Van kwaad naar erger,
maar het blijft wachten
op een echte regularisatie
Serie
Het Nationaal Komitee van
Weekendverblijven
Illegale weekendverblijven in het Waasland (1)
24 - 8.1.1982 - De Voorpost
doeld en de problemen met
betrekking tot de infra-
struktuur bij het opmaken
van een verkavelingsplan,
zijn er de oorzaak van dat
alles bij het oude blijft. Tot
nu toe zijn we nog geen
stap dichter bij een oplos
sing. Zes jaar na de instel
ling van de regularisatiepe-
riode is de overheid er nog
steeds niet toe gekomen
beleidsopties te nemen
voor de individuele week
endverblijven. De toestand
verslecht en heeft voor ge
volg dat over enkele jaren
de groep overtreders nog
zal zijn toegenomen, bij ge
brek aan een efficiënt
beleid».
Een oplossing?
Tot op heden is een echte
regularisatie uitgebleven.
Door de overheid wordt de
bal steeds teruggespeeld en
dat begon toch ferm op de
baar welke moeilijkheden
en vertragingsmaneuvers
en technische kwesties men
uit de hoek haalt, om toch
maar niet te moeten regula
riseren. Wij zijn dit gedoe
kotsbeu en denken eraan
om met harde aktie te be
ginnen, indien dit spel nog
lang duurt. Ook aan ons
tienjarig geduld komt een
einde».
In september 1980 worden
er op initiatief van de Ko
ning Boudewijn Stichting
gesprekken op gang ge
bracht tussen vertegen
woordigers van de BBL en
het NKWV. Ruimtelijke
Ordening schaart zich in
december 1980 ook rond de
gesprekstafel. De onder
handelingen werden in de
loop van 1981 (8 januari, 5
februari, 7 juli, 31 augus
tus), voortgezet en uitein
delijk wordt er een geza-
melijke princiepsverklaring
wet en de voorziene sank-
ties».
Er wordt veel 'sluiks' gestort in het Land van Waas. Enkele maanden geleden
hebben we in samenwerking met een aantal Wase milieugroeperingen een
^balans opgemaakt van het illegaal storten in deze regio. De konkiusies waren We schrijven 1972. In de-
weinig bemoedigend: in een niet gering aantal gevallen worden er in toenemen- cember verschijnt het K B.
de mate sluikstorten vastgesteld en het blijkt voor de overheid een nogal A~
moeilijke taak om de plaag in te dijken.
Maar er zijn nog andere milieuproblemen waarmee men in het Land van Waas
gekonfronteerd wordt. In deze en volgende bijdrage willen we het hebben over
vaak illegaal opgetrokken weekendverblijven, een plaag waarmee men zowat
overal in het land te maken heeft. Een werkgroep uit Sinaai heeft nog niet zo
lang geleden de aandacht gevestigd op die wildgroei van optrekjes, een situatie voorwaarden. Maar hierbij
die er is kunnen komen door een lakse houding van gemeentebesturen en valt toch op te merken dat
overheid. Over de probleemstelling en de wettelijke bepalingen handelt het in voornoemd K.B. slechts
vooral in deze bijdrage. In een tweede en derde luik maken we een balans op -
van de Wase situatie.
betreffende de inrichting
en toepassing van de ont-
werp-gewestplannen er. ge
westplannen, waarbij de
zones voor verblijfsrekrea-
tie worden vastgelegd,
evenals de toepassings-
B. Van Waelderen van de
Bond Beter Leefmilieu
schrijft dat het probleem
van weekendverblijven niet
alleen nauw verbonden
het ook anders, een gekke De nieuwe kandidaat-ko
en veelal illegale situatie pers zagen hun droomvilla
voor gevolg. Een voor- reeds staan op een meestal
beeld: in 1970 werd door beperkte oppervlakte om-
een tweetal raadsleden van dat met hun duur verdien-
met het ons omringende Sinaai een inventarisatie de spaarcentjes een grotere
milieu, maar ook met de van weekendhuisjes opge- investering voor hen onmo-
maakt. Daaruit bleek dat gelijk was. Duizenden hek-
er een negentigtal verblij- taren bos- en landbouw-
ven onwettig in Sinaai wa- grond gingen verloren door
ren ingeplant. deze moderne woede».
