tossier «DRUGS»
HASJIES - MARIHUANA - OPIUM
Ome moderne maatschappij is bijna patologisch geïnteresseerd in het nemen
van allerhande produkten, geneesmiddelen en andere. Opmerkenswaardig
daarbij is dat het gebruik van een aantal dezer produkten zo diep in onze
maatschappij is geworteld dat het deel uitmaakt van ons sociaal leven: we
bedoelen dan het gebruik van koffie, tabak, alcohol en meer recent ook van
tranquillizers (slaap en kalmeermiddelen) en zelfs san stimulerende middelen.
Andere produkten worden daarentegen sociaal niet aanvaard zoals opium,
morfine, heroïne, marihuana en vele andere. Hierbij kunnen we de niet onbelan-
rijke vaststelling maken dat het al of niet sociaal aanvaard zijn san bepaalde
stoffen soms minder te maken heeft met hun werking of duidelijk aangetoonde
schadelijkheid dan wel met een zeker kuituurpatroon. In het Oosten is het roken
san opium en het gebruik san marihuana gedurende duizenden jaren een sociaal
aanvaard verschijnsel geweest dat alleen recent onder druk san de Westerse
beschaving aan het verdwijnen is. Wij patroneren het vrij gebruik van alcohol
dat bij de moslims verboden is volgens de leer san de koran.
mens met de «zwakkere» drugs
en beklimt hij nadat die hun
werking meer en meer verlie
zen, de ladder van de zwaar
dere middelen. Soms van de
marihuanasigaret via de ster
kere hasjiesj steeds hoger tot
hij in de droomwereld van de
opium, morfine, heroïne of co
caïne is aangeland. Onder de
verslaafden in Amerika is het
aantal vermogenden en zeer
vermogenden vrijwel even
groot als dit van minder be
deelden en armen. De toename
van het druggebruik in kringen
van rijke families werd in vele
onderzoeken vastgesteld. Ter-
dwijnt, vermoeidheidsgevoe-
lens worden uitgeschakeld, het
denkvermogen wordt ver
hoogd. Bij bovenmatig gebruik
kunnen ernstige stoornissen in
de bloedsomloop voorkomen
die bewusteloosheid teweeg
brengen. Als voorbeeld kunnen
we zeggen dat vele soldaten tij
dens de tweede wereldoorlog
met deze middelen werden fit
gehouden. Het toenemend ge
bruik van dergelijke produkten,
kan het begin zijn van de weg
naar de marihuana-sigaret.
HASJIESJ-MARIHUANA
Dit uit Indische hennep gewon-
droge mond, een versnelling
van de hartslag en een daling
van het suikergehalte in het
blöed. Deze effekten zijn na 12
uur terug verdwenen. De psy
chische effekten zijn zeer ver
schillend, de zintuigelijke prik
kels worden intenser beleefd,
er treedt een gevoel van tevre
denheid op met zichzelf, men
heeft geen besef van tijd of
ruimte (zeer gevaarlijk bij het
sturen). Het geheugen voor
dingen die zeer onlangs zijn ge
beurd kan ook aangetast wor
den, zodat iemand niet goed
meer weet wat hij in het begin
van de zin heeft gezegd. In het
het aantal delikten gepleegd om
aan het middel te komen zeer
groot. Het blijft dan ook een
sterk omstreden drug. In onze
kuituur wordt marihuana voor
namelijk gerookt in de vorm
van zelfgemaakte sigaretten,
hasjiesj wordt gerookt in siga
retten na vermengd te zijn met
gewone tabak, en in pure vorm
in de pijp (onder andere de wa
terpijp). Hasjiesj wordt ook ge
geten in allerlei vormen.
OPIUM
Uit het Griekse woord «opus»
(sap) ontstond de aanduiding
«opium» voor het vanzelf ge-
dat deze stof voor medische
doeleinden werd verboden.
