CANTORES MINORES: NEUSJE VAN ZALM
CARLO TARRAS STELT
TENTOON IN KASTEEL
TERLINDEN
TENTOON
STELLING
PLASTISCHE
KUNSTEN
RITO: EEN
HOOGVLIEGER
het linnen doek
De Finnen waren in de stad.
En de stad, hé waar was de stad?
Op de eerste bladzijde van de prachtige programma- blik, zonder glimlach
brochure staan 36 (zesendertig) Excellenties en vier zonder gepraat, een rij
geestdriftige medewerkers die bijgedragen hebben ondoorgrondelijke blon-
tot dit concert. Op de tweede bladzijde staan tien de en bruine koppen, be-
firma's die door hun mecenaat bijgedragen hebben hept met dat waarvoor ze
tot dit concert. Dan waren er ook nog de geïnteres- gekomen zijn: zingen,
seerden die door een kaartje te kopen bijgedragen Het eerste deel loopt over
hebben tot dit concert. Een paar van deze laatste de klassiekers der poly-
lieten zich nogal schamper uit over de vele geestdrif- fone meesters: Walter,
tig meewerkende lege stoelen, die in de kerk te Eccard, Arcadelt. Schit-
bewonderen waren. terende sopranen heb-
Geen nood. Weldra ko- een ontwapenende be- ben ze, zuiver, hemels.
kentenis voor een even- De polyfone taal is opge
tueel schoonheidsvlekje, waaide klanken, de blok
Ik heb er geen gehoord. ken der akkoorden zijr
Als eerste deel van het stil maar stevig. De Fin
programma staat «Dialo- se taal geeft aan d«
gue» voor orgel van nochtans bekende mu
Marchand aangekon- ziek een hele duidelijke
digd. Tijdens de or- aparte charme. Het «Ave
gelklanken is er even- Maria» van Arcadelt, eer
eens een levendige dia- alomtegenwoordige
logue gaande in de mid- dooddoener der korer
denbeuk. Helaas van een krijgt hier door de uit-
veel mindere muzikale voering der mannelijke
dige koren ligt dus voor kwaliteit. Nog tijdens de stemmen iets heel
de hand. Dit zou bij na- uitwerking komen ze vreemds: een belijdenis
aangeschoven, volgens is het, een adoratie van
grote koortraditie en ge- volwassen geloof, merk-
tuigenis gevend van waardig. Het bekende
waardigheid en standing materiaal is van alle ro-
Ze gaan naast elkaar ti komt als afwerking der
zonder een zijdelingse oude meesters. Zijn «Ex-
cultate» is eveneens ver
men de fritprins, de
mayonaise-prinses, en
de miss-brochetverkie-
zing, en dat zijn leuke
dingen voor de mensen.
Cantores Minores is het
koor van de kathedraal
van Helsinki. In 1953
werden ze opgericht met
als doel de traditie der
Finse knapenkoren voort
te zetten. Een vergelij
king met onze gelijkaar-
der inzien helemaal
mank lopen want de be
zetting, de opties, de
klank, en zelfs de idee
achter het optreden zijn voorafgegaan door een mantiek ontdaan, geen
anders. In de brochure
staat een prachtig zin
netje: hun jeugdige leef
tijd en de invloed van
de totaal klank van
Cantores Minores. Dit is
introitor». In lange spoor van zwellen, trek-
zwarte pijen met witte ken of oude schuurdeur
boord, middeleeuws krijgt hier een vlakke
maar tijdeloos, indruk- toon. Dat belet niet dat
zeer lange en vermoeien- wekkend vanaf de vol- de pauzes ineens een
de concertreizen be- wassen basstemmen tot heel geladen kracht krij-
ïnvloeden onvermijdelijk de allerkleinste knapen, gen, en dat de charme
de die nauwelijke de tien van het Fins-Latijns bij
jaar halen. na te proeven is. Scarlat-
trouwde koorklank. De
dirigent Heinz Hofmann
dirigeert met een uiterst
koele benadering: hij no
digt uit, hij tekent de
klanken voor met de
hand, onbewogen her
schrijft hij de melodieeën
der stemmen. Een schit
terend Halleluia be
kroont het magistrale
stemmenspel. Vooral de
sopraantjes met hoogop-
springende en diepbui-
gende interrupties stelen
weer de show.
