MET REM1 VINCK OP HET OORLOGSPAD J
TIJDSCHRIFTEN VAN BIJ ONS
DE GESCHIEDENIS VAN
HOF SOMERGEM
65 jaar terug
IN DE SCHADUW VAN DE GROTE...
DISCRIMINATIE
Rebus
De Voorpost - 28-9-1979 - 9
ent huis dat aan de Moorselbaan te Aalst het
ispimmer 211 draagt, «schiëf rechtover» de nieuwe
'ijkjang van de O.L.V.-Kliniek, is niet zó maar een
b ning als de vele andere,
is eerder een polyvalent geval. Uiteraard is het
st en vooral de woning van het kranig echtpaar
ick, 85-ers die flink op weg zijn naar hun
iwfeest. Tevens ook jarenlang zetel van het
<|retariaat van de Aalsterse NSB-vereniging maar
atelier van een amateur-schilder die buiten een
~f'(portret waarop hij drager is van niet minder dan
eretekens 'k was nogal een stoute jongen in
tijd», -stout dan in de betekenis van
bevreest) zich vooral heeft toegelegd, en nog
gelijks toelegt, op het konterfeiten van oude
jouwen, pleinen en straten van het vroegere
st. Als tentoonstellingsruimte krijgt de woning
t'iVj$ian nog een dimensie bij.
,n hllder
na heel het vroegere
w 1st is er, keurig als
en etijdsbs^eding ge- de richting Oudenaarde
illderd, te zien en als „„K.„
gevestigde drogerij Tay-
mans sneuvelde de Ger
maan,
i Namiddags kwam uit
sdanig is het alvast
is een tentoonstelling
het teken van ««Aalst
leger» waard
ziet U er o.m. het
Ifort in 1910, Dirk
irtens nog met de
iheining errond in
00, de Borse van Am-
irdam in 1910, een
Dht op de Grote Markt
een liedjeszanger er
in aktie in 1900, de
•Martinuskerk, het Be
nhof, de Hopmarkt, de
n pesmarkt, de oude
minder, de Werf in 1825,
oudste huis in 1890,
Molenstraatpoort in
3 vjóö, Moutstraat en
(rkensmarkt in 1900,
ort Station, de Kat, de
>ve uitmarkt, de Zeeberg-
digug, de Brusselsesteen-
g, de Tir, de Kerk van
jlbeek, Molen en Wa-
molen van de Moor-
Ibaan, de Bergemeer-
n en het Oud-station,
Tragel en de Mere-
'aat. Allen dan rond de
uwwisseling.
n ander genre dan
«100 Aalsterse ge-
gden» in beeld.
ereldoorlog 1
echter een raviatille-
ringsklolonne beveiligd
door een detachement
infanterie.
Aan de «Vijf Huizen»
kwamen ze aan de Gent
sesteenweg en werden er
eerder toevallig onder
vuur genomen door een
eenheid voetvolk ko
mend uit richting Gent.
In het gevecht dat volgde
hielden de Duitsers de
bovenhand, echter niet
zonder zware verliezen te
hebben geleden. Om
zich te wreken staken ze
tal van huizen van die
buurt in brand en ver
moorden een aantal
burgers, o.a. brouwer
Van Droogenbroeck. An
dere burgers namen ze
mee om zich te be
schermen en trachtte
zodoende Aalst via de
Steenweg te bereiken.
Aan het kasteel van
Muylem vielen ze echter
in een ander hinderlaag
van Belgische vrijwil
ligers, verdoken in de
parallellopende Oude
Gentbaan. Weer brak een
hevig geweervuur los en
totaal verrast, vluchtten
de Duitsers door de
velden naar Nieuwerker-
ken, steeds de burgers
gijzelend.
Hun gerij, zeven wagens
bespannen met in totaal
elf paarden, lieten ze
onbeheerd op de Steen
weg achter. Er was niet
alleen een rijdende veld
keuken die achteraf de
eerste rollende keuken
van het Belgisch leger
zou worden. Er waren
wagens met grijs brood
met vlees, met allerlei
proviand en uitrustings
stukken en ook met
wapens.
