WAT WIL MEN TE AALST KLASSEREN?
WORDT LIJST VAN TE BESCHERMEN
GEBOUWEN GEEN GEMISTE KANS?
ip
mj ji
5 -
De Voorpost - 4.9.1981 - 11
onding.
te 19 u.
nwerkii
de para
inmerking komen.
)e Provinciale Kommissie voor Monumenten en dende pilastergeleiding.
lidschappen heeft onlangs een lijst opgemaakt Korte Nieuwstraat' hier
planning an een zestigtal gebouwen die voor bescherming in wil men het poortge-
bouw van de voormalige
afspanning «Keizershof»
klasseren als 17e eeuws
bedrijfsgebouw. Het gaat
hier immers om de rond
1780 verdwenen brouwe
rij «Den Hooren».
Museum Oud-Hospitaal:
ondanks het sociaal-his
torisch belang van dit ge
bouw met kapel en vroe
ger klooster werd het nog
steeds niet geklasseerd.
Nu zal hierin blijkbaar
verandering komen.
Pontstraat: hier is het
eerste gebouw dat in
aanmerking komt, het
huis nr. 2 dat de hoek
vormt met het St. Mar-
tensplein, en dat gekend
is als de «Erve de Stove».
Het is een woning die
sinds de 15e eeuw werd
betrokken door vooraan
staande ingezetenen van
de stad. Het huis bevat
trouwens een interieur
met schilderijen op doek
daterend van de 17e
eeuw.
Ook het St. Jozefskollege
en de kerk der Jezuieten
in het bescher
mingsplan opgenomen.
Verder de herenwoning
nr. 31 ontworpen door J.
igdmistipeze gebouwen bevin- ren lichtarm».
len zich in een stadsge- Korte Zoutstraat: woning
1 nieuvvi dat afgebakend nr. 13 is geschikt omwille
uordt door de oude om- van de empireornamen-
rallingen zoals die in de tiek bij de vroeg 16e
6e en 17e eeuw beston- eeuwse gevel op een
en en de 19de eeuws smal perceel; de panden
iitbreiding rondom het 37-39 zijn versierd met
ation (1854). arduinen halfzuiltjes met
onkreet bevat de lijst koperen baselementen
jlgende gebouwen: en gietijzeren kapiteel-
rote Markt: de «Graaf tjes. Verder ook de wo-
an Egmont» dat een 18e ning nr. 50-52 van oor-
fuws hoekhuis is en het sprong een vroeg 18e
idhuis, dat gedurende eeuws hoekhuis, met een
ne eeuwen uitbreiding brede halsgevel, voluten
am met weelderige ro- en driehoekig fronton,
oco en neo-classistische Molenstraat: de in 1783
ventuee a^t'e' opgerichte burgerwo-
apellestraat: hier wordt ning nr. 21 en het huis nr.
7! 'oorgesteld de kapel van 26, met uitzondering van
e Zwarte Zusters, die nu het gelijkvloers omwille
Is winkel gebruikt van laat-barokke en roco-
lordt, te beschermen en co kenmerken. Ook de
it wegens de laat clas- gejaartekende woning
istische vormgeving, bij van 1763 (nr. 40) met ro-
akrale architektuur. Ver- coco-elementen in de or-
olgens is er het voorma- mantiek en voorstelling
g huis De Kegel als in het gebogen fronton
oorbeeld van een vroeg van het wapen van de
9e eeuws laat-classis- Rederijkerskamer De Ca-
isch gevelkoncept en de tharinisten. Vervolgens c"
Iietspoort van het Huis het Huis Van Ootghem, weraen
(an Langenhove in zui- nu omgevormd in de Ga-
rere rococostijl. Het huis lerij De Gaepaert.
it eigendom is van de Wat de straten en pleinen
steld als te klasseren. Het
gaat om een dubbelhuis
in traditionele baksteen
en zandsteenspeklagen
en voor de Stationsstraat
tenslotte het nummer 6
eveneens een dubbelhuis
met neo-classicistische-
renaissancistisch front.
