41
10 - 18.1.1980 - De Voorpost
die met de invoerinn vnn' j overwirv sentatief» voor de natie te jong, pas 39 jaar geworden, was in 1780 de eerste leer- haar man bijna veertig ja- pelijike positie nog steviger kinderen. li
OD de Franse Verlfchtina f2,- Fransen te worden aanvaard In die op 7 maart 1836. ling geweest van het «Col- ren. Zij overleed in 1874. te vestigen. De kring was Van haar zijn grootmi
aéinsDireerde hervorming oaaÜoa k u?' °P c' W van de Alles wijst er op dat hij legium Theresianum», dat Ludovic Moyersoen zegt gesloten. Er kon te Aalst der die hijzelf trouwej
aen de «Brabantse Om- wecton „«J°nze 9?~ Soeverein echter nauwelijks stierf aan de toen heersen- het, door de ontbinding van van haar: «In Aalst stond nog weinig gebeuren zon- heel lang heeft gekend!
wenteling» ofte «Belaische onrfer Frnn* IT66 ?5en™a do?r dezf kl®.f.ers ,be" de cholera. Evenals zijn va- de Jezuietenorde, gesloten zij bekend als: de dragon- der dat men aan deze meegemaakt, zegt Luco$
Dauni,-,n,,Mni.Lcr.?®ZP9 an. !nvlc!ed- Pldatselijk echter der was hij handelaar in kollege der Paters Jezuieten der van de Nieuwstraat..., Moyersoen voorbij kon. Wij Moyersoen in zijn «fami»
stemrecht wijn en hop. Dat hij echter zou vervangen. Dit feit wellicht wegens haar 'aten Ludovic Moyersoen stamboom», op zijn c
bezie'eTS ï$eizerriJk onder Napoleon echter heel wat. Het waren een sterk karakter had kan werd vermeld in een op- indrukwekkende gestalte, oon het woord over zijn typische, nu zo langzt
u„ r, T rr ici wljicii eeri sierK KaraKier naa kan weru vermeia in een op-
tiid en streeknenont vnn ,or?ap?rte'. w°arbl' de Ne- deze 134 Aalsterse cijns- men tussen de regels van schrift op een der deuren
SnSte fffe kiezTS ,die, rec.ht" .het familie-stamboomver- van het toenmalige kollege, tersterkte».
ook wegens haar karak- grootvader: «Hij (Jean-Ba- vertrouwde, archaïsch Ikk
Mono,™n c,'TJj' ««sum- net lumnie-sxamDoomver- van nel loenmange KOliege. Tersterkte». Haar zoon ptiste Moyersoen) was zeer beschrijvende wijze néos'
de Baardeaemse ndvoknnt nnnc F '"Sf i s?r®fkf P van het haal zonder veel moeite in- Deze deur is bewaard ge- Jean-Baptiste (II) zou de betrokken in het politieke- duidelijk waarneembjje
»- - 9 po voor het eerst stadsbestuur verkozen, de vullen. Zoals wij het begrij- bleven en nu nog te zien. doorzijn vader ingeslagen en kulturele leven van een apologetische ondW®
i r» Éj Aalst. Hij was medestichter toon ten aanzien vanf
Jean-Baptiste
de Baardeger
Jan Frans Vonck (1743- op
een voordien nooit ge- regentieraad. Door het sys- pen, uit een door Ludovic Wellicht is de virus van de politieke weg verder gaan
politiek via de Eeman's bij bewandelen.
JEAN-BAPTISTE
MOYERSOEN (II),
WEGBEREIDER VOOR
WOESTE
>!a
Toen
Romain-Frangois
leed was zijn oudste zoon
Jean-Baptiste pas dertien
in 1872, van «'t Land van eigen stam: «Eugenie
Riem», het zang-toneel- en den Hende overleed ei
letterkundig gezelschap»... maanden voor de twi
Ook op het politiek terrein wereldoorlog op 27
was hij werkzaam. Hij legde ber 1939, in de gezeg<
op 2 juli 1872 de eed af als ouderdom van 94-jarJ
Provincieraadslid van Oost- vereerd door haar kinder
Vlaanderen... hij bleef dit talloze kleinkinderen
Moyersoen in 1836 over- *Mood... zijn poli- achterkleinkinderen
leed «I< 7iin n„d«e ,leke lnvloed wos 9root* 9ens h°re vroomheid.