Bij het eerste applaus
knippen de solistjes als
knipmessen naar de vier
windstreken, elk om de
beurt een paar passen
voorwaarts en hop, kop.
Je zal het Germaans ele
ment in de Europese
koorcultuur nooit
wegkrijgen.
Als laatste componist
van het eerste deel was
Cimarosa aangekondigd
met brokken uit de «Mis-
sa pro Defunctis». Die
bleek ineens om godweet
welke reden verdwenen
te zijn. Jammer, want er
is van dit werk heel wat
vergelijkende discogra
fie op de markt.
Het tweede deel is inte-
muziek. Zo zijn wij ook. kiezen een must en een
Al onze koren en orkes- zware opgave. Het houdt
ten die de grenspaal niet zelden een jaar werk
voorbij stappen pakken in. Renaissancemissen
voor hun repertorium de blijven toppen scheren,
helft Vlaamse muziek werk van klassieke
mee. meesters hoor je veel
Hoe kan het ook anders minder, romantiek zei
dat ze met Sibelius be- den, en naar moderne
ginnen. Zijn «Intrada» missen kan je met een
voor orgel is een enig loupe zoeken. Antiek is
stukje. Letterlijk ook dan blijkbaar niet alleen mo-
nog. Een uiterst eenvou- de bij de binnenhuisin-
dige melodie, een volks- richting. Loont het dan
liedje bijna met een geur echt de moeite niet, om
van weemoed en hunker, met een aparte
De leidstem kruipt door klankkleur naar voor te
de verschillende regis- kunnen komen, en iets
ters. Helaas is er duide- eigentijds in te studeren?
lijk een pijp ontstemd, en Het derde deel vangt aan
er loopt weer iets
met de mechaniek. Het
ding davert als een
Trans-Siberische ex
press, er rammelt een
soort multi-afzuigkap
door de kerk. Als we ooit
in de feestzaal aan een
nieuwe vleugel geraken
pakken we het orgel we
kelijks bij de lurven. Vier
nu met zoeiets 500 jaar
Sint-Martinuskerk.
Terug naar het koor: de
eenvoud spreekt ook in
de beide koorwerken van
Sibelius, waaronder na
tuurlijk Finlandia. Afwis
selend gaan de mannen
stemmen hier over en
weer, zeer effektvol. rijp
en vol, met veel bewuste
met de Dorische toccata
van Bach. Een merk
waardig en zeldzaam uit
gevoerd werk. Schütz en
Bach sluiten trouwens
met dubbelkorig werk.
Ps. 98 «Singet den Herrn
ein neues Lied» is een
der toppers van Schütz.