Ook had een en ander voor
gevolg dat allerlei krotten ™et worc" te bar
velen een onweerstaanbare en zelfs afgedankte auto- In het begin van de zeventi-
drang naar de vrije natuur, bussen goed genoeg wer- ger jaren oordeelt de over-
waar nog rust en verade- den bevonden om het bos heid dat de toestand al te
ming kan worden gevon- te worden ingesleurd. B. bar wordt. Men wil een
den». Inderdaad, een Van Waelderen in Milieu- eind stellen aan de wild-
drang naar 'den buiten' en rama: «Bijna elk verblijf groei van weekendverblij-
meteen kon de wildgroei bleek opeens verplaatsbaar ven die willekeurig in open
beginnen. Aanvankelijk te zijn. In dit opzicht kende ruimten worden ingeplant,
aanzag niemand de stilaan
recente sociale ontwikke
ling: «Hoogbouw, ver
keersdrukte, gebrek aan
groen, kortom: de toene
mende onleefbaarheid van
de steden, veroorzaakte bij
algemene voorschriften
zijn geformuleerd en géén
beleidsopties ten aanzien
van de ontwikkeling van
tweede verblijven. In okto
ber 1973 verschijnt voor
het eerst een K.B. dat de
vestigings- en inrichtings-
voorwaarden van nieuw op
te richten weekendverblijf-
parken regelt. Over de
reeds bestaande legale en
illegale verblijven, in en
buiten de voorziene zones
van het gewestplan, wordt
met geen woord gerept.
We citeren nogmaals het
tijdschrift van de Bond Be
ter Leefmilieu: «Niemand
ontkent echter de toene
mende aantasting van na
tuur en landschap die daar
een gevolg van is».
van aanleg, opgesteld door
de gemeente of door een
verkavelings- of struktuur-
plan opgesteld door de ei-
genaarsgroep of haar ge
volmachtigde.
Veel redenen tot optimis
me zijn er dan nog niet. B.
Van Waelderen verwoordt
het in Milieurama: «De
weigerachtige houding van
de meeste gemeentebestu
ren ten aanzien van het
b.p.a., de geringe bekend
heid van het struktuurplan
zoals door de overheid be-
heupen te werken bij de
overkoepelende Bond Be
ter Leefmilieu en het Na
tionaal Komitee voor
Weekendverblijven. Beide
partijen zijn van mening
dat er nu toch echt eens een
aantal haalbare voorstellen
moeten worden geformu
leerd om tot een oplossing
van de nog steeds chaoti
sche toestand te kunnen
komen.
In september 1981 schreef
het NKWV in het informa
tieblad: «Het is onvoorstel-
toenemende inplanting van
weekendverblijven als een
milieuprobleem. Het was
gewoonweg een situatie, ei
gen aan de maatschappij.
Vanaf 1962, maar vooral
sedert 1967, groeide het
aantal verblijven zeer snel
aan. Van dat jaar af wordt
een groei vastgesteld van
ruim tweeduizend pier jaar.
Waren er in 1965 naar
schatting vijfduizend week
endverblijven in het
Vlaamse gewest, dan was
dit cijfer tien jaar later ('74-
'75) tot naar schatting
25.000 opgelopen. Na 1974
is het groeitempo wat ver
traagd, zodat men kan aan-
de vindingrijkheid van de Eind december 1970 wordt
nemen dat er momenteel, Belgen geen grenzen»
nog steeds alleen in het En toch ook een belangrij-
Vlaamse landsgedeelte, ke vraag: hoe komt het nu
uim dertigduizend week- precies dat in de periode
jndverblijven zijn, waar- van 1967 tot 1974 weekend-
an een groot aantal ille- verblijven als paddestoelen
gaal ingeplant. uit de grond zijn gerezen? onder kontrole te krijgen.
