans- Vlaanderen te Lede te laten slagen. (Mark) verneurschap weigerde. Toch Belgisch Vechterstype en de Vlaamse Heerd» uit, onder de Gouden Noord-Franse Vechter leiding van Dr. Jan Klaas, Frits gekweekt. Hoewel de Vlaamse Desloovere en Daniël Bossuyt. keuken weinig bekend is in De tweede doelstelling is Frankrijk, kan men in Frans- Vlaams of Nederlands toneel te Vlaanderen toch genieten van brengen aan de Frans een typisch Vlaamse «hoche- Vlamingen Door het Volksto- pot» (hutsepot) of van Vlaamse neel voor Frans-Vlaanderen, karbonaden bereid met een uit Westouter, werden onder de biersaus. .leiding van Flor Barbry al hon- Bij het eten drinkt men bier, derden toneelvoorstellingen hoewel de rest van Frankrijk gegeven. Onlangs werd in bekend staat als het land van Steenvoorde nog het historisch de wijndrinkers. blijspel «De molen van Sans- souci» opgevoerd. Door tot op Vlaamse werking heden te volharden, laat het in en voor Volkstoneel aan de mensen Frans-Vlaanderen voelen dat er nog Vlaamse ak- Onder de leuze «Voor Moeder- tiviteiten zijn, in het gebied dat taal en Vaderland» werd in door de Fransen aanzien wordt 1853 een Comité Flamar.d de als een teruggegeven streek, France opgericht onder de lei- maar dat in feite een gestolen ding van Edmond de Cousse- Vlaamse streek is. maker Nu wordt dit komitee ge- De derde doelstelling van het leid door Philippe Jessu. Het komitee is het op gang brengen beperkt zich echter tot een van het onderwijs van het Ne- vruchtbare folkloristische, oud- derlands in Frans-Vlaanderen heidkundige en historische be- Onlangs werd nog de nieuwe drijvigheid. Al onder de stimu- vereniging «Menschen lyk wy- lans van de vorige voorzitter, der» onder de leiding van Regis Mgr. H. Dupont (hulpbisschop De Mol in Hazebroek opgericht, van Rijsel) gaf het reeds blijk Deze wil de Vlaamse volkstaal van een vernieuwde belang- en het Nederlands promove- stelling voor het taalprobleem, ren. De verwachtingen liggen Het onderwijs van het Neder- hoog: men wil een Nederlands lands werd afgeschaft Toch Instituut in Rijsel oprichten. De worden in verschillende dorpen Nederlandse taal mag niet avondkursussen ABN inge- meer aanzien worden als een richt. De mensen weten dat ze vreemde taal, maar als een eigenlijk geen Fransen zijn. Ze gemeenschappelijke kuituur- merken het onder meer aan taal die een plaats moet krijgen hun eigen familienamen en aan in het onderwijs hun (weliswaar gewijzigde) Vlaamse gewoonten. Zij willen de oorzaak vinden van hun «verandering» en volgen de lessen Nederlands. Het komi tee steunt dit onderwijs meer en waarover het gaat, kunnen ze meer. op 4 juni de streek zelf gaan Na de eerste wereldbrand, bezoeken. Om met vorig jaar overvleugelde het aktieve niet in herhaling te vallen, wordt Vlaamse Verbond van Frankrijk nu het meer noordelijke ge- dit Comité Flamand de France, deelte bezocht: Ekelsbeke, Watten, St-Winnoksbergen en tois, werd er een merkwaardige Duinkerken De streek is op bedrijvigheid ontplooid: 17 toeristisch gebied zeker de Vlaamse kongressen, vele let- moeite overwaard, mede door vaardigd om de streektalerfop terkuncige wedstrijden en de het rustige karakter ervan en te ruimen. De priesters preek- oprichting van het Vlaamse door de prachtige heuvelketen, ten echter nog in het Vlaams, volksblad «De Torrewachter» In tegenstelling met vorig jaar de katechismus was eveneens De tweede oorlog werd de zijn er nu twee deskundigen in deze taal opgesteld. Ook dit Vlaamse beweging ook nood- aan boord van de bus: de heren werd echter begin deze eeuw lottig: 49 mensen werden be- Walter Vanderbeke en Walter Toch kennen de schuldigd van verraad. Na Luyten Inden we de heer Hu- kleine straffen werden ze ech- bert Matthijs uit Lede nog ver- verdedigde hij de vesting op 19 