VEHE
Aalst,
Is
Bovem f'
een ha J,0
ittig slcf,„.
Inemei
maal
ijk insd
e tot
iger
Schue
e 1790
3/66.
echt
en sar
en di
7 beta
ing
i VTB-i
Het oud-hospitaal zal na vele jaren geleden prachtig gerestaureerd geweest te zijn,
eindelijk geklasseerd worden.
voerd. Ook het Oud-Hos- sprekelijk om een classi- alle straten van het Aal-
pitaal, op het nippertje cistisch geheel gaat. sterse centrum overlo-
van de afbraak gered, is Waar men beslist nog het pen en er slechts zijn ver
niet meer weg te denken meest aanstoot kan aan bazing over uitdrukken
uit het historisch stads- nemen is de ondanks al- dat de overheid er in der
beeld. De prachtig ver- les beperkte lijst die op- gelijke mate het snoei-
nieuwde pupillenschool gesteld werd. mes zette in haar door
Toekomst haarzelf opgestelde lijst.
Aan de hand van de «In- Vergeten
evenmin in de lijst, alho- ventaris van het Cultuur- Onbegrijpelijk is het feit
wel men achter dit laaste bezit» die enkele jaren dat een aantal typische
geleden door het Minis- «monumenten» heie
en de monumentale St.
Jozefskerk ontbreken
lai
maal niet meer in de te
klasseren lijst voorko
men. Hierbij denken wij
in de eerste plaats aan
u j l r-v wj r. w i wwmiwiiii" uiiycycvcu enkele typische ingan-
r-ue Betnune een riPr nrn' Met oude huis De v,dts in de Pontstraat werd ooit nog Vraagtekens kan men wel door de stad Aalst zelf gen, zoals de Inqanq De
reedfqeklass'eerd608 te^Me °P de Gro" te architektén uit de neo- door de ^ende architekt J. De Bethune. Met plaatsen achter het feit hebben wij getracht een Prez, Jelie, Van Bemten,
reeas gecasseerd. te Markt uitkomen, ver-*:_i. z|Jn neo-gotische gevel komt het eveneens in aanmerking dat men vb. in de Korte overzicht op te maken
voorstel wel enkele vra
gen kan zetten. Dit geldt terie van Nederlandse
dan weer minder voor Kuituur werd gepubli-
enkele belangrijke heren- ceerd en het «Vooront-
huizen en kapellen in de werp Struktuurplan Aalst
Aalsterse binnenstad. Centrum)» uitgegeven
te Markt uitkomen, ver- D
raanmarkt: hier wordt meldt de lijst van te be- gotiek. ,n Pontstraat
voormalig Capucij- schermen monumenten: ï!1^*"00 S vo°ï™!'"
pnklooster voorgesteld. Esplanadeplein: de mo- ge herberg «Brusse die
dit als voorbeeld van numentale St. Jozefkerk i,5?el
en een herenhuis met ™ack,e v?n het Thore^"
Art-Nouveau inslag (nr. 'mhT"8 5 h8t
19-20) momen
eter gekend als de Pu- Hoogstraat: het Theresia-
lenschool. nenklooster omwille van
Zoutstraat: het de gevel, de bedaking
lis Dirk Martens komt van de straatgevel en zijn
om ingeschreven te worden op de lijst van te klasseren Nieuwstraat enkel voor
gebouwen van Aalst-Centrum
van interessante gebou-
stelt om het poortge- wen die eveneens aan de
enz. die ontbreken.
