OPNIEUW ZWAAR ONGENOEGEN OP «TEN BERG
KANT EN PASSEMENT TE MERE EN OMGEVING
Mededeling van
schepenkollege
inzake woonwijk
Ten Berg
Dr. Grypdonck ontving Reinaertprijs
U
«LISKES» OUDSTE
PASSEMENTSFABRIEK !X
l(
LANDDAG VOOR HEEMKUNDE TE DENDERMONDE
Vervoigp 1 me,
als gevolg een ongehoorde stij
ging van de kostprijzen. Hij kan
dus ook het kollege van B en S
niet begrijpen dat op 2 april
1979 besliste alle eigenaars van
de wijk individueel te dagvaar
den. Onze woordvoerder vreest
ook dat men de politiek van
«verdeel en heers» wil toepas
sen, door iedereen afzonderlijk
aan te pakken, in de hoop dat
men zou betalen met de schrik
in het hart. Maar zover is het
helemaal nog niet. Niet te be
grijpen noemde Jan Van der
Veken ook het argument van
sommige schepenen dat enkele
eigenaars hun woning hadden
verkocht voor een som die de
prijs van de stad gevoelig over
trof. Een waardeloos argu
ment, aangezien alle prijzen
sindsdien met de lift de hoogte
ingingen, dus ook in «Ten
Berg». Dit argument houdt dus
geen steek. Wat men zich wel
moet afvragen, zo zegt Jan Van
der Veken, is of er al dan niet
onregelmatigheden en on
rechtvaardigheden werden be
gaan bij het bouwen van deze
woningen. Hij eist dat men tot
de kern van de zaak zou door
dringen, in plaats van naar de
gemakkelijkheidsoplossing te
zoeken.
De aankoop van de grond zat
niet in de prijs van de wonin
gen, en was aanvankelijk ook
redelijk te noemen. Maar door
de verhaalbelastingen ging hij
zó fel de hoogte in, dat deze
gronden straks tot de duurste
van de stad zullen gaan beho
ren. Bovendien moesten de
bewoners nog zware uitgaven
doen om hun woningen ge
woon bewoonbaar te maken,
want er zaten serieuze gebre
ken in de huizen. En verder zijn
er de leningkosten. De stad
moet in dit geval andermans
rekening niet maken.
Veel bouwheren in de wijk Ten
Berg hebben reeds met veel
kunst- en vliegwerk moeten
zien de eindjes aan elkaar te
knopen, zo zegt onze woord
voerder, en mede daarom zal
een groot gedeelte van de ge-
dagvaarden zich verzetten.
Want over de ganse lijn werden
zij gewoonweg b.edrogen. Hun
vertrouwen werd beschaamd.
Wie gelijk zal krijgen blijft
evenwel nog een open vraag.
Jan Van der Veken noemde het
erg dat stadsgenoten verplicht
worden ten strijde te trekken
tegen het stadsbestuur. Tegen
mensen die door hen werden
verkozen, en van wie men op
zijn minst mocht verwachten
dat zij het probleem op een an
dere manier zouden benade
ren. Het stadsbestuur dat hier
een zware erfenis deed, moet
de lasten niet afwentelen op
degenen die al werden gerold.
Op zijn zachtst uitgedrukt, zo
besloot het raadslid, moet het
stadsbestuur niet fier zijn over
de gekozen weg. Als voorzitter
van het verweerkomitee hoopt
Jan Van der Veken het ontij nog
te kunnen keren.
Ook volgens de advokaat die
door de bewoners onder de
arm werd genomen, gaat het bij
de aannemingssom van de hui
zen wel degelijk om een abso
luut forfait, over welbepaalde
sommen, en werden de posten
die hierin niet waren begrepen
limitatief opgesomd. Het is dus
op bazis van deze prijzen dat de
geïnteresseerden toen hebben
toegezegd. Indien men had
geweten dat de eindafrekening,
zelfs tot 35% zou uitlopen, dan
zouden heel wat kandidaat-
koüers gewoonweg nooit tot
aankoop zijn overgegaan. Ver
der is het ook een feit, steeds
volgens dezelfde bron, dat de
stad soms niet goed weet wat
moet betaald worden, aange
zien dat in sommige gevallen de
prijs tot vier maal toe werd ver
anderd. Welk geloof moet er
gehecht worden aan dergelijk
administratief geknoei, zo
vraagt men zich af.
En tenslotte is er het feit dat de
stad onvoldoende rekening
heeft gehouden met de ge
rechtvaardigde klachten van de
bewoners wat betreft de min-
en niet uitgevoerde werken.
