Willy Van Mossevelde terug naar «oude ploeg»! GEUZENDAG TE AALST W. DE BROCK OVER GEUZENROMANTIEK IN DE NEGENTIENDE EEUW DAMIAANAKTIE TEGEN LEPRA Zonder hoop, zonder vrees... L 4 - 1.2.1980 - De voorposi Steevast werden de be trokken overlopers, of zij nu op het politiek voor plan meespeelden of meedraaiden bij de figu ranten, er op korte of lan ge termijn materieel he lemaal niet slechter bij. Ook al zal een politiek mens evenmin brood al leen kunnen leven, zoals wel eens wordt beweerd, beroepspolitici kunnen toch ook weer niet uit sluitend figuurlijk bij de politiek bestaan! Hier dient zo nodig enig be grip voor opgebracht, als het «effe» kan! Of er nu werd overgestapt van de «Daensisten» om bij de Socialisten eerste viool te gaan spelen, of van de liberalen om bij dezelfde BSP nog even mee te kunnen piepen, of van de CVP ook weer naar de BSP om er langs daar «te geraken», of tenslotte van de CVP naar de PVV omdat men appelen van citroenen weet te onder scheiden, telkens weer gebeurde dit op een ogenblik dat het oor spronkelijke eigen kamp duidelijk minder houvast ging bieden en men er minder vaste voet aan de grond overhield. Willy Van Mossevelde lijkt hierop dan die uit zondering te zijn die, zoals het heet, deze alge mene regei dient te bevestigen. Toen hij zo wat twee jaar geleden bij de Volksunie wegging zat hij voor deze partij, in een door velen begeerde schepenzetel. Nu hij van daag naar diezelfde partij terug keert, gebeurt dat op een moment dat het deze partij alles behalve voor de wind gaat. Nie mand gelooft ook maar, ook binnen deze partij zelf niet, dat er spoedig weer vaart komt in dit koersonvaste schip. Zo te zien dus zeker geen ge lukkig moment om naar de oude schaapstal terug te keren indien hier enig opportunisme aan de ba sis zou liggen. De eerst volgende elektorale spoeling kondigt zich bij deze partij veeleer dun aan. Men kan zich dan geredelijk de vraag stel len waarom Willy Van Mossevelde precies nu op zijn besluit van twee jaar geleden terug komt, ontslag neemt uit de V.V.P. en terug keert naar de V.U. Dat hierbij het niet van de grond komen van de Vlaamse Volks partij een rol heeft ge speeld mag zeker worden aangenomen. Wat Willy Van Mossevelde zelf over dit alles kwijt wou gingen wij op zondagavond, daags na de prins Karna- valverkiezing, in de haast nog optekenen. Kort samengevat kunnen wij uit dit gesprek met hem, volgend antwoord distilleren; «Ik kan nu eenmaal niet zonder poli tiek bezig te zijn. Dit kan alleen maar, voor mij al thans binnen een politie ke partij omdat dit voor mij een noodzakelijk klankbord en instrument is terzelfdertijd. De nieu we ploeg die ik nu verlaat speelt verdeeld en ik ben er de man niet naar om aan een ploeg te gaan dokteren als er moet ge voetbald worden. Bij mijn oude ploeg trapt men op zijn adem. Ik ge loof dat ik daar nu een redelijke kans heb om mijn spel op te dringen. Er is daar nu ruimte voor. Of men dit daar zal ne men tot in zijn uiterste konsekwenties is nog af te wachten. Misschien gooien zij mij er nog wel uit, want in de huidige opstelling ga ik zeker niet zonder meer meedraai en.» Het gesprek met Wil ly Van Mossevelde. dat tot deze gekondenseerde weergave heeft geleid geven wij hier gaarne in vogelvlucht weer. De Voorpost: Toen wij daarnet thuis weggingen naar U toe, zegde onze achtienjarige zoon: «Vraag eens aan Willy Van Mossevelde of hii gek is geworden. Wij hadden het niet zo onge nuanceerd willen uitdruk ken maar uiteindelijk vin den wij het ook maar een verwarrende bedoening. Waarom ging u weg om nu weer terug te keren terwijl de meeste, zoniet alle bezwaren welke U ooit tegen de V.U. formu leerde ook