Het wos inderdood deze zachtmoedigheid, en
uiterst fijn voorkoi
boren op 11 oktober 1822. die de wegbereider zou stond zij hoog in oanzi
In datzelfde jaar was zijn worden voor Charles Woe- l,an dez® eif kir,deren
grootvader Jean-Baptiste ste, die als «de» antagonist domain Moyersoen de o|
(I) overleden. Het gezin tel- van priester Adolf Daens e vP.n jongens. Hij
de vier kinderen waarvan de geschiedenis zou in-
hij de tweede was. Zijn ou- gaan; al blijkt dit nu, niet
dere zuster trad in het voor een onbelangrijk ge-
klooster, zijn jongere zuster deelte, ten onrechte te zijn.
huwde met Jean-Emmanuel Toen enkele, toendertijdse
De Coen. Elisa De Coen, «Jonge Turken», uit konser-
haar dochter, zou met Felix vatief-Katholieke middens.
de Moyersoens ingedron
gen. Het was alleszins de
met Marie-Antoinette Ee-
man gehuwde Romain -
Francois die als eerste Aal
sterse Moyersoen politiek
bedrijvig werd. Sindsdien
zouden de Moyersoens dit
vier generaties lang blijven.
Romain-Franqois Moyer
soen zou aan de passieve D
weerstond hebben deelge- j°°r Moyersoen
Mboren od 1 1 oktober 1R22 die de weaberetder zou
nomen tegen het «Hollands
Bewind». Zijn naam werd
alleszins teruggevonden
onder een petitie, aan Ko
ning Willem I gericht. Sa
men met 676 andere Aal
sterse ondertekenaars werd
uiting gegeven aan het
heersend ongenoegen en
werden een aantal voor
rechten opgeëist.
het die later met Ade
baronstitel vereerd en f9'
loond als eerste «A>9 1
sterse Moyersoen» pn£
hoogste politieke
zou scheren. Wijzelf f
neren hem nog als een f
distingeerde oude hé>m<
kaarsrecht lopend, de w#°r
delstok ter hand en f
eeuwig wit sjaaltje on?t2'j
keurig donkere overjas, hde
De Hert huwen, die na we- de op de «Mechelse Katho-
Toen brak op 27 juli 1830 reldoorlog I burgemeester lieke Kongressen» sterk
de "Ju'i-Omwenteling» te van Aalst werd. De jongere aanslaande jonge advo-
Parijs uit. Deze gebeurtenis broer van Jean-Baptiste kaat en «bekeerling» bo-
verhoogde de oproerige bleef ongehuwd. vendien want overge-
stemming hier te lande. Reeds op vrij jeugdige leef- gaan van het protestantis- MET ROMAIN MOYERSi
Vooral bij de kleine man tijd diende Jean-Baptiste rne naar het Katholiscisme NAAR DE TWINTIG!
was het ongenoegen groot. Moyersoen bij te springen Charles Woeste aan een EEUW TOE
Ingevolge de grote werke- in de wijnhandelszaak die politiek mandaat wilden Van de Aalsterse MoA
loosheid en de gebrekkige geheel op zijn moeder helpen, zagen wij die kans soen's, en bij ons w
ravitaiNering na de mislukte draaide. Van jongsaf aan ineens schoon te Aalst, eigenlijk van alle Moyi
oogst had vooral deze be- heeft hij, samen met zijn Daar was nl. onverwacht, soen-ofstammelingen,
3S
Jean-Baptiste Moyersoen I (1758-1822) de eerste Aal- Jeanne Meganck, echtgenote van J.B, Moyersoen (1767-
sterse Moyersoen. 1803)
U kende wijze werd dooreen- teem van getrapte verkie- Moyersoen hierin aange-
Nergens in de familiebio- geschud, is zeker een perio- zingen bepaalden zij, via haald uittreksel van een,
grafie wordt door Ludovic de geweest waarbij er in deze regentieraad, ook me- door vader Jean-Baptiste
Moyersoen enige melding alle maatschappelijke gele- de wie er naar de Tweede opgestelde, gedrukte om-
gemaakt van mogelijke re- dingen ingrijpende veran- Kamer werd gestuurd als zendbrief uit het jaar 1820
