gpootlBde
lede hort
I
Mariale praalprocessie
hoogvlieger
ZO WAS LEDE SUCCESRIJKE TENTOONSTELLING
De Voorpost - 20.6.1980 - 13
Zoals steeds, werd ook dit jaar de Maria-novene
afgesloten met de nu reeds traditioneel geworden
Mariale Praalprocessie. Ondanks het betrokken we
der, noteerden we heel wat belangstellenden. Het
was inderdaad moeilijk om «ergens dichtbij» te
parkeren met de wagen. Het volk stond niet in dichte
drommen, maar we kunnen toch spreken van een
zeer talrijke opkomst. De geschiedenis van het Ma-
ria-beeld en een uitbeelding van het testament werd
weer voortreffelijk weergegeven, hoewel we menen
dat er veel minder «volk» in de processie meeging.
Toch blijft het een boeiend gebeuren.
de deel toonde Sint
Maarten als heilige en als
kindervriend.
Hij stapte statig voort in
het gezelschap van een
schare kinderenn die elk
een stuk speelgoed mee
droegen. Als echte kin
dervriend gaf de sint hier
en daar handjes aan de
jeugdige toeschouwers.
Het tweede deel bracht
Prachtige kostumes zijn een streling voor het
A/ij
In 1414 kreeg het piëta
beeld van de zeven
weeën een vaste plaats in
de hoofdkerk van Lede.
De jaarlijkse processie ter
ere van üs nS-'iGS Maagd
:mag uitgaan, dank zij de
(stichting van de broeder
schap in 1415.
Vorige zondag trok deze
processie weer langs de
zeven kapellekens van de
i ommegang. Heel wat
deelnemers brachten in
historische klederdracht
en tussen menige praal
wagens uiting aan de
bloeiende Maria-devotie.
Deze inrichting van het
broederschap is werkelijk
iénig in gans Oost-Vlaan-
deren, wat de waarde
van het gebeuren nog
verhoogd.
Traditioneel openden de
Leedse Ruiters in klub-
verband de optocht. Elke
ruiter had een vaandel
mee en de stille hoefslag
van de paarden, zetten de
mensen aan om de rest
van de processie in een
devote stilte mee te ma
ken. De vendelzwaaiers
j van KML.J. Sleidinge
l zwaaiden hun vlaggen op
de ritmische muziek van
de Koninklijke Harmonie
Sinte-Cecilia, die op de
voet volgde.
Het historisch gedeelte
van de stoet toonde het
leven van de heilige Mar-
tinus in drie grote delen.
Voorafgegaan door de
Romeinse Standaard en
omgeven door -soldaten
in typische klederdracht
leerden we de 'neiiige
kennen als krijger. De
hem begeleidende bede
laar (die een halve man-
Het doek met het bloed van
ons weer de tocht van het
beeld in het geheugen.
Inderdaad, toen de
schenker aankondigde
dat het beeld verstuurd
W'38 trok een groep Lede
naars met de huifkar naar
Brussel om dit af te
halen.
Ook het laatste avondmaal werd op een natuurlijke wijze in beeld gebracht. (Rik)
tel kreeg) was weer uit
stekend gegrimeerd Pro
ficiat aan deze vakman.
Het tweede deel stelde de
heilige voor als klooster
stichter en bouwer. Hij
bleek een verdediger en
een verspreider van het
kristelijk geloof. Het der-
Veilig en wel werd het
beeld ter bestemming
gebracht, omringd door
een aantal soldaten en
met koorden vastgebon
den op de kar.
De dames vanuit die tijd
vergezelden het vervoer
met fluwelen kleder-
Maria en Jozef met hun kindje Jezus op ae vlucl
dracht en punthoeden gordel, zwaaiden zij de
vervolledigd met een blauw-witte vlaggen in
kanten doekje. de wind.
Van toen af aan kwamen Vervolgens werd het le
ven van Maria uitge
beeld. De eerste groep
toonden de ouders van
Maria, die hun kind naar
de tempel leidden. De ho
gepriesters schreven
haar naam in. De voorag-
ging van Simeon volgde
hierop en de vlucht naar
Egypte trok weer heel
wat aandacht. Maria zat
op de ezel, aan de toom
geleid door Jozef. Het
Trio werd achtervolgd
door een handvol so Ida,-
ten weer in de typische
klederdracht.
Hierna volgde een uiterst
mooie praalwagen: het
huisje van Nazareth. Men
zag hoe de beminnelijke
zoon Gods zijn voedster
vader hielp aan de
schrijnwerkersbank. Ma
ria zat rustig in huis te
spinnen.
