KONINGIN VAN ENGELAND,
GRAVEN EN HERTOGEN
TE AFFLIGEM BEGRAVEN!
Lentekriebels van
Koninklijke Fanfare
«St. Cecilia» Erembodegem
BLOEIENDE H0PPERANK1ES
Paas- en
Meibal
van S.P.
Erembodegem
De Voorpost - 17 4.1981 - 9
irde,
ïchtgen
np. Nij
i. Elodii
itraeter
ïes 30,
an Jao I
iens.
erzele-
at 5,
z.b.,
A.
ed. Fn
81 j.
67/1,
entier.
z.b.,
reef
iet Affligems Kultureel Centrum met het archeo-
Csch museum een parel te meer aan zijn kroon
als slot van de opgravingen door de Heemkun-
Kring van het «Graafschap lette» met Frans
Bellinghen en «Heemkring Ascania» met Flor
,|Smedt, willen we even nagaan wat vroegere
-- - - - ccu iiuy LiLiiJ
nstraa fakties als resultaat afwierpen.
I.02
3^s
Dpgravingen in de abdij in de dertiger jaren
'7 hten inderdaad spektakulaire vondsten. Vond-
die op hun juistheid door deskundigen met
g als authentiek werden aangezien,
igen, graven en hertogen werden immers op
fligems abdijdomein begraven.
hadden geërfd, aan de
abdij.
Op 13 mei 1106 stelde
keizer Hendrik V hem
aan als hertog van Ne-
der-Lotharingen waarop
hij aanspraak maakte
als afstammeling van de
laatste Karolingers. Dit
langs Gerberga.
In 1121 verleende hij Af-
fligem rechtsmacht over
al de onderhorigen als
ook vrijstelling van tol.
De abdijen van Vlierbeek
(Kessel-Lo) en die van
Groot-Bijgaarden stelde
hij onder de rechtsmacht
van Affligem. Hij begun
stigde tevens de van Af
fligem afhangende prio-
bgelijke grafkelder
iden
_;ht einde llc eeuw
Ide abdij reeds in de
5uw de begraaf-
van leden van het
mts vorstenhuis.
Godfried met de
wiens voorganger
jvel in de St.-Gertru-
rtedraal werd ten
gelegd, koos Affli-
als laatste rust-
.94.
leden van zijn ge
volgden zijn voor-
Kardinaal Pitra,
liktijnermonnik van
mes, kon dan ook
gen van het «Sint
5 van Brabant»
het was in deze Be-
.Zo. tijnerabdij bij Pa-
at gedurende bijna
nd jaar de Franse
351 gen werden be-
1.17.
1.60
.89.ts de Franse Revo-
werd Affligem qua-
emaal verwoest zo-
>g enkel de zuidelij-
on nuur met vijf goti-
vensterbogen en de
resten van de
>eren van de absis
leven. Onopzette-
mtdekten werklie-
30 p 6 december 1929
ifkelder van de her-
van Brabant in de
iterskerk te Leu-
3oi)r. Nélis, professor
anatomie aan de
uven, slaagde erin
"!üüjNe,ten van drie her-
te identificeren,
uk zij een vergroei-
m de ruggewer-
lij onderzocht ook
M «enten van St.-Al-
van Leuven in de
1.28
van het aartsbis'
'onto «lijk paleis te Me-
aalst 1 en van Hendrik II,
«n te Villers zodat
ït minder dan 56
'e kenmerken kon
haar sollen; (zie «Les an-
dues de Brabant:
.fllort' leurs sépultu-
I .4ub exhumations).
";e„"eek dan voor Dr.
vorb» Royer uit Antwer-
Cui ichter van het «In-
onaal Genoot-
voor de Geschie-
'cxn de Geneeskun-
,an aanleiding om in
m opgravingen te
3 Opgravingen die
(sukses bekroond
1.96
(incentius Goose-
toenmalig prior en
3iris van de abdij,
lem terzijde bij de
j" rnktie van het
ü'lan van de abdij
n nog zeer nauw-
kon bepalen dank
II - J puinen en een
it de tweede helft
achttiende eeuw
ran van het Affli-
rchief).