Ook de Belgische vrij
willigers trokken zich
terug over de Onegemen
en via Lede en Serskamp
bereikten ze Wetteren
waar ze op de linker
oever legerden.
Nabij de tweesprong
Oude Gentbaan- Gentse
steenweg, in de nabij
heid van de St-Annakerk,
stond toendertijd de Aal
sterse velodroom waarop
zelfs Cyriel Van Hau-
waert regelmatig evolu
eerde. Deze «piste» was
opgericht op 6 oktober
1910 met een kapitaal
van 30.000 fr.
Van boven in de tribune
hadden Remi Vinck (die
ook nog gekoerst had) en
enkele makkers van de
klas 14 maar nog steeds
burger, ze zouden pas
enkele weken later inge
lijfd kunnen worden in
het 8e Linieregiment te
Lint bij Willebroek—, het
vuurgevecht gevolgd.
Tot hun grote verwon
dering zagen ze de on
beheerde wagens staan.
Hun besluit was dan ook
vlug genomen. In enkele
sprongen waren Remi
Vinck, Fans Boxtael, Ka-
rel De Neef, Hendrik
Van Mulders, Spillebaut,
Spins, Suys en Rogghé
bij de wagens, beklom
men we en menden de
wagens naar het centrum
van de stad.
Grote konsternatie ech
ter op de Grote Markt bij
de aankomst van derge
lijk hybried konvooi.
Overheid, politie en be
volking zag ons liefst zo
snel mogelijk vertrekken,
bang voor represailles.
Remi Vinck, die de
eerste wagen de veld
keuken leidde, trok dan
ook met zijn gevolg zo
spoedig mogelijk naar
Dendermonde waar men
hoopte het Belgisch le
ger te kunnen vervoegen.
Bij het binnenkomen van
Hofstade regende het
echter pijpestelen en
Remi vond niet beter dan
een (Duitse) kapoot aan
te trekken en om het
hoofd droog te houden
een dito helm op te
zetten. Het werd dan
weieen eigenaardige be
doeling en overal langs
de weg ging de bevol
king op de vlucht want
«den Duits is daar. Ik heb
ze zelf gezien!»
Het werd stilaan duister
en aan de Appelsepoort
stonden twee piotten op
wacht die, alvorens het
hazenpad te kiezen, een
paar schoten in onze
richting losten.
De stad zelf, totaal plat
gebrand, was een dam
pende puinhoop. In de
kelder van het gemeente
huis, bij een pover
kaarsje, vonden we
dienstdoend burgemees
ter, kommandant van de
brandweer Ramelot.
Onder zijn geleide kwa-
De 85-jarisc- rtemi Vinck bij een paar van zijn schilderijen. (LH)
men we in verbinding
met het Belgisch leger
aan de linkeroever van de
Schelde. De veerbrug
was echter gesprongen
en lag gedeeltelijk in 't
water. De genie had dan
ook de hele nacht werk
om de brug in orde te
krijgen, 's Morgens kon
den dan de zeven wa
gens overgemaakt wor-
dan aan het Belgisch
leger dat meteen zijn
eerste rollende keuken
had waarbij de soldaten
zich dadelijk aan de
lekkere soep konden te
goed doen. Later zou het
Belgisch leger de veld
keuken veralgemenen,
meestal door een koppel
muilezels dan voortge
trokken.
Dit alles is nu vijfen
zestig jaar geleden.
Remi Vinck zou het
uiteraard fel interesseren
moest hij van een van zjn
vroegere deelnemers aan
deze stunt enig bericht
krijgen.
LH
De huidige lezersmarkt wordt overspoeld door
kranten, tijdschriften en publikaties van de meest
uiteenlopende aard.
Iedere vereniging, verbond of fanklub die zichzelf
respekteert, geeft zijn eigen blaadje uit.
Deze week bespreken we enkele van deze
bescheiden uitgaven. Bescheicfen, doch soms het
lezen meer dan waard.