Een pré-stereo-étude, en
een vaste waarde. Als je
naar een werk voor 2 ko
ren vraagt krijgt je het zo
voorgezet, maar het is
dan ook een koepel van
klanken, een mond-
open valler. Bachs motet
«Der Geist hilft unsren
Schachheit auf» daaren
tegen is èen laagvaller,
in de volgende betekenis
dan wel: Hans Buys heeft
Vanaf 13 tot 15 juni stelde Willy Van der Meirsch 9erinUe mate aanwezig Tot op zekere hoogte
tentoon in het kasteel Terlinden onder zijn artiesten- om van vernieuwende heeft Carlo Tarras na-
naam Carlo Tarras. Als componist-musicus heeft kunst te mogen spreken, tuurlijk gelijk. Muziek en
deze kunstenaar terecht heel wat faam verworven. Meteen belanden we bij schilderkunst kunnen in-
als schilder stelt hij echter teleur. de inhoudelijke kwalitei- derdaad dezelfde sfeer of
Een eerste oorsaak van te noemen; zowel tech- ten Tan «?e boeken. Het gevoelens oproepen en
die teleurstelling dient nisch als inhoudelijk val- wtrt PU^lijk, maar sommige termen (kleur,
gezocht te worden in het ter nogal wat op aan te er 1 j rras ritme,...) zijn in beide
voor een tentoonstel- merken. Zijn eerder be- zulver °P de graat. De kunstvormen toepasse-
ling ondankbaar inter- perkte techniek tracht verwar^ende theorie lijk, maar laten we het
leur. Licht en ruimte is er Carlo Tarras te verber- J™™1» het direkt ver- daar bij houden en ons
meer dan genoeg, maar gen achter een storende, j^"t n s ldër- niet verliezen in oever-
de motieven van het be- dik uitgesmeerde laag s
hangpapier zijn
schreeuwend druk
bont dat de doeken niet doeken nog benadrukt,
de minste kans krijgen. Naar de stijl toe doen de
We hadden dan ook ver- werken zoals gezegd erg
wacht dat een zichzelf barok aan; de echte lief-
respekt erend kunstenaar hebber van abstrakte
als Carlo Tarras zou ge- kunst zal dit werk onmid- gew,lchtig meeknikken kunst die zichzelf
weigerd hebben zijn doe- dellijk typeren als wei- en 'zo9ezegd) begrijpen kan bewijzen,
ken in dergelijke omstan- nig relevant, cliché en
digheden op te 'hangen, voltooi verleden tijd. Per-
Overigens zijn de werken soonlijkheid, subtiliteit
bepaald niet denderend en inspiratie zijn in te
graal gewijd aan Finse pauzes die dragen en een werk over Bach ge-
lange noten om de melo- schreven en daarin staat
die te schragen. Een ver- o.a. zwart op wit vermeld
gelijking met onze koren dat de ervaring, ook met
dringt zich andermaal zeer goede koren leert,
op, en wat bij hen direkt
naar voor treedt is de
enorme discipline, de di
rigent gaat voor, de diri
gent herschept.
dat alle motteten van
Bach berucht zijn voor
het «zakken». Ik heb in
Aalst een zeer gereno-
meerd door een terts de
muziek moet loos gepraat naast de
zo blinkende vernis die het büjken imponerend, kwestie.
barokke karakter van de leert,°:1' op ?e P™izen zijn gezien
de ïjdelheid en het sno- de geringe artistieke
bisme van de «kunstken- waarde onredelijk
ners» die bij gebrek aan hoog. In feite is de uitge-
een echt aanvoelen van kiende kommerciële aan-
kunstwerken dan maar pak typerend voor deze
niet
waarover het gaat.
TV
Persoonlijkheid en inspiratie is soms ver zoek. (Per)
Voor de andere werken dieperik in weten gaan.