1.41 Fe monniken Dom
d Verkest (uiter-
et de huidige Dom
d Verkest, de ziel
1.4 t Kultureel Cen-
Vedericus de Bot-
n Hugo Vinck van
.1 verrichtten het
5rk. Hierna volgt
#•3 1 beschrijving van
onen van wie het
n*ȣi4te werd ge-
met de
1.0 ried
1140)
d met de Baard,
ïn in 1140, hertog
ïaringen en graaf
ven, was de zoon
idrik II, graaf van
en van Adela,
van Everaard
T uwe.
met zijn broer,
endrik III, schonk
20 mansi of
>r 246 ha grond
allodium van As-
ij van hun moeder
rij van Neerwaver. Daar
om verleenden de monni
ken van Affligem hem de
titel van medestichter
van de abdijen en werd
zijn jaargetijde met
dodenofficie plechtig
gecelebreerd tot bij het
uitbreken van de Franse
Omwenteling. Alhoewel
hij zelf de abdijen van
Vlierbeek en Park (Hever-
lee) had gesticht verkoos
hij toch Affligem als laat
ste rustplaats.
Hij overleed op 25 januari
1140 en werd in de toen
malige abdijkerk begra
ven vóór het altaar van
de apostelen Petrus en
Paulus. Op 22 april be
gon Dr. Tricot-Royer dan
de opgravingen in de lin
kerzijbeuk rechtover de
laatste arkade. Daar had
immers Dom Robertus
phalesius in 1603 de
overblijfselen gezien van
het mausoleum zwaar
beschadigd door het in
storten van de gewelven
bij de verwoesting van
de abdij in 1580. De graf
tombe was vier voet bo
ven de vloer verheven en
versierd met kleine beel
den van de voorvaderen
van de hertog. Allen in
wapenrusting met het
schild van Brabant zoals
men kon opmaken uit
verschillende brokstuk
ken die in het rond ver
spreid waren.
De afbeelding van de
hertog zelf was groten
deels gespaard gebleven
doch wel middendoorge
broken.
Hij was voorgesteld als
krijgsman met borstku-
ras en maliënkolder van
aan het hoofd tot aan de
knieën. Aan een riem
over de rechterschouder
hing een schild met ge
kroonde leeuw. Een
vloertegel uit het mauso
leum vertoonde volgend
inschrift: «G.B.D.B. of
Godefridus Barbatus,
Dux Brabantiae». In de
tweede helft van de 18*
eeuw, ten tijde van
proost Beda Regausn be
vond deze steen zich nog
steeds ter plaatse.
!2lime,er f'ep' Z° be" schedel vtm een betrek- van Willem de Ver-
reikte men de oorspron- kelijk jonge man. Deze overaar.
ontdekt grondl.CIa3: M?n schedel verkeerde echter Eensgezind loven de kro-
kirmelvd, Ch'S in dergsliike ^«hte niekschrijvers de grote
opT^nTd^," m0nS Sl0ClVS dlie 0r" schoonheid en de lijnzin-
scharnier van d 06,1 !f kenmerken' nige geest van koningin
scharnier van modeme dan wel van de belang- Aleidis.
wel ®n versc.hiU,ende rijlcste, konden terugge- Na de dood van de Engel-
mfekvin£VemlStke;a- vonden worden. se koning trad ze op-
SkeekvrrdDZhPunnl ge: 3. Godiried. Hee, van ZZXX?
ging langsheen de m® leuven... en Gaasbeek La 7"
denWaaebrZ0°"neSChT Godfrled' heer van Leu- nabij Portsmouth. NaLoL
WnO ?VSn' d de ven' Lee"w' Baucignies haar tweede man te heb-
vL, w 9BnS fe sege~ en Gaask?ek was de ben overleeid trok ze zich
altograVenn ,9 V°°r f°°n van Hendlik I. her- in het klooster Affligem
het altaar van Petrus en tog van Lotharingen en terug waar ze omstreeks
Paulus besloot men nu te van Brabant en van Ma- 1158 de aeest aaf
graven vóór het hoogal- thilde van Boulogne. In Ze werd begraven in de
taar aan de ingang van zijn jeugd werd hij aan linkerarm van het tran-
On 23°™ri!nï°Gr' drie vorsten als gijzelaar sept nabij het uurwerk
Up li april begon men gegeven. In 1236 ontving dat zich op het doksaal
op 23lm afstand van het hij als erfdeel het land bevond B^ven deT<£
midden van de absis een van Leeuw met aanhan- naar het Hamitnenm
gracht te garven van 80 kelijkheden, enkele cijn- destiids hL OLL
cm breed en 1,20 m diep. sen en rechten op de stad OtoS 1 S he' °rge'
Zulks in de richting van Leuven en het gebruik in de l6. ee„w h
zolder"' 5 m 9Ten V™Kde bUrCh' °P KSi" grafmonument nog
zonder enig resultaat zersberg waaraan hij zijn steeds ter nlnrrtco Ru
verschenen blokken met- naam ontleende. SaurS e 0 hL bLt
selwerk. zowel bakste- Hij begunstigde de Cis- van de I7. eeuw 9 d
nen als arduinen, van terc.ensennnen van Pe- men 9en tombe in bak.