WILFRIED LISSENS
Vervolg pl
In aanwezigheid van Minister Mark Gaile, volksver
tegenwoordiger Jan Caudron, tal van andere promi
nenten, mensen uit de passementwereld, leden van
de Vlaamse Kring, de Heemkundige Kring en
Werkgroep Gudrun en van tal van andere belang
stellenden ging verleden vrijdag in het sfeervolle
Hof ten Dale de opening door van de veelbelovende
tentoonstelling «Kant en Passement».
se Handel moet er wel
iets aan gedaan kunnen
worden. Promotie voor.
een degelijk produkt!
Aan de passementsfabri
kanten nu de taak, in
onderlinge verstandhou
ding, een valabel pakket
aan te bieden.
Het gesprekspanel tijdens de gouwdag. V.l.n.r.: de heren Albert D'Hoker, Meuris, Hebbelinck,
Robert Ruys (provinciaal voorzitter), sekretaris Van Twembeke, Dr. J. Verbesselt en ir. Dirk De
Boeck (ook erg goed bekend als ex-voorzitter van de kultuurraad van Erpe-Mere). Allen mensen
die heel wat te vertellen hebben op het gebied van heemkunde. (Mark)
Schepen Van Durme, werkers, zijn tewerkge-
schepen van midden- steld. Dit is driemaal
stand, wees dan op het zoveel als het aantal dat
belang van deze nijver- zijn brood verdient op de
heid en citeerde een paar industrieterreinen Erpe-
cijfers. 80% van het Mere,
passement van België Hij belooft dan ook de
komt uit de streek van steun van het gemeente-
Mere waar 625 werkne- bestuur voor herople-
Schepen van Middenstand Van Durme verklaarde de tentoonstelling voor geopend. Het talrijk mers, waaronder thuis- ving. Daarna opende hij
opgekomen publiek was heel tevreden met al wat er te zien en te leren is. (Mark)
deze tentoonstelling die
gespreid is over twee
zalen.
Als U deze regels onder
ogen krijgt en de ten
toonstelling nog niet
hebt bezocht kan U nog
terecht in Hof ten Dale
op zaterdag 26 en zon
dag 27 mei van 15 tot 21
In 1965 vatte het toenmalige stadsbestuur het plan
op, om de geïnteresseerden toe te laten een goed
kope en degelijke woning te bouwen, als koördinatie
op te treden voor de aanleg van de Tuinwijk Berge-
kouter.
De kandidaat bouwers verbinden zich, na een perceel
grond gekocht te hebben in deze woonwijk, om
hierop een woning te bouwen volgens de plannen en
lastenboeken van architekt Stany De Neef. De beta
lingen dienden te gebeuren op een afzonderlijke re
kening van de stad, binnen 14 dagen na het eerste
verzoek van de stad.
Als bemiddelend orgaan, had de stad ook op zich
genomen, grotendeels na overleg met de bouwers,
om de aannemers aan te duiden. We zouden de rol
van de stad misschien kunnen omschrijven als «pro
motor zonder winstoogmerk», vermits de stad wel
lasten op zich had genomen, maar geen baten heeft
genoten.
Nu, meer dan 10 jaar later, en nadat de huizen reeds
verschillende jaren zijn bewoond, zonder voorbe
houd, heeft de stad het noodzakelijk geacht om de
afrekening te sturen naar diegeen die nog steeds niet
volledig hun woning hebben betaald.
Trouwens, zolang de eigenaars van een woning op
Ten Berg niet volledig hebben betaald, kunnen ook
de aannemers niet worden betaald, en dezen drin
gen aan op betaling. Waar de stad aan sommige
aannemers, ingevolge vonnis, aanzienlijke interes
ten dient te betalen rekent zij dit zelf niet aan, aan de
eigenaars.
Waar eveneens kan worden op gewezen zijn uitla
tingen van de eigenaars waarin zij verklaren
«enorme voordelen en besparingen te hebben ge
daan met deze wijze van bouwen qua prijs van ruw
bouw, grond, isolatie enz.» Ook in andere stukken
vinden wij uitlatingen als: «Deze menen waren toen
gewoonweg entoesiast» en «Het is een werk waar de
stad Aalst fier mag op gaan (wij zouden er misschien
kunnen aan toevoegen) ondanks tekortkomingen.
Trouwens ook in privé bouw is niet alles perfekt.
-Ié
u. met doorlopende de
monstraties.