,rrTami Vinck, heel zijn
'en doende geweest
,nt,i veekoopman en dus
g.'tte jongen die het
ippen van de zweep
terlijk en figuurlijk
rnt heeft ons echter
it uitgenodigd om over
n hobbys te spreken.
ènmin over zijn ver-
enstelijke sekreta-
atswerk waarmee hij
Ie kameraden-oudstrij-
irs met raad en daad
jstond.
él om ons iets te
rtellen dat nu juist 65
,n ir geleden gebeurd is
€i waarbij hij, in een
(izarenstuk, de hoofdrol
i h rtolkte.
mfe laten hem dan ook
lini&ag aan het woord.
C e oorlog was pas
doi'kele weken uitgebro-
k i n en we ondervonden
v reeds de miserie van.
etet grootste gedeelte
won ons land was reeds
ngior de Duitsers ver-
we ierd ondanks de weer-
eli and van ons leger dat
wel qua manschappen
i qua materieel in een
terste minderheid
^oest strijden. Nog
°T ledde in september
114 de oorlog over vele
ibieden in ons arm
|je( ideke. Zo was Ant-
irpen nog steeds vrij
na( ch stond aan voort
el irende aanvalsakties
5n de vijand bloot.
b' 'st zelf verkeerde op
it moment in een over-
/B ngspositie. Het was
eds enkele keren bezet
iweest en weinige uren
er verlaten.
l zaterdag 12 septem-
§h was het wekelijkse
arktdag doch weinig
jitg amers waren opgeko
men. Er heerste immers
e a eds gebrek aan vele
;voaren. 's Morgens waren
lie Duitse motorrijders
!pt« It centum, richting Ni-
we, doorgereden, maar
md de middag kwam
wH Sn van die estafetten
leen terug. Op de hoek
°P' in de Grote Markt en
el out straat botste hij
,nt chter onverhoeds op
an Belgische patrouille,
en kort vuurgevecht
olgde en op de stoep
•an de destijds aldaar
«Berichtenbiad» van de
Vriendenkring van de
Stad Aalst
Om de twee maand geeft
de Vriendenkring van het
Aalsters stadspersoneel
een berichtenbiad uit.
Het eerste post-vakantie-
nummer kwam zojuist
van de pers. Uit het «Ten
Geleide» van voorzitter
Roland Dua blijkt over
duidelijk de nostalgie
naar het voorbije dolce
farniente, al dan niet
aan zuiderse stranden
genoten.
De gewenste kadans is
nog niet bereikt: de
plannen zijn er, maar
nog niet in de definitieve
vorm gegoten. Wie ech
ter de dinamische be-
stuurslui van de Vrien
denkring kent, is er
gerust in. Dat loopt wel
los!
Die dames en heren zijn
van alle markten thuis en
op diverse fronten ak-
tief: getuige daarvan is.
dat er reeds een kippén-
kaarting op de agenda
staat. Die belotting gaat
door op vrijdag 5 oktober
te 20 uur in de refter van
de stadsschool aan het
Vredeplein. Er is
«slechts» plaats voorzien
voor maksimum 100
kaartlustigen!
Veertien dagen later reist
men naar het Brugse
Boudewijnpark om er de
schaatsen aan te binden
en zich op glad ijs te
wagen.
De start is dus wel
degelijk gegeven.
Bij het nieuwe seizoen
kijkt men gewoonlijk nog
even achterom naar de
voorbije aktiviteiten.
Zo wordt de traditionele
reis naar Meerhout van
30 juni jl. door «de
reporter ter plaatse» op
humoristische wijze on
der de loep genomen.
Aanvankelijk waren de
voetballende Vrienden
kringen er ginder niet
■v
voor alles bestaat wel een achterdeurtje! (Erik)
bijster gerust in. Zonder
hun vedetten, die niet
waren komen opdagen,
moesten ze partij geven
aan de ploeg van Eesaert
Mol, een formatie die
tweede was geëindigd in
de kompetitie van een
plaatselijk liefhebbers-
verbond! Dat beloofde
dus niet veel goeds voor
de bezoekers.
