VOLKSUNIE
HOUDT DAG VAN
HET EKONOMISCH
FEDERALISME
IN AALST
dL
WPS
5 dfc
MATON
J-nationaal voorzitter Vic Anciaux ontving van schepen Jan
een map met etsen van Van Hoolandt. (per)
en een realistisch program-
fchepen E. Monsieur. In ma voor zelfbestuur
inleidend woord voorstelt, terwijl de ande-
inderstreepte hij dat de re partijen vaag blijven
Jpidair uitgedrukte doel- en aan zichzelf denken,
gelling van het volksna- Het eerste referaat werd
lisme, namelijk dat gehouden door Willy
éigen mensen moeten Ramboer, ekonomisch
Junnen beschikken over deskundige, onder de ti-
Jun eigen lot met hun tel «Waarom ekonomisch
Tigen (geld)middelen ex- federalisme?». Zijn
4lusief door de V.U. werd standpunt was dat van
Aangekleefd en verde- een nuchter, objektief
pigd, dat alleen de V.U. toeschouwer over partij-
het volk laat primeren op politieke grenzen heen.
de staat, dat alleen de Zijn visie vertrekt van een
V.U. in de verwarring van aantal vaststellingen:
begrippen als federalis- 1. de term federalisme
jne, konfederalisme, de- heeft in de eerste plaats
Centralisatie, dekoncen- een staatsburgerlijke be-
unitarisme, neo- tekenis en wijst op een
Unitarisme, regionalisa- zekere bestuurlijke zelf-
klare taal spreekt en standigheid van territo
riale deelgebieden
(hoofdzakelijk gesitueerd
op het vlak van de kollek-
tieve goederenvoorzie
ning bv. kuituur).
2. in alle bestaande fede
rale staten behoren de
sociale zekerheid en het
ekonomische beleid tot
de meest gecentraliseer
de materies.
3. in België worden de
meest voor de hand lig
gende materies niet gere
gionaliseerd (bv. onder
wijs, justitie), wel echter
een aantal hefbomen
voor het ekonomisch
beleid.
4. wat «ekonomisch fe
deralisme» betreft zijn er
twee standpunten:
a. heel wat politici brei
den de mogelijkheden tot
bestuurlijke zelfstandig-
Zo zag het panel er 's morgens uit: volksvertegenwoordiger Jan Caudron, Prof. Jef Maton,
voorzitter Kuypers, Mevr. De Beul, en de heer Ramboer. Tot slot arrondissementeel
f voorzitter B. De Cremer. (per)
at di
i eiri_
euw
RGELIJKING VAN
MODEL MATON MET HET MODEL PEETERS
VER<
/ertil
do*—
OOU*|. Verdeling van de be-
6 0 foegdheidsmaterie
vall
:if ie
>k h
ir|en Belastingen
de
Personenbelasting
^el waar de 80-20 regel
meWhap. Idem voor de Walen.
i. BTW-belasting
vennootschaps-
elasting
PjTotale belasting-
iktuefdruk
raait Maatregelen ter vrijwa
ring van de munt
J Medefinanciering door
het centraal gezag
irdef-
n d^Bijionder toezicht vanwege
»ds 'decentrale overheid op
9 tonkurrentievervalsende
interventie vanwege de
lewesten t.o. bedrijven
londer solidariteits
lanisme in geval van
'Ote verschillen in be-
stingsopbrengst tussen
de gemeenschappen of
>f l9Efl«westen
»t w3 Bijrondere maar uitdo-
steet ^"de hulp aan Wallonië
ad V00r *'tn restruktu-
y ratio
Gewestelijk: industriële
politiek, infrastruktuur,
ruimtelijke ordening,
onderwijs, enz.
Alles wordt door de fede
ratie of konfederatie ge-
ind, in de nationale pot
samengebracht en daarna
herverdeeld.
Wordt herverdeeld op ba
sis van de belastingsop
brengst behalve voor Brus-
wordt toegepast.
Wordt herverdeeld op ba
sis van de bevolking (of
eventueel de konsumptie?)