Het vijfde tafereel toonde
de onrustige ouders, die
Jezus al lesgevend te
rugvinden in de tempel.
De twaalf apostelen in
het senakel vormden
weer een mooie praalwa
gen. De serieuze deelne
mers hadden de «verra
der» reeds uitgesloten:..
De praalwagen werd ge
volgd door een uitgeput
te Christus met een be
bloed aangezicht en sleu
rend aan het zware kruis.
De doornkroon werd fier
gedragen en het aange
zicht werd «bloederig»
gegrimeerd. Deze groep
werd gevolgd door een
aantal farizeeërs en sol
daten, die de dood van
de Heiland meldden aan
Pilatus. Maria en de we
nende vrouwen keerden
terug... De kruisafdoe-
ning betekent voor Maria
de zesde wee. Een treu
rende groep volgt het lijk.
De bloedende nagels
worden meegedragen op
kussentjes. "Maar de «te
rugkeer uit het graf»
wordt weer een praalwa
gen: de soldaten liggen
in slaap. De verrezen
Christus is begeleid door
een hoop engelen. Men
zegeviert!
De Harmonie Eendracht
Christus. (Rik)
hele scharen bedevaar
ders naar de St.-Marti-
nuskerk. Zij stapten in
dichte drommen mee op
in de processie: mannen,
vrouwen en heel wat kin
deren volgden de huifkar.
De eersten droegen aller
lei sierraden op een kus
sentje mee, dezelfde als
waarmee het Mariabeeld
nu nog versierd wordt.
Een tweede groep ven
delzwaaiers uit Sleidin-
gen bracht even verpo
zing. Uitgedost in witte
kledij, versierd met een
rode halsdoek en dito
uit Baasrode sluit dit ge
deelte af.
Hierna krijgen we een ge
schiedenis uit het testa
ment: Maria overwint de
erfzonde.
De toeschouwers krijgen
beelden te zien van deze
erfzonde: Adam en Eva
worden achtervolgd door
de engel met het vlam
mende zwaard. De geke
tende duivels van de heb
zucht, de eerzucht en de
•heerszucht trekken aan
een zwaar juk het Maria
beeld voort. Maria over
won de erfzonde! Zij
overheerste de dood en
bedwong de duivel!
Na het rozenkransgebed
volgde een tweede wa
gen -de veldkapel», want
waar men ook komt
langs Vlaamse wegen,
komt men toch Maria
tegen.
Het geheel werd gevolgd
door een serie boete-
doenden. Zij waren bijna
allen gekleed in zwart flu
weel met een rood kruis
op de borst. Allen stapten
op rondom een Christus
figuur, die een gigantisch
kruis voortdroeg.
De verheerlijking werd
weer uitgebeeld Op SGP.
grote praal-bloemenwa-
gen. Maria werd vooraf
gegaan door een grote
groep in maagdelijk wit
geklede meisjes, die elk
een zwart kruis mee
droegen.
Maria zelf zat bovenop
een troon, omringd door
een schare engelen. De
harmonie Sinte Cecilia
uit Erpe besloot dit ge
deelte van de stoet. De
trommel-meisjes hadden
hun ritme mooi aange
past aan het plechtige
vervolg: het bedevaart
beeld werd medegedra
gen door de leden van
«de broederschap van
O.L.V. der zeven weeën.»
Hierna volgden de paro
chiale geestelijkheid met
het Heilig Sacrament.
De processie werd beslo
ten door het schepencol
lege (de heer burgemees-
De leden van de soeio-kulturele raad Lede
vragen zich af of deze vereniging moet be
schouwd worden als een mode-verschijnsel
of als een noodwendigheid. Een drietal we
ken geleden hadden ze een vergadering met
de schepenen. De heren Hendrickx en Grep-
don waren aanwezig, de heer Minnebo ver
ontschuldigd. Er werd gesproken over diver
se brieven die het schepenkollege vroeger
reeds bezorgd kreeg. Natuurlijk... over het
puntensisteem dat de raad uitgewerkt had.
Deze S.C.R. heeft nu de raad gekregen om
dit sisteem te veranderen naar een voor
beeld uitgewerkt door het Fonds van steden
en gemeenten. Het kollege zou een uniform
sisteem willen gebruikt zien in alle raden.