De wet op de organisatie Een antwoord hierop vin- Een aantal artikels worden
van de stedebouw en de den we in een sociologische
ruimtelijke ordening, studie van P. Leroy. «Hier-
er een grondige aanpassing
doorgevoerd van de wet
van 1962. Er worden een
aantal maatregelen uitge
vaardigd om de ontwikke
ling van tweede verblijven
aangepast en vanaf dat tijd
stip wordt een bouwver-
hoeksteen van het hele Bel- op is niet gemakkelijk te gunning noodzakelijk voor aantal
gische beleid terzake (wet antwoorden», zegt hij. «In
van 29/3/1962, B.S. van 12/ elk geval gaat het om een
4/1962) voorzag nauwelijks periode van ekonomische
enige maatregel ter beteu- hoogkonjunktuur en ver
geling of ordening van de hoogde koopkracht bij het
weekendverblijven. Pas merendeel van de bevol-
wanneer de voorbereidin- king, waardoor er in vele
gen van de ontwerp-ge-
westplannen beginnen,
waarin de wet van 1962 extraatje. Ten bewijze Waelderen in Milieurama:
voorzag, wordt het pro- daarvan: de periode 1966
bleem stilaan wel zicht- tot 1973 is ook de periode
baar. In de praktijk stelde waarin het personen wa
alleen de bouw van een genpark in ons land de rela- aan de kandidaat-kopers
'droomhuisje' in steen pro- tief snelste uitbreiding mee te delen dat zij op de
blemen, zodat de voorkeur neemt». In Milieurama, beoogde gronden hun
vooral uitging naar kon- krijgen we een gelijklo- droomhuisje niet mochten
strukties in hout. Ook cara- pend antwoord van B. Van bouwen, maar verwezen in
vans, waarvoor geen enke- Waelderen: «Door de alge- tegendeel naar hetgeen
le vergunning was vereist, mene verhoging van de reeds stond maar niet afge-
werden her en der neerge- welvaart kon een nieuw pu
Regularisatie
Onder impuls van de toen
malige staatssekretaris
Dhoore en ook onder druk
van het spontaan opgerich
te Nationaal Komitee voor
Weekendverblijven, wordt
in 1974 de regularisatiepe-
riode ingezet voor de be
staande verblijven, gelegen
est. Een
in het Vlaamse gewest.
het oprichten van vaste en
verplaatsbare 'inrichtin
gen', evenals een verkave
lingsvergunning voor het te
koop stellen van kavels
voor weekendverblijven.
Goede voornemens, dat
gezinsbudgetten wat plaats wel, maar de resultaten wa-
komt voor een of ander ren bedroevend. B. Van
Vaelderen in M
;Er werd lustig verder ver
kaveld en gebouwd. De
verkavelaars verzuimden.
broken werd. Alles wees
poot. Bij gebrek aan een bliek aanspraak maken op erop dat de wetgeving een
duidelijke reglementering de groene ruimten. Een
wisten de meeste gemee- tweede woning werd stilaan
ntebesturen geen raad met een statussymbool, bereik-
een toenemend aantal baar eerst voor de mid-
slag in het water was. te
meer omdat de gemeente
besturen hulpeloos wacht
ten op richtlijnen uit Brus-
weekendverblijven. Alles denklasse en nadien ook sel, terwijl zij op de eerste
mocht worden opgericht voor de mensen met een
zolang het maar voorlopig meer bescheiden inkqmen.
was. En dat had. hoe kan
plaats moesten instaan
voor de toepassing op de
onderrichtingen
werden gepubliceerd in de
ministriële omzendbrief
van 13 september 1974.
Een en ander had een ware
papierslag voor gevolg. De
strikte toepassing van de
inhoud van deze omzend
brief zou immers voor vele
duizenden tweede verblij
ven «het einde» betekenen
en vandaar waarschijnlijk
dan ook dat er massaal en
tijdig duizenden aanvragen
werden ingediend bij de ge
meentebesturen, in de
hoop dat men zijn tweede
verblijf zou kunnen behou
den. Het moet gezegd dat
het Nationaal Komitee
voor Weekendverblijven
hierbij een grote inspan
ning leverde.
In totaal werden er begin
1975 23.773 aanvragen in
gediend voor het Vlaamse
Gewest. Maar het grootste
kwaad was in elk geval al
geschied en een preventief
en geloofwaardig beleid
bleef nog steeds een wens
droom. Het zou nog jaren
duren vooraleer Ruimtelij
ke Ordening enig bericht
zou vrijgeven over de in
1974 massaal ingediende
dossiers tot regularisatie.