nu nog geldig kunnen blijven? Willy Van Mossevelde: Of ik gek ben geworden nu...? Nee! Dat ben ik twee en half jaar geleden geweest volgens sommi gen toen ik het VU-Eg- montakkoord verwierp en een komfortabele schepenzetel liet staan omdat ik niet terzelfertijd tegen de partij beslissin gen kon zijn en lid blijven van deze partij. Intussen hebben wij er ook wel een beetje toe bijgedra gen dat de Volksunie, door toedoen van de kie zer, op haar Egmont standpunt diende terug te komen. De toenmalige voorzitter is er niet meer. Vooral door ons optre den buiten de VU kreeg de interne oppositie in deze partij tenslotte een kans. Tot mijn spijt echter zijn wij er niet in ge slaagd om uit deze anti- Egmont aktie een eens gezinde Vlaams-Nationa le partij over te houden. Wij hebben alles gepro beerd, hier vanuit Aalst, om alsnog Dillen en Claes samen te houden. Dit is niet gelukt. Op deze wijze kan geen geloof waardig nationalistisch alternatief worden gebo den voor de vele nationa listen welke met de dood in het hart bij de Volksu nie waren gebleven. En omdat ik aan politiek wil blijven doen om mijn na tionalistische opvattin gen uit te dragen en te realiseren dacht ik dit nu best te kunnen doen in de volksunie. De Egmonters dienen zich momenteel stil te houden in de VU. Van deze gelegenheid dient gebruik te worden gemaakt om terug en uit sluitend een zuiver natio nalistische koers te gaan varen opdat de mentali teit die tot Egmont heeft geleid nooit meer aan bod zou kunnen komen. D.V.: Is er dan fundamen teel iets veranderd in de VU behalve dan dat deze partij, na de jongste par lementsverkiezingen te rug naar de oppositie werd gestuurd door de CVP en de BSP, zij het ook dan nog tegen de zin van vele VU prominenten die toen ook nog de «be- leidspartijtrommel» ble ven voeren. Trouwens er werd steeds niet op een ondubbelzinnige manier afgerekend met Egmont, binnen de VU. U hebt vroeger duidelijk gezegd dat de VU zoals ze toen was, geen nationalis tische partij meer was. Is deze partij dit dan nu in eens weer geworden vol gens U? W.V.M.: Beleidspartij, voor mij niet gelaten, als in dit beleid ons nationa listisch programma wordt uitgevoerd of er op zijn minst geen afbreuk wordt gedaan aan de na tionalistische idee zelf bij de beleidsopties. Dit ge beurde wel bij de VU re geringsdeelneming. Daarom ging ik weg. Op dit ogenblik is de VU steeds niet dezelfde partij als vóór vijf a zeven jaar. Dat is duidelijk. Zoals ik reeds heb gezegd, alleen kan men niet veel doen. Het uiteenvallen van het bij de verkiezingen ontstane Vlaams Blok heeft tenslotte geleid tot de onmogelijkheid om langs die weg, met meer kansen dan in de huidige VU, aan nationalistische politieke werking te doen. Het was wenselij ker geweest dat deze par tij, en wat de naam er van is doet niks ter zake het politieke Vlaamsnationa- lisme had kunnen opvan gen als een soort reïnkar- natie van de Volksunie in haar oospronkelijke vorm en met haar oorspronke lijke doelstellingen. Bij de huidige VU dient eerst nog de zware Egmonthy- poteek gelicht alvorens deze partij opnieuw ge heel nationalistisch ge- loofswaardig kan worden. D.V.: Maar dacht U nu nog voldoende weer klank te vinden bij de kie zers voor een zuiver na tionalistisch ingestelde partij. Er wordt nu zowat door alle Vlaamse par tijen, in diverse toonaar den, aan «Vlaams» poli tiek opbod gedaan. S.a.w. Kunt U als natio nalist niet terecht bij een dezer andere partijen? W.V.M.: Er is zeker nog behoefte aan een partij die de belangen van de ganse volksgemeen schap in zijn geheel ver dedigt omdat er nog steeds, zij het op meer subtiele manieren, roof bouw wordt gepleegd op onze ganse