volutionaire aktiviteiten of deringen zijn gebeurd. In de vertegenwoordigers van de die voor het kliënteel was
politieke aktiviteiten, van Moyersoen-biografie wordt natie. De niet te onder- bestemd, was zoon Romain
deze Moijersoens van toen. nog steeds geen melding schatten politieke macht - Frangois toen zijn eigen
de latere politieke gemaakt van enige politie- van deze cijnskiezers, wel- weg gegaan. In die om
zendbrief beklaagt vader
Jean-Baptiste er zich over
dat zijn zoon, ondanks
«mondelijke conventiën 't
samen ondergaen ten beste
van zijn intresten, komt van
aan de gemeente te kennen
te geven als dat hij het
Wijnsteken exerceert». Zo
te zien dus een pleidooi
Uit
ontwikkeling en opstelling ke aktiviteit van de toen ke nogenoeg uitsluitend
van deze familie zou men levende voorvaderen. voortvloeide uit hun maat-
kunnen stellen dat er, in die Ludovic Moyersoen ver- schappelijke positie, hun
periode, nauwelijks van meldt het overlijden van vermogen en bezit, zorgde
enig geestesverwantschap Jean-Baptiste Moijersoen's voor een beleid dat deze
sprake kan zijn geweest tweede vrouw op de 18e maatschappelijke positie,
met de ideeën van de libe- Ptuvoise van het Republi- vermogen en bezit, bevei-
raal denkende demokraat keins-revolutionaire jaar ligde en konsolideerde. De
die Jan Frans Vonck was. (7.2.1803). Jean-Baptiste invloed van deze families
Als de verre banden met de zelf zou te Brussel overlij- zou nog lang blijven door-
familie Van der Noot er- den op 30.7.1822, op vier- werken in de rechtstreekse voor de eigen negocie daar
gens in de richting wijzen enzestigjarige leeftijd. Ze- politieke bewindvoering, waar zoon Romain blijk-
van de andere Brabantse ven jaar voordien had in ook na de invoering van het baar onder vaders duiven
«revoltair», Henri Van der hetzelfde Brussel, op algemeen enkelvoudig had geschoten. Niet lang
Noot, dan zullen de Moyer- 21.9.1815, Willem I de eed stemrecht. Door de verwer- na dit feit overleed Jean-
soen s zich wellicht eerder afgelegd als Koning van de ving van politieke- en finan- Baptiste Moyersoen en
ideologisch thuis hebben Verenigde Nederlanden, de cieel-ekonomische belan- ging de familiale wijnhandel
gevoeld, in het kamp van zeventien provinciën. gen blijft hun invloed ook tenslotte naar Romain -
de konservatieve oppositie Onder Willem I, periode nu niet gering. Vanaf de Frangois. Wellicht was
der «Statisten». De restau- welke Ludovic Moyersoen eerste jaren van de acht- zoonlief al te vlug gehuwd
ratie van het Oostenrijks- in zijn familiestamboom het tiende eeuw is dit zeker van naar de zin van zijn duide-
Habsburgs bewind in 1790, «Hollands regime» noemt, toepassing op de Moyer- lijk anders ingestelde vader;
onder Keizer Leopold II, wordt in de Aalsterse ar- soen's van Aalst. Tot op 5 januari 1820 was de hu-
schijnt overigens weinig of chieven de naam van Ro- heden hebben zij het beleid, welijksdag van Romain Romain-Frangois Moyersoen 1796-1836)
geen sporen na te laten bij monus-Franciscus of Ro- op een of andere wijze, Moyersoen met Marie-An-
de Aalsterse Moyersoens. main-Frangois Moijersoen, steeds mede bepaald. toinette Eeman. Dit is het-
Maar de wisselende regi- oudste zoon van Jean-Bap- cda urmc 2elfde iaar waarin hoger
mes vo gden elkaar dusda- tiste uit zijn huwelijk met k°^IN-FRAN<;OIS geciteerde omzendbrief
mg snel op dat het nauwe- Jeanne Meganck, terugge- !yl:o,10,^ was opgesteld.