september, tegen de legers van de Condé, Op 11 oktober diende hij een eervolle over gave te aanvaarden Het Rid derschap en het Gulden Vlies werden onze markies verleend omstreeks 1648. Hij was toen zee-admiraal van de krijgsvloot der Nederlanden. Op 23 juni 1658 overleed de markies De Bette aan de gevolgen van kwetsuren, die hij had opgelo pen bij de verdediging van Duinkerken en Zuid- Vlaanderen tegen maarschalk Turenne. Te Lede werden toen zes weken de doodsklokken geluid... (Uit de Geschiedenis van Lede door De Brouwer -). De stad Duinkerken werd op 27 oktober 1662 door Lodewijk XIV van de Engelsen gekocht voor vijf miljoen livres. Ook de slag aan de Pene is een beslis send moment geweest in de geschiedenis van Frans- Vlaanderen: op 11 april 1677 werden enkele bataljons Hol landers afgeslacht. Dit had de inlijving van het hele gebied bij Frankrijk tot gevolg. Onderdrukking van het Nederlands De centraal-Franse staat streefde steeds naar een taal eenheid Lodewijk XIV ver- pSchtte het Frans als gerechts- taal in Duinkerke en Broek burg in 1663. Hij beval de bis schoppen alleen Franse pries ters aan te stellen voor het godsdienstonderricht De Ne derlandse taal hield echter stand tot de eerste helft van de 19de eeuw Dit blijkt onder meer uit het ééntalig Vlaams meer. onderwijs tot in 1780, de Vlaamse preken van de paters Kapucijnen en... het volk dat Vlaams sprak. De Franse Omwenteling zou Onder stuwing van E.H. Gan- echter voor het Nederlands noodlottig worden! Verschil lende wetten werden uitge- De reis: Frans-Vlaanderen ter plaatse leren kennen Nu de belangstellenden weten verboden, meeste pastoors nog Vlaams en vele mensen biechten nog in ter vrijgelaten. De E.H. Gantois noemen, weten we het sukses deze taal. Maar men kreeg on- kreeg zelfs volledige amnestie van de reis gewaarborgd, verwachte situaties: Vlaamse Kontakten werden gelegd met Naast een plezierige reis krij- grootouders die hun «verfran- de promotoren van de Vlaamse gen de deelnemers deskundige ste» kleinkinderen niet meer Beweging in België. Grote in- uitleg en een unieke gelegen- verstaan... Toch is het te dan- spanningen werden onder heid om een volks dorpska de geestelijkheid en aan enkele idealisten, dat er voor het Ne- zelle, die omstreeks 1884 een tijdschrift voor Frans- feetje te bezoeken. Daar kan men met de gewone mensen spreken en hun zo eigen aard derlands nog een kans blijft be- Vlaanderen probeerde onder ontdekken dooreen persoonlijk staan. Nu nog zijn er in Frans- Vlaanderen vele overblijfselen van het Vlaamse verleden. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de vermaarde hanekampen (in Bel gië verboden) die als liefheb berij beoefend worden Dit is door het dekreet van 1 augustus 1968 in Frankrijk toe gelaten, omdat het een «lokale, de titel «Ons Oud Vlaemsch». kontakt. Soms moet er wel Uit een eerste Frans-Vlaamse Frans worden gesproken, maar begroetingsdag (25 juli 1948) Westvlaams wordt er goed be groeide alras een komitee van grepen. ABN is voor de de Frans-Vlaamse Kuituurdag, Frans-Vlaming wel een dat later werd omgedoopt tot vreemde taal., het Komitee voor Frans- Wie nog mee wil, kan zich nog Vlaanderen. Dit heeft drie kon- krete doelstellingen: vooreerst moest er een tijdschrift voor onafgebroken traditie» is Als Frans-Vlaanderen zijn In 1951 vechthanen worden vooral het kwam «Notre Flandre tot 31 mei laten inschrijven bij de heer Hubert Matthijs. Over- impestraat 169 te Lede (77.70.40) RDV. •derdaad anders dan de echte Fransen. Zo zijn de oude stadsrekeningen van Calais helemaal in het Ne derlands opgesteld. De naam Duinkerken is even eens Vlaams en voor de Franse Revolutie was 80% van het stadsarchief in het Vlaams. Maar nadien kon men op de muren opschrif ten zien als: «II est défendu de parler