VAN KERSTDAG
TOT DRIEKONINGEN
ei
ar
6 -18.12.1981 - De Voorpost
r" het A
a Aken
"al bel
ppen
Deze periode van Kerstdag tot Driekoningen wordt door ons
volk tegenwoordig nog het meest gevierd. Misschien is ook hier
weeral te veel gecommercialiseerd doch het zijn kalenderdagen
die bij onze mensen nog altijd de volle aandacht krijgen. Voor
onze hedendaagse jeugd betekent het echter iets heel anders:
het is een gelegenheid om wal extra zakgeld rond te halen doch
voor wat, hoort wat en moet men, volgens aloude geplogendhe-
den, een liedje zingen. Het probleem stelt zich op het ogenblik
in de liedkeuze die in onze huidige maatschappij aan een
enorme degeneratie toe is. Vooraleer tot dit probleem dieper
door te dringen, gaat er nog heel wat geschiedenis vooraf.
Zo is algemeen vastgesteld aan kalenderfeesten dient ge-
dat de kalenderfeesten, de zocht te worden in het feit dat
meeste althans, van heidense de primitieve landbouwers in
oorsprong zijn. Het christend- de winter veel meer tijd vonden
om zal er wellicht ook nieuwe om feest te vieren dan in de
ingevoerd hebben, doch de v
Ook nu bieden de lange
spreiders ervan hebben ander- wintermaanden meer vrije tijd
zijds getracht op allerlei wijze en zijn ze best geschikt
•- anders te doen dan het gewoi
Al de godsdienstige handelinger
van vroeger eeuwen werden om
de heidense gedacht)
dringen en dit op t
derlijk voorzichtig»
niet door ze radicaal te verbie
den of af te schaffen, maar door
er een christelijke vorm aan te
geven. Zo werden bijv. kerken
en kapellen bij voorkeur ge
bouwd op plaatsen die eens
door de heidenen als -heilig»
werden beschouwd; goden en
zelfs geesten werden door heili
gen vervangen, o.a. Wodan
door Sint-Nikolaas, Sint-Mi-
chaël en Sint-Maarten. Ook de
heidense feesten kregen een an
dere betekenis en werden omge
doopt tot herinneringsdagen die
vooral in betrekking stonden
met de komst van Kristus op
aarde (Kerstfeest), met zijn lij
den, sterven en opstanding
(Paasfeest); andere feesten wer
den aan heiligen toegewijd
waarvan sommigen echter de
traditie niet overleefd hebben.
Vermits het volk de eigen
gebruiken mocht behouden was
er omzeggens geen verzet waar
te nemen. Nochtans werden ook
deze geleidelijk omgevormd en
wat eens magisch of anilistisch
bedoeld was, werd langzamer
hand symbolisch opgeval. De
oorspronkelijke bestemming dergebracht in onderscheiden
was na verloop van tijd zowaar riten. Het zijn kristelijke cere-
verdwenen en de oude beteke- monieën die best kunnen verge-"
nis verloren. Op die manier leken worden met folkloristi-
grepen er enigszins vrij veel sche gebruiken. De tegen woor-
verschuivingen plaats, vooral dige oude volksgebruiken, ver
onder invloed van de verschil- zameld onder de naam folklore,
lende data welke de aanvang zijn in zekere zin niets anders
van het nieuwe jaar aanwezen, dan overblijfselen van oude
Volgens het standpunt van de reeds lang vergeten handelin-
heidenen moest het nieuwe jaar gen die zelfs niet uit het kris-
samen vallen met het sterven en tendom stammen, maar uit
het weder geboren worden van reeds lang vervlogen heidense
de zon, d.w.z. met het midwin- denkbeelden welke bovendien
terfeest, waarvoor geen vaste van prehistorische aard kun-
dag bestond vóór men een ka- nen zijn. Deze gebruiken, vaak
lender bezat. Dit feest werd op magie en animistische
gevierd als men meende dat het denkwijzen berustend. hebl»en
de kortste dag was, nu in de hun voortbestaan te danken
decembermaand. Dit gold ook aan de traditie door onze ou-
voor het midzomerfeest, even- ders en voorouders beleden. In
tueel de langste dag. de laatste decennia zien we deze
Na de jaarindeling van de oude gebruiken soms met angst
romeinen, later door de kerk, wekkende snelheid verdwijnen,
bleek de verwarring nog groter, vooral te wijten aan de steeds
Het was pas in de I6de eeuw dat toenemende communicatiejnid-
men bij ons een einde stelde aan delen en volksfantasieloze stu
die verwarring toen in 1575 vindingen. Er is trouwens wi«*s
Requesens de eerste januari als geheimzinnigs meer aan het ow
officiële nieuwjaarsdag aan- dern leven waarbij heksen,
nam, ook ai bleef de kerkelijke voortekens en andere l»ow
nieuwjaarsdag, 25 december, geesten volledig uitgeroeid zijn.