lijks bij te houden was in die vonden op een in 1826 op- U796-1836) wDe dragonder VQn dek
jaren. In de lente van het gestelde lijst, met de namen Van deze Romain-Frangois Nieuwstraat», zoals deze P o-sn" kV jS Van nadat hij deze taak als verwante Albert Liénart het sociaal-maatschapp
jaar 1792 was Jeon-Baptis- van de inwoners van de is Ludovic Moyersoen de ioor 1830. Na de voortzet- volhrorht ninn zien nïnn hii .iv«»>n a* iji«< ••i~i-
te Moijersoen, 34 jaar oud stad welke aan de nodige achterkleinzoon. Ludovic
Marie-Antoinette Eeman, (1797-1874)
volkingsgroep met grote moeder, in deze zaak ge- op zeer jeugdige leeftijd, ontegensprekelijk Romfl
bestaansmoeilijkheden af werkt en ze tevens verder volksvertegenwoordiger Al- Jean-Marie, de latere ba
te rekenen. uitgebouwd. Dat alles heeft bert Liénart overleden. Moyersoen, het ster
r waren opstootjes te hem, alleen reeds, haast Net zoals Jean-Baptiste naar voren getreden en
Brussel, de eerste in de een mensenleven gekost. Moyersoen deze nog ver zowel op het politiek als
toen, gehuwd met de acht vereisten voldeden om als Moyersoen's vader, de late-
joar oudere Caroline De cijnskiezers te worden aan- re baron Romain Moyer-
Wolf. Hetzelfde jaar ver- vaard. Deze Romain soen, werd naar zijn groot-
klaarde het revolutionaire Moijersoen was een von die vader oennemd In d* t
RonMik de oorlog oon de ,34 Adsterse cijnskie2ere. ™1™Sers"tl
Oostenrijkse Keizer. Op 6 Dit betekent dat de Moyer- stad Aalst werd als geboor-
november, datzelfde jaar, soens in die tijd dat het zeer tedatum van Romain - liseerde Dender, daar
vielen de troepen van de beperkt gedeelte van de be- Frangois Moyersoen inge-
Franse Republiek de Zuide- volking behoorden dat vol- schreven: 17 Frimaire an V
lijke Nederlanden binnen, doende vermogend was, en (18.12.1796). Op dat ogen- schoonvader,
Na een half jaar werd het dus cijns betaalde, om als blik maakten onze gewes- Ignatius Eeman, zoals zijn
Keizerlijk gezag opnieuw «kiezer» in aanmerking te ten deel uit van de Franse naam toen in de latijnse
gov^ign (Neervrinden komen en dus als .repre- Republiek. Hl) overleed Zeer vorm „erd geregistreerd. Sarvïen"^'^ S
mevrouw Moyersoen later P°r L? voortzet- volbracht ging zien ging hij .boven de politieke doop- ke vlak.
in de volksmond zou wor- 9 Vier"on lnsePtember aan huwen denken. Op 17 vont had gehouden., zoals Dat hij daarnaast et
den genoemd was de da,ja°'. draaide alles december 1868 trad hij in Lucovic Moyersoen het zo doeltreffend bedrijvig
dochter van de'uh Dender- welsprekend zegt, zo werd zijn geweest, zij het mir*
leeuw afkomstiae Francois u^a °n Hij WOS de jonge Charies Woe- spektakula.r noch publi
Eeman die een handel had ^ep berda9erl' j00.1" toen. 46 'aar' Z') was n,et" ste toen. bij de «genade» in de financieel-ekonoi
in aranen aplenpn Innns u 'eger van Prins Frederik minder dan vierentwintig van deze Moyersoen te sche sfeer kan gere<
de Vaart» d i de neknnn- doelwit was geweest jaar jonger. Aalst geïntroduceerd en worden aangenomen.
- van toestromende oproer- Deze Eugenie Van den zou er als het ware zijn volksmond noemde
nu hef nrwlereAct/Tiior. 9®n' overwegend onte- Hende stamde uit een politieke «poulain» worden, veelzeggend:
Romain Movers^n^ al°Vd LA°lsters Patriciërs- Na een eerste mislukking vinkske». Hij was een
p se ep Wallonië, samen met geslacht dat sedert de 15e werd Charles Woeste voor die zeldzame scherpzii
rranciscus- ujt Frankrijk overgekomen eeuw reeds te Aalst was het eerst als volksvertegen- en wellicht ook
revolutionairen, werd de gevestigd. Leden van deze woordiger voor Aalst geko- opportunistische,
breuk in de Verenigde Ne- familie Van den Hende be- zen, in 1874, voor de «be- pragmatische bewart I
- tot warenden». Sindsdien zou de politici die, met wen—
io££en P 4 ok,ober bet begin van de 19e eeuw hij tot aan zijn dood, in doorlog I, wisten dat de lLjovi
830 riep de revolutionaire doorlopend belangrijke en 1922, ononderbroken in het eeuw voorgoed tot het v
voorlopige regering het hoge ambten bij het stads- parlement zetelen leden behoorde en dieniet o<
«Voorlopig Bewind», de magistraat. Jean-Baptiste Moyersoen afgesloten.
i d van Bel- Men mag dus aannemen overleed toch nog vrij jong, Het mede beslissen Ipn de
olp,,,t d°t deze Jean-Baptiste op eenenzestigjarige leef- ononderbroken betrókkoats
aie «beroerde onbetwistbaar een
Jean-Baptiste Moyersoen II, het begin van de Moyersoen- Grootmama
dynastie. (1822-1883) J.B. Moyersoen. (T846-1939)
gië uit.
