KAT0LIEK
Eigentijdse Rerum Novarumviering «OM MEKAAR!»
AALST EEN ARRONDISSEMENT IN 1830
Het «Genootschap voor Aalsterse Geschiedenis»
toont er zich over verbaasd vla de pers te moeten
vernemen dat In het kader van de viering 150 jaar
Onafhankelijkheid de Boudewijnstichting voor
Aalst het projekt van viering van het 500-jarig
bestaan van de St-Maartenskerk zou steunen. Het
Genootschap» stelt zich de vraag hoe het komt dat
een tentoonstelling over «Aalst rond 1830» over het
thema dus, en'die daarenboven reeds meer dan een
jaar aan het Kollege werd aangevraagd en
goedgekeurd niet werd weerhouden.
Het «Genootschap» houdt echter voet bij stek.
Deze tentoonstelling wil
tonen hoe Aalst en zijn
Arrondissement er in de
eerste helft van de 19e
eeuw uitzagen op poli
tiek, sociaal-ekono-
misch, kultureel, kerke
lijk en onderwijsgebied.
Deze tentoonstelling zou
uit drie grote delen be
staan:
Aalst onder het Vere
nigd Koninkrijk der Ne
derlanden 1815 1830
Aalst onder de Revo
lutie: 1830 21 juli 1831
Aalst en de stabilisa
tievan het Koninkrijk.
Aalst onder het Verenigd
Koninkrijk:
Nadat de verhouding
tussen het officiële Aalst
en het Nederlands regi
me door Eric Coppens Is
behandeld met als kul-
minerend punt de intrede
van Koning Willem I te
Aalst op 15 juni 1829, vrij
laat dus, wordt de bouw
van het Aalsters stad
huis (1828-1831) uitvoe
rig geschetst door Luc
Robijns. Plannen, inge
zonden stukken en prijs
vraag hierrond zullen
door Luc Robijns die
tevens de organisatie
van de tentoonstelling
«500 jaar St-Martinus-
kerk» op zich neemt
worden behandeld.
Het sociaal-ekonomisch
aspekt, ook het demo
grafisch, juridisch en
dagelijks leven komt in
handen van R. D'Haese,
Jos Ghijsen en Ignaas
De Vos. Naast de evolu
tie van de bevolking van
Aalst met burgerlijke
stand, tewerkstelling,
beroepen, wedden en
lonen, dagelijkse voor
werpen en biografie van
belangrijke personen
wordt de nadruk gelegd
op de funktle van de
Dender met kanalisering,
sluizen en overstromin
gen. Ook het militair
aspekt met de vestiging
van een Nederlands gar
nizoen (kazerne), het ge
vangeniswezen en de
laatste onthoofding
l (Steppe in 1819) worden
vermeld. Dit alles als in
breng van het Neder
lands regime.
Een zeer belangrijk
hoofdstuk, het kultureel
leven, zal worden behan
deld door Michèle Ee-
man en Geert Cleemput.
Hierin zal de rol worden
beklemtoond van de Re
derijkerskamers, waar
onder de Catharinisten,
en van belangrijke schrij
vers als J.B. Luyckx
(Pierlala, Kinderspelen
te Aalst), Rogghé, Karei
Broeckaert en Ch. Deve-
nijns.
Een uitgebreide bijdrage
wordt voorzien voor ont
staan, personeel en wer
ken van de lekenschool
te Aalst (1805) waaruit de
in 1980 175 jaar oude
Akademie is ontstaan.
Namen als E. Van Malde-
ghem, J. Meganck, Van
Bussum en Van den
Bossche treden hierbij
naar voor. Zowel op
openbaar als op privé
bezit zal beroep worden
gedaan om te exposeren.
Een apart hoofdstuk zal
Aalsterse figuren behan
delen als historicus J.J.
De Smedt en geneesheer
Kluyskens en De Moor.
Inbreng van het Neder
lands regime hierbij is de
vernederlandsingspoli-
tiek, de straatnamen en
«Tot nut van 't Alge
meen».
