André Verstraeten
(vzw Durme-Lokeren):
«Er moeten voorbeelden
worden gesteld»
Eigenaars van
weekendverblijven:
wie zijn ze?
Burgemeester Verbeke (Stekene):
«Het vraagt veel werk, maar
regularisatie wordt doorgevoerd
Illegale weekendverblijven in het Waasland <3>
ÜA
T
iXZWZSt ~d,V=;
Een dankwoord
24 - 22.1.1982 - De Voorpost
«De wetten zijn er, maar de toepassing ervan blijft uit. Het komt er op aan
dat er vanuit de hogere overheid eens drastisch wordt opgetreden, en de
wildgroei van weekendverblijven in open ruimten zal dan wel meer geregulari-
zeerd zijn dan dat nu het geval is». Aan het woord is André Verstraeten,
ondervoorzitter van de milieugroepering vzW Durme," afdeling Lokeren. Met
die man hebben we zo'n twee uur lang een gesprek gehad, een nog te kort
onderhoud in feite, omdat André Verstraeten op het vlak van illegale
weekendverblijven in Waas al zoveel heeft meegemaakt.
In een niet gering aantal gevallen heeft vzw Durme een proces ingespannen
tegen eigenaars van weekendverblijven in Waasmunster, Berlare, Lokeren,
Eksaarde... De eisen die daarbij werden gesteld reikten verder dan alleen maar
het bekomen van een morele schadevergoeding. Er werd met dergelijke
gerechterlijke akties ook geprobeerd, het recht op herstel van de open ruimte in
kwestie toegewezen te krijgen. Maar wat die laatste eis betreft, heeft de
milieugroepering niet altijd haar slag kunnen thuishalen. Gevolg: een beslissing
tot afbraak van een illegaal neergepoot weekendverblijf bleef een aangelegen
heid voor de gemeentelijke overheid en die laten het nog steeds na, tot een zo
onpopulaire maatregel over te gaan. Er zijn wel gevallen bekend waar toch tot
afbraak werd overgegaan, in Moerbeke bijvoorbeeld. Maar die gevallen zijn
toch erg zeldzaam.
André Verstraeten van vzw Durme: «Er moeten voorbeelden worden gesteld» (Ivb)
De vzw Durme werd in
1968 opgericht. Op het vlak
van milieubeheer stelden
zich van meet af aan een
aantal problemen, en de
milieugroepering had dus
de handen vol. En in dat
problemenpakket hoorden
ook de illegale weekend
verblijven. Die zaak werd
dus aangepakt op het mo
ment dat de wildgroei pas
goed was begonnen. Vrij
vlug zou echter blijken dat
de bescherming van open
ruimten een niet zo gemak
kelijke karwei zou worden.
De heer Verstraeten kan
erover meepraten. Diskus-
siëren, procederen, korres-
ponderen, allemaal bezig
heden waar enorm veel
vrije tijd aan moet besteed
worden en waarbij de uit
eindelijke rezultaten niet
naar verhouding zijn...
Met de regelmaat van de
klok vestfgt de vzw Durme
de aandacht op het toch
wel storend probleem van
weekendhuisjes die in
groenrijke gemeenten als
paddestoelen uit de grond
rezen: in Stekene, Sinaai,
Waasmunster, Daknam,
Kemzeke, Lokeren, Berla
re... Door middel van pers
mededelingen wordt er ge
tracht de publieke opinie te
informeren, in een niet ge
ring aantal gevallen ook om
het lakse optreden van ge
meentebesturen aan de
kaak te stellen. Een bericht
bijvoorbeeld uit 1977: «Het
is wel overduidelijk dat al
leen een streng optreden
van de overheid deze be
dreiging van de natuurge
bieden kan beletten. Deze
aktieve natuurbeschermen-
de verenigingen betreuren
het afzijdig blijven van de
landbouworganisaties, die
zich blijkbaar niet interes
seren voor verknoeiing van
landbouwgronden»
En recent werd ook nog
volgende persmededeling
verspreid (december 1981).