Wordt herverdeeld op ba
sis van de bevolking
Er zijn opcentiemen moge
lijk, maar de nationale
overheid bepaalt er de
grootte van.
De federatie of konfede
ratie houdt toezicht op
het begrotingsevenwicht
van de regio's
Een vast maar klein
percentage
Nagenoeg hetzelfde
In Vlaanderen en Wallonië
worden de belastingen ge-
ind door de deelstaten.
De Vlamingen, inklusief de
Vlaamse Brusselaars, beta
len aan de Vlaamse gemeen-
Wordt herverdeeld op basis
van het fiskaal inkomen
of de konsumptie
De wet Phillipart wordt in
gevoerd. De Vlaamse bedrij
ven betalen aan Vlaanderen.
Multi-regionale bedrijven
dienen een gesplitste winst
en verliesrekening in.
Wordt door de deelstaten
bepaald.
Neen, tenzij langs de
EEG-kommissie om
heid uit tot ekonomische
materies, een visie die op
relatief korte termijn kan
leiden tot de ontbinding
van de ekonomische en
monetaire unie, een pro
ces dat in België vlugger
op gang kan worden ge
bracht door een aantal
specifiek Belgische feno
menen zoals de ideologi
sche tegenstellingen
Vlaanderen-Wallonië en
het feit dat het centraal
gezag onvoldoende ge
zag heeft of zal hebben
om zichzelf te handhaven
tegenover de spontane
tendens tot bevoegd
heidsuitbreiding van de
regio's.
b. een tweede visie stelt
het behoud van de eko
nomische en monetaire
unie prioritair en poogt
binnen die grenzen be
voegdheden te delegeren
naar de gewesten toe.
W. Ramboer konklu-
deerde:
ofwel* verdedigt men
een ver doorgedreven
delegatie van ekonomi
sche bevoegdheden, wat
op korte termijn leidt tot
uitholling en ontbinding
van de ekonomische,
monetaire en politieke
unie. Dit is de weg van de
«korte pijn».
ofwel verdedigt men
een meer halfslachtig
ekonomisch federalisme
dat wellicht na een lange
overgangsperiode (ge
kenmerkt door kommu-
nautaire konflikten en
misschien ook door de-
valuatie(s) van de Belgi
sche frank) uiteindelijk
ook leidt tot een verre
gaande autonomie der
regio's. Dit is het scena
rio van de «lange pijn».
Daarna handelde prof.
Jef Maton in een helder,
goed gestruktureerd be
toog over de vraag «Welk
skcnc,T.isch tsdcrolis*
me?». Zelf verklaarde hij
zich tegenstander van het
separatisme, toch liet zijn
inleiding «met België als
het kan, zonder België als
het moet» niet aan duide
lijkheid te wensen. Prof.
Maton konstateerde:
de Belgische ekono-
mie drijft langzaam naar
een Engelse situatie. De
werkloosheid kent een
rekordcijfer. De Belgische
frank moet voortdurend
ondersteund worden. Er
is een massale kapitaal-
vlucht.
er is ekonomische
struktuurloosheid en
kommunautarisering van
het ekonomisch beleid.
De meeste Vlaamse eko-
nomisten zijn het erover
eens dat in België geen
ernstig beleid meer
wordt gevoerd noch op
het vlak van de industri
ële politiek, noch op het-
vlak van de internationa
le handel en de ontwikke
lingssamenwerking,
noch op het vlak van de
- gezondheidszorg en de
ziekteverzekering. De
maatregelen die worden
uitgedokterd zijn pijnstil
lers (zoals het plan Spi-
taels). Bovendien bete
kent kommunautarise
ring van het ekonomisch
beleid zoveel als onbe
stuurbaarheid. Alle be
langrijke ekonomische
dossiers zijn kommunau-
taire twistappels gewor
den (staal, textiel, haven-
beleid, energiebeleid,
subsidiëring van bedrij
ven enz.). Een minder
heid van dwarsliggers
- kan door vetorechten,
grendels, pariteitsregels
en afdreiging alles lam-
leggen.
