UDE KAARTEN EN PLATTEGRONDEN
DIENST VAN FAMILIEGESCHIEDENIS
«UITVAART» van HOGER OP:
WAARDEVOL THEATER
KENDE U AALSTERSE
«ST.-LUCASVERENIGING»?
C OOR TAAL EN VRIJHEID: «CIAO!»
N DE VOLGENDE KEER BETER!)
Ik weet het met
ijn hart»
De Voorpost - 11.12.1981 15
at belangstellenden waren verleden woensdag naar die gewoonte eerder een
Aalsters Apostelken getogen, waar de h. Caluwaerts, voordeel dan een nadeel,
jitnodiging van de actieve VVF-Aalst, sprak over «Kaar- Deze kaarten geven hem na-
en plattegronden als hulpbronnen voor de familiege- melijk een beeld dat op het
lenis». ogenblik van het drukken
reeds niet meer bestond of
niet geringe opdracht Landmeters worden in de grotendeels was gewijzigd,
de gastspreker. Kaarten bronnen vermeld vanaf de De oudste gedrukte kaart die
13de eeuw. Het is echter pas in de Nederlanden ver
in de late middeleeuwen dat scheen is die van de provin-
de cartografie in de Zuidelij- cie Brabant uit 1536, door
ke Nederlanden tot ontplooi- Jacob van Deventer. Deze
ing begon te komen. De Nederlandse kartograaf te-
- nieuwe inzichten over het kende ook in opdracht
is. Dat was dan ook niet wereldbeeld ten gevolge van de keizer de platte-
edoeling van de spreker, van de ontdekkingsreizen, gronden van alle steden der
veeleer betrachtte de en later de toename van de Nederlanden. Het oudste
■de van deze bronnen overzeese handel, waren stadsplan van Aalst is van
te tonen, inzonderheid hieraan niet vreemd. De uit- zijn hand.
de familiegeschiedenis, vinding van de boekdruk- Wereldfaam verwierf de Ru-
de hand van de meege- kunst bood omstreeks die pelmondenaar Gerard Mer-
kaarten en dia's tijd de mogelijkheid de kaar- cator met zijn aardbollen. In
plattegronden vormen
idesperate massa. Het is
nel onmogelijk in een
bestek een volledig
wicht te geven van alles
|t op dit gebied voorhan-
|de hij ruimschoots in ten op grote schaal te ver-
opzet. spreiden,
een tekeningetje, een De oudst bewaard gebleven
etje van maken is nog kaarten van onze gewesten
de beste manier om werden met de hand gete-
bepaalde situatie duide- kend en dateren uit het be
te maken aan anderen, gjn van de 15de eeuw.
waar geschreven doku- Alhoewel de moderne met-
in steeds vatbaar zijn hode der driehoeksmeting
verkeerde interpretatie, reeds in de 16de eeuw werd
fit veel minder het geval toegepast, is het pas in de
r schetsen. Ze geven een 18de eeuw dat het systeem
istisch beeld van de wer- methodischer en meer ge-
:e toestand. Ook in het perfectioneerd werd aange-
iden was dat zo. Daar- wend. Kaarten vóór de 18de
zijn kaarten en plannen eeuw hebben dan ook een
belangrijke hulpbron- relatieve waarde wat betreft
voor de historicus en nauwkeurigheid. Door ze
szins voor de familiekun- zorgvuldig te onderzoeken
C- t. Om ze te ontdekken is en te vergelijken met heden-
nswel enig zoekwerk ver- daagse kaarten, kan men er
j maar meestal wordt de evenwel tot relevante
t panning dan ook ruim- conclusies mee komen,
oots vergoed. Een eerste categorie kaarten
1540 verscheen van hem de
eerste grote kaart van Vlaan
deren.
Een andere beroemde karto
graaf was Abraham Ortelius,
wiens wereldatlas door
Plantin in 1573 werd uitge
geven, terwijl in 1612 van
Guicciardini in vertaling de
«Beschrijvinghe van alle de
Nederlanden» verscheen.
Uit de 17de eeuw dateert de
bekende «Flandria lllustra-
ta» van Antonius Sanderus.
Dit monument dat de «Luis
ter van Vlaanderen» weer
spiegelt was oorspronkelijk
in 't latijn maar werd in 1735
in Nederlandse versie uitge
geven onder de titel «Ver
heerlijkt Vlaandre».