nog bestaan. Uiteindelijk stond
Het Kerstlied in he*
men voor een heel stel data
waarop nieuwjaar gevierd werd gemeen
stond. De traditionele konser-
vatieve godsdienst krijgt hierbij
vaak een modern tintje. De
charme van een oud sterrelied
dient het feit dat het mag gram-
matikale fouten hebben, maar
dat het één fout nooit beeft, nl.
deze van de namaak-antikwi-
teit. Sommige werden zelfs in
balladevorm opgesteld, waar
schijnlijk als protest tegen de
even strenge als oud-latijnse
teksten die het volk toch niet
verstond, alhoewel ze gezongen
werden tijdens de erediensten.
Eens te meer blijkt hier duide
lijk hoeveel de eenvoudige mens
gebruik maakt van het lied om
zijn ongenoegen te laten blijken
want ook in het sterrelied vindt
men dit terug.
hangende strofen, onvolledige
liederen en zelfs gemoderni
seerde melodieën. Het is alleen
bij de oudste generaties dat nog
iets in het geheugen is blijven
hangen maar dat spijtig genoeg
niet meer overgeleverd is aan
de jeugd.
Op stap
met de beer
Een overgebleven gebruik,
gesproten uit de «spelen» van
de reizende gezelschappen, is
het uitgaan met de beer. Elk
jaar kan men te Wichelen nog
dit straatbeeld aanschouwen,
waarbij men zoveel mogelijk
huizen tracht aan te doen om
zoveel mogelijk geld op te ha-
deltocht te gaan want daarvoor
is het heel wat te lang:
Eén dat is één
En enen Jesum Christum in het
openbaar.
Met Jezus willen wij leven
In deze zaligen nieuwejaar.
Twee dat is twee
De Twee Tafelen Mozes.
En enen Jesum Christum in het
openbaar (enz I.
Zo klimt het lied steeds op tot
men aan twaalf komt
goed adem moet happen om
besluiten:
Twaalf dal is twaalf
De twaalf apostelen v
Christus
De elf koren der engelen
De tien geboden Gods.
De negen vreemde zonden
De acht zaligheden
De zeven sacramenten
De zes wonderen van brood
i God geschonk
zijn.
Het sterrelied wordt behan
deld in een grote cyclus die de
gehele krans van feesten om
sluit, te beginnen van de Ad-
vent en eindigend met Drieko
ningen. Op welk feest ook dat in
die periode valt, worden liedjes
gezongen en het is op basis
daarvan dat een echte sterre-
zanger zijn repertorium samen
stelde. Trouwens, een vast stra
mien wordt er niet altijd ge
volgd want men zingt zowel
nieuwjaarsliederen op kerstdag
als omgekeerd. Aan dit punt
werd weinig belang gehecht en
nu nog minder want thans is
zelfs de devotie bijna niet meer
waar te nemen in de liederen.
Elk lied dal over godsdienstige
kalenderfeesten handelt is voor
de zanger een geschikt produkt
om het ronken van hun draai
ende ster te begeleiden. Alhoe
wel de liederen afzonderlijk
in een of ander typische soort
kunnen ondergebracht worden
dan toch moet men ze nog
altijd beschouwen in hun glo-
baal verbandgeaongen tijden»
die ene feestkring die zo uitzon
-derlijk rijk is aan volksgeb
-ruiken.
De Ommetochten
Eén van de oudste
r natuurlijk luid-
en een lied in dit
t zorgen dat de
len. Het gaat
ruchtig aan to
verband moe
Wij komen hier met onzen trein
Wij zijn hier gekomen.
Vriendekens die daar binnen
schromen (bis)
Hij is geboren uit vreemden
land.
Al over bergen e
Met onze pelgi
daar staan.
Die hem zo verre is gaan halen
(bis)
Ziet hier die twee. ze zitten te
peerd.