Ook ontbreken belangrij
ke industriële gebouwen,
l n uii dis vooi
)ty ijlevolutie in de kloos-
rbouw van de 17e en
Ie eeuw. Dit klooster is
verge!:
raarop
Jen zï
lar ze
teel gebruikt wordt door
het Lyceum met een 17e
eeuwse architektuur en
bogengalerij en vleugels
in traditionele bak- en
npnniSr rSI^Ho'5 Reeds enkele tijd was het in bePerkte kring bekend
ILaarl? u merk" geraakt dat de Provinciale Kommissie voor Monu-
waardige hardstenen menten en Landschappen een konkrete lijst opge-
'ha?rH°m J !T9' i maakt had van de gebouwen, die binnen een zoge
en de laat 18e naamd historisch stadsgezicht, zouden dienen be-
eeuwse trapzaal ver- schermd te worden. Toen op de laatste perskonfe-
rechtvaardigen de be- rentie voor de vakantie hierover een vraaq qesteld
scherming ervan J
bouw van de voormalige lijst van de te bescher-
afspanning het «Keizers- men gebouwen zouden
hof» te klasseren en niet dienen toegevoegd te
de ganse afspanning zelf, worden,
alhoewel deze ondertus- Naast de Graaf van Eg-
sen in een moderne dan- mont en het Stadhuis ko-
werd
hof wil men vooreerst de
voormalige pastorie (nr.
48) klasseren, alsook de
St. Antonius van Padua-
kapel als barokke-kle-
narchitektuur van 1872.
e - ----- cin9 werd getransfor- men op de Grote Markt
"5 if .Schepenkollege, achtte Schepen van meerd. Waarom worden nog heel wat andere hui-
op het Keizerlijk Plein niet
Begijnhof: op het Begijn- Openbare Werken Jan De Neve het nog niet oppor-
nnf VA/11 mort vnnraarct rlw W.1 ff*"
Tenslotte komt ook nog van deze monumenten,
de oude Begijnhofmuur die U elders in dit week-
aan de zijde van de kerk blad zult vinden, reeds
in aanmerking, als enige gepubliceerd in een extra
die nog bewaard is ge- editie, van het dagblad
bleven van de omwalling De Morgen, verschenen
van Aalst. naar aanleiding van de
Priester Daensplein: Jaarbeurs,
vooreerst het voormalig Alhoewel het aantal mo-
huis «De Helle», later nog numenten op het eerste
«Het Wit Cruysken» ge- Qezicht indrukwekkend
tuun om de lijst bekend te maken omdat het dossier alle huizen met een on-
nog diende goedgekeurd te worden door de stedelij- paar nummer als monu-
ke Adviesraad voor Ruimtelijke Ordening en door ment beschermd, en
het Aalsters stadsbestuur zelf. s|echts deze van nr 26 ,ot
Ondertussen werd de lijst
'de, ~r~~. ~r
iken roe9-classicistische-ge- classicistisch
Jol
Mui
kwalC
provü
Antonius van Paduakapel op het Begijnhof is
•ld van barokke kleinarchitektuur uit 1872,
lient dan ook geklasseerd te worden
in aanmerking om-
ille van het verband
vroegere pand op
ezelfde plaats en een
historische waarde (An-
nonciadenklooster).
noemd en het huis nr. 6
gekenmerkt door een
kombinatie van hals- en
trapgevel onder een on
klassiek aandoend drie
hoekig fronton en uitge
werkte cartouches met
Louis XIV en régence or
namenten.
Sint-Jorisstraat: een
kleinschalig woonhuis
(nr. 25) uit de tweede
ispireerde ordonnantie,
ilsook woning nr. 53, wat
Keizerlijk Plein: de wo- helft van de 18e eeuw
ningen nr. 25-33 (laat- voorzien van een gelijk-
geïnspi- vloerse arduinen gevel-
in de 18e eeuw ver-
'uwde kern is met een
uwoJlUW8 9evel in barok-
pster in cartouche 1742
ff Weerd.
j ^straat: het is er het
'uis «Den Ingele» als
oorbeeld van een laat-
barokke klokgevel met
die rococo-ken-
nerken vertonen; de wo-
lln9 nr. 13 gedeeltelijk
evelen bedaking; nr. 20
et huis «De Meermin-
e» dat een vrij uitzon-
terl|jk specimen is van
eenvoudig opgevatte
wssicistische gevel van
stadswoning die vol-
M'g met zandsteenpara-
is opgetrokken.
efder nog het huis nr.