In het tweede en derde deel
van dit topografisch histo
risch werk vindt men o.m.
een plan van Aalst, gravures
van het kasteel van Over-
ham en de St.-Martinuskerk
van Aalst.
Uit die periode dateert ook
het fraaie «Tonneel der Ste
den van 's Konings Neder
landen» van Joan Blaeu.
De werken van Guicciardini,
Sanderus en Blaeu werden
in facsimile heruitgegeven
en kunnen geraadpleegd
worden in de leeszaal van de
Stadsbibliotheek van Aalst.
Van grote waarde voor de
lokale geschiedenis zijn en
kele kaarten die in de 18de
eeuw het licht zagen.
Vooreerst is er de kaart van
de Oostenrijkse Nederlan
den uitgegeven door E.H.
Fricx. Ze geeft een vrij nauw
keurig beeld van het wegen
net en het natuurlijk uitzicht
van de streek in de eerste
helft van de 18de eeuw.
De tweede is de zogenaam
de «kabinetskaart» van Fer
raris. Deze militaire kaart op
schaal 1/25.000 werd opge
maakt van 1771 tot 1778.
Omwille van haar nauwkeu
righeid en gedetailleerde uit
werking is ze een uitermate
interessante cartografische
bron, een bijna onmisbaar
werkdocument voor de
plaatselijke vorser.
De Ferrariskaart werd in
1965 heruitgegeven op ver
kleinde schaal door het Ge
meentekrediet van België,
en is nog steeds bij deze
instelling verkrijgbaar.
Benevens die hierboven ver
melde gedrukte kaarten,
waarvan de meeste nog
worden uitgegeven, is er
vanzelfsprekend heelwat
kaartmateriaal voorhanden,
dat zich in het stadium van
het handschrift bevindt. Het
betreft hier plattegronden,
die werden gemaakt met
een specifiek en praktisch
doel, bv. de afbakening van
de terreinen. Hieronder res
sorteren de zogenaamde
grondboeken of tiendeatlas
sen. Een goed voorbeeld is
de Thiendenatlas van de Ab
dij van Affligem, die bew
aard wordt op het Algemeen
Rijksarchief te Brussel.
De oude kaartboeken geven
een duidelijk beeld van de
percellering; de oppervlakte,
het bodemgebruik, de oude
plaatsnamen e.d.m. Vanzelf
sprekend vormen zij een rij
kaart van België, eerst op
schaal 1/88.000, daarna op
schaal 1/20.000.
Medio de 19de eeuw ver
scheen de kadastrale kaart
van Popp. Deze kaarten, één
per gemeente, zijn getekend
ke bron van gegevens voor °P scbaa' 1/5.000 met ver-
de familiegeschiedenis. grotingen van sommige wij-
De figuratieve kaarten in vo- '<en" ^'e kadasterkaarten
gelperspectief hebben naast v,nden wi) al'a percelen met
hun historische waarde veel- de 9ebouwen erop. De leg
al een hoge esthetische aar- gers die b'ï deze kaarten ho
de. De kaarttekenaars waren ren verschaffen heelwat in-
soms echte kunstenaars, die Pressante gegevens over de
met haast fotografische pre- e'9enaars of de vruchtge-
cisie gebouwen en beplan
tingen afbeeldden.
Van recentere tijd, maar
bruikers en ook over de ei
gendommen zelf. Zeer waar
devolle bronnen dus, die
voor de familiekund'ige van duidelÜk de gesteltenis van
primordiaal belang zijn ten- 1QH"
slotte de kadastrale plannen.
Het officiële kadaster, ge
start onder het bewind van
de familie in de 19de eeuw
weerspiegelen.
De Poppkaarten kunnen ge-
Napoleon, werd opgericht raadpleegd en aangekocht
worden in de Gentse univer
siteitsbibliotheek. De leg
gers kan men vinden in de
rijksarchieven.
Op het gemeentehuis is het
ook mogelijk de atlas van
buurt- en waterwegen, op
gemaakt in de 19de eeuw, in
te kijken. Dat is soms nuttig
om wegeltjes die niet meer
bestaan terug te vinden.