Kerkelijk leven en onder
wijs worden behandeld
door Guido Saey en Rik
Strypens. De St.-Marti-
nuskerk, het parochiaal
leven, de Jezuïetenkolle
ge, de Dames van Maria
met direkteur Van Crom-
brugghe komen er o.a.
aan bod.
Qua oppositie, behan
deld door L. De Rijck,
wordt het ontstaan van
het unionisme en de re
volutie 1830-1831 nader
toegelicht. Ook de Bra
bantse Omwenteling met
Vonck en Van der Noot.
In dit kader zal Wilfried
Vernaeve specifiek de
burgerwacht onder de
loupe nemen.
Aalst, de Revolutie 1830-
31 en stabilisatie:
Hierin zal nauwkeurig de
kronologie van de om
wenteling worden ge
volgd alsmede de uit-
staling van Brussel naar
Aalst en Geraardsber-
gen. De gebeurtenissen
van laatstgenoemde stad
zullen worden gevolgd
door Jacques De Ro
terwijl de verdwenen
reus «Cans, Meert, Van
der Looy, Van der Noot
en Van Vreckhem door
Wilgried Vernaeve wor
den behandeld.
Ook de gesneuvelde Aal
sterse Patriotten, - zie
monument binnenkoer
stadhuis -, komen onder
de loupe van Dirk Calle-
baut.
Hendrik Strypens zal in
détail nagaan hoe Aal
sterse parlementairen in
het Nationaal Kongres
hebben gereageerd en
hoe later de stabilisatie
in de nieuwe staat tot
stand kwam. Revulotio-
naire figuren als Delwar-
de, Fransman, de Smet
e.a. moeten het inder
daad nogal vlug afleggen
tegen de koning, de adel
(della Faille, de Potter,
de Meer, de Moorsel) en
tegen de groeiende
kracht van kerk en groot
kapitaal met b.v.b. de
Rothschildt.
Tentoonstelling
De tentoonstelling zal
doorgaan in het Oud-
Hospitaal met begelei
ding van een uitvoerige
katalogus en uitgave van
«Alostana2».
Ondertussen loopt in het
stadhuis zelf een expo
«Het stadhuis door de
eeuwen heen» waarbij
gesteund wordt op het
Gulden Boek, op de
jaarverslagen van de stad
en op de galerij Aalster
se burgemeesters. Eraan
verbonden wordt een fo
towedstrijd waaraan alle
amateurs uit Aalst kun
nen deelnemen. Op een
akademische zitting zul
len, naar wordt verhoopt,
het vorstenhuis van Bel
gië en dat van Nederland
worden vertegenwoor
digd. Op een colloquium
met universiteitsprofes
soren zal de betekenis
van 1830 worden belicht.
Al deze aktiviteiten zijn
gekoncentreerd rond
september-oktober, re
volutiemaanden bij uit
stek, in 1980.
Daarnaast komt, ge
spreid over het hele jaar
1980, een literaire cyclus
«De Eeuw van de Roman
tiek». Liederen van Schu
bert, Peter Benoit, pia-
nokonserto's van Beet
hoven, Liszt en Brahms
zijn voorzien. Verder zul
len prominente sprekers
België literair en op
gebied van toneel belich
ten waarbij uiteraard de
Aalsterse toneelvereni
gingen kunnen worden
betrokken.
In dit kader kunnen ook
evolueren het Festival
van Vlaanderen, Pro Arte
e.d.m. Materiele uitvoe
ring en koördinatie be
rust bij kuituurattaché
Albert Van der Ghijlen,
hoofdbibliotekaris Etien-
ne Buyle en konservator
Ignace De Vos alsmede
bij de Diensten van de
Schepen van Kuituur.
Het «Genootschap»
hoopt dat bestuur en
bevolking deze inspan
ningen naar waarde zul
len weten te schatten
zodat «Aalst» in 1980 een
«must» wordt voor kultu
reel Vlaanderen.