de Vlaamse ekonomie
staat op een belangrijk
keerpunt in zijn ekonomi
sche geschiedenis: de
stap van Europese markt
naar wereldmarkt. De
nieuwe ekonomische or-
- de voltrekt zich en we
krijgen als konkurrenten
nu ook Zuid-Korea, Brazi
lië, Maleisië, Hong-Kong
enz. Wil Vlaanderen zijn
aandeel op de wereld
markt behouden, dan zal
het vlug moeten over
gaan tot een restruktura-
tie van zijn textielindus
trie en verdere uitbouw
van zijn staalnijverheid,
zijn metaalbewerkende
nijverheid en zijn machi
nebouw.
het is dwaas en
onaanvaardbaar dat
Vlaanderen niet eens zijn
eigen financiële midde
len mag aanwenden om
zijn industrie uit te bou
wen. Want wij moeten
voortdurend geld uitleg
gen aan kompensaties en
parallelle kredieten voor
Wallonië. Meest schrij
nende voorbeeld is de
niet-uitbreiding van Sid-
mar. Typisch ook is de
geldstroom naar de
Waalse glasnijverheid.
in de Waalse eisen-
bundel is rekonversie-
hulp gekoppeld aan re-
strukturatiehulp. De ver
nieuwing van de Waalse
nijverheid betekent uit
sparing van arbeids
krachten. Om deze af
vloeiing op te vangen eist
men rekonversiekre-
dieten.
er zijn de kompensa
ties en de parallelle kre
dieten d.w.z. dat Vlaan
deren voor de uitvoering
van een investeringspro-
jekt dat op zijn territo
rium ligt kompensaties
moet betalen aan Wallo
nië. Voorbeelden zijn
Zeebrugge, de aankoop
van de F 16, de Maasver
dragen enz.
de Vlaamse textielnij
verheid moet het rooien
zonder overheidshulp.
De internationale fconkur-
rentiestrijd is bikkelhard.
Daarom moet men de lo
nen matigen, de produk-
tiviteit opdrijven. En voor
sociale begeleiding bij de
afvloeiing is weinig of
geen geld beschikbaar.
de Walen verkiezen fi
nancieel het voordeligste
namelijk het unitarisme
van de inkomsten en het
federalisme van de uit
gaven.
in planning- en kon-
trolekomitees hebben de
Franstaligen de meerder
heid zowel patronaat als
syndikaal.
Wallingante vak
bondsleiders gebruiken
of misbruiken het wapen
van de staking voor
Waals-politieke doel
einden.
Op basis van deze gege
vens besloot hij:
gesprekken van
Vlaamse ekonomisten
leiden tot formulering
van twee modellen:
a. het Leuvense model
(Peeters) is een model
voor een geregionali
seerd België met drie ge
westen en twee gemeen
schappen waarbij het
centraal gezag vrij strikt
toezicht houdt op de eko
nomische spelregels in
de gewesten.
b. het plan Maton: kon
federaal model.
De voormiddag eindigde
met een korte diskussie
tussen paneel en zaal
waarbij sommigen lieten
doorschemeren dat de
hulp aan Wallonië er
mocht zijn, echter niet
onvoorwaardelijk (men
kon er politieke voor
waarden aan koppelen
bv. in verband met
Vlaams-Brabant) en
waarbij ook werd gezin
speeld op de zaak Marie
Thumas en het energie
beleid.
Tijdens de receptie uitte
schepen Jan De Neve zijn
vreugde om de keuze van
de stad Aalst voor deze
studiedag, een keuze die
hem verantwoord leek
VU-voorzitter Vic Anciaux sprak de kongressisten ongeveer 45 minuten toe. (per)
om het verband met het misch kunnen optreden gr waren verder nog sug-
J1 D"'": gesties over het ontvet
ten van Brussel, een plei
dooi van Willy Desaeyere
over een pragmatische
aanpak van het ekono-"
misch federalisme (want
Daensisme en om het feit dan in het huidige Belgi-
dat de Volksunie sinds sche verband?
tien jaar medeverant- speelt de chantage-
woordelijk is voor het be- taktiek geen fatale rol?
leid in Aalst. In naam van Willy Desaeyere lichtte
burgemeester D'haese- toen de zes basisopties
leer sprak hij de hoop uit toe van waaruit het fis- kollektivisme is niet per
dat een vloed aan ideeën kaal-federaal systeem definitie socialisme, wat
zou opspringen om onze moet uitgaan. Essentieel vorige eeuw wel het ge-
ekonomie te stimuleren, daarin is dat België be- val was).