Naast de hierboven aange
haalde bewaarplaatsen, kan
met het oog op het invoeren
van een wettelijke grondbe
lasting op de onroerende
goederen. Van sommige ge
meenten zijn de oudste ka-
dasterkaarten bewaard ge
bleven. Ze kunnen geraad
pleegd worden in de rijks
archieven. Deze kaarten heb
ben gediend als basis voor
de kadastrale atlassen van
Vandermaelen en Popp.
Benevens zijn kadastrale at
las, die echter beperkt bleef
tot de meeste gemeenten
van Brabant, verwezenlijkte
Vandermaelen omstreeks
1850 ook de topografische
men zich voor het verkrijgen voor beginnenden.
van allerhande kaartmate
riaal ook wenden tot het Na
tionaal Geografisch Insti
tuut, ADOij ter Kameren 13,
te 1050 Brussel. Bij deze in
stelling kan men terecht
voor reproducties van oude
kaarten, o.m. de stadsplan
nen van Deventer, de kabi
netskaart van Ferraris, de
Vandermaelenkaart, de Pop
pkaarten. Ook militaire staf
kaarten en luchtfoto's zijn er
verkrijgbaar. Geïnteresseer
den kunnen op genoemd a-
dres een volledige lijst met
alle publicaties bekomen.
Uit dit summiere overzicht^
dat uiteraard ver van volle
dig is, blijkt dat kaarten en
plannen niet te versmaden
hulpbronnen zijn voor fami
liegeschiedenis. Ook voor
wie het verleden van zijn
gemeente of streek beter wil
leren kennen, zijn het onuit
puttelijke bronnen van infor
matie.
De WF-Aalst zette de deur
op een kier om dit uitgebrei
de terrein te betreden.
De volgende activiteit van de
VVF-Aalst heeft plaats op
woensdag 16 december, te
20 uur in 't Apostelken. «Uit
de parochieregisters halen
wat er in steekt» is het on
derwerp dat plaatselijk voor
zitter de h. Clabots zal be
handelen, dit in het kader
van de Kursus familiekunde
G. De Smet
Degenen die het drukke theaterleven in Aalst op de voet jonge en het afzijdige kop-
zoals voor de geschre- is deze die we «kaarten met volgen, zullen een geslaagd begin van het nieuwe toneel- peltje Ann en Henry werd op
dokumenten geldt de re- ruime verspreiding» kunnen seizoen achter de rug hebben. Ook toneelvereniging Hoger de planken gezet door Vera
hoe verder men terug noemen, die, gegraveerd of Op heeft tot dit sukses zijn steentje bijgedragen. Matthieu en Jos Verdict, zij
t in de tijd, hoe zeldza- gelithografeerd, in de han- Hun recentste opvoering «Uitvaart», toneelstuk in drie konden de vijandige maat-
de cartografische archi- del werden gebracht. Tot het bedrijven van Sutton Vane in een vertaling van J.C. Van schappij niet meer verdra-
i zijn. Wie echter de einde van de 18de eeuw der Horst en in een regie van Frans Pauwels was best te gen en pleegden daarom
den de tijd heeft werd voor het drukken ervan genieten en heeft door zijn interessante thematiek én zelfmoord... Op het schip
her en der te zoeken zal gebruik gemaakt van hout- degelijke acteursprestaties een heleboel mensen aange- echter bemerkten ze dat het
blokken of koperplaten. Ver- sproken. leven toch nog de moeite
mits deze «clichés» een aan- waard is en herbeginnen
zienlijk kapitaal vertegen- lnhoud lid en zakenman Lingley met een nieuwe dosis moed
woordigden dat moest ren- In het Hoger-Op tijdschriftje probeert orde op zaken te aan hun levenswandel. Bei
deren, bleef men dikwijls de schrijft regisseur Frans Pau- stellen door een vergade- den hebben hun rol wel
platen gebruiken, zelfs nadat wels: «Geen enkel goed stuk ring te beleggen. Maar ze enigszins sober maar toch
de afbeeldingen totaal ver- ontstaat zo maar. Heel ver kunnen uiteindelijk het ein- flink verdedigd,
inische vooruitgang der ouderd waren geworden, terug, in het tijdperk van de de niet ontsnappen, de on- Mark Prior, gespeeld door
tografie. Voor de geschiedkundige is mirakelspelen vinden wij de derzoeker Frank Thomson Mark Poppe, stelde de zwak-
dramatische oorsprong van evalueert hun leven hier op keling uit onze maatschap-
het toneelstuk 'uitvaart', dat aarde en beslist over wie al pij voor; een knoeier die veel
er in zekere zin een terug- dan niet naar de 'hemel' drinkt om zijn zielige verle-
slag op is. gaat... Zoals je merkt, be- den te vergeten. Mark Poppe
Deze mirakelspelen dienen langrijk was niet zozeer het speelde met overtuiging en
volledig gesitueerd en beho- (magere) gebeuren in dit gaf een gave prestatie ten
ren tot het tijdperk van het stuk 'Uitvaart', maar wel de beste.
