«VERKIEZINGEN ZOUDEN
KATASTROFAAL ZIJN...»
KAMER-ONDERVOORZITTER GUSTAAF BOEYKENS (S.P.):
■VOOR ALLES MOETEN DE SOCIALE VERWORVENHEDEN
VERDEDIGD WORDEN...»
kelijk
maat g
I het kader van de regeringskrisis, het communautaire vraagstuk en natuurlijk ook de sociaal-ekonomische
loblematiek hadden wjj een gesprek met volksvertegenwoordiger, tevens ondervoorzitter van de Kamer, Gustaaf
Jeykens. Ervaart een ondervoorzitter de politieke situatie en het daaraan verbonden leven anders dan een -gewoon»
[rlementslid? Boeykens vindt van niet. Wel is hij van oordeel dat men «voorzichtig moet zijn met have en goed van de
jnse gemeenschap» en vraagt hy zich af in hoeverre de C.V.P. als partner in de meerderheid nog te vertrouwen is.
mers «Men houdt Cools al tien jaar aan het lijntje in verband met de regionalisering».
Lch heeft Cools volgens Boeykens «zin voor staatsmanschap». Komen er verkiezingen? De Hamse volksvertegenwoor-
«cr vindt dat dit katastrofaal zou zyn. Hij stelt verder duidelijk dat de sociale verworvenheden moeten verdedigd
ftrden. Kortom, met dit vraaggesprek bekijken we de Belgische politiek door weer eens een andere bril.
heeft men er in de
\er van volksvertegen-
■digers op gereageerd
artikel 5 van wetsont-
rp 261 betreffende de ge
nschappen in de senaat
■d weggestemd?
verband met het door
lereen gekende parallelle
loop van het onderzoek
de communautaire ont
ken in de penaat en de
igrammawet in de ka-
:r. werd de werkzaam-
:id in de kamer sterk
invloed door de gang van
;en in de senaat. Er was
een koppeling, het ene
:ht niet verder afgehan-
*ld worden dan het
idere.
Iie koppeling is er dan wel
■.'4$komen op aandringen
in de heer Cools
:n koppeling die er geko-
en is op vraag van de heer
Is. Maar tijdens de
:est recente regeringsme-
:deling aan de kamer
:ft de heer Martens niet
isproken over een paral-
jlisme maar wel over een
tlijke tred die zou moeten
ihouden worden tussen
behandeling in kamer en
:naat van die verschillen-
ontwerpen.
laar waar zit dan het on-
•rscheid tussen parellelis-
\e» en het houden van een
•lijke tred»?
fcr is naar mijn oordeel
*?en onderscheid. Ik ge-
iof dat dat enkel een an-
jere terminologie is die
len gebruikt, maar die
(erder dezelfde betekenis
leeft. In de kamer stond
iet vrij vast dat wanneer de
laken in de senaat slecht
"louden verlopen ook de
irogrammawet zou geblok-
:eerd worden. Zodanig dat
len en dat is nog weinig
jebeurdin de ene kamer
trecies wist hoe het in de
indere evolueerde, tot in
le kleinste details toe. Dit
imdat in feite het politieke
Jimaat dat heerste in de
tne kamer onmiddellijk
zijn weerslag had op de
"andere. Men spreekt de
aatste dagen terug over
:en zeker parallelisme. Ik
>eloof niet dat het gezond
:ou zijn zich andermaal op
jn e sluiten in een nauw
w ceurslijf inzake behande-
iui mg van ontwerpen. Waar-
itj >m? Daar ben ik het mis
schien niet volledig eens
net mijn vriend Cools die
een parallelle behandeling
vroeg van de communau-
laire ontwerpen met de
1 irogrammawet om een be
haalde zekerheid te hebben
Jat de communautaire ont
werpen er zouden doorge-
1 aken. Wij moeten ander-
zijds inzien dat bijvoor-
beeld de Rijksmiddelenbe-
groting '80 gestemd is.