LH
Vrij veel belangstelling op deze opendeurdagen van de Akademie voor Schone Kunsten
in de Nieuwbeekstraat (Mark)
De Voorpost - 1.6.1979 - 7
juist zoals de huidige Euromeetings een ander gelaat
kregen en niet meer te vergelijken zijn met de vroegere
joodbloedende politieke meetings, is ook de Rerum
Novarumviering in het arrondissement Aalst van as-
>ekt veranderd. Gedaan met de vroegere optochten,
betogingen en toespraken. Nu werd overgeschakeld
naar een meer ontspannen, een meer sportieve for
mule waarbij jong en oud aan bod kwamen en de no
den van de streek de visu werden getoond.
Er waren immers vier auto
zoektochten ingericht met
startplaatsen te Aalst, Nino-
ve,Geraardsbergen enZot-
tegem zelf die alle vier ster
vormig konvergeerden op
Zottegem, het centrale punt
van de viering. De deelne
mende wagens werden
versierd met allerlei aange-
slogans en vormden
als dusdanig een originele
betoging. Zowel niet de fiets
als te voet kon men in Zot
tegem terecht. Wandelaars
én fietsers kregen een petje
en een reistas met erop af
gedrukt de Rerum Novarum
slagzin «Om Mekaar».
Ook de derde leeftijd kvyam
aan zijn trekken want oer
gemeente werd een afzon
derlijk programma uitge
werkt waarna het per auto
car Zottegemwaarts ging,
naar het ATC, een door de
stad aangekochte oude fa
briek in de aard van de Aals
terse Keizershallen maar
dan wel merkelijk kleiner.
Te Aalst was de vooravond
reeds door de Koninklijke
Fanfare «Kunst en Ver
maak» o.l.v. Albert Velde-
man gekonserteerd op de
Hopmarkt waarna gezellig
samenzijn volgde in «'t
Groen Kruis».
Kulminerend punt van de
viering was alleszins het
feestprogramma aangebo
den in het Zottegems ATC
met 1500 zitplaatsen, allen
bezet. Reeds van bij het
binnenkomen werd men
met de problematiek gekon-
fronteerd in standen van
alle takken en diensten van
de kristelijke arbeidersbe
weging als bvb het ACV, de
CM, BAC, Vakantiegenoe
gens enz. Toen de zoek-
tochters kwamen aange
stapt was er gelegenheid de
inwendige mens te verster
ken terwijl het orkest van «'t
Groen Kruis» zorgde voor
de nodige ambiance.
Toen rond 18u de zaal vol
ledig volgelopen was kon
met het feestprogramma
worden begonnen.
Vooreerst een diamontage
waarin de noden van de tijd
en de aktuele tema's wer
den «belicht» als bvb de
werkloosheid, wereldsoli-
dariteit, Europa. De kunst
groep «Alkuone» o.l.v. de
heer Van Mafderen bracht
deze tematiek in beweging
over en oogstte veel sukses
met deze goed geadap
teerde voorstelling.
Vervolgens werd een beeld
ich op!
stelinl
/an d«
d ver
is on
druk
ag ei
i den
n vai
kener
n blijff
rk ka
stiscl
In het kader van de Rerum Novarum-viering werd door het A.C.W. verbond Aalst een auto
zoektocht georganiseerd. Zoals u ziet was er een ruime belangstelling voor dit initiatief. (Hugo)
geschapen van de werke- geklasseerde deelnemers Ann Van Waeyenberghe, 5.
lijke noden in ons arrondis- van wandel-, fiets- en auto- peter De Bruycker.
sement en de wijze waarop zoektocht.
de verschillende ACW- Wandelzoektocht Autozoektocht uit Aalst
takken erop kunnen inspe- 1. Karla De Backer, Hille- 1 ^Villy Roelandt, 2. Eu-
len. Bizondere aandacht gem; 2. Denise Vekeman, 9een Van der Biest, 3. Si-
ging naar «Wereldsolidari- Zottegem; 3. Leona Vonck monne Van Wesemael, 4.
teit» en, uiteraard, naar uit Nieuwerkerken; 4. Albert Hubert Van Caenenbergh,
«Europa één» waar ge- Van Doorselaere uit Zotte- 5- Lydia Wijnant, 6. Annie
gem; 5. Michel De Backer Van den Berghe, 7. Herman
uit Hillegem; 6. Kathleen Van der Gucht, 8. Berna-
BraluitOombergen;7. Mark dette Van den Eucker, 9.