simpele, eenvoudige geloof reakties van het groepje Frans Pauwels (eveneens
toen de hel de hel was, en passagiers, wanneer zij regisseur) zorgde voor een
v— j d i j de vlammen ook werkelijk doorhebben dat zij tot een vake vertolking van geeste-
fweph Wm den Broeck ,j j8 reeds meer dan vijftien brandden. ander, het eeuwig leven zijn lijke William Duke Even
ittemin verrast zijn over
hoeveelheid kaartmate-
I die bewaard is geble-
over zijn dorp of streek,
waarde van de kaarten
it te worden beoordeeld
het perspectief van de
De uitvaart, een knappe Hoger Op prestatie (CDJ)
gaaf en raak was het optre
den van Lut Pauwels - Mat
thieu in de rol van de trotse
dame Cliveden-Banks. Bij
de afrekening bleek zij ech
ter een lichte dame, die
steeds op zoek is naar het
voordeel op alle gebied.
Hier zieligheid en domheid
werd dus ekstra dik in de
verf gezet. An De Baets-Pau-
wels, als de volkse moeder
f xowat een manusje-van-alles en tegelijk ook de man „Uitvaart» speelt zich echter geroepen.,
r de schermen van het1 Dienstverleningscentrum «Le- volledig in het heden af. Het
reugde», gelegen in de Botermelkstraat. Zijn jaren- geeft de dramatische uit- Hun reakties getuigden
t." omgan9 me1gohandicapten, inspireerde drukking van de algemeen enerzijds van arrogantie en
klot het schrijven van een dichtbundel. -Ik weet hel m.l verspreide spekulatie om- domheid, anderzijds van
u f "f® 1°m, 2° trent de konkretisering van eenvoud en schuldbesef,
rgesteld in het G-centram INieuwstraat, Aalst). het ieven na de dood In
i i een klein schooltje stelde prijs ten voordele van 'Uitvaart' maken we kennis ^e9isseur en spelers
eide «Levensvreugde» «Levensvreugde» verkocht met een stelletje passagiers Regisseur Frans Pauwels
jzaam maar zeker uit tot worden. Dit om het meubi- aan boord van een schip dat zorgde voor een goed door-
3 ge centrum waar mentaal lair van het derde, gezins- in de haven klaarligt voor voelde regie; hij wist de juis-
andicapten, kinderen en vervangende tehuis voor de uitvaart. Deze passagiers te toon te treffen die je on-
wassenen, opgevangen minderjarige mentaal ge- hebben allemaal hun eige- mogelijk onverschillig kon Midget, zorgde
[den en terecht kunnen, handicapten te financieren, naardigheden en 'opval- laten. Een regie die ter zake voor de komische noot irThet
fa het ontstaan van «Le- «Ik weet het met mijn hart» lendheden', ook hun levens- was; een minimum aan de- stuk, haar
rrreugde» werd deze in- beoogt geen grote literatuur wijze en stijl ligt zó ver uit kor en belichting, zodat een
ng gesteund door de te brengen, maar is eerder elkaar dat ze het niet altijd sterke koncentratie van aan- u
iclub van Aalst. In het een directe vorm van ge- zo goed met elkaar kunnen dacht op het gesprokene kon meest in de smaak viel bij
r van de sociale werken dachten-overdracht, en dus vinden. worden bereikt. Verder was het publiek.