van Finse componisten Daar zijn de zuivere a-
krijgt u geen namen capellastijl en de duur
meer. Ik doe het mezelf natuurlijk verantwoorde
niet aan om dat over te lijk voor. Vandaar wei-
schrijven want ik moet licht dat zoveel klave-
wel zeven keer, en de cimbelbegeleidingen en
zetter twee keer kijken zoals voor dit motet zelfs
om één componist tot het hele orkestpartituren be-
goede einde te brengen, schikbaar zijn. Geen
Ik vermeld alleen dat er komma zijn ze gezakt,
een «De Profundis» geen haarspeld diep. De
kwam, een wrang be- sopranen klonken bij de
droevend gezang. Een koraalafsluiting even
verbijsterende ontwikke- fris, even blakend als tij-
ling met een uiterst mo- dens de vreemdste mo
derne zetting, een schui- dulaties. De dirigent
ven met halve tonen, een moest zijn huppelende
spelen rond scherp dis- raspaardjes wel ferm in
sonerende akkoorden, toom houden, want de ei-
De «Missa Brevis» van volle klanken wringen en
Johanson moet toch ver- warrelen door elkaar,
meld: sommige deeltjes Na de meer dan verdien-
lijken wel Ars Nova, ver- .de ovgtie deden ze Sibe-
tikale blokken met win- lius nog eens over. Eigen
gerds van sopraanbloe- Fin is goud gewin,
men boven. Britten lonkt Met dit ultieme concert
achter de hoek, ev een gaan de klassieke boe-
keer zelfs Orff. De stem- ken toe. Het zou ons sterk
men bewegen zich nau- verbazen mocht er voor
welijks, de sprongen zijn midden augustus (pers
onbewogen, vreemd conferentie van het Festi-
werk is het, luguber, met val van Vlaanderen) nog
enorme ingehouden iets uit de lucht vallen,
kracht. De Sanctus is een We leggen er dus met
repetitiegebed met uni- veel blijdschap de pen
solo, een lyrische tenor- bij neer, en zoeken met
solo en een tijdeloos Ag- een paar Haydns onder
nus Dei sluiten af. Mis- de arm de hooimijten en
schien in verband met het groene gras op.
deze uitvoering een Wie mii Üslhêëïi, bïijve
korte bêösüking. Voor thuis,
vele koren is een «mis» F.C.
CINEMA FEESTPALEIS
WAL 1
In deze zaal komt vanaf vandaag het vervolg
op «Hulk», nl. «Hulk 2». Zoals in zijn vorige
film maakt ons mannetje zich af en tóe eens
heel erg boos, en... dan wordt hij eeh grote
groene reus met enorme kracht. Tot ongenoe
gen van de minder-goeden natuurlijk. Ook in
deze vervolgfilm maken wij enkele van deze
staaltjes mee.
De Hulk zelf, niet altijd zo gelukkig met zijn
gedaanteverwisseling mag in deze film op
verbetering hopen. Hij leeft trouwens met de
hoop terug een normaal mens te worden.
ZAAL 2
Tweede week voor de David Hamiltonfilm
«Laura en de meisjes».
ZAAL 3
«Blue collar», de film van Paul Schrader han
delt over de Amerikaanse droom met de daar
bij horende mentaliteit. Zo gaat men er van uit
de rijken iets kunnen kopen, de rest, dit zijn
de armen, daarentegen moeten er voor vech
ten. Drie mensen die in deze gedachten wereld
leven zijn Harvey Keitel, Richard Pry or en
Yaphet Kotto, drie mannen die dagelijks aan
de zenuwslopende band in een autoconstruc
tiebedrijf staan en die als over kop verwikkeld
geraken in een zaak waarbij hun eigen vak
bond gechanteerd wordt. Wij willen er ter
inlichting nog aan toevoegen dat Paul Schra
der de man is die eveens «Taxi driver» draaide.
CINEMA PALACE
BENEDENZAAL
«Dracula 80», het zoveelste verhaal over onze
vampier, die afwisselend in menselijke ge
daante, in de gedaante van een wolf, of in de
gedaante van een vledermuis ten tonele ver
schijnt.
Het verhaal dat zich afspeelt in 1913 vangt
aan langs de kanten van Whity-Yorkshire,
waar een Roemeens schip langsvaart dat de
bezittingen van Graaf Dracula vervoert. Zo
o.a. enkele kisten gevuld met aarde. Door een
storm verrast, meent de kapitein schipbreuk
te zullen leiden indien er niets gedaan wordt.
Hij geeft dan ook een matroos het bevel een
gedeelte van de lading over boord te gooien om
aldus het schip lichter te maken. Deze kerel
krijgt echter niet de kans zijn opdracht uit te
voeren. Uit een van de kisten is immers een
hand te voorschijn gekomen dat hem bij de
nek greep en zijn nekwervel brak. Even later
wordt de kapitein zelf door een wolf met
bloedige ogen aangevallen. Het monster bijt
hem als eerste de keel over. Enige minuten
later is de hele bemanning uitgemoord. Korte
tijd later wordt een wolf op het land waargeno
men. Daar zaait hij terreur onder beperkte
kring mensen die gelukkig een vampiroloog
kennen. Minder gelukkig hiermee is echter
Dracula.