Haar om die Rijksmidde
lenbegroting te kunnen uit
voeren heeft men behoefte
aan de beschikkingen die in
jjjjj de programmawet voorzien
Afzijn. Dat betekent dat het
van de begroting
zal kunnen gehouden
zoals dat aanvan-
door kamer en se-
toedgekeurd werd.
Daarom zeg ik dat er voor
wat de staatshuishouding
betreft zou moeten verme
den worden dat er zo een
nauwe binding in de behan
deling van de verschillende
wetsontwerpen in beide ka
mers tot stand komt. Men
zou dat zeker moeten kun
nen vermijden.
Wat betekent dit niet beha
len van een twee-derde
meerderheid voor artikel
vijf van de gemeenschaps-
wet voor u als socialistisch
volksvertegenwoordiger en
dus lid van een regerings
partij én als ondervoorzitter
van de kamer van volksver
tegen woor digers
Op het eerste deel van uw
vraag kan ik wel ant
woorden. Op het tweede
deel lijkt mij moeilijk een
antwoord te geven. Omdat
ik ook het verband niet zie
tussen het feit dat die twee
derden niet behaald werden
en het feit dat men onder
voorzitter is van een kamer.
Op het eerste deel van de
vraag zou ik het volgende
willen zeggen: Het is al een
paar keer voorgevallen dat
men zich in de C.V.P. op
het vlak van de communau
taire beslissingen schijnbaar
niet aan de afspraken
houdt. Men heeft zijn
woord gegeven, zelfs zijn
handtekening geplaatst en
achteraf moet men dan er
varen dat men dat woord
niet kan vereren. Politiek
schept dat natuurlijk heel
wat onbehagen in de andere
gelederen van de regering.
Omdat men zich uiteinde
lijk gaat afvragen in hoever
re de christelijke volkspartij
als partner in de meerder
heid nog te vertrouwen is.
Is de C.V.P. dan een on
heuse coalitieparnjer?
Dat zou ik ook niet durven
zeggen. Maar het is toch al
een tiental jaren dat men
over gewestvorming in Bel
gië praat en dat men tracht
op dat gebied iets te doen.
Als men dan overeenkom
sten maakt, stoelt daar een
regering op. Zulke over
eenkomsten schragen een
coalitie. Dan blijkt dat het
individuele optreden van
sommige gemandateerden
niet verloopt zoals de partij
dat wil.
U bedoelt ondermeer Jan
De Meyer en Ferdinand De
Bondt?
Ik bedoel inderdaad die he
ren, die dus ook nog altijd
deel uiitmaken van de
C.V.P. en van wie het nor
maal zou zijn geweest dat
zij handelden overeenkom
stig met wat de partij hen
vroeg. Ik geloof dat dat een
normale vraag is binnen
een partij. Maar het zijn zij
niet alleen. Er zijn er ook
nog andere die de aanbeve
lingen van de regering niet
hebben gevolgd.
Maar als dat ontwerp er in
de senaat was doorgeko
men zou de regering mis
schien nog voor grotere
moeilijkheden in de kamer
gestaan hebben. Omdat
ook in de kamer mensen
die bijvoorbeeld tot de
Brusselse omschrijving be
horenanders zouden
hebben gereageerd dan
mensen die niet tot Brussel
behoren. In de senaat kon
de regering die twee der
den meerderheid behalen
terwijl men in de kamer
moest rekenen op de mede
werking, het begrip, van
anderen, kamerleden van
partijen die niet tot de
meerderheid behoorden.
Natuurlijk zou men kunnen
zeggen dat wanneer het
wetsontwerp in de senaat
was goedgekeurd de zaken
anders zouden zijn. Omdat
op het ogenblik dat de
twee-derdenmeerderheid
in de senaat was verwor
ven, iedere partij, of zij
dan behoorde tot de meer
derheid of de oppositie in
de kamer, zich voor de ver
antwoordelijkheid ge
plaatst zou voelen te wik
ken en te wegen om hun
positie te bepalen. Eens de
twee-derden in de senaat
zou zijn verworven zou dat
inderdaad in de kamer tot
nadenken hebben aan
gezet.