de dub zag de dicht- meteen ook zuivere poëzie. Zo komen ze al snel in bot- zijn regie afgestemd op her- Louis Pauwels, in de huid
del «Ik weet het met De bundel zal onder andere sing met elkaar, bijvoor- kenbaarheid. Toch vragen van parlementslid en zaken-
P hart» van pater Van te verkrijgen zijn op de voor- beeld de trotse en hoogmoe- we ons af het uiteindelijk man Lingley leverde vol-
fc Broeck sj (tevens Lions- stelling, waar Rita De Jonck- dige Miss Cliveden - Banks resultaat niet een tikkeltje gens ons de knapste presta-
(Ihet licht. Uiteraard komt heere tevens een dertigtal en de meer volkse Miss Mid- beter zou zijn geweest zijn tie, hij akteerde met zwier
lopbrengst van deze bi- - gedichten zal voorlezen, get. Veel tijd om rustig te indien Frans al zijn energie en zorg voor de details, wat
«iele uitgave, die ver- Frans Hendrickx, Louis Van kibbelen hebben ze echter en aandacht zou toegespitst resulteerde in een enthou-
d werd door de Lions- der Paal en Jan Wellekens niet, want na een tijdje blijkt hebben op zijn regie werk in siaste vertolking. Op het
t, ten bate van de instel- zorgen voor de muzikale om- er iets zonderling te gebeu- plaats van ook nog een zwa- einde van het stuk wordt zijn
|r, lijsting met werk van Bach ren op de boot, passagier ke rol voor zijn rekening te ware identiteit blootgelegd,
Ibundel werd gedrukt op en Vivaldi. De toegang is Tom Prior ontdekt dat zijn nemen. En hiermee komen hij was helemaal geen En-
«wpapier en telt 962 ge- uiteraard gratis. medepassagiers helemaal we bij de bezetting, die gelsman, maar wel een ge-
merde en getekende In een volgend nummer van niet weten waarheen de (soms zeer) behoorlijk gete- wetenloze SS-er die de top
•nlaren. Ter verluchting de Voorpost zullen wij die- bootreis hen brengt... Na kend was. 1 -
r persoon getuigde
eerlijkheid en eenvoud,
een tijpering die wel het
Frank Thomson, vertolkt
door Karei Pauwels. Frank
was een sympathieke en
vriendelijke geestelijke,
maar onverbiddelijk bij het
evalueren. Karei kweet zich
naar gewoonte goed van
zijn taal.
«Uitvaart» behandelde dus
op een fijne en aanspreken
de wijze de prangende
vraag die de mens zich door
lopend stelt: «Wat is dat le
ven na de dood?» Spekula-
ties, kenmerkend voor onze
eeuw van grote oorlogen en
waanzinnige verspilling
van mensenlevens, van on
zekerheid, zoeken een ant
woord op de vraag, die de
mensheid steeds zal bezig
houden «Waar zijn onze do
den?». «Uitvaart» heeft hier
op geen antwoord willen ge
ven. Het heeft wel willen
aanzetten tot bezinning over
de weg, die we (on)bewust
volgen in dit leven, en ook
wel over onze tekortkomin
gen, en daar is het stuk wel
volledig ingeslaagd.
Tot slot
«Uitvaart» gebracht door de
toneelgilde Hoger Op is een
meevaller geworden, omdat
men in deze produktie goed
aanvoelde dat de regisseur
Frans Pauwels, de vertol
kers en de technische ploeg
hun best hebben gedaan om
dit vrij moeilijke stuk op de
planken te brengen zoals
het hoort. De personages Hoger Op heeft ons teleur^
waren scherp getekend, de gesteld. Alvast een hoopge-
het interview was ad rem...
Toch zullen we niet beweren
dat op deze produktie niets
aan te merken viel. Zo mis
ten enkele taferelen wel wat
reliëf en was het samenspel
soms wat te vlak. Ook de
tweede pauze verhinderde
wel enigszins de kontimiteit
van de voorstelling.
Maar de kwaliteit van het
stuk, het zette aan tot na
denken - deden dit alles wel
vergeten.
Globaal vonden wij de mon
tering sympathiek. Nie
mand van het gezelschap
tekstzegging was verzorgd,
de spanningen en de kli-
maks kwamen tot hun recht,
vende start voor H.O.
Jo De Bruyn
i ook vier tekeningen
Raf Cleeremans opge
ien. Negenhonderd
j mplaren zullen aan een
dusver nog niet vastge-
heeft bereikt ten koste
per ingaan op de bundel een kort gesprek met de Valere Uyttersprot als de anderen. Hij
met een recensie en een ver
slag van de voorstelling.