STUDIO
Tweede week verlenging voor «Kramer vs
Kramer».
CLUB
«Wages of Fear», Het konvooi van de angst, is
een film die in Amerika ook uitgebracht werd
onder de titel «Sorcerer» Deze film van Wil
liam Friedkin is eigenlijk een remake van «Le
salaire de la peur» een film uit 1952 van Henri
Georges Clouzot.
De angst is het centrale thema van deze merk
waardige film die een aanvang neemt op het
ogenblik dat vier vreemden elk in hun eigen
land een misdaad begaan waarvoor zij weg
vluchten: een moord, een zelfmoord, een hold
up en een bomaanslag.
Zij ontmoeten elkaar terug ergens in de jungle
waar zij als vier kamikazechauffeurs zullen
proberen een lading nitroglycerine over te
brengen om een boortorenbrand te blussen.
Niet alleen zijn er de angstaanjangende flesjes
vloeistof, er is ook de onderlinge strijd tussen
de vier rivaliserend? die maar een
uöei voor ogen hebben: aankomen met hun
lading, en liefst alleen Hiervoor wordt niets
ontzien.
S.J.
met niets begonnen en in
die optiek is deze ten
toonstelling werkelijk
één der schitterendste re
sultaten die U heeft be
reikt: één van de bekro-
Vrijdagavond 13 juni werd in de Bank Brussel Lam- op de in de tentoonge- ningen van uw loop-
bert, Nieuwstraat, de tentoonstelling Plastische stelde werken aange- baan». Directrice Minner
Kunsten van het Rijksinstituut voor Technisch On- haalde onderwerpen en zelf bedankte op haar
derwijs (RITO). Ledebaan 101. plechtig geopend, thema's. Hij haalde on- beurt. Ze richtte zich
voor mij het bewijs gele- lijk in te zien dat naast
verd dat we iets waard de tentoongestelde wer-
waren», aldus de direc- ken er nog heel wat niet
trice. Mevrouw Van Hoo- minder geslaagde wer-
rick is trouwens een oud-
leerlinge van het RITO.
De directrice wendde
zich tenslotte tot de stu
denten zelf en feliciteer
de hen voor hun gewaar-
het Vlaamse Gewest
Mare Galle. De minister
beweerde dat het RITO
Carlo Tarras in gesprek met Bert Van Hoorick. (Per)
Alle tentoongestelde werken werden vervaardigd der andere werken aan eerst en vooral tot de deerde en bewonderens-
door leerlingen van de afdelingen «Publiciteit en die een regelrechte vin- Bank Brussel Lambert om waardige inzet." Ze kon-
Sierschilderen» en «Plastische Kunsten». gerwijzing vormen tegen haar enthousiasme en de digde ook de nieuwe RI-
rn^tcnroUor Kü h«0 „n» hem bijzonder nauw aan de milieuverontreiniging belangstelling waarmee TO-studierichting «ho-
p m t bet bart 1*9*"Ik ken deze en ontaarding van de ze telkens weer de ten- tel» aan, waarvan de
ning was Minister van schooi„ aidus Marc Gal- mens, werken die de be- toonstelling heeft ge- leerlingen de receptie,
le, «en ik weet dat inder- wapeningswedloop aan- steund. Mevrouw Minner aangeboden door de
tijd zeer bescheiden klagen of die protesteren had daarnaast ook enkel Bank Brussel Lambert,
werd begonnen met en- tegen het plaatsen van lovende woorden voor verzorgden. Maar daar-
kele kleine tentoonstel- kemraketten... Ook de Mare Galle, om zijn nooit mee was echter de kous
lingen, die echter bij elke man-vrouw-relatie is een aflatende genegenheid nog niet af: ook de leer-
nieuwe uitgave steeds thema dat enkele keren voor het RITO en om zijn lingen wensten een