het mausoleum. Men pingen die zich door zijn steen bedekt met een rrr
vaneend bandVa' 'oedoen J Kiein-Bijgaar- duTnenstn "onder enk
van een doodskist en ver- den onder St.-Pieters- ge afbeelding of op-
schrift.
Men maakte alles met de
grond gelijk toen dit ge
deelte voorlopig als koor
zou dienen.
Bij het leggen van de
nieuwe vloer in 1625 ont
dekte men onder de res
ten van de tombe de om
gekeerde grafzerk van
Aleidis waarop zij was
afgebeeld in zeer een
voudige kledij. Met de
«kroon» in de handen
omdat ze door haar hu
welijk met een graaf de
koninklijke waardigheid
had verzaakt. Het hoofd
was van de romp ge
scheiden.
In opwachting van een
waardig mausoleum
plaatste men de steen te
gen de muur nabij het
Een blijvende band met het grootse verleden.
1224 stichtte Hendrik I
een dagelijkse mis voor
zijn overleden echtgeno
ten, Mathilde en Maria,
alsook voor zijn voorgan
gers en zijn opvolgers.
Jan de Klerck verhaalt in
zijn rijmkroniek:
«In dat naest jaer daer na
Start te Colene als iet
versta
Dees Henries vader,
Heinric doude...
In Sinte Pieters kereke
las iet hore
Leghte hi ter middelt van
den chore...
Ende te Affelgheem in
die abdie
Leghte zijn leste wijf
Marie.
Het gebeente van herto
gin Maria werd naast dat
van haar stiefzoon, God
fried van Leuven en Heer
van Gaasbeek, ontdekt.
De beenderen van het
hoofd en van de voeten
lagen links in een omge
woeld terrein. Daar zij
niet door geboorte, maar
slechts door haar huwe
lijk, tot het Huis van Leu
ven behoorde kon men
haar echter niet met ze
kerheid identificeren.
Bewaard voor het nage
slacht!
Bij het beëindigen van de
opgravingen kwamen
Dr. Tricot-Royer en Dr.
Nélis, onder abt Benedik-
tus van Schepdael, sa
men in de oude biblio-
teek, voor de gelegen
heid opgesmukt met de
Brabantse kleuren. Beide
geleerden hielden een
lezing met demonstratie
waarna de beenderen
werden bijgezet onder
een arduinen grafsteen
omrand met wit marmer
in het benedenkoor van
de abdijkerk. Tussen de
altaren van O.L. Vrouw
en van St.-Benediktus.
Ze zijn geplaatst in een
stevige glazen kist met
opschrift door archivaris
Dom Cyprianus
Coppens.
«MEMORIAE ILLUS-
TRIUM PRINCIPUM BRA
BANTIAE
GODEFRIDII BARBATI,
MCXL, COMITIS LOVA-
NIENSIS AC DUCIS LOT-
HARINGIAE.
EIUSQUE FILIORUM
HENRICI, MONAC-
HI AF GLIGHMENSIS
ALEYDUS QUONLAN RE-
GINAE ANGLIAE,
ITEM GODEFRIDI LO-
VANTIENSIS DOMINI DE
GAESBECA
QUORUM OSSA RITE RE
COGNITA.