Ook in dit bericht wordt in
niet mis te verstane woor
den de rol van de gemeen
telijke overheid aan de
kaak gesteld: «De natuur-
schendende wildbouw in
onze schaarse open ruim
ten is een oud zeer. Zeker
in de streek langs de Moer
vaart in Sinaai en de bossen
van Waasmunster. Deze
onwettig opgerichte week
endverblijven zijn de voor
bije jaren met tientallen
veroordeeld door de recht
banken om te worden afge
broken. Maar de gemee
ntebesturen en de nationa
le overheid lieten de open
ruimte liever verloederen
en hebben die afbraken
niet uitgevoerd. Op zich
zelf een uitnodiging voor
nieuwe, egoïstische natuur-
schenders om hun sta-cara-
van of chalet zonder ver
gunning in de natuur te
plaatsen. De vzw Durme
heeft die schandelijke toe
stand steeds aangeklaagd
en dringt er nogmaals op
aan dat de gemeen
tebesturen hun verant
woordelijkheid zouden op
nemen. Of moet er ge
wacht worden op jamme
rende politiekers mochten
volgend jaar de groenen
hun intrede doen in al onze
gemeentehuizen? De laks
heid van de huidige macht
hebbers tegen de schending
van de natuurgebieden kan
dit enkel in de hand wer
ken», schrijft de milieug
roepering.
Een type-voorbeeld
Wat het inspannen van
een proces tegen eigenaars
van illegaal neergeplante
weekendverblijven betreft,
kan ondervoorzitter Ver
straeten een aardig woord
je meepraten. Tot op he-
Waasmunster, Sinaai en Stekene zijn 'groene
gemeenten waar tientallen illegale weekendverblij
ven werden neergepoot. Pas nu begint men echt
werk te maken van een heuse regularisatie, een
werkje waarmee diverse gemeentebesturen nog wel
een aantal jaren zullen zoet zijn. Niet alle gemeen
ten zijn al daadwerkelijk begonnen met een regula
risatie, maar in Stekene bijvoorbeeld zijn de werk
zaamheden volop aan de gang. Om de wildgroei te
kunnen regulariseren kunnen gemeentebesturen of
wel een bijzonder plan van aanleg, ofwel een
struktuurplan laten opmaken.
In Stekene werd voor de regularisatie van de wijk
«Drie Hoefijzers» geopteerd voor een verkavelings
plan, vooral ook omdat zo'n procedure sneller zou
gaan. De weekendverblijven die zich daar situeren
waren nagenoeg allemaal illegaal. De eigenaars
werden ontboden op het gemeentehuis, en bij die
gelegenheid werden een aantal voorschriften door
beide partijen besproken. Die voorschriften hadden
ondermeer betrekking op afstand t.o.v. de buur, de
gebruikte materialen, toegangswegen, de konstruk-
ties zelf... «Die besprekingen zijn vlot verlopen,»
vertelt ons de Stekense burgemeester Robert Ver
beke, «niet in het minst door de bereidwilligheid
van de betrokken eigenaars». Verbeke voegt er nog
aan toe: «Het verkavelingsplan werd dan naar Gent
opgestuurd en inmiddels werd ook goedkeuring
verleend. Het gevolg nu is dat weekendverblijven
ter hoogte van de «Drie Hoefijzers» gelegaliseerd
zijn. Tenminste, aanvragen tot regularisatie komen
nu bij de gemeente binnen, aanvragen dus voor
optrekjes die er al staan. Maar zo'n regularisatie
vraagt wel enorm veel werk. Ter plaatse moet eerst
alles worden geïnventariseerd, opgemeten en opge
tekend. Vervolgens wordt er een b.p.a. of verkave
lingsplan opgesteld. Hier in Stekene zal een volledi
ge regularisatie pas over enkele jaren een feit zijn.