U hebt nog niet geantwoord
op de vraag hoe u die zaken
ervaarde als ondervoorzit
ter van de kamer
Ik geloof dat de reaktie van
een ondervoorzitter dezelf
de is als die van een ge
woon kamerlid. Het enige
dat misschien zou kunnen
verschillen, is dat naar ge
lang men meerdere jaren
een mandaat uitoefent of
niet de reaktie anders zou
kunnen zijn. Omdat ge ook
in de uitoefening van een
mandaat als dat reeds een
aantal jaren het geval is een
produkt van uw tijd blijft.
Zoals wij allemaal een pro
dukt van onze tijd zijn. Ik
geloof dat dat ook in de
politiek het geval is. Men
heeft een zekere school
doorlopen, men is gewoon
geweest aan de trend van
denken van een hele serie
mensen, die in feite toch
tot de groten van onze poli
tiek behoren. De mensen
die nu hun mandaat ver
werven denken misschien
niet in die klassieke lijnen
waarbinnen oude politici
meenden te moeten oor
delen.
Bedoelt u daarmee dat een
jong parlementslid zich eer
der door zijn gevoelens laat
leiden, spontaner aan poli
tiek doet dan oudere politici
die eerder op hun ervaring
steunen?
In België heeft men altijd
gesproken over zekere
waarden in de politiek. Ik
geloof dat het moeilijker is
voor een jong parlements
lid om zich naar die waar
den te richten dan voor een
ouder politicus. Er is dus
toch een verschil aan men
taliteit merkbaar. Zijn de
jongere mensen minder
konformistisch dan wij in
de politiek? Dat is moge
lijk. Af en toe moet men
dat wel eens ervaren. Ik ga
niet zeggen dat het slechter
of beter is, verre van daar,
de toekomst moet dat uit
wijzen.
Hoe staat u tegenover de
houding van uw franstalige
geestesgenoot, de heer
Cools, wanneer die het
communautaire belangrij
ker schijnt te vinden dan het
sociale. Met andere woor
den: past het in het socialis
tische denkpatroon de ge-
meenschapswet aan alles en
nog wat te koppelen en ei
genlijk belangrijker te vin
den dan werkloosheid, in
flatie enzomeer.
Ik geloof niet dat dat de
denkwijze is van Cools. Ge
moogt de positie van Cools
toch niet vergeten. Het is
nu tien jaar dat men hem
aan het lijntje houdt in ver
baar ook erg belangrijk
zijn?
Akkoord, Maar u gaat on
getwijfeld zien dat de nieu
we regering die er zal ko
men in de regeringsverkla
ring zal stellen dat er tege
lijkertijd aan het kommu-
nautaire vraagstuk zal wor
den gewerkt. De sociaal
ekonomische problema
tiek, het financiële, het
monnetaire, moet zeker de
aandacht van de regering
verdienen in deze omstan
digheden.
Maar men zal gelijktijdig
ook een communautaire
overeenkomst nastreven.
Toen de regering net geval
len was, is er een tijdje spra
ke geweest van de staatsher
vorming te bevriezen. Mar
tens vreesde dat dit tot on
houdbare spanningen zou
leiden.
Ik geloof dat meneer Mar
tens op dat gebied gelijk
Een volksvertegenwoordiger kon ook konden en in Homme werd hij zelfs winnaar von
een heuse wedstrijd. (Van Haver)
Indien een programma mee belastingen te gaan innen gedragspatroon in 1977 of
zou kunnen worden onder- dan moet er een andere lijn in '78 nog niet .te merken
schreven door de liberalen worden aangesproken om was. Maar het is in de poli-
of door andere partijen dat die mindere inkomsten te tieke kontekst aangewezen
in de lijn ligt van de be- kompenseren. Anders gaat geen ekslusieven te maken,
kommernissen die de socia- gij uw begrotingstekort nog redelijk te zijn. maatrege-
listische partij heeft, dan vergroten, maakt gij de len te treffen die worden
zie ik niet in waarom wij openbare schuld nog nageleefd omdat ons sys-
zouden moeten zeggen dat zwaarder. Nu. je kan spre- teem van sociale onzeker-
het met de liberalen niet ken over fiscale ontlastin- heid moet worden gevrijw-
kan. Het is het programma gen, je kan spreken over aard.
dat determinerend zal zijn 'teruggave van B.T.W. op
voor de socialisten om mee de investeringen. Ik kan er
te werken.