P.B.
ober Serubby, beseft hij dat 'nuchtere' Sevulby was een tweede kans
ze allen dood zijn.... meevaller, hij zette de ober nieuwe lei i_
Ontreddering en paniek zijn kranig in de verf: tijpering maar dit werd hem resoluut
bijgevolg troef; parlements- en zegging voldeden. Het geweigerd door onderzoeker
vraagt een
>m met een
beginnen.
Met de organisatie van de «Ruusbroecavond» verleden
donderdag waarover U elders in dit blad meer verneemt
kwam een voor de meeste Aalstenaars minder gekende
vereniging alhoewel die reeds decennia bestaat, even in de
kijker.
mans, komen er wellicht ver
dere interessante initiatie
ven waarvan we U graag op
de hoogte willen houden.
LH
linay is een gelukkig man die leeft in een vredig
tje. Wanneer hij na zeventien jaar trouwe dienst bij
.C.O. wordt ontslagen en zijn hippe zoon Vincent
>r weinig begrip toont, verandert één en ander in
leven. Op de koop toe ontmoet Vincent, die er een
[arde orkestje op nahoudt en soepterrienen be-
tijdens een optreden Sophie Couficel, die uitgere
de dochter is van de president-directeur-generaal van
5 C.I.C.O.
tover de intrige van dit
geschreven door Mare
duvajon (van «Met der-
aan tafel»), die een top-
in de theaterwereld
ortom: een komedie met
«terke, aktuele thema-
want een confrontatie
n de kinderen (Vincent
Snay en Sophie Coufi-
Mijft natuurlijk niet uit,
-aHi" Min als een confronta-
lussen de vaders (pa
inay en directeur Coufi-
Sophie en Vincent wor-
pitatjnamelijk (samen) wak
een hotelkamer, na
van het feestje en via
verwikkelingen, en
die vier muren ko-
zij tot bezinning - eer-
"id en liefde strijden om
"'enhand. Pa Couficel
lei
10: -
LI over
is uiteraard razend, terwijl
pa Martinay zijn vroegere
president-directeur-gene
raal die hem ontslagen
heeft in zijn razernij tracht te
evenaren, maar daarin niet
helemaal slaagt.
Tot slot is er een zedenles,
ons verstrekt door de moe
der-bij-de-haard, ma Marti
nay: «Het is niet aan de
jeugd om oud te zijn, maar
aan de ouders om jong te
zijn». Al spreken de jonge
ren dan nog... Marsiaans
bijvoorbeeld, en houden de
ouders het bij doodgewoon
Vlaams. Enfin, op die ma
nier keert zij de storm op het
nippertje nog ten goede en
gaat de toeschouwer het on
vermijdelijke happy end te-
Voor de regie van «Ciao»,
dat opgevoerd werd in de
Stadsschouwburg, deed
«Voor Taal en Vrijheid» be
roep op Jo Maes uit Destel-
bergen, een man met semi-
professionele ervaring,
maar met een professionele
aanpak. Hij stelt een respect
voor taal, mens, schrijver en
publiek voorop, wat een
ideale samenwerking tot
stand zou moeten brengen
tussen actrice/acteur met
ruimte voor kreativiteit en
regisseur. Ik zeg wel: zou
moeten brengen, want die
ruimte voor kreativiteit werd
naar mijn gevoel niet hele
maal naar behoren opge
vuld.
Het is een feit dat de sterk
getypeerde rollen van deze
moderne komedie hoge ei
sen stellen aan de acteurs
en actrices. Sommigen heb
ben hun rol dan ook niet
helemaal onder de knie ge
kregen. Wanneer ik schrijf
dat die ruimte voor kreativi
teit niet helemaal naar be
horen werd opgevuld, dan
bedoel ik dat de spelers een
sterkere persoonlijke in
breng hadden moeten doen.
Nu was het juist deze scher
pe typering die leidde tot
vaak wat cliché-achtige si
tuaties en vertolkingen, een
gevaar dat weliswaar inhe
rent was aan de structuur en
inhoud van het stuk, maar
die men had dienen op te
vangen door een persoonlij
ker en ook meer doorleefde
interpretatie.