Maar de werkers van het eerste uur, de
leden van de S.C.R. wensen de hele boel niet
meer te herbeginnen! Er kruipen inderdaad
nogal wat werkuren in! Daarom werd een
toegeving gedaan: het geheel zal uitge
werkt worden door mensen die zullen aange
worven worden in het kader van het plan
Spitaels. Nadien mag de socio-kulturele
raad wel adviseren!
Van wrijvingen gesproken.....
De leden van de socio-kulturele raad waren
toch wel even blij ook. Zij kregen inderdaad
een positief antwoord op hun vraag of ze het
oud gemeentehuis te Smetlede mochten ge
bruiken. De C.M.B.V. en de K.V.L.V. kregen
de ruimte achter het politiebureel toegewezen.
Maar de vreugde was van korte duur. Toen
enkele leden van de S.C.R. hun ruimte gingen
verkennen, bleek dat het ging om een lege
kamér!
De socio-kulturele raad Lede wil wel meewerken
aan de boemerangaktie, die dit jaar weer zal
georganiseerd worden. Zij vragen echter wel de
medewerking van de drie bevoegde schepenen, de
11.11.11-kommissie en de voorzitters van de di
verse raden. Hoe dit alles zal gebeuren is nog niet
geweten: dat zal later uitgewerkt worden.
Tenslotte nog dit: de S.C.R. heeft een dringen
de vraag gesteld aan het schepenkollege om de
verschillende raden serieus te begeleiden en te
steunen. Indien deze vraag niet of ongunstig
wordt beantwoord, denkt men aan een «een
voudige, politieke stunt». De raad wacht nu op
verdere antwoorden en voorstellen. Ook de
leden zijn benieuwd hoe de samenwerking in
de toekomst zal gebeuren Zij zijn echter zeer
verwonderd dat de adviezen van februari/
maart nog niet beantwoord zijn!
Hoewel de heer Van Win zijn ontslag heeft
aangebeden (en vervangen werd door de heer
Edwin Branteghem) zal de raad blijven VOOrt-
roeien met de riemen die men heeft. Zelfs
tegen de stroming in!!!!
Het VTB-VAB-bestuur Lede zal vanaf no
vember een «Informatieve Gids», met een
schat aan nuttige gegevens verspreiden in
Groot Lede. Heel wat handelaars stuurden
het gekregen inlichtingenformulier binnen.
Toch zijn er nog (zoals steeds) enkele ach-
terkomers. Het initiatiefnemend bestuur
vraagt hen dringend hun formulier binnen
te sturen, zoniet kunnen de gegevens om
trent de handelszaken (vrije beroepen) niet
worden gepubliceerd. Wat later wellicht
jammer zal gevonden worden....
Het ontbreken van teksten over Groot-Lede
en de afwezigheid van onze reporter op het
18de kollegefeest van zondag 15 juni zijn te
wijten aan onvoorziene gezondheidsmoei
lijkheden. Gelieve onze verontschuldigin
gen hiervoor te aanvaarden.
her ligt ziek te bed) en de orgelpunt achter de Ma-
prominenten van de ge- ria-novene plaatsten,
meente. Tenslotte volgde door een laatste maal de
nog een hele schare be- ommegang te doen.
devaarders, die een mooi RDV
tig
Voor begin juni was er in het jeugdhuis Leeuwerik
niets voorzien. De reden hiervoor is simpel en voor
de hand liggend: het is blokperiode!
Toch wensten de verantwoordelijken een aktiviteit
ingericht te zien, vooral dan tijdens de novene-
dagen. Johan Troch en Luc Rasschaert kwamen dan
op de idee een tentoonstelling in te richten speciaal
voor de oudere mensen.
Tot vorige zaterdag kon
den geïnteresseerden
terecht in het jeugdhuis
voor de geweldig interes
sante tentoonstelling «Zo
was Lede». Dank zij de
heren Schockaert Mare,
De Lannoy, André De
j Grauwe en G. Van Collie
werd in samenwerking
met de Leedse Heemkun
dige kring een schat aan
oude prenten, postkaar
ten, reprodukties en der
gelijke bij elkaar ge-
j bracht. Dank zij de ge
waardeerde medewer
king van W. Govaert
(planten) D'Hooge, Gel
dof en mevrouw Van
Langenhove (knip- en
plakwerk) werd het een
smaakvol voorgesteld i-
nitiatief. Terecht worden
alle medewerkers door
de inrichtende verenir
ging én door de bezoe
kers hartelijk bedankt!