In een omzendbrief van 20
januari 1978 laat het staats-
sekretariaat opnieuw van
zich horen. Uit een onder
zoek blijkt dat er zich twee
gevallen voordoen. Ten
eerste de weekendverblij
ven die deeluitmaken van
een groep en gelegen zijn
in gebieden die voor na
tuurbehoud of voor de
landbouw minder van be
lang zijn. Een tweede reeks
gevallen heeft te maken
met de weekendverblijven
die geïsoleerd zijn inge
plant of zich bevinden in
kleine groepen in open ge
bieden. Deze gevallen wor
den aan een verder onder
zoek onderworpen en op 4
maart 1980 verschijnt een
nieuwe aanvullende om
zendbrief van het staatsse-
kretariaat. In die brief wor
den een aantal moeilijkhe
den opgesomd ter regulari
satie van de weekendver
blijven gelegen in een zone
voor verblijfsrekreatie. Dit
kan bijvoorbeeld gebeuren
door een bijzonder plan
verspreid van de Koning
Boudewijn Stichting, de
BBL, het NKWV en Ruim
telijke Ordening. Samen
met een omzendbrief werd
de princiepsverklaring nu
toegestuurd aan hoofdbe
sturen en provinciale direk-
ties van R.O. In de begelei
dende omzendbrief wordt
gevraagd de krachtlijnen
die in de princiepsverkla
ring zijn geformuleerd te
onderzoeken en de konkre-
te toepasbaarheid na te
gaan. We citeren: «Uiter
aard zal hierbij in de eerste
plaats aandacht worden ge
schonken aan die gebieden,
die bloot staan aan een gro
te druk of waar de aantas
ting door illegale wildbouw
aanzienlijk is».
Hoe kan nu konkreet en
volgens de omzendbrief,
een verdere aantasting
worden voorkomen? Vol
gende middelen worden
voorgesteld: «Een waak
zaam toezicht en onmiddel
lijk optreden, het vorderen
van een dwangsom bij in
stelling van de procedure
tot herstel van de plaats in
haar oorspronkelijk toe
stand en de verzegeling van
het gebouw».
Princiepsverklaring
Het is interessant ook om
nog een en ander uit de
princiepsverklaring zelf te
onthouden. Volgens de
verenigingen die de verkla
ring goedkeurden is men
tot de spijtige vaststelling
moeten komen dat de ge
westplannen op zichzelf
niet toereikend zijn geble
ken om op efficiënte wijze
het vrijwaren van open ge
bieden te verwezenlijken.
«Een aantal begeleidings
maatregelen zijn nodig»,
staat in de verklaring te
lezen.
In verband met die toe
komstgerichte maatregelen
denkt men ondermeer aan
het stimuleren van akties
inzake stads- en dorpsher
waardering, het voorzien in
georganiseerde en planolo
gisch aanvaardbare op
vangmogelijkheden voor
F
je k
rekreatie. Ook zijn
men zich uit om ogisp
de plaatsen de vel
reatieve voorc
het gewestplan
sen aan de behoefj de
;nac
Schrijft het NK^kar
informatieblad: en
NKWV zal voor Jt f€
in zijn macht Ide
weekendverblijveal te
verdedigen. Dat iele
wij trouwens altijelijk
daan en dit onderjeer
standigheden. Toqjen
wij iedereen tekwt
waarschuwen die ift w
de regularisatie i
komen i
er een van
maar tevens een
tdurende waak:
Wij kunnen en r
veldslag verliezen:
Een nota van de I
de princiepsverkl^ar
treffende het vrijv*.
open gebieden gmai
afronding, heel dé'De
matiek van illegafclec
endverblijven op een
ge wijze weer: «Hi 0
begrijpelijk dat viaki
sen hunkeren naairrei
en kalmte van »or
ruimten die aisma^t
mer worden (...jek
dan, bij een aantalkar
de behoefte om et
endverblijf op te'
bestaat, blijkt de f""
over een grenzeloBFI
laksheid te besch^l
sommige gevallen
koper niet op zijn IC
tingen gewezen. E
tuele veroordeling. f
rechtbank bestaat»!
zeer grote onduidM'
omtrent de uitvoaj
het vonnis: de befw
breekt meestal niet!* 1
overheid aarzelt
onpopulaire maat^
nemen, zoals het i*01
van een weeken#r
Ook plegen diversjn
den de bevoegdhe#nl
schuiven op elka^n
veel tijd en energj|0(
ren gaat zonder dhjj
gebeurt», aldus noy0|
van de B.B.L. |00
Luc Vafen.
le.