Naar mijn gevoel speelde
Vincent (Frank Vermeulen)
een beetje te vaak de op
standige flierefluiter van
een zoon, en Madelaine
Martinay (Ghislaine Cor-
nand) de deemoedige huis
vrouw. André Agneessens,
als Antoine Martinay,
trachtte het in dit opzicht
beter te doen. maar bleef
toch te duidelijk acteren,
een rol spelen. Een vereiste
van goed toneel is immers
dat de toeschouwer vergeet
met acteurs te maken te
hebben, en geconfronteerd
wordt met levensechte per-
sonnages. Minouchon, de
buurvrouw (Lieve Daele-
man) daarentegen was over
tuigender, en liet me echt
geloven dat ze wel zin had
in een avontuurtje met Vin
cent. Ook Sophie (Claudine
Beeckman) en Couficel (Jo
Maes) deden het beter, hoe
wel ook zij last hadden om
hun rol boven het cliché uit
te tillen.
Dit zijn echter wel de enige
echte aanmerkingen die ik
op «Ciao» te maken heb,
want volgens mij was het
vooral deze steeds aanwezi
ge dreiging om in clichés te
vervallen, die de oorzaak
was van het aanvankelijk
moeizaam op gang komen
van het stuk. Voor een ko
medie werd er ook weinig
echt gelachen in de zaal.
Nochtans bezitten Jo Maes.
André Agneessens en Frank
Vermeulen wel enig humo
ristisch talent. André Ag
neessens bijvoorbeeld deed
mij een paar maal denken
aan Jomme Dockx uit de al
om bejubelde «Collega's»,
niet alleen zijn uiterlijk was
daarvan de oorzaak, maar
ook zijn vertolking, die ech-
De huidige voorzitter van de
«St.-Lucasgilde», Dr. De
Vriendt uit Denderhoutem is
er de voorzitter van en Dr.
Rumbout uit Erembodegem
de sekretaris. De vereniging
groepeert een vijftigtal me
dici uit het Aalsterse en
werd, een kwarteeuw terug,
geleid door Dr. Willems
senior.
Mede door de drukke be
roepsbedrijvigheid van de
leden en de wekelijkse pro
fessionele samenkomsten,
samen met de mindere be
langstelling van een aantal
jongere artsen, smeulden
een tijd lang de aktiviteiten
op een eerder laag pitje en
beperkten zich vaak tot enke
le eucharistievieringen voor
overleden kollega's.
De vereniging nam de naam
van St.-Lucas, patroon niet
alleen van de schilders doch
ook van de geneesheren.
Een tijdgenoot van Paulus
die hij als geneesheer op tal
van zijn tochten zou hebben
vergezeld. Geboren te Antio-
chië bleef de latere heilige
Lucas vrijgezel en bereikte
de ouderdom van 80 jaar.
Een naar hem genoemd
Evangelie en de Handelin
gen der Apostelen worden
door de oude Kerk aan hem
toegeschreven. Taalgeleer
den zouden in zijn taal zelfs
die van een medicus hebben
herkend. Zijn attribuut als
evangelist is een rund als
offerdier verwijzend naar
zijn evangelie dat begint met
het offerverhaal van Zacha-
rias.
Na de vernieuwde start ter
gelegenheid van de alleszins
zeer geslaagde Ruusbroec
avond; onder impuls van
vooral Proost Pater Schur-
ter jammer genoeg ergens
halfweg Jomme Dockx was
blijven steken. Hierbij moet
men echter ook opmerken
dat «Ciao» nu niet onmid
dellijk dé volbloed dijenklet
ser is en juist door zijn sub
tiele dualiteit vaak niet ge
makkelijk is om te ver
tolken.
Het decor was niet overla
den, maar functioneel. In dit
verband toch nog een kleine
opmerking: als men gebruik
maakt van geluiden (een au
to die stopt of vertrekt, enzo
voort), zorgt men er best
voor dat deze op tijd komen,
want anders krijgen de ac
teurs met penibele situaties
af te rekenen...
«Ciao» was dus, bij wijze
van afronding, niet onmid
dellijk een hoogvlieger, hoe
wel deze weinig conventio
nele (en moeilijke!) moderne
kómedie wel dat potentieel
in zich had. Niettemin heeft
«Voor Taal en Vrijheid» hier
mee een lofwaardige po
ging gedaan om ook eens de
betere komedie een kans te
gunnen, en mogen we niet
helemaal negatief afsluiten.
Deze reeds 110 jaar oude
vereniging bracht alleszins
een boeiende, maar jammer
genoeg niet helemaal ge
slaagde toneelavond, die
ons echter het beste laat ho
pen voor hun toekomstige
produkties.