Over morfine en heroine zullen
we het later nog hebben, we
bekijken eerst opium zelf. Het
zowel voor de geneeskunde als
voor de handel in verdovende
middelen bijzonder belangrijke
sap van de papaver wordt door
insnijding van de vrucht ge
wonnen. De «melk» druppelt er
dan uit zoals bij de rubberbo
men. Die dikke stroopachtige
vloeistof is opium die vervol
gens door indroging nog dikker
gemaakt wordt. Deze stof
smaakt zeer bitter. Uit deze
massa worden zogenaamde
Opium en opiaten: opium, heroïne en morfine.
lijkheid. Volgens de mening
van deskundigen zijn het be
trekkelijk ongevaarlijke stoffen.
Alhoewel de meningen daar
over verdeeld zijn. Zo schijnt
men in Amerika uit de praktijk
te ondervinden dat vele mis
drijven worden gepleegd onder
direkte of indirekte invloed van
marihuana. Daarenboven is
VOLGENDE AFLEVERING: MORFINE, HEROINE, CO
CAINE, EN LSD
van deze papaver. Maar kort
daarop ontdekte men om een
voornaam bestanddeel uit
opium te destilleren welke men
noemde naar de griekse god
Morpheus" namelijk «morfine»
(daarover later meer). Andere
bekende opiumderivaten zijn
heroïne en codeïne. Als pijnstil
lende middelen spelen de opia
ten een belangrijke rol in de ge
neeskunde. Hun grote gevaar
schuilt echter in de snelle li
chamelijke en geestelijke af
hankelijkheid die ze kunnen
veroorzaken. Vooral heroïne is
hiervoor berucht - zo berucht
inbrengen van het opiumbol
letje. Opium is de drug welke
men in het Verre Oosten het
meest gebruikt. De uitwerking
van opium op de mens is zeer
verschillend. De gevolgen in
het beginstadium zijn anders
dan in het latere stadia. Opium
kan zowel slaapverwekkend,
misselijkheid, braken als lust
gevoelens oproepen. De
opiumrokers krijgen meestal na
enige tijd ontsteking aan de
mondslijmvliezen. In een later
stadium treden maagklachten
en chronische stoornissen in
de bloedsomloop op.
rete IAT ZIJN DRUGS?
betrekkelijk korte tijd is de
irm «drugs» een begrip ge-
orden en is dit woord goed
igeburgerd geraakt. Daar
aar men het vroeger meestal
zoi ad over verdovende midde-
Tn» of «narcotica». Op zichzelf
Dfbèhetgoed dat de term «verdo
ende middelen» uit het taalge-
ruik verdwijnt, omdat deze
srm op lang niet alle stoffen die
een ermee pleegt aan te duiden
an toepassing is. «Verdo
end» wil zeggen het bewust-
jn verlagen. Dit zijn stoffen
els morfine, opium, alcohol
iaar van LSD, cocaïne en am-
tamine is het juist dat zij het
ewustzijn niet verlagen. De
raag is echter of de term
drugs» zo veel zeggender is.
enslotte worden in het Engels
lie geneesmiddelen drugs ge-
Toemd. De meest bruikbare
inschrijving van wat men
ient te verstaan onder drugs
unnen we als volgt formule-
v0 en: «een drug is een stof, die
ter pgenomen in het levende or-
janisme, de geestes- en even-
ueel lichamelijke funkties
leïnvloedt en die daarom mis-
iruikt wordt als genotsmid-
H».
NKELE BEGRIPPEN
oxicomanie: In dit woord kan
tien twee bestanddelen onder-
dwècheiden, enerzijds «toxicum»
|n anderzijds «manie». Een
Dxicum is een als gift wer
ende stof, en de leer der giften
rordt toxicologie genoemd,
■^en toestand gekenmerkt door
inrust, opgewondenheid en
lerhoogde motoriek pleegt
nen «manie» te noemen.
Gewenning: een zodanige aan
lassing van het lichaam van de
lebruiker aan het gebruikte
middel, dat steeds hogere do
eringen van het middel nood-
C zakelijk zijn om hetzelfde effekt
Obekomen.
Geestelijke afhankelijkheid: een
zowel praktisch als weten
schappelijk voorbijgestreefd.