"Den Heiligen Geest»
•net uitzondering van het
mjkvloers en de her-
zor? jerg «|n de Biekorf» op
hoek van de Rozema-
e 'fstraat als voorbeeld
Coutt van I7e eeuws hoekhuis
^et gedateerde cartou-
betti wes en gevelstenen uit
lerf «7.
Nestraat: hier wordt
'tel het vroegere
lijkt, blijkt bij nader toe
zicht toch de kans niet
gegrepen om meteen in
de oude stadskern van
Aalst nog te redden wat
er te redden viel. Zoveel
getuigen uit een oud of
recent verleden zijn er nu
ook niet meer overgeble
ven, en wat er restte ver
keert niet steeds in een
degelijke staat. Denken
wij maar aan het oudste
huis van Aalst, de zoge
naamde Stad Antwerpen,
aan de hoek van de Lan
ge Zoutstraat en het Slui
erstraatje, en het vroege
re café 't Baasken, rechto
ver de St. Martinuskerk.
Dat de jongste jaren in
onze stad enorm veel his
torisch patrimonium ver
dween hoeft geen be
zen in aanmerking om als
monument voor het na
geslacht behouden te
blijven. Denken wij maar
aan de gevel van de ca-
fé's 't Paviljoen, burger
huis «Bistro» en café Den
Hoorn. In feite zou trou
wens gans de Grote
Markt als stadsbeeld
moeten behouden blij
ven, uitzondering ge
maakt voor de gelijk
vloerse verdiepingen
waar om de haverklap
veranderingen aan win
kels of café's uitgevoerd
worden of moeten kun
nen worden.
In de Lange Zoutstraat
kwamen in de oorspron
kelijke inventaris van het
Ministerie van Neder
landse Kuituur 16 wonin
gen voor, die historisch
en waardevol waren. Al
hoewel men kan begrij
pen dat zij niet allen
weerhouden werden ver
dienen naar onze mening
toch meer dan twee wo
ningen de eer om behou-
die vanuit industrieel
archelogisch standpunt
onvervangbaar zijn. Hier
bij kan gewezen worden
op het tabakbedrijf 't
Haantje aan de Hop
markt, welke nog op de
omslagfoto van de jong
ste informatiebrochure
van het stadsbestuur
Aalst '81 duidelijk zicht
baar is.
Ook geen enkel fa
brieksgebouw, gelegen
aan één van de talrijke
Denderkaaien komt op
het reddingsplan voor.
Vraagtekens kunnen ook
gesteld worden bij het
feit dat men blijkbaar be
langrijke gebouwen op
de lijst vergat te vermel
den, waarover iedereen
het vrijwel eens was dat
zij zouden geklasseerd
worden. Hier wijzen wij
op het vroegere huis van
Dr. Schelfhout aan de
Zonnestraat, dat nu ge
bruikt wordt als internaat
van het Koninklijk Ly
ceum en nog onlangs
prachtig opgekuist werd.
In de Hoogstraat werden
recent nog twee waarde
volle huizen van afbraak
gevrijwaard, omdat men
in de mening verkeerde
dat zij als monument zou
den beschermd worden.
den te blijven. Denken wij Indien dit nu niet het ge-
maar aan de gevels van val zal zijn, kon de over-
de winkels St. Martinus, heid ze meteen ook met
Van de Sijpe en schoe- het oog op de realisatie
nen Guy. van een nieuwbouw voor
In de Korte Zoutstraat het Lyceum met de grond
werden jaren geleden 11 gelijkgemaakt hebben,
woningen als historisch Dat bepaalde straten ge-
belangrijk geinventari- woon in de ontwerplijst
tenslotte slechts 5 over.
Hiertoe behoort o.a. het
huis van dokter De
Troyer en het hoekhuis
met de Zonnestraat.