Uiteindelijk werd het 1-4
voor de Aalstenaars.
Zonder de vedetten. Men
kan zich voorstellen wat
«een hart» de overwin
naars hadden!
Een andere belevenis is
de reis naar Fantasialand
geweest. Daar vertelt
stadssekretaris en ere
voorzitter van de Vrien
denkring Ghis Willems
over. Met onverholen ge
noegen beleeft hij op
nieuw die tweedaagse
reis naar Europa's groot
ste pret- en avonturen-
park, gelegen tussen
Keulen en Koblenz.
Twee splinternieuwe luk-
se-autobussen brachten
90 Vriendenkringers met
bekwame spoed naar
Duitsland.
De rumoerige Aalste
naars, die het gewoon
zijn om altijd en overal
lol te maken, zijn graag-
geziene gasten. Want zij
«kennen hun wereld» en
hun grappen en grollen
blijven steeds binnen de
perken van het fatsoen.
Die twee dagen in Duits
land vlogen dan ook
voorbij. Bij de terugreis
zei de buschauffeur dat
hij zelden met zo'n aan
genaam gezelschap op
de baan was geweest...
Een referentie voor het
Aalsters stadspersoneel!
Hun piekfijn verzorgd
berichtenbiad verdient
trouwens ook een pluim
pje, want naast de voor
noemde rubrieken krijgt
de lezer als toemaatje
een aantrekkelijk kruis
woordraadsel, waaraan
een prijsverbonden is.
't Akaveiken...
is de naam van het
«officieel bloiken van het
Oilsjters Karnavalver-
bond». Het is een ge
stencild periodiekje dat
«verschantj ast past»,
zoals onder de titel ver
meld staat.
De kernidee van dit
blaadje van het Aalsters
Karnavalverbond is het
om o.a. te trachten de
kosten te drukken door
onderlinge samenwer
king tussen de karnaval-
groepen. Bij het bouwen
van praalwagens bv.
wordt door de groepen
afzonderlijk materiaal
aangekocht, dat niet
steeds allemaal wordt
gebruikt. Op die manier
gaan een heleboel nog
goed bruikbare materia
len verloren.
Wij komen op dit tijd
schrift meer uitgebreid
terug in onze nieuwe
rubriek «Karn aval f abet
waarmee wij in oktober
starten en die onafgebro
ken elke week het karna-
valgebeuren op de voet
zal volgen tot... 17 fe
bruari 1980!
«Fanclub Inge Summer-
land and the Sonor
Band»
We ontvingen het drie
maandelijks tijdschrift
van Inge Summerland en
haar Sonor Band.
Een simpatiek blaadje.
In het nummer 10 wordt
de vernieuwde formatie
voorgesteld, die de rug
gesteun zal worden van
Inge gedurende de ko
mende jaren.
Verder lezen we de tekst
van de «nederlandstali-
ge» toespraak van een
Waals kandidaat bij de
Europese verkiezingen.
Voor wie van fietstoch
ten houdt, staat een
fietsroute van ongeveer
42 km. uitgestippeld in
de omgeving van Aalst.
Wie wil aansluiten bij de
fanklub van Inge Sum
merland kan dit doen
via: André Van Hauwer-
meiren, Rijkhofstraat
112, 9412 Erpe-Mere.
Of beter nog, tijdens het
groot fan bal in de zaal
Zanzibar te Erpe-Mere op
zaterdag 29 september
a.s.
C.A.T.
Tegenwoordig plaatst men ook al rebussen op de open
bare weg. Geïnteresseerden kunnen de oplossing sturen
naar het gemeentebestuur dienst openbare werken.
(Erik)
In de jubelbrochure uitgegeven ter gelegenheid van het 25-
jarig bestaan van de Gewestelijke Landmaatschappij «Ons
Zonnig Huis» geeft stadsarchivaris Karei Baert enkele histo
rische gegevens over het fameuse «Hof Somergem» waar de
sociale bouwmaatschappij in de jaren 1955 tot 1958 haar
eerste projekt realiseerde.