Maar dat is het nu precies.
Ik heb daarnet gesproken
wel inkomen dat dat een over het gedragspatroon
u aanmoediging zou kunnen van de mensen... één van
rale^met fetastingsvermin- zijn om te investeren. Maar de versehillen in de gevol-
J Als men minder belastingen int, moet een andere lijn worden aangesproken om
die minderen inkomsten te kompenseren. (Van Haver)
band met de regionalise
ring. Ik zou willen zeggen
dat ge alles tot op de schaal
van een gezin moet herlei
den. Waar twee mensen
het gezin uitmaken en waar
de ene in deze en de andere
in een andere richting
trekt. Wanneer beide echt
genoten niet akkoord zijn
om naar de grootste geme
ne deler te zoeken op
grond van dewelke zij op
nieuw kunnen een overeen
komst maken om samen te
leven is de zaak verloren.
Voor het land zou dat bete
kenen dat indien de par
tijen hard op hun stand
punt blijven staan wij van
België niets meer kunnen
maken en dat wij regel
recht naar een separatisme
gaan.
Het is bekend dat onze
franstalige partijgenoten
vurige voorstanders van de
regionalisatie waren. Zij
hebben daarvoor hun rede
nen. En dat is dat zij Wal
lonië misschien een nieuwe
en nodige levenslicht zou
den kunnen inblazen. Zij
zouden ook de Waalse poli
tici voor hun verantwoor
delijkheid kunnen stellen.
Misschien maken zij zich
ook bedenkingen niet al
tijd terechtover de wijze
waarop het centraal be
stuur aan de Waalse ge
meenschap is tegemoet ge
komen. Dat zijn allemaal
dingen die mogelijk kun
nen spelen in de geest van
die mensen. Ik van mijn
kant heb persoonlijk nooit
een regionalisatie gewild.
Ik geloof dat wij daar een
totaal andere refleks heb
ben dan onze Waalse par
tijgenoten. Regionalisatie
is bij ons bijkomstig. Maar
wanneer de Walen die re
gionalisatie willen, binnen
de kortste tijd. dan denken
zij ook precies aan dezelfde
problematiek van werk
loosheid die zij dan mis
schien beter zouden kun
nen opslorpen, dat het hen
mogelijk zou zijn een poli
tiek te voeren van tewerk
stelling. Een betere poli
tiek die misschien kan lei
den tot de ontwikkeling
van een grotere ekonomi
sche aktiviteit. Dat is mo
gelijk. Maar ik zou niet
durven beweren dat de si
tuatie hen niet beroert op
het gebied van de werk
loosheid. inflatie, onzeker
heid inzake ons sociaal ver
zekeringswezen. Cools is
naar mijn ogen niet de man
die op zeer lichtvaardige
wijze zaken zomaar in de
lucht slingert. Cools is ie
mand die zin heeft en dat
ook bewezen heeftvoor
staatsmanschap
Vindt U niet dat ellenlange
besprekingen over de ge-
meenschapswet te vermij
den zijn omdat men terwijl
er over die wet gesproken
wordt, niets kan doen aan
de werkloosheid en andere
problemen die onmisken-
heeft. Ik zei u daarnet dat
wij op twee verschillende
golflengten zitten kwa
beoordeling van de nood
zaak om regionalisatie door
te voeren. De Walen den
ken daarover anders dan
wij. Het zou misschien ver
keerd zijn te zeggen: voila
ik ben een unitarist. Maar
om ons gezin, onze staat,
samen te houden moeten er
toegevingen gebeuren
langs beide kanten. Men
moet een grootste gemene
deler terug kunnen vinden.