De indeling welke heden ten
dage nog van toepassing is, is
deze volgens de uitwerking op
de menselijke geest. We kun
nen alzo drugs indelen in drie
grote groepen teweten:
De verdovende middelen,
of bewustzijnsverlagende mid
delen ook wel narcotica, hyp
notica of roesmiddelen ge
noemd. Algemeen omschreven
als de «psycholeptica».
De opwekkende middelen,
ook wel stimulerende middelen
genoemd of nog pepmiddelen
doping, kick-middelen. Alge
meen omschreven als de
«psycho- analeptica».
De bewustzijnsverrui
mende middelen, ook wel hal
lucinogenen, fantastica, psy
chedelische of tripmiddelen
genoemd. Algemeen omschre
ven als «psychodysleptica».
In dit dossier zullen we de be
langrijkste en meest gekende
drugs grondig bespreken, hun
oorsprong, gevolgen en ge
bruik.
HET VERLANGEN GAAT
AAN DE VERSLAVING VOORAF
Vanaf de vroegste tijden tot op
heden heeft het verlangen van
de mens naar geluk nooit afge
nomen. Overal en altijd hebben
mensen getracht het geluk te
bereiken.
Even sterk als de levensdrang,
als de drang om jong te blijven
en het leven te verlengen is de
drang om dit aardse bestaan
gelukkig te slijten. Daarom ont
stonden van in de vroegste tij
den geestelijke stromingen die
het ontbreken van het aardse
geluk trachtten te vergoeden
door een oneindige zaligheid in
het hiernamaals te beloven.
Wat de werkelijkheid de mens
onthield beloofden de gods
diensten als een geschenk van
de hemel. Voor vele mensen
echter was de aardse last te
een psychische extase te ver
werven, dit door een toespit
sing van het waarneembare, de
verbeelding, waardoor men in
een kunstmatige roes het ge
lukzalige trachtte te beleven als
een realiteit, een schijnbele-
venis. Voorwaarde voor een
droom is dat het bewustzijn ge
deeltelijk wortdt uitgeschakeld.
Net zoals bij een normale slaap
wordt ook in de door verdoving
ontstane slaap elk tijdsbewust
zijn volkomen opgehevenIn de
droomwereld bestaat geen tijd.
Door ingewikkelde proefne
mingen werd ontdekt dat de
dromer vele voorvallen, die
zich alleen over weken, maan
den of jaren kunnen afspelen,
in enkele seconden «samen
perste». Maar terwijl in de
normale slaap het prettige en
het onaangename slechts zover
gaan als de slaper kan verdra
gen want bij een te heftige
droomwerking treedt het ont
waken in, al of niet met gevoe
lens van lust, verdriet of
angst blijft de verdoofde in
zijn droomwereld gevangen,
hoe zijn visoenen dan ook mo
gen zijn. De aan drugs ver
slaafde zal meestal dat middel
nemen dat zijn speciale wens
«vervult». Het merendeel der
gebruikers zoekt het middel
waaraan men gewend is. Het
"genot van een drug dat de toe
stand oproept waarin niets
meer te wensen valt welis
waar alleen in de droomwereld
waarin het bewustzijn wordt
uitgeschakeld vervult alle
verlangen. Juist daarom kan de
mens die eenmaal de «uitweg»
heeft gevonden uit een werke
lijkheid die hij niet kan hante
ren, nauwelijks meer die zo
«gemakkelijk» bereikbare eufo
rie missen. Om haar iedere keer
weer te bemachtigen en tot een
duurzame toestand te maken
moet hij steeds weer dat geluk
gevend vergif nemen. Na en
kele herhalingen waarvan het
Een heroïne-injektie.
vanuit de psychische struktuur
legeven gevoel niet goed te
kunnen funktioneren als mens,
skefzonder het middel ten opzichte
ko waarvan de afhankelijkheid be
staat.