Gek led als enen dragonder.
Met hunne unpen* en blank
zweerd.
Benevens de tierre jjan wonder
(bis)
Ster reman, dmait de Her re
maar schoon.
Fijfelaar uilt numemmr fluiten.
Van fluiten krijgen wij groten
dorst
Wij spelen hier vim buiten (bis)
De vijf wonden van Christus
De vier evangelisten
De drie patriarchen
De twee tafelen Mozes
En enen Jesum Christum i
openbaar
Met Jezus willen wij leven
In deze zalige nieuwejaar
In het keervers horen wij
steeds terug de toestand van de
openbaarheid. De betekenis
hiervan kan gezocht worden in
de -Epiphania» dat openbaring
of verschijning betekent. De
volksnaam ervan -Driekonin
gen». is daarom niet mislei
dend. De naam zou van Ooster
se zeden of landsgebruik zijn
door het feit dat een bezoek van
een vorst of koning en zijn
plechtige intrede eenvoudigweg
«epiphania» genoemd wordt.
Het is dus ook de verschijning
des Heren en dit heeft hij drie
maal op deze dag gedaan maar
in een verschillend jaar en tel
kens op verschillende wijze,
Volgens de H.Krysostomos ver
scheen hij eerst onder de ge
daante van de ons aller beken
de ster. die de drie wijzen naar
Betlehein voerde; een tweede
inaal door zijn doopsel en ten
laatste door liet wonder op de
bruiloft van Kana.
Een van de bijzonderste ken
merken van het kerstlied is ook
de aardse opvatting van de toe
standen: op een eenvoudig-
menselijke wijze worden de de
tails van de li.Maagd en liet
Kindje Jezus door liet volk be
schreven. Alles wordt afgeschil
derd met de grootste naïviteit,
met. met levendige voorbeelden
en men dort zijn iiest
bij
hangt
Aa st
beek
o-kr;
.81 d
t scl
rbeht
Staal
ïerst
sgev<
/de g
;nder
denlo
die I
de rr
haar
JOSt.
bij vi
n woi
ikkelij
een
broek
deo bis
is steeds denken
vreugde en droefheid terzelf-
Een herder kwam en riep dertijd. Enerzijds is
verheugd heugd omdat de H.Familie aan
Ga herders tot de woning. Herodes wist te ontsnappen.
Die gij ginds in de verte ziet anderzijds omdat zoveel kinde-
Daar vindt gij ene koning. ren het slachtoffer werden van
machtswellust en hooghartig-
De herders liepen gans verblijd beid.
En hebben toen gevonden Op die dag was liet in de
In ene stal een kindje lief middeleeuwen de gewoonte dat
Met doekskens teer omwonden, kinderen onder de twaalf jaar
verplichting inhield wat
-godsdeel». hoe klein h<
aan de bedel;
gegeven worden.
De data spelen weinig
rol om de omnietochten te
len want de sterzangers s
tuin: voor ben golden alle
dagen vóór Driekoningen
hun
bieden. Het volksle'
En niemand had Maria zoet
Een wiegje willen lenen.
En 't Kindje lag in ene krib
Op luttel stro te wenen.
Dit kindje ivas de Zone Gods
Die kwam op aarde wonen.
Om ons te winnen door zijn
smart
Des hemel zegentronen.
chop- kozen. Getooid
in afgedankte klederen der ou
ders gingen ze op bedeltocht en
dat is een van de weinige ge
bruiken die de tijd heeft over
leefd. Van jaar tot juar kunnen
we vaststellen dat de gebruiken
rond kerstmis en nieuwjaar
sterk terugvallen. Van de vie
ring van Onnozele Kinderendag
blijft in onze gewesten geen
geen verwisselingen
tiouele geplogendheden. (I
nu eertijds joelfeest heelt
thans de term kerstfees
brmkt wordt, maakt geen 'G, Li
belang is dat e
Op bet |i rname
r geslacht
De kerstliederen zijn gete
kend door de geest van hun
tijd, namelijk de middeleeu
wen. Niet alleen de uiting
hun Gregoriaanse afkomst,
noch het systeem van de oude
kerktoonaarden met afwezig
heid van kleine en grote terts,
bewijzen dat. De striiktuur van
de melodieën gaat in de richting
van de verwantschap met de sanctjes
kerkmuziek. Vooral de uitstra- kerk.
ling van het diep gelovig karak- Wat de liedjes betreft die op
ter brengt ons in nauw verband deze dag gezongen werden, is
met de middeleeuwen. Opval- het een overgang van kerstdag
lend daarbij is de diepe geloofs- naar nieuwjaar.