volksge meenschap. En dit ge beurt nog steeds met de hulp, of de medeplichtig heid, van de andere par tijen. Ook al zetten zij nu een Vlaams gezicht op. Wij zien trouwens weer dat, ondanks de Vlaamse mooipraterij op partij- kongressen dezelfde par tijen, op regeringsvlak net het omgekeerde doen van wat zij daar hebben goedgekeurd. Hoe kan men dan, als men op komt voor de ganse volksgemeenschap om het even welke plaats men inneemt in de maat schappij, en welke so- ciaalekonomische opvat tingen men ook heeft, se rieus terecht bij deze aan andere belangen «ver kochte» partijen. D.V.: Maar was dit niet het zelfde verwijt wat voor de VU gold toen de ze partij zich als Belgi sche beleidspartij ging op stellen. Trouwens dit doet ze nog, zij het «en sourdine»! W.V.M.: Inderdaad. Dit was ook de reden van mijn weggaan destijds. En dit was de enige ma nier om op een doeltref fende manier onze natio nalistische politieke wer king voor de toekomst veilig te stellen. Alleen in de VU, in tegenstelling met de andere partijen, is er nog een behoorlijk klankbord te vinden voor een zuiver nationalis tische opstelling, zonder doorkruising van andere maatschappij visies of geloofsovertuigingen, wat dit dan ook mag in houden. Maar ik ben mij wel bewust van het feit dat er inmiddels in de VU een kaste van beroepspo litici is gegroeid die zeker bereid blijven tot heel wat trancessies als zij maar mee kunnen blijven besturen. Maar de over grote meerderheid van de VU kiezers verwacht andere dingen. D.V.: Waar gaat U zitten in de gemeenteraad? W.V.M.: Bij de Volksu- niefraktie uiteraard, maar dit betekent niet dat ik van gedacht ben veran derd wat o.m. het perso neelsbeleid van deze koa- litie betreft. En als dit bij het volgende begrotings debat nog steeds op de zelfde leest is geschoeid dan zal ik op dezelfde wij ze handelen als ik nu heb gedaan. D.V.: Wat hebt U gekre gen om terug te keren? W.V.M.: Dat is een smeri ge vraag. U kent mij vol doende om te weten dat ik voor niets of niemand letterlijk noch figuurlijk te koop ben. Er werden geen voorwaarden ge steld vanwege de VU en er werd niets toegezegd. Ik zal wel met de verkie zingen dezelfde plaatsen innemen als vroeger. Maar dit was geen punt voor mij. Ik dacht eerder dat dit uit nuchtere poli tieke overweging resul teerde dat men bij de VU hieraan niets heeft willen wijzigen. Zij hebben mij nu meer nodig dan ik hen. En ik zal van deze situatie beslist gebruik maken om enkele misge- groeide toestanden uit de weg te ruimen. Zowel plaatselijk als arrondisse menteel. Zo meen ik het bvb. niet dat de VU sche pen van Erpe-Mere, Louis Van Durme, zijn gegeven woord niet nakomt en per 1 januari j.l. geen ontslag heeft genomen ten gunste van VU raads lid Hein Malfrayd. Kijk, al krijgen zij er zure gezichten bij, dit zijn din ges die ik niet neem. De ze gangbare partijpolitie ke geplogenheden horen bij een nationalistische partij niet thuis. De VU moet terug een partij worden die niet is als de anderen. Als ik daar kan aan meewerken dan blijf ik in de VU. Lukt mij dat niet, dan ga ik weer weg, maar op dat ogenblik wordt dit een noodge dwongen einde van mijn politieke aktiviteiten. En dan blijf ik nog alleen doende met voetbal en met karnaval. D.V.: Er komt dus leven in de politieke brouwerij! W.V.M.: Ik blijf wie ik wasl sc Persmededeling re VU-arrondissement Aalst !e «Willy Van Mossevelde sluit de VR-rangen» J Door de jongste evolutie omtrent de staatshervor?' ming, worden fundamentele Vlaamse belangen op-nl nieuw en steeds gevaarlijker bedreigd. Deze gewij-f zigde politieke toestand op nationaal vlak noodzaak; B ons opnieuw eenheid en solidariteit in de Vlaamse-fd