Een vleugje geschie
denis:
In 1897 werd door De
Potter en Broeckaert een
«Geschiedenis van de
Gemeente Lede» ge
schreven. Zij hadden vol
gende vleiende woorden
over voor ons dorp: «Ge
legen op eenen afstand
van 6,5 kilometers ten
noordwesten van gemel
de stad (Aalst) en in de
nabijheid van den spoor
weg van Gent naar Brus
sel, prijkt het fraai be
bouwde dorp 'deses
naams, met zijnen sierlij
ken tempel en zijn
schoon nieuw gemeente
huis, met zijn oud heerlijk
kasteel en zijne bekoorlij
ke lusthoven, temidden
ener vruchtbare land
bouw, welke er het ver
blijf alleraangenaamst
maakt». (Uit Lede in
prenten van weleer sa
mengesteld door Walter
Daelman).
Toen leefden 80% van de
inwoners van de land
bouw, een boerenknecht
verdiende één frank
daags... Nu moeten veel
inwoners hun dorp verla
ten om elders de kost te
verdienen, daar Lede
geen noemenswaardige
industrie bezit.
De gemeente Lede dankt
hoogstwaarschijnlijk
haar naam aan het ger-
maanse «hlitha» wat
heuvelhelling betekende.
Inderdaad, van waar men
ook naar Lede komt,
steeds moet men bergop.
De kerk op het Dorp zou
het hoogste punt van de
gemeente zijn: 35 meter.
Het ligt in de bedoeling,
zowel van het werkje van
Walter Daelman als van
de tentoonstelling in de
Leeuwerik, aan de hand
van vergeelde foto's en
oude prentkaarten een
beeld van vroeger op te
roepen en tegelijkertijd
door een vergelijking de
wijzigingen in verschil
lende gemeentebeelden
naar voren te brengen.
De tentoonstelling.
Als men de zaal binnen
treedt, weet men niet
goed waar te beginnen.
Alle aangebrachte pane
len vragen dadelijk de
aandacht en schijnen de
toeschouwer aan te lok
ken. De foto's en prent
kaarten werden naar on
derwerp degelijk ge
schikt. Onder de leiding
van Luc Rasschaet zijn
we dan even rondge
gaan. Zijn uitleg bij de
prenten was voor ons
leerrijk, hoewel hij zelf
toegaf «niet alles te we
ten» en reeds veel ge
leerd te hebben van ou
dere bezoekers, die getui
genissen aflegden.
Het eerste bord gaf een
algemeen beeld weer
van het dorp Lede. De
oude dokumenten waren
zo een tachtig jaar oud.
Sommige prentkaarten
droegen een vergeten af
gestempelde postzegel
aan de «beeld-zijde»,
waardoor de kaart weer
in waarde verhoogt. Het
tweede bord was volle
dig gewijd aan de «Zoete
Nood Gods». In de no
vene-tijd kreeg dit paneel
wel ekstra veel belang
stelling, temeer daar er
een prentje uit 1860 werd
tentoongesteld, dat het
Mariabeeld in al zijn glo
rie toonde. Er bestaat
echter nog een ouder
prentje dat niet werd ten
toongesteld: de kanten
rand van het waardevol
dokument begint inder
daad uit te rafelen... We
bewonderden de kaart
die werd uitgegeven in
1914 ter gelegenheid van
het 500-jarig jubileum
(1414-1914) en de serie
van 9 kaarten uitgegeven
ter gelegenheid van de
processie toen. De tiende
kaart was een mini-land
kaart, waarop de gevolg
de weg werd aangeduid.
De kerk kreeg ook een
plaatsje: men kon ver
schillende binnenzichten,
vooral van de beuken,
bekijken.
Op het derde bord kreeg
men allerlei specifieke
zichten uit de gemeente.
Het Dorpsplein en de
Pastorie werden uit alle
hoeken bekeken. Men be
wonderde de stenen mo
len aan dokter Gabriëls
en de houten molen die
vroeger aan de Bonten
Os stond. Ook de oude
kapelletjes van de omme
gang werden tentoon
gesteld.
Het vierde bord ademde
dezelfde sfeer uit: de
Dreefstraat en het Dorps
plein werden belicht. Het
oorlogsmonument op
het Dorp kwam in de be
langstelling, toen we ver
namen dat er achteraan
(vroeger) een leeuw bij
stond, met een verdrukte
arend onder de poot. De
Duitsers vatten dit min
der gunstig op en tijdens
de tweede wereldbrand
werd de leeuw wegge
kapt.