HIC PIE DEPOSITA
SUNT, IN PACE
CHRISTI»
LH
HET AFFLIGEM VAN DE 17c EEUW NAAR EEN GRAVURE VAN LEROY
schillende sluithaken Leeuw vestigden. De ab-
vooizien van omgebogen dij Affligem ontving van gen de muur nabil het
fuiken CÏ'Zut hT ns ^raf da, werd a^gfdfS
aen Temidden u°°r ,°Pnch,1"3 door een vloertegel met
feL hoop mensen™ kgP;'—de abdij- de Ieders -ARA, wa,
deren! Het was <fus blijk- Overleden te Affligem op na Anküae»". B3'"
baar de ingestorte graf- 21 januari 1254 werd hij Op één meter vond men
kelder van een voornaam in het pand vóór de ka- hier een skelet volledia
personage. Na verbre- pittelzaal begraven. Zijn op zijn plaats ligqend
ding en verdieping vond weduwe. Maria van Ou- Alhoewel uiterst broos
men nog allerlei beende- denaarde, die hem haast was het zeer goed be
ren. Verdeeld in twee veertig jaar overleefde,
groepen volgens hun oor- 1
spronkelijke vindplaats
werden deze beenderen
naar Leuven overge
bracht waar Dr. Nélis
Wie graaa eens. samnn mpt f a m illaiodnn n
konstateerde dat ze af
komstig waren van drie
verschillende personen.
Weldra slaagde deze
dokter erin het skelet te
rekonstrueren van een
man met 28 erfelijke ka
rakteristieken op de 56
die hij vroeger reeds had
vastgesteld als zeer zeld
zaam en uiterst typerend
voor het geslacht van
Leuven. Deze man had
een gestalte van onge
veer 1,75 m en was meer
dan 50 jaar oud zoals uit
het onderzoek van de
schedel bleek.
- waard. Het hoofd lag op
stichtte een jaargetijde de rechterslaap, de voor-
WAT EENS DE TROTS EN DE GLORIE VAN
ONZE VADEREN WAS. WORDT ÉÉN PUINHOOP
Wie graag eens, samen met familieleden, vrienden en
kennissen, een fijn stukje muziek wil beluisteren, moet
Z5*ï.e"..va? not®ren dat de aktieve Koninklijke Fanfare
«:>t. uecilia» Erembodegem, op zaterdag 18 april 1981 te 20
uur, in haar zaal Sint Cecilia», Brusselbaan 155 te Erembo-
rt9ueTLeen lenteconcert programmeert dat iedere muziek
liefhebber wel zal bevredigen.
De Heer Raymond Merckx
leidt al de muzikanten en de
Heer Pierre Luyts zal zorgen
voor de presentatje. Ook een
optreden van Prins Karnaval
1981, Stefaan Vinck, staat op
het programma. Hij zal na
tuurlijk met genoegen trach
ten, zijn toehoorders nog
even in karnavalsfeer te
brengen, met enkele passen
de karnavalsdeuntjesl
Volgende week, zaterdag 25
april, wordt in dezelfde zaal,
het eerste kampioenschap
van Groot-Aalst, voor wie
lertoeristen op rollen, geor
ganiseerd, dat ongetwijfeld
wel een sportief sukses tege
moet gaat. Aan deze Grote
Prijs Koninklijke Fanfare St.-
Cecilia mag iedereen deel
nemen. De deelnemers zul
len ingedeeld worden in vier
kategorieën:
1) jonger dan achttien jaar,
2) van 19 tot 35 jaar, 3) van
36 tot 50 jaar (en meerl), 4)
ploegen van 4 deelnemers.
De kandidaten schrijven best
vooraf in bij Pierre Luyts (tel.
053/77.84.48) of bij Willy
Vertongen (tel.: 053/
77.15.14) en betalen 50 frank
als inschrijvingsgeld.
J.D.B.
Men doorgroef de opper
vlakte van het vak in alle
richtingen met greppels
van 60 70 cm breed en
voor haar man en voor armen waren gekruist op
n ttzichzelf met caritas voor de borst en de benen
iJmZZM i Vn? de monniken. evenwijdig gestrekt,
fliaem (IMd"" VQn Het is wel eigenaardig naar links gekeerd. Het
dat men van haar geen geheel wekte de indruk
Hendrik was de tweede spoor vindt alhoewel ook van een vredige
zoon van hertog Godfried zij Affligem tot laatste slaapster,
met de Baard en diens rustplaats had verkozen. Het delikate beenderge-
tweede echtgenote Ida Ongeveer op een diepte stel, de gestalte van on-
van Namen. Hij ontving van één meter ontdekte geveer 1,65 m en vooral
het kloosterkleed te Affli- men op de aangegeven het onderzoek van het
gem en schonk bij zijn plaats een schedel en bekken wezen duidelijk
intrede in 1140 zijn erf- een romp. Aan de schou- op een persoon van het
goederen te Zichem en te der bevonden zich nog de vrouwelijk geslacht.