nationale rangen te betrachten. Deze overwegingen hebben de laatste weken in hejIJJ arr. Aalst geleid tot diskrete onderhandelingen tusltJ sen het arr. bestuur van de V.U., de leden van he; afdelingsbestuur Aalst en gemeenteraadslid Willy;0i Van Mossevelde, waarbij deze laatste eveneens op-| trad als woordvoerder van enkele politieke vrienden, tc Men zal zich herinneren dat de heer Willy Vanjin Mossevelde zich aansloot bij de V.V.P. van Loder' Claes na de beslissing van de V.U. om het Egmont-'^ pakt te ondertekenen. te De jongste onderhandelingen werden met suksesVi beëindigd waardoor in het arr. Aalst de eenheid van di de Vlaamse-nationale rangen werd hersteld. lij Het gevolg hiervan is uiteraard dat de heer Willy Van 9' Mossevelde voortaan opnieuw deel uitmaakt van de 9' V.U.-fraktie in de gemeenteraad van de stad Aalst eii zijn aktiviteiten in hat kader van de V.U. zal hervatten-^ Dit brengt met zich mee dat de heer Willy Vangi Mossevelde terug zijn funktie verkrijgt in het V.U.-|js bestuur afdeling Aalst, de arrondissementsraad, dtgi gemeenteraadscommissies en tevens bij verkiezingdi (gemeentelijke of nationale) minimaal zijn vorigsz' verkiezingsplaats (op V.U.-lijsten) inneemt. lvj Deze herwonnen eendracht zal de slagkracht van de V.U. in het arr. Aalst ongetwijfeld vergroten en eer nieuwe opgang van de partij bevorderen. Nadat de Damiaanaktie verleden jaar niet minder dan 691.000 fr. kon overdragen aan het Nationaal Komitee voor bestrijding van de lepra waarvoor het Aalsters Aktiekomitee ten zeerste alle medewerkers dankt stelt ze haar projekt 1980 voor. Medewerking van eenie- bezorgden de medewer- der wordt daarbij ge- kende scholen immers vraagd in de strijd tegen ruim 130.000 fr.voor de deze gruwelijke kwaal, de bestrijding van de lepra, melaatsheid. «Eigenlijk Vermelden we terloops een schande dat uw dat bij een storting van steun voor genezing van minstens 1000 fr. een at- 10 miljoen melaatsen nog moet gevraagd wor den daar waar fabelachti ge sommen aan bewape ning worden besteed», zegt voorzitter Dr. Wal- graeve. .«Blijkbaar geeft het mens-DOM liever geld uit om te doden dan om levenden te helpen!» Graag maakte de Aalster- se groep voor 1980, 700.000 fr aan het Natio naal Komitee over en zulks ligt in de mogelijk heden met uw aller sa menwerking. Wanneer alle kerkgangers in de kerk de nodige steun ge ven en ook alle niet-kerk- gangers eens flink hun geldbeugel aanspreken komt het' voor mekaar. Zeker als daarbij ook in de scholen een aktie wordt gevoerd. In 1979 Een barstensvolle feestzaal l test om te voegen bij de aangifte van de belastin gen kan worden bezorgd. Dit jaar wil men zich toe spitsen op melaatsen kampen in Zaïre waar ge woon niets meer wordt gedaan vermits er noch personeel noch medicij nen zijn. Deze verschoppelingen van de maatschappij te rug een beetje levens hoop geven kan U. Als U maar wil. Samen met de voorzitter danken U hiervoor reeds nu aalmoezenier Mus- sche, leden Magda De Waele, Kristine Waege- mans en Johan Vermas- sen en sekretaris Herman Blendeman. jdens de Geuzendoy von het humanistisch verbond. (Erik) Zoals reeds gezegd op onze voorpagina, wist Walter De Broek zijn toehoorders op de geuzendag te Aalst te boeien met een referaat waarin hij zijn thema «geuzenromantiek in de negentiende eeuw» uit breidde met een korte historiek van de evolutie van het begrip «geus» en met een schat aan persoonlijke ervaringen en treffende anekdoten. «Mijn jeugdjaren, zo begon de spreker ik liep lagere school in Oostende zitten vol herinnerin gen aan vijandige kreten over en weer tussen leerlin gen uit het rijksonderwijs aan de ene kant, van de vrije scholen