Ie Flamand», eventuele getuigen moch ten in dat geval met stenen gooien.. Het Vlaams kwam inder daad als verdacht voor, omdat het voor vele onbe grijpelijk bleef! Nu nog leven in Frans- Vlaanderen mensen, 'aldus de spreker, die durven zeg gen: jullie spreken het kei- zersnederlands, maar wij kennen koningsnederlands. Zij blijken goed op de hoogte te zijn van de ge schiedenis, want Vlaande ren was indertijd lenings- plichtig aan de Franse ko ning, terwijl Brabant onder het gezag stond van de Kei zer van Duitsland. Ten slotte betoogde de heer Merlevède dat het nodig is het onderwijs van het Ne derlands in Frans- Vlaanderen te bevorderen. Na een toelichting omtrent dit ingewikkeld probleem, dankte hij de (weinige) aanwezigen voor hun inte resse en hun aandacht. Voor velen was de door het gemeentebestuur aange boden schuimwijn een wel kome verfrissing. Tegelij kertijd werden verschillende kontakten gelegd, zodat we de avond als een geslaagde aktiviteit kunnen bestempe len, RDV. Schilderwerk uit Frans-Vlaanderen. Pater José-Marie zet de ziel van het Vlaamse volk van over de grens kunstig op doek. Het was of iedereen te Lede moest zijn. Een parke» plaats rond de school moest men allang niet mt zoeken. Dichte drommen mensen schoven door schoolpoort binnen en zochten een «nog vrij» plai je. Sommigen deden geen inspanning en hesen zi op de hoge vensterbanken. Anderen klauterden tafels, stoelen, banken... Op de grote speelplaats van de Stella Matutir meisjesschool waren al vlug meer dan duizend oude verzameld. Iets later dan voorzien, opende de h< Deken het schoolfeest: Hij verwelkomde de geachte ouders en verzekerde h ervan dat hun kinderen in de verschillende afdeling van de school een opvoeding en onderwijs kregen een kristelijke sfeer. Het feest van vorige zondag tuige van een gans jaar werking in die geest. Mevrouw De Roeck, voorzitster, van het ouderkor tee, verwelkomde op haar beurt alle personaliteiten genodigden. Zij lichtte eveneens het tema van t schoolfeest «Kind zijn in het jaar van het kind» to( Het hele probleem van kind kunnen en mogen zijn, zj uitgebeeld worden door de jeugd van de school, in verschillende nummertjes die elkaar zullen opv< gen...Zij bracht eveneens hulde aan de leerkracht die zoals vorige jaren een uiterste inspanning hebf gedaan om er iets goeds van te maken. Zij vroeg er ook waardering voor op te brengen. Toch bleken het niet de leerkrachten te zijn, maar kinderen zelf die het twee uur durende schouwsi zouden waarmaken. Het eerste en tweede leerjaar stond reeds klaar. brachten een massa optreden op de tonen van effent passende muziek. De voorstelling kreeg als titel «Kftf>est,: deren uit alle landen». Het gezelschap reisde vfurSer Spanje naar Tahiti, van Schotland naar Rusland en vj'ietwe Tirol naar Rio. Met een verklarende plaat en een keuf geregisseerd dansje veroverden zij de ouderhart» Inderdaad: de kinderen van heel de wereld, ook verschillen zij aan huid en kleur of klederdracht, ding hebben ze zeker gemeen: ze zijn allemaal kim ren! Hen na het nummer in de verschillende talen I danken bleek niet mogelijk, maar was evenmin nodl de glunderende kindersnoetjes zegden voldoende! De beroepsschool stapte in massa de arena bini met een taboeretje onder de arm. Allen waren in donkerblauw turnpak (met ultrakort rokje) gekleei De oefening was mooi om zien. Het geheel was gc uitgestudeerd en de afwisseling van arm- en been! wegingen zorgde voor de nodige afwisseling. Vooi het aan- en aftreden met de stoel beviel. Het derde nummer was (ons inziens) de topper van dag: de allerkleinste kleuters vierden namelijk de ht derste feestdag van koning Trotsky. Dit brengt natui lijk een groot feest in het kleuterbos mee! Zij wai allen fris verkleed in kabouters, elf of fee, prinsje