Voor de beide partijen die
dat gezin uitmaken, willen
wij samen verder over de
baan blijven gaan. Ik vrees
dat wanneer Vlaanderen en
Wallonië inderdaad naar
een zeer erge scheiding
zouden toegaan, dat eko
nomische nadelen zou kun
nen berokkenen en reke
ning houdend met de be
paalde welvaart die de onze
iswij onze welvaart afge
broken zouden zien omdat
wij minder kompetitief
zouden wezen. Wij zullen
misschien door de ekono
mische produktie investe
ringen moeten doen die on
benut gaan blijven waar
door wij allebei kompeti
tief tegenover mekaar gaan
staan. Ik geloof dat dat zou
kunnen leiden tot een ze
ker verspilling van inspan
ningen en dat daardoor de
welvaart noch van Vlamin
gen. noch van Walen noch
van Brusselaars zal gediend
zijn.
De informateur kreeg van
de koning de opdracht te
pogen een regering te vor
men die de gewestvorming
er vooralsnog doorkrijgt.
Dus in feite een regering
met een twee-derde-meer-
derheid. Het is niet uitgeslo
ten dat de liberalen daar aan
zullen meewerken. De libe
ralen komen uit de opposi
tie. Kunnen de socialisten
aanvaarden met de liberalen
samen te werken of zijn eer-
langs beide kanten eksklu-
sieven?
Het is altijd verkeerd
eksklusieven uit te spre
ken. Ik geloof dat men dat
in de politiek moet vermij
den. Ik geloof dat er tijdens
een congres door Collard
destijds een eksklusieve te
gen Vanden Boeynants
werd uitgesproken. Met ge
volg daarvan is geweest dat
de volgende regering een
rooms-blauw kabinet ge
worden is. Tenslotte zijn
wij toen in een isolement
geraakt. Want als ge zegt
niet met de ene of de ande
re te willen werken, moet
ge er de gevolgen van dra
gen. Bovendien is het ook
'zo dat het in de politiek
meer gaat om een program
ma dat een regering aan het
forum heeft aan te bieden,
uitgaande van de noodza
kelijke maatregelen die ge
troffen moeten worden ei
gen aan de bapaalde situa
ties waarin wij verkeren.
dering en dergelijke is ook
wel sociaal te noemen
't Is te zeggen, in zeker
opzicht is dat wel sociaal te
noemen voor wat bijvoor
beeld de decumul aangaat.
Dus daar waar men spreekt
over fiscale maatregelen
die zouden moeten worden
getroffen. De liberalen zijn
voor een volledige decumul
van de inkomsten voor wat
aangaat hun onderwerping
aan de taxatie. Maar ik
moet u laten opmerken dat
de socialisten daar even
eens voor zijn. Wij waren
de eersten die steeds ge
zegd hebben naar een an
dere regeling te moeten om
de inkomsten van beide
echtelingen niet al te zwaar
te belasten. Wij waren daar
Voorstander van. Ik zie niet
in waarom wij, omdat de
liberalen dat ook vragen,
dat nu slecht zouden noe
men. Verstaat u mij. Trou
wens ik wil u toch wel be
vestigen dat bij het bespre
ken van de programmawet
in de kamer waar precies
over die beschikkingen
werd gesproken sommige
socialistische ammende-
menten werden neergelegd
om tot een betere regeling
van de decumul te geraken.
Ge kunt nu wel stellen dat
de regering onder liberale
impuls daar ruimer gaat in
zijn dan hetgeen totnogtoe
in de programmawet
dankzij de medewerking
van de socialistenis tot
stand gekomen. Dat is na
tuurlijk wel waar, maar
men mag toch ook niet ver
geten dat men daar staat
met een regering die zegt
voilé het kan zover en het
kan daar niet boven. Een
regering die zekere grenzen
stelt. Nu is het ook zo dat
wanneer we spreken van
een volledige decumul wat
de belastingen op de in
komsten aangaat van man
en vrouw, dat dit zich over
vier dienstjaren zal sprei
den. en niet onmiddellijk te
verwezenlijken is.