aan de andere kant. Enerzijds werd er «geus» geroepen (bedoeld als scheldnaam, opgevat als eretitel), anderzijds «kalotengebroed». Vanwaar dat begrip «geus» Daar betreurde men de en wat is zijn etymologi- verdrijving van Willem I, sche betekenis? Toen het probeerde men van de ge- Eedverbond der Edelen geven toestand het beste te dat zich verzette tegen de maken, streefde men naar inquisitie en de besluiten eenheid van taal en spelling van het concilie van Trente tegen de opvattingen in van van 1545, audiëntie ver- ultramontaanse pastoors kreeg bij onze landvoogdes (onder wie in de tweede Margareta van Parma, generatie ook !o merkte Berlaymont, een Gezelle). Een ■•wijd? In van haar raadgevers, op: 1906 spreekt o chop «Voila, de beaux gueux!» van Brugge in vei.ja.nd met (wat een fraaie bende be- de taaleenheid l )g over delaars). «Geus» werd de «de duivel, het titel en de leuze van de noorden.» opstandelingen. Op pen- In Gent ook kwam dc stoot ningen werden de bedelstaf tot volksontwikkeling. Zo geslagen en twee ineenge- werd in 1851 het Willem- vouwen handen, symbool fonds opgericht oorspron- van eendracht in het ver- kelijk op pluralistische ba- zet. Tussen de jaren 1544 sis. Verder was het studen- en 1647 ontstonden talrijke tengenootschap «'t Zal wel geuzenliederen. Het verzet Gaan» zeer aktief en vaak groeide en liep uit op de kwam het tot incidenten beeldenstorm. Maar de re- met de clericalen. In 1862 pressie was ongenadig en werd het Willemfonds velen weken uit van Zuid onder impuls van J. Vuyl- naar Noord. Oostende was steke vrijzinnig, de laatste vesting die viel. Intussen werd in de jaren We noteren het bestuur dertig in Antwerpen rond van Albrecht en Isabella. de figuur van Hendrik De naam «geus» bleef be- Conscience een poging houden tot hij in de jaren ondernomen tot oprichting 1815 - 1830 synoniem werd van een gemeenschappelijk van «Hollands». Zo wer- front van Vlaamsgezinde den de door Willem I opge- vrijzinnigen en katholie- richte scholen «geuzen- ken. «Het Wonderjaar» scholen» genoemd. werd echter zo uitgezuiverd Maar ook Jan Frans Wil- dat de Kerk vrijuit ging. En lems werd «geus» ge- «De Leeuw van Vlaande- noemd. Hij was nochtans ren» en «Kerels van Vlaan- oorspronkelijk een prakti- deren» werden een mytho- zerend katholiek, tevens logische voedingsbodem echter vrij-denker (in de voor de katholieke Blauw- letterlijke betekenis van voeterij. het woord), een houding In de liberale partij nam de die nu zou neerkomen op invloed van de anti-clerica- liberalisme in de brede zin. Ie vleugel toe en zo groeide Volgens Max Rooses be- de kloof met de katholieke minde hij Nederland meer Ultramontanen. Zo kwam dan Rome. Om die sympa- er een bisschoppelijk thie voor de Nederlandse schrijven dat de figuurlijke rebellie tegen Spanje in de executie van de vrijzinni- 16e eeuw werd hij door gen inhield. Dat resulteer- clericale fanatici figuurlijk de op zijn beurt in het afgemaakt. schrappen van een artikel Ook nu nog blijft «geus» in de vrijmetselarij dat dis scheldwoord en eretitel, cussies van religieuze en Ook nu nog blijft de politieke aard verbood. Vlaamse beweging vaak Clericalen («parti des pré- verlamd door ideologische tres») en anti-clericalen tegenstellingen. stonden als vijanden tegen- En wat nu specifiek de ne- over mekaar. En bij het gentiende eeuw betreft? laatste kamp sloot zich Twee facetten: Vlaamse o.m. onder invloed van beweging, vrijzinnige Proudhon een anti-religieu strekking. zé, proletarische beweging In Gent kwam het tot een aan met sociale betrokken- Vlaamse herleving met ge- h'eid. leerde (filologen) iii.siag. In de zestiger - zeventiger jaren vinden we