•■-•••• Waasland zijn
animistische rite die volle
dig uitgeroeid is. Het kinderlijk
vertoon, de minnetochten op
deze dag, zijn volledig verdwe
nen. Nochtans werd deze dag
vroeger met enorm veel vertoon
gevierd in Herdersem. met o.a.
een mis. liet ledigen van een
aatje bier en liet uitdelen van
'e kinderen in de
het gev
prop
V aijanvan
de re
n llatie
ral d.
overvloed
ook dat iu
spraak is ov<
een -vleeskai
van 't varken». De milde (Ahoudi
beschouwen het als een ofl sed
zij die ontvangen aanziefirodu
als een gift waarop ze
hebben, liet godsdeel. Vi
«Ie talrijke liedjes die
betrekking hebben en alk
zongen worden daags
echa
de liedei
nemen is wat zeer begrijpelijk b
aangezien de levensbeschou
wing er bijna volledig op geba
seerd was.
Al de liederen zijn een voor
beeld van eenvoud, van kleuri-
armoedig beeld op te ge detailschildering en niet ir
vooral om medelijden het minst van kinderlijk*
medegevoelen op te
Het staat ook vast dat de
steeds gevoelig blijft voo
kker
teit. Wars van alle gekunsteld
heid zijn r.r bestemd voor de
is, die het kerst-
s hier
omtrent liet langst bewaard ge
bleven:
't Is vandaag onnozele kuuler-
endag.
Geeft de moeikens en de vaar-
kens wat.
Geeft wat. houdt wal.
't Naaste jaar nog wal.
Ik weet daar nog een goeie
Goesdeel. goesileel.
I'akt de maeulten bij zijn
En loopt er drie keer
Mee rond 'l kasteel.
Goesdeel!
Dit zii
met c
vrijko
van
jd n«
aarde
waari
ian t<
ht wo
ihikba
198
lot ZO'
r de p
ame
acht
van
zul
ide i:
maar iu andere dor|>eu
sprake van een koe i.p.i
maeiitten». Het vlees
nochtans naderhand door
ken en gebak vervangen
namen ervan vers* billen
streek tot streek. Het is fef ben
het «leel van «Ie Heer «lal
liem geschonken wordt
Elke periode, elk kalender
feest'. kent sinds i
de specifieke gelmiiken e»
aan de zeden en gewoonten i
13 dretmW: v^' Elk -
Bij de Germanen de kortste d***1 ®1'
dag. geboortedag der
Vleugelman wilt
maar slaan.
den wiegel
bij de onderscheiden volkeren.
Nieuwjaar van december
tot maart
het snaken
die oorspronkelijk in Danse
de lichting van de zon gehou- maat.
den-awrden. ©eze zijn zowat Hij maakt heel'
Sint-Lucia gewijd
mii i nlaap
ngepast
an de talrijke
lange of kotse
gebruiken
liedj
gelling
de zanger. 4»*
bijzonder en
nk fcetkerkclijk be
later
25 december:
Het zogeheten Brumalia der
Romeinen. Het was de viering
van de Zonnestilstand en de ^«rrehed
geboorte van de zon. Terzelf- logischerwijze godsdienstig pe-
dertijd iet ^pAoortefeest van llederen fchUT
Mylhna.idr ftmaache god die te zeer eenvmi ïg. ineesta van
Rasse wwnl werd. Sedert vrolijke aard- bovend.e», popn-
de geboorte- lair 011 ,oa,s verder «lijken aal
tijdelijk het s,er,ls aa»PTasI aa" de
gr standigheden van ruimte
tijd. Voeg daarbij dat ze over
j Jin,- He algemeen spontaan en direkt in
leid. expressie zijn. met een eenvoud
van vorm en men kan zich
onmogelijk verwonderen over
de enorme verspreiding ervan.
De kerstliteratuur en dito
muziek zijn zeer rijk aan ware
volkspoëzie en blijven steeds
fris en opgewekt, zelfs wanneer
het onderwerp als zeer ernstig
beschouwd worden. Bo
vendien is er een ongewone v er
scheidenheid vast te stellen:
sommige zijn beschrijvend, an-
zijn dramatisch, persoon
lijk en daarbij veelal eeuwen
oud. ja zelfs onvergankelijk.