Aan het fel omstreden
kasteel van Mesen werd
eveneens een bord ge
wijd. Men toonde allerlei
zichten: het oud-marki
zaat, de koeren, het park,
bijgebouwen, de pensio
naatskamers met de he
melbedden enz.
Het laatste bord gaf een
totaalbeeld van Groot-Le-
de. We kregen 25 prent
kaarten te zien, met de
kerken uit de verschillen
de deelgemeenten en en
kele speciale zichten naar
en rond de kerken. Dit is
een nog verder te eks-
ploiteren gebied, want
meer dan 25 kaarten wer
den niet gevonden.
Vooral de grote muur
kant trok de aandacht
omdat er daar een verge
lijking werd gemaakt
vroeger en nu. Oude fo
to's van het psychiatrisch
instituut bewijzen dat
men vroeger sprak van
«gesticht» en van «ge
zondheidscentrum». De
nieuwe werkelijkheid van
het instituut steekt schril
af. Het eerste kapelletje
van de ommegang stond
vroeger tussen de brou
werij «De kapel» en een
landbouwstokerij, aan de
kleine Ommegangweg.
Eertijds werd dit kapelle
tje afgebroken en aan de
overkant in «zeer moder
ne» stijl weer opge
bouwd om tegen het be
jaardentehuis niet te
schril af te steken. Daar
door is dit het enige ka
pelletje van de omme
gang die sterk afsteekt
tegenover de andere, die
alle in de oude stijl her
bouwd of gerestaureerd
zijn. Beelden van het ou
de en het nieuwe ronken-
burg en de hoeken van
het gemeentehuis kon
den vergeleken worden.
Rond het kultureel cen
trum, dat vroeger de wo
ning van de burgemees
ter was, bleek een omhei
ningsmuur gestaan te
hebben, waarachter het
duivenhok van de burge
meester verscholen was.
Deze muur werd eertijds
afgebroken, nadat de ver
breding van de Kerkevij-
ver goedgekeurd was.
Het Heilig Graf (Le tom-
beau du Christ) aan het
kerkhof werd eveneens
verplaatst en herbouwd.
Vroeger stond het «dak»
er immers niet op en
stond deze curiositeit aan
de overkant van de
straat.
Waar nu de Nopri staat,
stond vroeger een mooie
Ste.-Anna-afspanning
van Macharius, veerman
en herberg... Het boven-
Een interessante tentoonstelling met postkaarten waar
oud en nieuw vergeleken werd. (Rik)
ste venster getuigt nog
van de vroegere glorie...
Tot slot kregen we een
origineel te zien van het
echt originele plan van
Danderius, uit 1600. Het
plan van Lede bestaat
naar verluid uit acht de
len, waarvan één werd
tentoongesteld. (het
nummer 8).
Op tafels kregen we dan
nog specifieke beelden
uit het Dorp, onder meer
van de Kasteeldreef.
Nabeschouwingen:
Het moet een hele presta
tie genoemd worden,
dergelijke oude beelden
te verzamelen en te groe
peren. Gelukkig bezit de
heer Mare Schockaert,
een geboren Aalstenaar,
een mooie verzameling
antieke dokumenten.
Toch zijn heel wat inwo
ners zo vriendelijk ge
weest hun relikwieën
even af te staan voor eks-
positie.
Dank zij de medewerking
van een eerder klein
team, werd het geheel
aantrekkelijk voorgesteld
en versierd met heel
mooie planten. De be
langstellenden konden
luisteren naar de uitleg
van Luc Rasschaert, die
zijn best deed om zoveel
mogelijk vragen («Waar
situeert ge dit? Waar
heeft dat gestaan?...») te
beantwoorden.
Bijzonder veel geïnteres
seerden hebben de ten
toonstelling bezocht.
Soms was de Leeuwerik
te klein om iedereen op
te vangen. Andere dagen
was er «altijd aan» volk,
wat beter uitkwam: men
kon op het gemakje kij
ken en heropzoeken... Ve
len kwamen zelfs twee
keer kijken!
Verschillende klassen
van de rijksschool kwa
men hun kennis geschie
denis aanscherpen. Maar
wat het meest plezier
deed, was het diskussi-
ëren over bepaalde fo
to's: oudere mensen ver
telden anekdotes, verha
len en herinneringen, die
even leerzaam waren als
de tentoonstelling zelf.
De waardering door el
keen, was dan ook ver
diend. Een prachtinitia-
tief, dat navolging ver
dient!
RDV