LH
Even wachten of men
het, zoals voorzien, bui
ten zal doen ofwel bin
nen want de openings
zitting was, simpatiek,
gepland onder het lover
doch een korte regenbui
verraste de inrichters e-
ven voor 20u. De opti
misten schenen het pleit
te hebben gewonnen
want, met enige vertra
ging, begon de ope
ningsplechtigheid inder
daad in open lucht,
onder de leeuwenvlag.
Voorzitter afgevaardigd-
beheerder Van Impe ver
welkomde namens de in
richtende verenigingen
die de handen in elkaar
hadden geslagen de
schare belangstellenden
en zei fier te zijn dergelij
ke tentoonstelling te
hebben kunnen realise
ren. Een artisanale schat
die aan het nageslacht
moet kunnen worden o-
vergeleverd. Dit alles
werd mogelijk door sa
menwerking van toch
wel konkurerende men
sen die in goede ver
standhouding veel wis
ten te bereiken.
Passement vindt men
momenteel buiten de
streek van Mere nog te
Mariakerke, Ninove,
Wieze en Wetteren. Kant
komt meestal van private
personen.
Doel van deze realisatie
is het teloorgaan van een
kunstambacht trachten
tegen te gaan en alles
zins in de belangstelling
te zetten en het doorge
ven van een element van
het kunstpatrimonium
aan het nageslacht. Uit
eindelijk is deze tentoon
stelling ook een aanmoe
diging voor wie in het
vak leeft.
Richard Boelaert, nijve-
raar in passement te Her-
zele, hield dan op vaak
humoristische wijze de
openingstoespraak in
een geest van dankbaar
heid tegenover de gene
raties die ons vooraf zijn
gegaan. Hij wil enkel een
reeks persoonlijke bele
venissen en ervaringen
even memoreren.
Kantwerksters verge
lijkt hij, qua vingervlug
heid, aan pianovirtuozen
met echter als verschil
dat de kantwerksters vol
ledig naar de anonimiteit
worden verwezen.
Typisch bij de kant
werksters is wel dat ze
na de middag samen-
troepten, keuvelden en
zongen doch hun werk er
niet voor lieten. Het
moest altijd maar door
gaan.
Momenteel is het
ambacht praktisch uitge
storven. Het laatste werk
van allure was het ver
vaardigen van de bruids
sluier van koningin Fa-
biola.
«Raap op wat anderen
lieten vallen», zegde me
mijn vaderen dat deed ik
dan ook, verklaarde de
heer Boelaert. Hij betrok
het passement dan ook
in de groothandel.
Zoals in de periode
van de opkomst van de
televisie en antennes op
de daken verrezen, al dan
niet met een tv-toestel
binnen, antennes die de
beste propaganda voor
TV waren, wilde Boelaert
passement brengen op
de overgordijnen die dan
op hun beurt passement
zouden promoveren. Hij
was er zodanig overal
mee bezig dat een kleine
zei: «Moeder, de floche
is daar!»
Waar vroeger man
kracht via vliegwielen de
drijfkracht leverde was
de opkomst van de
stoommachine een mer
kelijke verbetering.
In 1968 begon een
firma, na eerst alle pas
sementmachines te heb
ben van de hand gedaan
weer met de fabrikatie
van passement en een
andere firma die het
ambachtelijke bewaarde
schakelde voor de gewo
ne man dan ook gedeel
telijk over naar het ma
chinale.
Momenteel zijn er
passementfirma's buiten
Mere te Nieuwerkerken,
Heldergem, Wieze, Wet
teren en Ninove.
Technisch is er een
grote evolutie merkbaar.
Waar vroeger bvb. ge
stoomd werd boven een
dampende waterketel of
koord gesponnen met de
hand gebeurt dat alles
nu machinaal.
Het Vlaams passe
ment moet een begrip
worden in het buitenland
en via de Belgische
Dienst voor Buitenland-
lljkbi
at r
ond:
n mi
et c
rugv
be
aefm
iiekti
fers
jeloi
briei
opl
kses
artt
eds
elde
79 zc
3ier
dit
arte
en
els c
d p£
k ze
mae
ige
gert
is
lek'
ist
lang
even
g in
hi
■son
irver
ift i
ir
)iere
el
iaat
likki
>rd£
lier.
wi
n s
pal
en
in w
ve c
arte
beur
Als apoteoze van de Gouwdag voor het Verbond van de Kringen
voor Heemkunde in Oost-Vlaanderen werd aan Dr. Marcel
Grypdonck de Reinaertprijs plechtig uitgereikt
In aanwezigheid van burgemeester De Lat, schepen De Wolf
van Kuituur en Van Durme van Middenstand, van andere raads
leden en van een honderdtal kongressisten ging deze plech
tigheid verleden zondagnamiddag door in het St-
Jozefsinstituut te Mere.