En toch zijn er die zelfs niet alle
typische eigenschappen van het
kerstlied bezitten. Eenvoud,
bijv was dikwijls ver te zoeken
in de ideeën van de Jacobijnse
poëten, die toch aantrekkelijke
kerstliedjes schreven.
Algemeen wordt aanvaard
dat het kerstlied zijn oorsprong
gevonden heeft bij de dans. die
zo geweerd werd uit het gods
dienstig leven van de kristenen
en meestal bestempeld werd als
een uitvinding van de duivel.
Een van de vele bewijzen is het
liedje van "Keerske. keerske.
over de been-.
Daar al de liederen, gezongen
tussen kerstmis en nieuwjaar,
nogal eens door elkaar lopen
worden ze aangeduid als sterre-
liederen. Deze zijn ten allen
tijde in zekere zin modern ge
weest want ze drukken de ma
nier uit waarin de gewone mens
de ideeën van zijn tijd ver-
Ylaanderen.
ook» bet land van Aalst, ais
kerstgebruiken buitenhuis te
zien krijgen. Wet bet moile ver
schijnsel. het -opnieuw aanbren
gen «m -een open haan!zal
missdnen bel oude kerstge
bruik. namelijk het branden
kerstblok, misschien
ri (bis)
Vrienden wij
gaar.
Hier blij
nieuwejaar.
daarvoor dat wij kwa
ll et i
Samen met andere qielen
weer m voege treden. Hopelijk kunne|1 we jn het -heer-leiden»
zal de nagemaakte kerstblok ya#| ppn m ^hlijfael zien van de
met oeHichting uit die wijze oudp lnv8trrieapëlen. Zeer lang
uit de wereld geholpen worden p(.|eHen kan het een gewoonte
en zal men er terug Km- komen ppwcpM 7-ijn dat men in ver-
de apdere traditie met kunst- schUlende dorpen van het land
matig roort te zetten. De «ver
nieuwing van het vuur», eer- van Aalst een rondgang-nmakte
tijd* stand gehouden in de <"«-t de beer. dit tijdens de
kerstperiode, zal aldus wellicht kerstdagen. In ieder geval weel
opnieuw een huiselijk karakter dat het te Lede traditie
krijgen, «et branden van een geweest is tot aan «Ie eerste
«ijsgat» zal er veel toe bijdra- wereldoorlog en dat men een
gen dat een voorvaderlijk '««l8"- door de straten
kerstgebruik terug in ere wordt <r°k 1923. ill. ten bate van
h.rst.M ook al do tin orv.o dorptvp, <Ul oon .,..fo-
mooelal vorloron pepaan. »l P1""1 •>"•'- Ook .n hol buur-
Wo lovon in oon lijd dal oud- dor,. lmt>o 11 hol lang doaolfdo
«letcn. Enkdejaren teruj
«lil nog eeiidrfprai i-ne gew
doch sinds hrt einde
tweede wereldoorlog is d
niet meer tevreden met k*ai
fruit of luiten, en verlangt
-geldstukken of nog liever p
rrn -geld. 'Ook hier Iimi( jat
traditie op -haar laatste Ik
mem -.met nog wel groepjes ente
*lerm aan dr huizen ll reed?
doch het aantal vcrmindeift
elk jaar en men gaat z
gen in welke korte tijd o« ur,
straatbeeld zal verdwenen fan C
ilste
beslc
jaar
tl m
reedt
tBBHI
SS*
6 januari:
Op deze dag vurdl dr zogc-
niii iaili donkerr lijd na Kerst-
-aatc beëindigd- Komt
•verzen met de 1
vox .de heidenen. Ski ie
ui** «rptrrden van Krist i
bet openbaar dal «p die <b
herdacht wordt en
wordt genoemd. Deze datum is
sinds de 3de eeuw bet begin v an
hel kerk eb jk jaar en nog altijd
de Nieuwjaarsdag in dr Grieks-
Katholieke kerk.
1 maart:
De oude Nieuw jaarsdag der
Romeinen.
25 maart:
Dit is het begin van het ker
kelijk jaar. vooral in Engeland,
en valt bij ons «amen met Maria
Boodschap.
Dan rest nog Pasen als het
begin van het kerkelijk jaar
maar dan in de tweede eeuw.