Het verkavelingsplan «Drie Hoefijzers» is immers
maar een eerste in een reeks van tientallen zones
voor verblijfsrekreatie. Er situeren zich nog gebie
den, ter hoogte van de Koestraat (Kemzeke),
Hellestraat, Heirpeersen... in totaal 42», aldus nog
de Stekense burgemeester.
Op onze vraag of de gemeente in het verleden
ook al gerechterlijke akties heeft ondernomen,
antwoordt de burgemeester: «Voor eender welke
konstruktie die buiten een daartoe voorziene zone
wordt neergeplant, wordt proces-verbaal opge
maakt en verstuurd naar Dendermonde! Maar pro
cederen is er nog niet bijgeweest». Hierbij kan
worden opgemerkt dat het opmaken van een p.v.
eigenlijk het minste is, waartoe de gemeente kan
overgaan. Veel resultaat blijkt dat trouwens niet op
te leveren. De h. Verstraeten van vzw Durme zei
me in dat verband dat bij de rechtbank in Gent zo'n
150 dossiers over illegale optrekjes in Wachtebeke
en Moerbeke zonder meer werden geklasseerd.
«Het brengt allemaal zoveel werk mee», luidt het
argument.
Terug naar ons gesprek met de Stekense burge
meester. Verbeke vertelt dat pas over enkele jaren
de regularisatie een feit zal zijn, maar voegt er wel
aan toe dat éénmaal het zover is, het gemeentebe
stuur er niet zal voor terugdeinzen om illegale
optrekjes drastisch aan te pakken. «Drastisch»
betekent ondermeer afbraak, een uiteraard onpo
pulaire maatregel, waarvoor een aantal gemeente
besturen niet erg happig zijn. Weekendverblijven
op Stekens grondgebied worden belast voor 2.500
frank, maar dat bedrag zou volgens de burgemees
ter eventueel tot 5.000 frank worden opgetrokken.
Verbeke: «Er wordt hier intensief toezicht gehou
den, omdat we van mening zijn dat de natuur
daadwerkelijk moet beschermd worden. We zijn er
alvast in geslaagd de Stropersbossen onaangetast te
laten, maar in de Koestraat moet wel geregulari
seerd worden.,Allemaal veel werk, zo'n procedure,
maar het lijkt me wel de moeite waard inspanningen
te leveren om een verdere verloedering van open
gebieden te voorkomen.»
den heeft de vzw Durme al
een tiental gerechtszaken
achter de rug, waarbij tot
1977 de vereniging twee
maal één frank morele
schade kreeg toegewezen,
terwijl in Daknam de af
braak van een weekendhuis
door de eigenaar werd uit
gevoerd. Maar procederen
duurt erg lang. Wie voor de
rechtbank in het gelijk wil
gesteld worden, moet jaren
geduld opbrengen.
Een interessant voor
beeld om de gerechterlijke
rompslomp te illustreren is
bijvoorbeeld «het geval
B.» In 1971 bouwt hij een
'hut' in de bossen van Dak
nam. De vzw Dyrme maakt
burgemeester en schepe
nen van Lokeren hierop at
tent en dient klacht in £>ij
de rijkswacht van Lokeren.
In maart 1973 komt de zaak
een eerste maal voor in de
korrektionele rechtbank in
Dendermonde. Op grond
van artikel 64 wordt B. ver
oordeeld. Maar gauw blijkt
dat de eigenaar het hierbij
niet laat zitten. Hij wil kost
wat kost aan het langste
eind trekken. Maar ook de
vzw Durme is niet zinnens,
in te binden. B. gaat dus
niet akkoord met zijn ver
oordeling en tekent beroep
aan. Pech voor hem, want
voor-het hof van beroep in
Gent wordt in december
1973 de veroordeling be
vestigd. Bovendien wordt
Toen de problematiek van weekendverblijven zich akuut begon te steil
I werd er op initiatief van het Nationaal Komitee Weekendverblijven in 1975
sociaal onderzoek gehouden onder de leden van die vereniging. Via
informatieblad werden in april 1975 een aantal vragen gesteld (24 in tot
waarmee men een antwoord wou bekomen op ondermeer het profiel van
eigenaars, het gebruik van het optrekje, het weekendverblijf zelf en
infrastruktuur van het verblijf. Dat onderzoek leverde een aantal interess
i gegevens op.