Gouwvoorzitter Robert Ruys fe
liciteerde allereerst de gast-
kring Mere met zijn 20-jarig be
staan en zijn voorbeeldige wer
king. Ook voor het gebodene:
industriële archeologie en her
waardering van een kunstam
bacht.
Wegens haar gastvrijheid werij
ook Zuster Overste in de bloe
men gezet.
De Reinaertprijs, prijs gesticht
om uitzonderlijke verdiensten
op het gebied van Heemkunde
te honoreren, viel vroeger
reeds te beurt o.a. aan Albert
D'Hoker, Pastoor De Brouwer,
sekretaris De Backer, pastoor
Penne van het Boerenkrijgmu-
zeum, professor Ghyselinck,
Dr. Wauters uit Wetteren, con
servator Jansen uit Nevele en
sekretaris Van Gerven uit
Beveren-Waas.
Oost-Vlaanderen, de énige
provincie die een dergelijke
prijs heeft ingesteld, heeft nu,
met algemeenheid van stem
men, een nieuwe laureaat, Dr.
Marcel Grypdonck, Baasrode-
naar van geboorte die school-
liep te Dendermonde en aan de
universiteit twee doctoraatsti-
tels behaalde. Achtereenvol
gens was hij verbonden aan het
kabinet van minister Van Els-
lande en Inspekteur van de Kul-
turele Dienst Oost-Vlaanderen.
Nadat afvaardigingen van en
kele kringen voor Heemkunde
met o.a. Albert D'Hoker bij de
provincie gingen aankloppen
zorgde Dr. M. Grypdonck voor
de nodige steun bij het bestuur
en deed principiële beloften van
betoelaging.
Op 28 november 1979 wordt
het Verbond 15 jaar jong en
bloeit intens. Dr. Grypdonck
zag in dit Verbond een middel te
meer om Oost-Vlaanderen op
kultureel gebied aan zijn trek
ken te laten komen.
Door gouwvoorzitter Robert
Ruys werd hem dan ook de
oorkonde «eremerk van den
vos Reynaerde» wegens zijn
verdiensten bij het oprichten
van het Verbond uitgereikt sa
men met een kunstig Rei-
naertsbeeldje van Firmin De Vos
waarna zijn dame in de bloe
men werd gezet
De vereremerkte kwam dan aan
het woord en noemde het be
komen van deze prijs de ver
rassing van zijn leven. Hij was
immers niet gewoon geprezen
en nog minder «geprijsd» te
worden. Wat hij deed noemde
hij gewoon het vervullen van
zijn opdracht.
Kringen voor geschiedenis en
oudheidkunde hadden destijds
reeds burgerrecht entoela
gen. Bij hun vraag naar subsi
dies botsten heemkundige
kringen met pastoor De Brou
wer en Raf Van den Abeele op
de onwil van hen die reeds toe
lagen kregen. Daarom zette Dr.
Grypdonck de Heemkundige
Kringen aan zich te verenigen in
een Verbond.
Het ontvangen van deze prijs
noemde Grypdonck die zich
reeds enkele jaren bewust uit
het openbaar leven heeft terug
getrokken de mooiste herinne
ring sinds zijn oppensioenstel-
ling. Terloops had hij het dan
ook nog over het uitstippelen
van de «Reinaertroute» naar
Hulst in de geest van Jef Goo-
senaerts.
Burgemeester De Lat zegt dat
hij en het gemeentebestuur
steeds pozitief tegenover de
Heemkundige Kring hebben
gestaan en belooft daarbij ver
dere steun.
LH
Marcel Grijpdonck kreeg dit jaar de Reinaertprijs. Welverdiend. (Mark)
In het kader van de Heemkundige Gouwdag kon Mere aan de draad die voor een gewicht v I
kongressisten wel een en ander bieden. nauwelijks één kilogram ei
Een bezoek aan de merkwaardige tentoonstelling «Kant en lengte heeft van 80 kilometr
Passement te Mere en Omgeving» in het Hof ten Dale waarover FABR|Kimc
U als lezer nu wel reeds een en ander heeft vernomen. Voegen rADI,,AA ,c
we er enkel nog bij dat de belangstelling verleden zondagna
middag, niettegenstaande het regenweer, massaal was. U kan
er evenwel nog morgen zaterdag en overmorgen zondag te
recht Ook voor demonstraties.