aan de U.L.B. een generatie athe ïsten en agnostici (onder invloed van Comte, Proud hon en Feuerbach). Ook aan de Rijksuniversiteit te Gent groeit het aantal vrij zinnigen; er zijn de ge schriften van Moyson en Vuylsteke; er zijn de alma nakken van «'t Zal wel Gaan» die spreken van 'der papen ijzeren keten' (waar door ze op de index terecht komen). Leeuwenroman- tiek wordt geuzenroman tiek. E. Moyson beschouwt sociale bevrijding als natio nale (is Vlaamse) bevrij ding. Er wordt kritiek geuit op het bestaan van België, spijt uitgedrukt om de scheuring tussen Noord en Zuid. «Klauwaert en de Geus», zo klinkt het motto van de voorstanders van Groot-Nederland, onder wie J. Vuylstreke. zelfde geest vinden we terug bij de militanten van de eerste Internationale. Oscar De Paepe droomt van een republiek der Ver enigde Provincies (voor Fi- lips II en Alva) in de tradi tie 'van Willem de Zwijger en Marnix van St. Alde- gonde, maar verlicht door rationalisme en socialisme, standpunt dat wordt voor gedragen op de Europese vredesconferentie in Ge- nève van 1867. In 1872 komt het bij de Antwerpse gemeente raadsverkiezingen tot een doorbraak van de anti-cle- ricale, anti-katholieke rich ting. De tegenstellingen worden aangescherpt door de aanwezigheid van de Franse kroonpretendent. De Antwerpse conservatie ve katholieken monopoli seren de Vlaamse leeuw en sympathiseren met de prins. De liberalen uiten hun misnoegen. Het komt tot manifestaties in inciden ten. In deze atmosfeer wordt op 1 april 1872 te Antwerpen de Geuzen- bond opgericht (later zul len ook Brussel en Genj aansluiten) met als doel: Vlaamsgezinde liberalP vrijzinnigen verenigen. Iv,.. deze atmosfeer ool ontstaan de geuzenliedCe ren. Het beroemdste eP scherpste is van de hanga' van J. De Geyter dat wer. verspreid op 100.0(|je(; exemplaren en waarin hE^ fulmineert tegen kloosterf bedevaarten, Jezuïeten eUi Pausdom om te besluitewc met de woorden «van fciji ongediert der papen, verlcu- ons vaderland». In deze a: mosfeer ook rijst de ge«| zen vlag (oranje, blanj^l, bleu - eventueel mj Vlaamse leeuw). En de rji dicale vleugel (vooral stüf denten) streeft nog steeq^ naar een hereniging de Nederlanden (zoals blijki uit de studentenalmape nakken). jat In 1872 ook herdenken <j|ai Vlaamse geuzen de ve|,e overing van Den Briel en i ne 1876 halen ze in de gejj, meenteraad van Gent tcj,e gen de clericalen hun slaj^j, thuis door het doorzetteL,( van de herdenking van d:pe pacificatie van Gent die uitj groeit tot een felle anti clericale manifestatie. ;D. De zestiende eeuwse geq'lVI zenliederen zijn terug in djgj mode. Sommigen (zoals Pj g, Frédéricq) gaan in hu| ra streven zo ver dat protestant worden om hi gevoel van éénheid met strijd van de zestiem eeuw te symboliserei Maar er ook een wetei schappelijke benaderii van die periode en bovet dien worden debatten voordrachten gehoudeï 4 naar het volk toe. h Samengevat kwam de geu- zenromantiek neer op he: propageren van de vrijzin nigheid, het bestrijden vat het clericalisme, het ietwal utopisch gedweep met Groot-Nederland, een libe raal programma dus, hele maal anders dan de visil van L.P. Boon. waarin Ru- dolf Werthen en Paul Malfait de dialoog voer den in warme sonoriteit en introvert karakter, en door een bijzonder innige en ontroerende verklan king van Valerius' beleg van Bergen-op-Zoom, speciaal voor deze gele genheid getoonzet door Verschraegen. N.B.: U vindt een uitge breide synthese van W. De Brocks referaat verder in dit nummer, een ver slag van Mark Galles hul de aan I Boon in onl nummer an volgendS week. vY.Qi

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Voorpost | 1980 | | pagina 4