De Backer uit Hillegem; 8. wil|y De Bruyn en w,l|y
Carla Van de Perre; 9 Souffriau.
tracht wordt naar een maat
schappij waar het goed is
om te leven voor iedereen.
Na de prijsuitreiking waar
van hierbij de uitslagen ging
nog een gezellig familiaal
Freddy Matthys uit Zotte-
De zoektocht uit Ninove
De autozoektocht van het A.C.W. verbond bood een prachtgelegenheid tot een gezinsuitstapje. Een stukje natuur werd door jong en a
Eerst slogan op de wagen en dan... rijden maar. (Hugo) (Hugo)
il echt aewaardeerd.
dansfeest door geanimeerd gem; 10. Brigitte Diepen- werd gewonnen door Benny
door «Midnight Special». daele uit Zottegem. Schockaert, die uit Zotte
gem door Rosine Moreels
Uitslagen Fietszoektocht en die uit Giesbergen door
Ruim 60.000 fr aan prijzen Agnes Hutse, 2. Albert De Simonne Pironet.
werd uitgereikt aan de best Vuyst, 3. André Stevens. 4. LH
Je moet je niet omkleden roept mijn
vrouw, je moet direkt naar de kliniek.
Ik roep - wablief!
Bert is gevallen zegt ze, en hij heeft een
sleutel- en beenbreuk.
Ik gil - wablief!
Bert is mijn buur. Mijn enige buur. Er
staan maar twee huizen in de gladverge-
ten straat. Hij woont er al bijna driehon
derd jaar, en ik iets minder.
Vanaf Pasen twee.
We hebben een pracht van een over
eenkomst gesloten: elke drie maanden
als zijn vrouw naar de supermarkt om
gerief rijdt, dat hij daarna onbespoten
verkoopt, mag ze gratis de auto op mijn
oprit keren. In ruil daarvoor gaan mijn
drie kinderen tijdens de grote vakantie
elke dag zijn boerderij een beetje meer
afbreken.
En nu ligt Bert in de kliniek, en ik als een
haas die de braadpot ruikt er naartoe.
Aan de ingang vraag ik of ze Bert kennen
en waar hij ligt. Ze kennen hem, en ze
kennen zijn nummer ook al. Ik klop aan:
en daar ligt hij.
Ik weet niet wat te doen: in huilen uitbar
sten, of gieren van de pret. Ze hebben
hem allemaal in het wit gestopt, alleen
zijn klein rood bolletje kop wiebelt er bo
venop. Ik laat van de pure leut bijna mijn
fles wijn 'Chateau Grand La Boureur'val
len.
Maar je moest dat niet doen schreeuwt
hij, snokt het geval uit mijn handen en
stopt het onder de lakens.
Ik kreeg zelfs geen tijd om te zeggen dat
ze voor hem was.
Wel Bert jong zeg ik hoe kom je dat nu
tegen?
Ja keelt hij hoe kom je dat tegen? Zo hé
dóódsimpel, gewoon, zo gewoon als het
weer op Allerheiligen. Feitelijk komt het
allemaal door de preek van de mis van
zes uur!
En hij kijkt naar mij, en hij wacht en ik ook
want ik snap er geen barst van en dat is
eigenlijk ook zijn bedoelingu Ik zeg het
dan maar 'daar snap ik het verband toch
niet van».