Kon het dan anders dat er
verwarring heerste bij het vie
ren van een nieuwjaarsdag?
Nog meer verwarring ontstond
toen men heidense ceremonieën
ging aanpassen aan ingevoerde
heiligendagen.
Dat nu juist de winter rijk is
of oud-heidense ge- gewoonte geweest
rvenals de profane, «laar is liet gebr"
ergroeid zijn met het
volk en geen deel meer uitma
ken van onze kuituur. Het zijn
eerder curiosa van volkskundi
ge aard geworden.
Nochtans zijn er voldoende
faktoren aanwezig om zij het
niet alles dan toch een groot
deel te herstellen. Wat ver
minkt werd kan moeilijk kunst
matig in het leven geroepen of
gehouden worden, doch wat
kwijnend is kan. mits een wei
nig hulp. terug heropfiakkeren.
Gelukkig zien we terug in som
mige dorpen de Driekoningen-
stoeten door de straten trekken
en ook al zijn ze niet meer
vergelijkbaar met de groepen
van vroeger, dan toch is het
steeds een overblijfsel van wat
eens zo algemeen gevierd werd-
nl. de drie wijzen op weg naar
het oosten om de pasgeborene
te vereren.
Het sterringeii zelf. een
mengsel van profane en geeste
lijke gebruiken, is zoal» in «Ie
meeste streken ook in «Ie streek
van Aalst grotendeels teloor ge
gaan. Zeer weinig is van hel
eens zo uitgebreid liedreperto-
ik i
ook
totaal
lahurige
«ok is.
steeds
Wat men rond kerstmis
zong
De liederen, gezongen in de
kerk. vonden vrij vlug de weg
naar «Ie straat. Ze werden door
de eenvoudige mensen speciaal
gebruikt om aan dc deuren te
gaan zingen en onbetwistbaar
zullen ze getracht hebben de
oorspronkelijke versie, in de
mysteriespelen aangeleerd, zo
veel mogelijk te behouden. An
derzijds om veel te ontvangen
op hun bedeltochten wat «Ie
bedoeling was hebben ze er
heel wat aandoenlijke wederva
ren van dc -koningen- bij ge
zongen met feilen over dc be
narde toestand van het -Kindje
Jezus», er daarbij goed op let
tend veel medelijden op te wek
ken om «Ie milde gevers nog
mililer te stemmen.
at tot liet repertorium van
een zanger uit Mere behoorde
was liet lied van «Ie Twaalf
Getallen. In werkelijkheid kan
liet tellied of kettinglied be
schouwd worden. Feitelijk wei
nig geschikt om er inee op he-
oude aandoenlijke liederen die gebeuren in e.ijn eigen «reet Ui. unj geert, JM -
ns spreken over dc meest lanI afspelen. Er worden heel- Zij zal mij wel wat geven
heuglijke gebenrl.nl. die de we- ''en opg.h.ngen die klaar tol de »W kv.n>
„ld ooit heef, gekend: de ge- volksverbeelding .preken, .eer Honderd joor en «nen dag
feonrte van de Verlener Hel begrijpelijk en aan.ehouwrl.jk /„lung
aanleren van dubt treffende zijn. met de typische gods
liederen gebeurde meestal door vrucht eigen aan de mensen v an
mondelinge overlevering, van vroeger. Maar ook al is het
generatie op generatie Ze wer- oude kerstlied uit de kerkelijke
den gezongen aan de deuren eredienst gegroeid en draagt het
van de buren en sommigen gin- daarvan nog de stempel, dan
heeft het geenszins te maken
met kwezelachtigheid. daarvan
>ver zijn de realiteitszin en de men-
nog selijke uitbeelding het trouwste
bewijs. Al deze liederen maken
het mogelijk in het volk van
toen de hedendaagse mens te
rug te vinden.
We moeten bekennen
soms met leedwezen dat vele
van onze geplogendheden ver
dwenen zijn. maar -toch is de
gezelligheid van de kerstdagen
nog altijd een uitzonderlijk iets.
Dat er thans nog kerstliederen
het Kind gezongen worden bewijst «Ie
is is dus enorme populariteit ervan, wat
niet wegneemt dat ze van jaar
tot jaar verdrongen wor«len
door vreemde import die met
kerstmis helemaal niets te ma
ken hebben. Ook hier is een
duidelijke generatie waar te ne
men en liet wordt h«i«ig tijd
misschien langs de school op
dat hieraan wat gedaan wordt.
zelfs
dorpen. Welk lie«l het
het verhaalt
tonelen waar
vertrouwd zijn: een scheefge
trokken stal met ontbrekende
muurgedeelten, de afwezigheid
van hout en du» ook geen vuur.
niets anders dan grote armoede
en ijzige kou.