St.-Agatha-Rode voor de stevige sluithaken van Langs beide zijden lagen
zielerust van zijn ouders de kist die echter zelf to- 22 gesmede ijzeren spij-
en zijn zuster Claricia, taal was verdwenen, als- kers met platte kop, twee
overleden als moniale te mede twee ijzeren hand- scharnieren en een sluit-
Vorst. Ook voor zichzelf, vatten. haak. De kist had blijk-
voor zijn broer Godfried, Dr. Nélis konstateerde baar geen handvatten
zijn zusters Aleidis (ko- dat deze de mee&l typi- daar de prinses in de ab-
mngin van Engeland) en sche was van zijn ge- dij zelf was overleden.
Ida (gravin van Kleef) en slacht. Evenals zijn va-
voor alle vorsten en der was hij door een aan-
vrienden. Hij overleed eengroeien van de laat-
een jaar later, op 27 sep- ste rugwervel stijf gewor- u
tember en werd aan het den. Hij was ruim 1,81 m Hertogin Maria was de
hoofdeinde van zijn va- groot. dochter van de Franse
der begraven. Zijn jaar- koning Filips II en twee
getijde werd gecele- 4- Aleidis, Koningin van de gemalin van Hendrik
breerd tot in de zestiende Engeland (t circa 1158) I, hertog van Brabant en
eeuw' Aleidis, dochter van Lotharingen. Volgens het
Na de identifikatie van Godfried met de Baard, «Jaargetijdenboek van
Godfried met de Baard trad omstreeks 1118 in Affligem» overleed ze op
beschikte Dr. Nélis nog het huwelijk met Hendrik 15 oogst 1224. Ze werd
over twee onvolledige Beauclerc, koning van begraven in het pand
geraamten en over de Engeland, vierde zoon vóór de kapittelzaal. In
5. Maria, Hertogin van
Lotharingen en Brabant
(t 1224)
Viering Hoogfeest van Pasen:
Zondag 19 april: in de O.L. Vrouw Hemelvaartkerk: 10 uur:
plechtige hoogmis in concelebratie, opgeluisterd door het A
Capellakoor Termuren. En in de St-Amanduskerk te 11 uur
mis opgeluisterd door het St.-Amanduskoor.
Goede Vrijdag op St-Amandusparochie:
Te 15 uur: Plechtige dienst in de St-Amanduskerk. Na de
dienst is er kruisverering van het kruis op Ten Bos met
bloemenhulde.
Paasfeest K.W.B.
K.W.B. Erembodegem-Centrum viert Paasfeest op maan
dag 20 april te 16.30 uur in het Parochiehuis.
K.V.L.V. nieuws
De ontmoetingsnamiddag K.V.L.V. Erembodegem-Centrum
heeft plaats op dinsdag 21 april te 14 uur in de Crypte. Op
het programma: «Zachte Geneeswijzen».
Catechese tweede jaar
Deze catechese is gepland op woensdag 22 april te 20 uur in
de Crypte.
Glasophaling
22 ap^iUmi96nde 9lasopha,in9 heeft P|aats OP woensdag
Koorrepetitie A Capellakoor
He!*£apellakoor rePeteert opnieuw op donderdag 23 april
te 19.30 uur in de Crypte.
Toneelavond K.W.B.
De K.W.B. Erembodegem-Centrum programmeert een fijne
toneelavond op zaterdag 25 april te 20 uur in het Paro
chiehuis. Titel: «De Bokskampioen».
Lenteconcert
Zaterdag 18 april 1981 te 20 uur in 't Liberaal Huis,
Brusselbaan, Erembodegem: lenteconcert, door Koninklijke
Fanfare Sint Cecilia Erembodegem. ledereen welkom!
S.P. Paas- en Meibal
Zondag 19 april te 19.30 uur in T Gerstenhof Paas- en
Meibal. Organisatie: S.P. rembodegem. Iedereen welkom!
Data kermissen
19 april 1981: Erembodegem, Brusselbaan
26 april 1981: Erembodegem, Kluizen. Let wel: speciaal
kermisprogrammal I
3 mei 1981: Erembodegem, St. Amands.
De S.P. Erembodegem nodigt alle vrienden en sympa-
tizanten vriendelijk uit op haar Paas- en Meibal op
zondag 19 april 1981 in de zaal Gerstenhof te Erembo
degem.
Ray Franky en zijn orkest (30 jaar op de planken) speelt
er ten dans vanaf 19.30 uur.
ledereen welkom!
J.D.B.