weer aan kwaliteit won- aan bod komt. Minister steun in woord en daad. woordje te zeggen, en
nen. Wat we hier van- Galle feliciteerde de jon- Ze richtte zich in derde
daag te zien krijgen», al- 9© kunstenaars dan ook instantie ook tot de
dus nog steeds de minis- om hun sociale begaan- leerkrachten van de stu-
ter, «overtreft alle ver- heid. «Het RITO is een dieinrichtingen «Publici-
wachting en verbeel- school die gelukkig teit en Sierschilderen» en
ding». Een bijzonder po- maar geobsedeerd is «Platische Kunsten», on-
sitief aspect was volgens door de milieuproblema- der wie de auteurs van
minister Galle dat de tiek. Hier vindt U de el- de tentoongestelde wer-
tentoonstelling ook heel ders zo schaarse echte ken resorteren. Ze had
wat ambachtelijke wer- maatschappelijke be- het onder andere over
ken bevat. In dat ver- trokkenheid», aldus «steunpilaar» Herman
band haalde hij de woor- Mare Galle. Hij bedankte Van der Helst, over Ad-
den van Herman Teir- ook de directie van de hemar De Wolf, mevrouw
linck, directeur van het Bank Brussel Lambert, Van Geert-De Pelsmae-
Hoger Instituut voor Sier- en richtte zich vervol- cker, die de lessen kera-
kunsten te Terkameren, gens tot RITO-directrice miek onderwijst. Een be-
aan, die bij het begin mevrouw Minner, die wijs van de degelijkheid
van elk schooljaar steeds binnenkort met pensioen van het Rito-kunstonder-
weer zegt dat «alles be- gaat en haar school dus wijs, zo zei mevrouw
gint met het ambacht», verlaat. «U hebt deze Minner, was de in-
en dat «de artiest later school gemaakt», zo dienst-treding van me-
vanzelf wel zal volgen», richtte hij zich tot me- vrouw Annemarie Van
De minister ging ook in vrouw Minner, «U bent Hoorick. «Meteen was
dat is maar goed ook! In
naam van de studenten
en de leerkrachten van
beide afdelingen werd
zowel aan de directeur
van de bank als aan mi
nister Galle een mooie
pentekening als ge
schenk overhandigd,
«als blijk van genegen
heid en als een uiting
van een eerlijke en een
spontane creativiteit».
De tentoonstelling is een
echte hoogvlieger. Na
tuurlijk is het zo dat het
aanbod van werken in
een school relatief groot
is en dat enkel de beste
realisaties na een
strenge selectie de
tentoonstelling bereiken.
Toch is het hier makke
ken in het Rito worden
gerealiseerd. Hier is wer
kelijk degelijk werk te
zien.
In de Bank Brussel Lam
bert, Nieuwstraat, zijn tot
26 juni onder andere olie
verfdoeken, waame-
mingstekeningen, colla
ges, pentekeningen, ke
ramiek werken en am
bachtelijk vervaardigde
voorwerpen te zien.
De afdeling «Publi
citeit en Siertekenen»
leidt kinderen vanaf 12
jaar op. Stilaan worden
de leerlingen er wegwijs
gemaakt in allerlei tech
nieken en toepassingen,
gericht op de praktijk, zo
dat ze na het beëindigen
van deze richting genoeg
bagage hebben om in
één van de talrijke disci
plines van de publiciteit
te kunnen starten. De af
deling «Plastische Kun
sten» bevat onder andere
kunsttekenen, keramiek
en ruimtelijke vormge
ving, waar men zich vrij
en visueel leert uitdruk
ken. De ambachtelijke en
constructieve creativiteit
zijn meer functioneel ge
richt naar de publiciteits-
sector, de etalage en de
coratie en de gebruiksfo-
tografie.
PHR