Voorzitter Anciaux dank- staat uit twee volksge- Er waren tenslotte nog
te om de gastvrijheid en meenschappen met een een paar pertinente tus-
motiveerde de keuze van eigen fiskaliteit. De fiska- senkomsten van Hugo
onze stad door eveneens Ie inkomsten zijn dus het Schiltz in die zin dat fede-
te wijzen op de band met unieke kriterium voor de ralisering neutraal moet
het Daensisme, op de bepaling van de budget- worden gehouden. Eer
aanwezigheid in onze ten. De kriteria bevolking ste vereiste is demokrati-
streek van de K.M.O.'s en oppervlakte zijn hier sering, primordiale vraag
die Vlaanderen een eigen irrelevant. Wat Brussel js of het model
ekonomisch profiel ge- betreft worden de fiskale paternalistisch zal zijn
ven, aan de sfeer van ge- inkomsten opgesplitst dan wel kontesterend. De
zelligheid en het ge- volgens een verdeelsleu- staatshervorming is een
meenschapsleven dat tel of via het stelsel van struktuurwijziging, de in-
onze stad eigen is. Volks- de subnationaliteit. Hier houd is een probleem
vertegenwoordiger Jan kan ook een ander scena- voor later.
Caudron rondde af: we rio dienen, namelijk via Voorzitter Anciaux hield
willen duidelijkheid rond een dotatie. Verder krijgt de slottoespraak. «Deze
het tema ekonomisch fe- de «armste» gemeen- dag bewijst onze vitaliteit
deralisme omdat het be- schap een subsidie. en onze voorkracht. Be
grip (vaak opzettelijk) Toen volgde de diskussie paalde gegevens waren
wordt omgeven met slo- zaal-paneel, een diskus- voor mij huivferingwek-
gans en leuzen en mot- sie die niet rimpelloos kend. Honderdvijftig jaar
to's. We verwachten licht verliep maar precies België betekende door
uit een botsing der id- daardoor boeide. Uit de de schuld van de traditio-
eeën. We hopen op het talloze tussenkomsten ne|e partijen honderd-
beloofde land. heb ik vooral de profeti- vijftig jaar Franstalige
Het levendige paneelge- sche woorden van God- overheersing. En wij
sprek van de namiddag fried Vandeperre onthou- moeten wel een uniek
werd ingezet met drie den: «Brussel is ekono- volk zijn om dat soort lei-
korte referaten. Hugo misch en demografisch ders niet alleen te verdra-
Schiltz legde de nadruk een stad in verval. Een gen maar ook op te he-
op het feit dat de V.U. Brusselaar is een prag- melen. Dat we nu in een
sinds meer dan tien jaar matisch iemand. Mis- stroomversnelling zijn
hamert op het belang van schien kiest hij ooit voor terechtgekomen, daar
de ekonomische en fi- Vlaanderen», en het heeft het bestaan van de
nanciële aspekten van realistische wederwoord v.U. zeker toe bijgedra-
het zelfbestuur. Massale van Hugo Schiltz op een gen. Federalisme is voor
propaganda-akties, de in- opmerking van Willy ons geen opportunisme
drukwekkende reeks Ramboer dat we het spel ujt sociaal-ekonomische
«Dossier Vlaanderen», moeten spelen zoals overwegingen, maar het
het werk van M. Van Hae- Cools, met stoere taal en realiseren van onze au-
gendoren, waren pogin- de centen als drukkings- tenticiteit en onze identi-
gen om het volk te sensi-
biliseren. Maar de V.U.