Zo kan men systematisch
De St. Jozefskerk is de enige kerk die voorkomt in de lijst
van te beschermen monumenten binnen de Aalsterse
..««aw.u oi- stadswallen. Vooreerst is er nog een beeld van een deel
'en- en weeshuis «Het van de vroe9ere Pupillenschool, dat eveneens op de lijst
te ol" .bij de lijst gevoegd,
van tewille Van zijn 18e
13| euwse kern van bak-
j nipeen en zandsteenbouw
■ajn «heiligenis met
Qakijn en smeedijze-
voorkomt. Meteen twee monumenten op één foto.
reerde vormgeving met bekleding, smeedijzeren
directoire en empire-ele- bovenlichtwaaier en ven-
menten) en de woning sterhekje,
nr. 65 om de monumen- St. Martensplein: hier
talisering door een geor- wordt het nr. 8 voorge-
van de Zwarte Zusters in de Kapelle-
t_._ t t straat die nu gebruikt wordt als discount-winkel wil men seerd hiprvari hlpvpn
toog en dat het voorstel eveneens beschermen. Dan zou de gevel alleszins in eer e™n b'6Ven
van de Provinciale Monu- ander kleurtje moeten gestoken worden
mentenkommissie twin
tig jaar te laat komt, daar- Stoofstraat, enz. en met 33, is een andere
over is iedereen het eens. Lijst vraag die open blijft, al-
Hierbij hoeft men maarte Wat er wel nog overblijft hoewel het hier ontegen-
denken aan de oude is het bijna intakt middel-
COO-gebouwen in de eeuws stratenpatroon
Kattestraat, aan het huis dat zorgt voor een toch
Moyersoen, aan de he- wel typisch cachet in
renhuizen op de hoek van Aalst. Ook een handvol
de Graanmarkt en de Ka- unieke gebouwen, die
pellestraat en dit op de reeds geklasseerd wer-
hoek van de Houtmarkt den zoals het Belfort, de
en de Sterrestraat. Beurs van Amsterdam,
Wat in de plaats kwam de St. Martinuskerk en
getuigt dan niet steeds het reeds vermelde oud
van hoogstaande archi- ste huis van de stad. Hier-
tektuur, terwijl ook ande- aan wenst men nu einde-
re moderne gebouwen lijk een 60-tal andere ge-
het stedelijk landschap bouwen bij te voegen, en W"
ontsierden. Hier kan ver- bij een vluchtig overzicht
wezen worden naar het van de betrokken lijst ko-
grootwarenhuis Inno in men hierbij enkele ge-
de Nieuwstraat, de mo- bouwen waarover men
derne appartementsge- zich enkel kan verbazen
bouwen aan de Hop- dat zij nog niet geklas-
markt die boven de da- seerd waren. i
ken van de Grote Markt Dit geldt in de eerste
uitsteken, het allesover- plaats voor het stadhuis
weldigend kultureel een- zelf, waarin de jongste ja-
trum in de Molenstraat, ren belangrijke verbete- Dit mooie huis, dat op het gelijkvloers omqevormd werd
de oerlelijke gevel van rings- en aanpassings- een speelgoedwinkel wordt eveneens voorgesteld om ImiTrvelf
een lagere school in de werken werden uitge- geklasseerd te worden als monument.
ontbreken is een even
grote verrassing. Of zijn
de huizen in de Rozema
rijnstraat (waarvan een
aantal gerestaureerd
werden) minder waard
dan deze in de Kerk
straat?
Moet wat er nog over
blijft van de historische
bebouwing in de Stoof
straat niet voor het nage
slacht bewaard worden?
Alles bij elkaar kan de
echte Aalstenaar, die nog
enig begrip opbrengt
voor het kleine histori
sche patrimonium dat
zijn stad nog bezit,
slechts zijn ontgooche
ling uitspreken over de
zopas bekend geraakte
lijst opgesteld door de
Provinciale Kommissie
voor Monumenten en
Landschappen. De hoop
is nu gevestigd op be
langrijke adviesorganen
zoals de Kommissie voor
Ruimtelijke Ordening en
de Vereniging voor Aal
sters Kultuurschoon
(WAK) en het stadsbe-
VEHÉ