Het Hof te Somerghem heeft
waarschijnlijk zijn oprichting te
danken aan de familie «van
Somergem» waarvan enkele
leden in het openbaar leven
van de 15e en 16e eeuw een
zeer representatieve rol ver
vulden.
Diederik van Zomerghem was
gehuwd met Kathelijne vander
Dylft uit een vooraanstaande
familie. Hij bezat een huis in de
Kapellestraat en een bos «te
Somerghem». Hij was schepen
te Aalst in 1405, 1406, 1414,
1416, 1417, 1420 en 1421.
In 1414 werd hij naar Gent ge
stuurd om de graanhandel te
regelen. Hij legde de grondslag
van het fortuin waarop de fami
lie verdèr bouwde. Zijn zoon
Philips, gehuwd met Elisabeth
van Heetvelde, pachtte van
1445 tot 1450 de bier- en wijn-
assize te Haaltert, Mere,
Erembodegem, Moorsel en
Herdersem
Naast de erfenis van zijn vader
bezat hij twee huizen in de
Nieuwstraat, verder nog de
«Hoygaert» in de Zoutstraat en
een «lochting» voorbij de
Nieuwstraatpoort. Zijn open
baar optreden bestreek een
lange periode: eerst stadsont
vanger in 1429, daarop het
schependom in 1434, 1436,
1438, 1446, 1448, 1450, 1453,
1454, 1461 en 1463.
Hij ondernam o.a. een paar rei
zen naar Gent: in 1445 om de
graanuitvoer te regelen, en in
1451 om versterking voor de
stad aan te vragen. Zijn zoon
Ghiselbrecht gehuwd met Bar
bara van den Broucke, was lid
van het prestigieuse gilde van
St. Joris.
Hij kwam in dienst van de graaf
van Vlaanderen als ontvanger
van de spijker in 1485 en 1496.
In 1484 en 1490 was hij sche
pen in Aalst.
In de 16e eeuw waren het
Everaard, Joost en Jan, die
schepenfunkties in de stad
waarnamen. In dezelfde eeuw
ging het pand over aan de fami
lie de Liere of van Liere van
Antwerpen, en bleef ruim 200
jaar in hun bezit. Dit geslacht
werd evenwel meestal van Im-
merzele genaamd; vandaar de
nog bestaande Immerzeel-
dreef.
Marie de Lannoy, weduwe van
Jan van Immerzele, burggraaf
van Aalst, verhuurde in 1537
het goed aan Hendrik Fasseel,
Ghijsbrecht van Loo woonde er
in 1542; in 1650 heette de eige
naar Engelbertus van Immerze
le; Johannes Geldhof overleed
erin 1658entenjare 1750 werd
het gehuurd door Pieter Van
der Gucht. In de Besloten Tijd
zaten hier trouwens verschei
dene priesters verstoken. Op
het einde van de 18e eeuw was
het omwald buitenverblijf, groot
245 roeden, in het bezit van de
prins Salm-Salm, graaf van
Hoogstraten. Het stadsarchief
bewaart een met waterverf ge
kleurde pentekening van de
bezittingen van deze prins te
Aalst omstreeks 1780. De per
celen zijn genummerd en voor
zien van hun toponimische
naam. In de hoek, rechts van
deze parcellaire kaart, werd
een afzonderlijke detailteke
ning aangebracht van enkele
stukken grond gelegen aan de
Oude Dender. Aangegeven zijn
«deburgt van Aelst», «Den
Dijck», «De Werf» en «d'hooge
Vesten». Het bos van de prins
van Salm-Salm, in 1808 keizer
lijk .domein, werd na openbare
aanbesteding praktisch gans
uitgekapt. Men verkocht 300
eiken, 54 beuken. 8 essen en 5
populieren, waarmee het laat
ste deel van het Affligembos
verdween. Somergem werd
nadien het bezit van baron Lo-
dewijk de Béthune. Het speel-
of jachthuis kwam in 't bezit van
baron de la Kethulle, die het
verkocht aan de familie David -
Fischbach - Malacord.
VEHE