stond alleen. Het
ter zo, ging Hugo Schiltz
verder, dat politiek voor-
rang moet hebben op K.
ekonomie. Wij willen zelf-
bestuur omdat wij als na- I
tionalisten onze gemeen- K. i.
schap een zinnige struk-
tuur willen geven. Wij
willen autonomie niet
omdat het ons financieel
De
Brusselse Vlamingen
moeten in de Vlaamse I Sfcg». Mn Wj
gemeenschap worden I
opgenomen. Dit politieke
doel is slechts bereikbaar I
in een federale (konfede- ylIP* v
rale) struktuur. Daarom is T SéM
separatisme te vermijden f JSÉfe
(omdat dit de diaspora s Ügfe ÉÜ&Jk
van de Brusselse Vlamin- t\Y-
gen Franstalige
overheersing zou beteke
nen), daarom ook prime
ren politieke konsekwen-
ties boven ekonomische
zelfstandigheid.
Godfried Vandeperre («Ik niet beroeren. Stoere taal gië (in tegenstelling met
spreek als technicus, niet is illusoir. We zitten in andere bondsstaten) een
als politicus») gooide een een opstelling waarin we uiteengaan. Waarom dan
aantal bedenkingen ter mekaar blokkeren. Brus- nog samenblijven?
diskussie in de zaal, cru- sel wordt nooit een ar-
ciale vragen in feite: cheologisch kijkstuk. De Uit patriottisme? Uit soli-
kan de beoogde eko- Brusselaar zal zich verde- dariteit met de Walen?
nomische autonomie digen en kiest irratio- Uit vreès voor een Vlaan-
nog gerealiseerd worden neel». deren papa»? Uit
binnen eenzelfde ekono- Prof. Maton bleef naast angst voor een CVP-
mische en monetaire Hugo Schiltz de centrale staat? Neen, veeleer om
unie? figuur in het debat. Hij Brussei. Daarom zijn we
is eenzelfde muntunie bepleitte een loyale hou- geen separatisten. Maar
nog houdbaar in een land ding tegenover Wallonië Brussel moet zijn hoofd
waar de regio's een ver- dat we niet in de steek stedelijke funktie vervul-
schillend ekonomisch be- mogen laten, een strakke len en de Franstalige po-
leid voeren? lijn tegenover Brussel dat litici die eerder aan zich-
indien Wallonië regio- zijn rol als bindteken zelf denken dan aan de
nale begrotingstekorten moet spelen. Brusselaars, hebben be-
blijft opstapelen en er De VUJO en een ver- wezen dat ze hun taak
geen centrale afbake- tegenwoordiger van de niet aankunnen: de stad
ningsbevoegdheid meer werkgroep «Arbeid» zet- is onleefbaar geworden,
optreedt, is in dergelijke ten zich af tegen het Bel-
evolutie een muntunie gisch kapitalisme dat
nog leefbaar? sinds 150 jaar Vlaande-
de ekonomisten wij- ren onderdrukt en Nelly
zen unaniem en radikaal Maes beklemtoonde in
het dotatiesysteem af, een emotionele repliek
's Morgens was het schepenkollege goed vertegenwoordigd.
(per)
middel: «We mogen ons teit. Federalisme is in Bel-
De uitvoering van de
tweede faze van de
staatshervorming impli
ceert dat de derde faze er
nooit komt. De CVP is
dat neerkomt op uitga- het nauw verband tussen sterk en zwak: ste,k om-
gewicht in de
dat
venfederalisme en in- bepaalde traditionale
komstenunitarisme. partijen en ekonomische ^haaTleSt°"™ak omcS
Waar zijn de verantwoor- machten tegenover de ei- ,e b| u aan chanta.
delijkheden? gen dromen van een be-
ge. Ons doel is nu
zal een autonoom tere maatschappij en de ^ust
be-
Vlaanderen niet
operationeel
meer machteloosheid van de
dyna- kleine man.
W.D.B.
De Voorpost - 15-2-1980 - 9