Op de Gouwdag van het Verbond van Kringen voor Heemkunde
deelde gouwvoorzitter Ruys mede dat de Landdag zal doorgaan
te DENDERMONDE.
Op zaterdag 8 en zondag 9 sep- Dendermondenaars en op zon-
tember e.k. gaat onder het dag is er dan een aangepaste
motto «Naar de Top op gebied eucharistieviering in de abdij
van Heemkunde» in de Ros kerk. Daarna in het stadhuis
Beiaardstad de Landdag door een voordracht over «Kinder
waarvoor twee dagen over het speelgoed» in het teken van
stadhuis kan worderi~beschikt. «het kind in het heem» met een
De kongressisten die hun wa
gen makkelijk kwijt kunnen" op
de voor hen voorbehouden
Grote Markt worden door het
stadsmagistraat ontvangen en
met het groot Dendermonds
poorterszegel bedacht. Elk
deelnemer ontvangt bovendien
een info-map met interessante
teksten over Dendermonde.
Van de provincie krijgen ze het
nummer over de dorpen van
«Toerisme in Oost-
Vlaanderen» en ook radio en TV
willen hun duit in het zakje
doen.
Na een avondmaal wordt over
nacht bij hopelijk gastvrije
tentoonstelling van kinderpor
tretten
Het middagmaal wordt geno
men in een spijshuis aan de
Scheldeboorden buiten de stad
(verplaatsing met bussen)
waarna Jef Dauwe uit Lebbeke
het zal hebben over Votiefschil-
derijen.
Besloten wordt met optreden
van kinderkoor en kinderorkest
met een écht kinderlijk instru
mentarium.
LH
Anderzijds werd een bezoek
gebracht aan de oudste pas-
sementtabriek van Mere, de
firma Cyriel Neckebroeck en Co
(Hubert en Paul) fabriek ge
sticht in 1870 en in de volks
mond beter gekend als «Lis-
kes».
In de fabriek waarin een twinti
tal mensen werken ondc
scheidt men drie fasen: voorb
reiding, fabrikatie zelf en
werking met eindkontrole.
Naar de vorm onderscheidt hij Qua voorbereiding zijn er m
franjes in verschillende dikten, chines om over te bobijnen, o
éfiléfranjes, fantaisiefranjes, chainette te maken en voor h
franjes voor vaandels en tapij- vervaardigen van fantasiedr
ten. Verder ook galons en den van allerlei slag.
koordjes, kwasten (vroeger Voor de fabrikatie zelf sta&e d<
handwerk doch nu machinaal) tientallen machines, die tot
met de Meerse «kallekens» en miljoen per stuk momente j1 F
kosten, ter beschikking. h °n,
Meestal van Duitse of Zwitsers vuj|
«Cyriel zelf is 53 jaar in het vak verder trekkers en sleutelkwas- kosten, ter beschikking,
en maakte de hele evolutie ten.
mede. Van het meest gewone
elementaire handwerk tot de
hedendaagse machinale fabri
katie.
Voor de kongressisten een bui
tenkansje en een voorrecht
want een passementfabriek be
zoeken wordt slechts uitzonder
lijk toegestaan. Elke firma heeft
zo enkele «finesses» waarmede
zé-niet te koop wil lopen bij de
konkurrentie.
ndd<
wat!
ben
svuil
chtar
irtec
h.
het
ond j
Rprob
■vlug
it bij
Bf
ltselij
toatie
Natuurlijk lokten de kantwerksters heel wat kijklustigen.
SOORTEN PASSEMENT
Volgens het gebruik toonde
Hubert Neckebroeck als pas
sement, eigenlijk een verza
melnaam voor «ter verfraaiing
van...» gordijnen, spreien,
dameskonfektie, trekkers en Als grondstof komen aan bod makelij. Zeer vernuftig met
embrasses, lampekappen, rayonne in écru of met pigment mogelijkheden
zonneschermen, markiezen en er feeds in, acryl gewikkeld op Qua afwerking is er dan vooi
nog veel meer. Rouwpasse- geperforeerde verfkones, ka- de assemblage en het stomeiP'ens
menten, aangebracht in lijkkis- toen en allerhande sintetische van torsiedraad voor 'ar
ten, zijn uit de mode geraakt, vezels. Ook is er zeer fijne
lar
aan