Het budgettair impakt van
de maatregelen inzake de
cumul die de liberalen
voorstaan is te ramen op
ongeveer 23 miljard. Hoe is
het nu samen te rijmen dat
enerzijds de staatskas leeg-
zijnde nog zou moeten
worden gespeend van 23
miljard inkomsten? Boven
dien spreken de liberalen
van de teruggave van de
B.T.W. op de investe
ringen
En over de afschaffing van
de belastingen op de super
hoge winsten
Ik geloof dat men daarover
minder duidelijk is.
Het is eigenlijk zo: als men
enerzijds spreekt over min
der inkomsten aan de
staatskas te verzekeren...
in de huidige tijdsomstan
digheid heeft de staatskas
behoefte aan mogelijkhe
den, dus aan middelen, aan
geld. Als men zegt minder
daartegenover staat toch
dat gij niet gemakkelijker
verkoopt of doet verkopen
omwille van een ontlasting
betreffende investeringen.
Er zijn andere elementen
bepalend wat betreft de
kansen die gij hebt op uw
produkten aan de man te
brengen. Er is daar een
zeer groot verschil tussen.
Ik ben niet iemand die ge
looft dat omwille van de
teruggave van B.T.W. op
investeringen er heel wat
meer mensen tot invester
ingen worden gestimu
leerd. Ik ben daar niet van
overtuigd. Als men werke
lijk een markt heeft gevon
den om hetgeen men wil
produceren te verkopen ge
loof ik niet dat de terugga
ve van B.T.W. op de inves
teringen de beslissing in de
een of andere richting zal
doen overhellen.
Het komt in recente opinie
peilingen duidelijk tot uit
drukking dat de doorsnee
bevolking zich niet zoveel
aan de communautaire za
ken gelegen laat maar de
zaken die u zopas noemt
veel belangrijker gaat vin
den. De doorsnee bevolking
vindt het blijkbaar ook niet
zo belangrijk of er nu een
gewestvorming met twee,
met drie of met tweeënhalf
komt...
gen van de krisis van de
dertiger jaren en deze krisis
is dat bijvoorbeeld in de
dertiger jaren armoede bij
de mensen zeker bij ie
arbeidende bevolkii
van onder de deuren Je
straat opliep. Vandaag is
dat niet te merken, t( :h
niet in die mate. Ge\ >lg
was ook dat de privék n-
sumptie in de dertiger ja- en
in mekaar stortte. Vandaag
is dat niet het geval. Dat is
te danken aan ons net van
sociale verworvenheden. Ik
meen dat het prioritair
moet worden gesteld om
dat het niet zou opgaan dat
wij de mensen sommige
waarden zouden doen ver
leren, onder andere de ap-
pel voor de dorst sparen,
daar is de laatste twintig
jaar minder aan gedacht.
Waarom? Omdat men leef
de in een systeem met so
ciale zekerheid, waarbij de
mensen in de mogelijkheid
werden gesteld op een be
paalde leeftijd van een pen
sioen te gaan genieten en
op kosten van de staat te
gaan leven. Wij hebben tot
taak dat alleszins vrij te
stellen, dat vrij te houden
en te verdedigen. Stel u
eens voor dat er maar een
beperkte reserve is om de
pensioenen te betalen en
dat wij van de ene dag op
Om onze staat samen te houden moeten langs beide
kanten toegevingen gebeuren. (Van Haver)
Men mag niet vergeten dat
er een grote wereld bestaat
tussen het denken van de
gewone man in de straat en
de politici. Er ligt daar een
wereld tussen. Ik zou bijna
durven zeggen dat wanneer
de politici reeds zitten te
sidderen sedert 1974 over
de gevolgen van een krisis
die wij gingen beleven, dat
aan het individueel
de andere aan de gepensio
neerden moeten gaan zeg?
gen dat wi j hun pensioentje
niet meer kunnen uitbeta
len. Die man heeft daar
toch op gerekend, hij heeft
er zich een inspanning voor
getroost. Dat zou niet op
gaan. dat is werkelijk de
mensen misleiden en be
driegen
J.P. De Lumper