In heel de problematiek van weekendverblijven
speelt het op 17 september 1971 opgerichte Natio
naal Komitee van Weekendverblijven vzw een be
langrijke rol. De nieuwe wet op de stedebouw en de
ruimtelijke ordening (van 22 december 1970) was
toen net van kracht geworden, en daarin werd
ondermeer de beteugeling van de bouwmisdrijven
behandeld. Door deze wet kwam immers het groot
ste gedeelte van de eigenaars van een tweede
verblijf in de illegaliteit, zodat deze laatsten zich in
het genoemd komité spontaan organiseerden.
Het NKWV groepeert in feite verschillende soorten
van overtreders: degenen die bouwden vóór de
reglementering van 22 december 1970 en zij die zich
bewust of onbewust aan deze wet niet stoorden, en
later ook diegenen die na eind 1974, datum waarop
de dossiers voor de regularisatieaanvragen moesten
ingediend zijn, toh doorgingen met bouwen, of
aanvragen voor regularisatie indienden voor kon-
strukties die nog moesten gebouwd worden.
Op 21 november 1972 werd het NKWV ontvangen
(viertien dagen na de oprichting gebeurde dat een
eerste keer) op het kabinet van minister De Saeger.
Bij die gelegenheid kwam men tot de overeenkomst
dat alle eigenaars van weekendhuisjes zich zouden
melden en dat een afbakening op kaart van de
weekendzones zou gebeuren. Het NKWV wordt
een derde maal ontvangen op 12 maart 1973,
ditmaal door staatssekretaris voor ruimtelijke orde
ning Van de Wiele. Het samenstellen van dossiers
komt andermaal ter sprake. Het NKWV ontwerpt
op zijn beurt een formulier, dat door het staatsse-
kretariaat als vragenlijst aanvaard wordt.
Wat later wordt de h. Van de Wiele door Luk
Dhoore opgevolgd. Een nieuwe bijeenkomst heeft
plaats op 13 januari 1974. Dhoore ziet een oplossing
nogal optimistisch tegemoet, want hij verklaart dan
immers letterlijk: «Ik wil een oplossing voor de
weekendverblijven en ik spreek niet over jaren of
maanden, maar ik spreek over dagen». Die uit
spraak dateert dus van 1974 en is acht jaar oud. En
de werkzaamheden gaan voort. Op 25 januari 1974
worden een reeks gemeenten aangeduid die bij
voorrang zouden behandeld worden.
Wegens haar omslachtigheid wordt deze pro<fa
na enkele maanden stopgezet. Een maand laid 1
februari 1974, geeft de minister van opeP
werken een perskonferentie om het K.B. viet
oktober toe te lichten over de weekend-verbliP9
ken. Het NKWV stelt een inventaris op v
minister stemt hiermee in. z
In 1974 wordt een regularisatieprocedure injm
Mede door de grote inspanning van het komiw.
uit angst dat men zijn tweede verblijf zal verlioc
worden duizenden aanvragen tot regularisatie! I
diend. We schrijven maart 1980. Er verschijn
nieuwe aanvullende omzendbrief van het stak»,
kretariaat, waarin verschillende mogelijkhed®
regularisatie voor weekendverblijven, gelegjK
een zone voor verblijfsrekreatie, worden I"
somd. Tot die mogelijkheden behoren een bi
der plan van aanleg, een verkavelings- of strukj
plan. IJ
September 1980: op initiatief van de Koning Bl
wijnstichting worden in Beveren gesprekken aij
vat met vertegenwoordigers van het NKWV
B.B.L. Op 4 december 1980 wordt ook Ruimari
Ordening bij deze onderhandelingen betrop
Midden 1981 komt men tot een gezamelijkek.
ciepsverklaring tot het vrijwaren van open ruif I
Het NKWV, opgericht dus in september 1971,
ongetwijfeld al nuttig werk geleverd om tot
oplossing te kunnen komen. Maar in kringer
het NKWV is ook vandaag enig enthousiasme
ver te zoeken. In het tijdschrift van de vereJe
(september 1981) lezen we: «Hoop op een f"
vaardige regularisatie en vrees voor een onl'
vaardige afbraak. De hoop die veel eigenaard
tijds koesterden dat het allemaal wel snel inf€
zou komen, moet na tien jaar wel een flinke^
hebben gekregen. Inderdaad, na het binnon^#"
van dossiers, plannen, regularisatieaanvragei
het versturen van ministriële omzendbrieve#"
sluiten en onderhandelingen, blijft de vraag ge#d
wanneer eigenlijk de regularisatie?».
LV