(heflichamelijke afhankelijkheid:
een zodanige aanpassing van
het lichaam van de gebruiker
aan het gebruikte middel dat
het staken van het gebruik er
van ernstige lichamelijke ver-
:onif schijnselen (onthoudingsver
schijnselen) tot gevolg heeft.
nej indeling van de drugs
sou Men kan op verschillende
jronden drugs indelen. Dit vol
gens de chemische samenstel
ling, volgens de botanische
oorsprong, volgens de wette
lijke status of op nog andere
jronden meer. In de zestiger
jaren maakte men de indeling
volgens het begrip «soft» of
<Hard», deze indeling werd
zwaar om alleen door de
kracht van het geloof in een ge
luk in het hiernamaals te kun
nen worden gedragen. Ze na
men hun toevlucht tot verschil
lende aardse hulpmiddeltjes
om het «eeuwige hemelse ge
luk» te bemachtigen. Deze be
geerten deed zich niet alleen
voor bij de armen maar ook bij
de rijken die intensivering van
hun gelukgevoelen zochten met
aanvullende prikkels. Al van in
de vroegste tijden waar de po
gingen om de lustgevoelens te
vergroten zeer veelzijdig. Aan
vankelijk kwamen de sexuele en
erotische prikkels op de eerste
plaats. Later kwamen daar af
wijkingen van het driftleven bij,
waarvan men reeeds spreekt in
het gebeuren van Sodom en
Gomorra. Totaal anders dan
deze door de zintuigen ervaren,
hoorbare, tastbare en zichtbare
aardse gevoelens trachtte men
aantal individueel heel afwij
kend kan zijn, zal hij met ver
wondering constateren dat zijn
droomwereld niet dezelfde «in
tensiteit» heeft als voorheen.
De duur van de droom verkort.
De lust- wellust - of vrijheids-
gevoelens zijn minder duidelijk
te ervarne. De raad van meer
ervaren druggebruikers of ook
wel het eigen initiatief leidt dan
tot verhoging van het «rant
soen» of tot een vermeerdering
van het aantal porties. Met de
eerste vermeerdering van de
drugrantsoenen begint de ei
genlijke verslaving. De ervaring
leert dat alleen mensen met een
buitengewone wilskracht en
een grondige wijziging van het
eigen leefmilieu in staat zjijn na
een ontwenningskuur van niet
in herhaling te vallen. Het me
rendeel der verslaafden blijft
verslaafd. Meestal begint de in
zijn leven ergens mislukte
Prikken en wegwezen.
wijl echter de min of meer «mis
lukten» naar de drugs grijpen
omdat ze minstens een illusie
van het geluk willen bereiken,
komen de rijken ertoe uit een
soort «overzadiging».
Omdat ze vrijwel alle bevredi
ging kennen en al hun wensen
ongeveer volledig vervuld vin
den. Filmsterren, toneelspelers
en pop-idolen die verslaafd zijn
geraakt vormen een andere ka-
tegorie. Vermoedelijk proberen
ze de ondraagbare spanning die
ze nodig hebben om hun roem,
de basis van hun miljoeninko
men, te bereiken en te behou
den in.de droomwereld van de
narcotische verdoving te ont
vluchten.
Maar afgezien van die gevallen
is er nog een andere verslaving
die de middelste en bovenste
lagen van de zogenaamde kul-
tuurstaat aantast, die wellicht
minder ernstige gevolgen
heeft, maar toch zeer gevaarlijk
is. Men gebruikt in deze krin
gen de zogenaamde «vitali
zes» en hun antipoden de
«tranquillizers». Het gebruik
van deze geenszins onschul
dige middelen heeft in Amerika
en nu ook in ons land reeds
bedenkelijke afmetingen aan
genomen. Vele van deze
kalmerings- en pepmiddelen
bevatten chemische verbindin
gen welke schadelijk zijn voor
het lichaam. Ook als ze niet
duidelijk tot verslaving leiden
treedt er toch een sterke ge
wenning op die stellig niet ge
makkelijk is af te leren. De
voornaamste oorzaak van deze
tendens is ons jachtig leven
geworden. In de privé-
nijverheid de onderlinge kon-
kurrentiestrijd, het steeds meer
produceren en steeds meer
presteren dat ten top wordt ge
dreven ten koste van soms de
gezondheid. Om de uitwerking
van dit alles dan te boven te
komen worden dan kalmerings
tabletten geslikt. Een hachelijk
vicieuze cirkel. Het voornaam
ste bestanddeel van deze mid
delen is «benzidrine». Waarvan
de chemische samenstelling
gelijk is aan deze van «pervi-
tine» een produkt dat sterk ge
geerd is in wielrennermiddens.