De geboorte van Jezus was
uiteraard een dag van vreugde
zodat er reden te over was om
met veel jolijt, begeleid door
allerhande muziek, naar Beth
lehem te trekken en ei
te aanbidden. Kerstmis is dus
zonder weerga een zeer gegeerd
feest bij het volk. Devotie en
vreugde zijn trouwens de
hoofdtema's van de liederen
De geboorte van het Kristus-
kinil werd in alle toonaarden
bezongen en onder «Ie vele laten
we hier een exemplaar volgen
dat. enkele jaren terug, opgete
kend wer«l te Mere:
Te Bethlehem, een kleine stad
Was alles stil aan 't slapen.
Een herdersschaar was in het
veld
En uachtt
Refr.Gif.
bij de schapenr
'ia. gloria, in exct
Onnozele
Kinderendag
Dit «s hel kalenderfeest «lat
gevierd wordt op 28 december
en elders ook nog -Allerkinder
endag» genoemd wordt. Dit
p kaas en brood mag.
Zoals in vele hedelliedjee
wijst de zanger op «Ie uiterlijke
tekenen van hun toestand «mi
een gift af te smeken. Daarom
kleden zij zich voor de gelegen
heid als een haveloze domper
maar ook knaagt «Ie tij«l aan
een gebruik «lat nog nauwelijks
herdacht wordt.
Van Nieuwjaar
tot Driekoningen
Algemeen wordt bij vele vol
keren de maansverduistering
vastgesteld als een strij«l tussen
de maan en een monster Dit
geldt trouwens «Mik v«K»r «Ie zon
die een strijd levert tegen «Ir
duistere machten en liet is voor
al bij de zonnewende dat «leze
strijd hel hevigst wordt want
tijdens de twaalf duistere na
chten zijn «leze machten het
meest te duchten en worden ze
als geesten heschouw «I.
Volgens «Ie vroegere opvat
tingen moesten de geesten ver
dreven worden «lo«ir lawaai le-
«ler volk deed het op zijn ma
nier en hij ons is het luiilen van
«Ie klokken er een overblijfsel
van. in onze wereld behoren «Ie
geesten tot liet verleden en heb
ben andere geplogendheden
hun plaats ingenomen. Sinds
talloze jaren o.a. trokken ster
zangers door onze laainse ge
westen oin giften tc -bedelen-,
een gift die in zekere zin ren
Nnrlitans gaat de traditie
het «hedrJea» of -offeret Sverc
onze streken "tot in de mi
eeuwen terug. Voor wat l
betreft kuimm we reeds.
vroeg in de «tedere ken in gel "6in£
i omtrent Ket bedelen 11 c|e
tej-upvinden. Het
vooral om Jiet mtdele»
koeken i 'e Rl
kee
gebi
in c
zijn
/erlo
stree
l geen «j
leest men
n 1497: -Ali
n den backer»|iv6r
«Ie I er
p dc
wet gaven
daertoe «lat ^iwdieden
<le hailliu endr renige v
Rade, «piammer «piaet, tw m
lip «le stede ghestelt was, li hum,
dut elck gaf 20 stuwers-. Veni
>od.
„nde
ondi
•nkeIe rat
uitgenodij
aard
>9
put
De balji
deze manifestatie
toch een bijdrage betale
aan de dis te mogen zittel
«Ie hakkers echter in 1491
eiertaarten gaven dan w fer|a
tussenkomst verhoogd l
Stuyvers: -Als de hackel
der stede, der wet en
rade van der stede gh<
hadden twee eyercouckefl
volghrnde «Ier ouden col
ghestelt up de stede i
ten ghelaghe van 36 st
Als in 1500, de laatsC|»J
van het jaar, de gezw<
der hakkers (bakkersgild
de wethouders hun eiertf
aanbieden, «lan wordt
kort van «Ie bijdragen <l< t fy|.
id gedragen, eveneei ,n vj
stuivers: -Den lesten dac ^n£j
vervolg volgende wee
IS'
n w
aroi
oiK 8 Stl
wi eid