Wel zegt hij, en hij maakt zijn lippen nat,
ik grabbel dus haastig naar een stoel
want het belooft - je moet weten dat elk
jaar bij het vallen van de bladeren en het
fruit de onderpastoor ook valt. Meestal
op een achternoen, en dan rapen we een
mand appelen en peren die anders toch
blijven liggen, en daarmee blijft de
vriendschap en de konfituur onder de
mensen. Ik loop dus deze namiddag
achterin de hof en de vrouw roept ineens
Bert, de onderpastoor is hier! Ik denk
dedzu en ik moest nog eens dringend
naar de ma'is gaan kijken want 'tis moge
lijk da Ons Heer hem laat groeien, maar
ik heb Hem toch nog nooit weten uit
doen. We klappen dus een beetje en om
vijf uur begint het plotseling te regenen.
Omdat we binnen zaten hebben we het
niet zien aankomen, kort gezegd het was
ineens aan 't regenen, eerst een beetje
maar dan ineens zie dat heb je nog nooit
gezien: druppels een staak dik en een
straat hoog en gieten minuten aan een
stuk, niet te geloven. De onderpastoor
zegt eerst niets maar dan ineens springt
hij recht en zegt dedzu en ik moet nog
drie kilometer met de fiets rijden, 't is
i hoog tijd dat ik opstap. Maar dat was ook
rapper gezegd dan gedaan. Hij kon het
eerste stuk beginnen al zwemmend, met
de appelen onder de arm. Mijn vrouw
zegt dus met haar schoonste gezicht
mijnheer de onderpastoor Bert zal je wel
wegdoen met de auto, wat dat is geen
weer om een hond door te jagen.
Ik ga dus mijn overall uitdoen en me her-
kleden en ik denk 'dedzu katoliek zijn is
ook niet alles, er kmipt niet alleen veeltijd
in, je moet nog voortdurend van toilet
veranderen ook. Ik zeg kom we zullen
die fiets achteraan in de koffer stoppen
en we zijn weg. Ik leg ze er dus in, maar
dat is zo'n heel oud geval van over hon
derd jaar dat met veel stilrijden en
schietgebeden aaneengehouden wordt,
en dedzu ik krijg er hem niet in!
En de onderpastoor maar zagen over
zijn preek van zes uur. Ik zeg geen nood
we halen de wielen eruit. Maar al de
sleutels zitten in de laadbak van de trak-
tor en die staat helemaal achteraan in de
hof waar ik hem gelaten heb als de
vrouw riep. Ik door de gietende regen
dus met zijn schone broek, met de beste
schoenen dwars door de modder naar
achter. Ik haal mijn loop en spring er op,
en tuimel er dirkt aan de andere kant
weer af. En vraag me niet hoe het komt, ik
heb er geen gedacht van!
Ik heb er dedzu liggen vloeken van de
pijn, want ik kon me bijna niet bewegen.
En maar roepen en geen van de twee de
opkwam. Dat was nog het toppunt: kre-
peren met een pastoor in huis. Op de
duur is de vrouw dan toch gekomen en
heeft ze de 900 gebeid. Zie dat heb je
nog nooit gezien: ze komen de straat
ingereden, de hof op en dan al hotsend
en botsend dwars door de meers. Een
van die venten kon zich niet houden van
het lachen, toen we tussen al de bomen
in de boomgaard moesten rijden. Dat
heb ik nog nooit meegemaakt zei hij. Ik
wel natuurlijk, ik rij alle dagen met de 900
op mijn land rond.
De onderpastoor is meegereden, een
hand op zijn mand, en een op het stuur
van zijn fiets, en ik dacht als hij één
weesgegroet luidop durft lezen pak ik
zijn appelen en peren af.
Voor de kerk is hij uitgestaptheel het
dorp stond buiten. Ze kwamen in trossen
toegelopen. Hij was nog juist op tijd om
achter de preek mee te gaan zitten, en ik
was hier juist op tijd om achter hej eten
zes weken te gaan liggen.
Hij slikte eens.
Zie je nu het verband vroeg hij
Ik keek eens.
Ik zag het.
Fr. Caqdron