prinsesjes, tovenaars, vlinders, bloemen of konij^_en tjes... De kleuters waren echter zeer verrast, plots voor e^ "e zo grote massa volk te staan en....ze weigerden dien! Toch kan U zich inbeelden hoe trots het hart van hi ouders zwol en hoeveel kleurenfoto's er verschol werden. Onder een beginnende regen, dansten de venaars met zwarte puntmuts en dito sterrenmanj rondom de sneeuwwitte feeën. De boskoning was i tuurlijk nieuwsgierig na het optreden van de bloerm Hij keek reikhalzend uit naar de konijntjesdans, i alleraardigst overkwam. De kleuterafdeling verdii dan ook een speciaal applaus en een hartelijk profcii Op het einde van het ekstra-lange kindernummer mijlenver kwa prestatie boven alle andere nummi uitstak, kregen de jonge deelnemertjes een weh diend en lang applaus. Hun ouders leken in de vende hemel! Hierna kwamen de leerlingen van zesde leerjaar aan de beurt. Zij toonden hoe spoi en lenig een twaalfjarige kan zijn. Zij gaven een v< stelling van turnoefeningen aan de toestellen: lange en dwarse plint, een bok en een paar matten c te rollen. Het derde en vierde leerjaaqMÉ|^^|H^É|voor moeilijkheden van de kfndSMNRHBHHn naar school. Een serie zelfgemaakte auto's en bussen tocjepen den over de straat. Echte fietsen reden ertussen. De voetgangers moesten maar zien hoe ze tussen dat verkeer konden doorlaveren. Toen ze eindelijk school kwamen konden ze echter rustig spelen: in hi allesomvattende blauwe schort werden verschillen! rondedansen uitgevoerd (Heb je al gehoord van zevensprong? zakdoek leggen....). Tot slot stapten meisjes rond in een stervorm, wat enorm insloeg do de perfekte uitvoering. De meisjes uit de beroepsschool toonden vervolge welke «oude» kinderspelen weer de kop opsteken m een hoepel, een bal en een koord kan heel wat gepre teerd worden. Een tweede favoriete nummer was dit van de meisj van het vijfde leerjaar: in oranje, rode, witte, groene, blauwe truitjes brachten ze de toeschouwers ei,s pracht van een rondedans. De prettige beweging: wj werden vooral onderlijnd door de hevige kleuren in «wir-war. De vierde, vijfde en zesde ekonomisch bracht een rt^e misch pasje met bijpassende sprong, zonder al teve erwct entoesiasme, ten tonele. Hun witte bloes met blauv ferdc jeansbroek speelden echter in hun voordeel. Wat oi hurt, betreft wordt dit nummer als zeer flauw gekwoteer e]dcn Een volgende groep was willekeurig gekleed, ma allen hadden een grote oranje bloem in het haar. Op i passende muziek brachten zij een boodschap: i wens van eenieder ligt erin dat alle jeugd uit versch lende landen (met elk hun idealen) eens een eenhe zouden vormen. De volgende groep zette dit streven verder: op tonen van Y.M.C. A. dansten de leerlingen van 1 en 21 moderne, zij toonden aan dat alle kinderen over 4 hele wereld kunnen gelukkig zijn als ze samenwerkt Op het einde van deze opvoering, tevens het einde v{! de voorstelling, deelden de jeugdigen rode (zij I papieren) hartjes uit aan de toeschouwers. Dit wil echter niet zegen dat de aanwezigen naar hJ gingen. Aan de verschillende kraampjes kon men frl tjes, bier, koffie, speelgoed of snoep kopen. Eén krar viel ons letterlijk op: Zairese kunstvoorwerpen, uit ei privé-kollektie werden er verkocht ten bate van school. De zaken liepen op rolletjes. In het «ballenkot» moe| ten vele personen bijspringen. Overal waren handt tekort. Het bier vloeide rijkelijk aan de beide togen, t er plots verandering kwam in het weer. Was er bovennatuurlijke kracht mee gemoeid of was ht toevi maar pas was het schoolfeest-in-open-lucht beëiP digd of het begon pijpestelen en blaasjes te regenen-f* R%het 14 ui nami Ispers gemei ite w< veerti er zi; e voe teose en va tal. M is mi winn 'angs zon w

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1979 | | pagina 14