De behoefte aan slaap ver-
nen en reeds duizenden jaren
verspreide historische verdo
vende middel behoort ook nu
nog tot de meest gebruikte
drugs. Marihuana en hasjiesj,
afkomstig van de Cannabis sa-
tiva plant, behoren tot de
roesmiddelen. Van deze twee is
hasjiesj de gevaarlijkste omdat
deze drug alle remmen doet
verdwijnen. Marihuana is het
bovenste gedeelte van de
vrouwelijke jennepplant. De
werkzame bestanddelen bevin
den zich vooral in een kleverig
hars dat men aantreft op de bo
venste delen van de vrouwelijke
plant. Dit hars kan afzonderlijk
bereid worden en draagt de
Arabische naam hasjiesj. Ter
wijl marihuana essentieel ge
rookt wordt al of niet vermengd
met tabak, wordt hasj gerookt
of langs de mond ingenomen.
De moeilijkheden bij de beoor
deling van het effekt van has
jiesj of marihuana is dat de
werking van deze stoffen zo kan
verschillen. Zoals eerder ge
schreven wordt het aktieve deel
van de Indische hennep ge
vormd door de hars van de
bloeiende toppen. De verhou
ding in marihuana tussen la
gere bladeren ea de bloeiende
toppen bepaalt de werkings
kracht. Verder geven planten
die bijvoorbeeld in Mexico en
India groeien waarschijnlijk een
krachtiger werking, dan die uit
koudere streken. De ervaring
van de gebruikers is in elk geval
dat de kwaliteit van hasj en ma
rihuana sterk kan verschillen.
Wanneer de hennep gerookt
wordt, treedt het effekt vrijwel
direkt op. Voor de gebruikers
heeft dit het voordeel dat zij hun
«high» in de hand kunnen hou
den. Bij het eten van de hennep
wordt het effekt pas een uur
later merkbaar, zodat bijvoor
beeld kan blijken dat men te
veel heeft gebruikt om het nog
plezierig te kunnen vinden. Het
effekt van hennep op het li
chaam is onder andere het ver
wijden van de bloedvaatjes van
de oogslijmvliezen, waardoor
deze rood worden, een pupil
vergroting, het tranen van de
ogen, een overgevoeligheid
voor licht (vandaar het veelal
dragen van een zonnebril), een
Indische hennep: marihuana en hasjiesj.
algemeen raakt men na het ge
bruik van hennep in een diepe
slaap Soms ontstaat een ge
voel van paniek of treden hallu
cinaties op. In tegenstelling tot
alcohol bestaan er bij hennep
echter geen specifieke vormen
van krankzinnigbheid die uit het
gebruik ervan kunnen voort
vloeien. Hasjiesj en marihuana
geven geen gewenning en vor
men geen lichamelijke afhanke-
stremde, bittersmakende witte
sap afkomstig uit de papaver
somniferum De wortels de
bloemen, het zaad en de olie
van deze slaapverwekkende
papaver zijn merkwaardiger
wijs onschadelijk. De stof waar
het allemaal om te doen is is het
ingedikte sap dat men verkrijgt
door de nog niet geheel rijpe
zaadbollen te kerven. Tot 1800
was opium het enige produkt
«broden» gekneed in verschil
lende grootten, voor het eigen
lijke gebruik van de opiumro
kers worden bolletjes gekneed
die in een speciale pijp passen.
Het kauwen of eten van de
opium is veel minder gebruike
lijk. Opium wordt gerookt in
lange bamboepijpen, in diverse
uitvoeringen. De pijpen hebben
een bijzondere vorm en een pij-
pekop die geschikt is voor het