Gedurende
dat deze
«beroerde onbetwistbaar een man tijd, na een pijnlijke ziekte, zijn bij de machtsuitoAnkg*
dagen der revolutie» zoals van aanzien moet geweest Van zijn uitvaart bleef de ning, kon niet meer opfe'
Ludovic Moyersoen dit tref- zijn om als bruidegom te gedrukte «lijkrede» bew- oude leest worden dje
tend omschrijft in zijn fami- kunnen in aanmerking ko- aard welke door de toe- schoeid. Het veilia stel =*le
liestamboom. was Romnin- men iznnr Ho» Hnrlitar unn fzz
van de gevestigde waard^ei
diende nu te gebeur Pood
liestamboom, was Romain- men voor deze dochter van nmalige voorzitter van «'t
Frangois Moyersoen als 2e een der aanzienrijkste Aal- Land van Riem» Hector
luitenant lid van de «Garde sterse families. Arijs, werd uitgesproken.
Civique» voor de sektie Alles wijst er bij Jean-Bapti- Hierin bracht hij hulde
Nieuwstraat. In 1833, drie ste Moyersoen op dat hij aan... (wij citeren)... «den
jaar na de oprichting van allereerst voor een soliede onverschrokken weldoener
de Belgische Staat, werd hij materiele basis heeft ae- en heilvollen stichter van 't
verkozen als lid van de Aal- zorgd. Pas daarna dacht hij Land van Riem, welke
sterse «Regentieraad»; -dit een gezin te kunnen stich- stichting hij ten jaare 1872
was de officiële benaming, ten. Wat hij dan zeker met uit ganscher harte uitriep,
welke nog resteerde uit de evenveel ijver en inzet heeft en voor dewelke hij altijd
periode van de Verenigde volbracht; hij kreeg niet een getrouw en waakzaam
Nederlanden, van de toen- minder dan elf kinderen en hoofd was gebleven»... En
malige gemeenteraad. Bur- werd de stamvader van de verder... «Getrouw blijvend
gemeester was toen baron 868 Moyersoen's die in het aan den leus welken uw
Frederik Van der Noot. De «Familie-album» van Ludo- vroom karakter weergaf e..
politieke loopbaan van Ro- vic Moyersoen staan ver- gansch uw leven uitmaak- onder'ziin "invloed m dfr
main-Frangois zou echter meld. Ook zijn sociaal- te, aan Godsdienst, Vlaam- 2ij zijn enorm prestige
P long duren. Dne jaar maatschappelijk leven lijkt sche taal en Vlaamsche ze- gezag dat hij uit de oork ^sch
later reeds overleed hij, pas na zijn huwelijk terdege den, strijden naar Uw vre- speriode had overqeh 6 Mo
z°P.lslf?1°9er Sezcgd, waar- te zijn begonnen. Hetzelfde delievend voorbeeld, voor den qinq de politie "«uw
schqnhjk aan de toen heer- geldt voor zijn politieke ak- deze geheiligde rechten»... kaarten flink schudden 1 *9 mi
Znr tCA°! F t.v.te.ten. Hij slaagde er (einde citaat). zou, sedert de opkomst v "venc
Mane-Antomette Eeman, echter in om .n een nog Eugenie Van den Hende, de demokratische beweg
dochter van hoger even- relatief kort tijdsbestek, zijn echtgenote, was toen gen en de uiteindelij erder 1
c AM A Li A L. eens reeds vermelde Fran- door deze aktiviteiten, zijn p>as 37 jaar, Zij bleef alleen doorbraak ervan via het
Iqmi Hende' echt9enote van c.scus-lgnatius, overleefde aanzien en zijn maatschap- achter met elf minderjarige litiek ycstruktureerde soc^'l
door een aantal nieuwe efoninc
menten op te vangen, d<1 hjtu
te anticiperen op nieuQQr d
gegevens, waaronder in ^'n£
eerste plaats het algemi l
enkelvoudig stemrecht.
wist als geen andere zi ein
n te passen bij deze n« het
we situatie, die het politk lu,on
fresko anders zou gaan r
kleuren. De invoering, vl
na de oorlog, van het 0Qr<Je
gemeen stemrecht dt»Pr'nge
Koning Albert I altho |^9en<