Vooreerst bleek uit de ingezonden vragenlijsten dat vanaf 1960 het probl
gestadig begint te groeien, terwijl de werkelijke 'boom' pas in 1967 komt.
j dat jaartal af wordt een verdubbeling van de cijfers vastgesteld. Daarna gaat
trend iets bergaf, al blijken op 5 februari 1971, datum waarop de nieuwe wet
op de r.o. en stedebouw in het Belgisch staatsblad wordt gepubliceerd, 9
mensen eigenaar te zijn van een weekendverblijf. In de studie voegt men er
toe,: «Ondanks waarschuwingen van diverse zijden is 'men' blijven doorko
Dit geeft naar onze mening te denken. Ëen onderzoek naar het 'bouwgedrag'
de doorsnee Belg zou misschien een licht kunnen werpen op dit fenomeen».
Wie zijn nu die mensen, die zich geroepen voelen een weekendverblijf aan:
schaffen? Het overgrote deel van de eigenaars bestaat uit arbeiders en bedie
den. Niet minder dan 76% komt uit deze groep werknemers. Ook valt ee
belangrijke groep van gepensioneerden op. En dan zijn er nog de zelfstandige
die (in 1975) ruim twaalf procent uitmaken. kol
Uit hoeveel leden bestaat een gezin van een weekendverblijf-eigenaar? Uit o >anj
studie blijkt: bijna 35% zijn gezinnen met twee personen, bijna 22% bestaat
1 drie personen, families met vier personen maken bijna 18% uit. Tot zover enk
- gegevens uit een studie van het NKWV in 1975.
I let i "ge
Prikkeldraad en andere waarschuwingen: niemand is welkom (Ivb)
Voorbeeld van een ingreep die zonder zin voor milieubeheer werd doorgevoerd:
stompjes, restanten van wat eens bomen waren (Ivb)
den uitgestoken in de rich
ting van de overheid.
«Want,» zegt dé heer Ver
straeten, «ook van zoge
naamde immobiliënkanto-
ren zou je best wel eens de
vuile was kunnen uithan
gen. Kijk even in een huis
koop.
daar
Iemand uit de stad
door
de geldboete verhoogd en
het uitstel van één tot een
half jaar teruggebracht. B.
gaat nu in kassatie, maar
zijn dossier wordt niet ont
vankelijk verklaard in sep
tember 1974. B. wil alle
middelen uitputten en richt
een genadeschrift aan de
koning. Ook dat levert
geen resultaat op. De mi
lieugroepering wil nu, ge
steund door de veroorde
ling, dat er tot daadwerke
lijke afbraak wordt overge
gaan. In september 1975
wordt een schrijven gericht
aan het bestuur van Stede-
bouw en Ruimtelijke Orde
ning en daarin wordt aan
gedrongen. op een uitvoe
ring van het vonnis. En dan
doet zich een gebeurtenis
voor, die in feite een eind
punt had kunnen beteke
nen voor heel deze affaire.
Het weekendverblijf
brandt immers af in novem
ber 1975. Maar B. wil de
strijd nog even voortzetten
en vindt er niets beter op
dan op dezelfde plaats een
nieuw weekendverblijf
neer te poten. Het spel kan
opnieuw beginnen: het in
dienen van een klacht, te
rug een dagvaarding voor
de rechtbank en B. trekt
alweer aan het kortste
eind. En hij wordt veroor
deeld in november 1977.
Voor het hof van beroep in
Gent tenslotte wordt deze
uitspraak op 23 maart be
vestigd.
B. is ondertussen overle
den, maar zijn weekend
verblijf staat er nog. Het
zal nu wel worden afgebro
ken, niet op basis van de
uitspraak, maar wel omdat
de erfgenamen in dat ver- Dwangsom
band goede wil hebben ge- «Van de regularisatie,
toond. Bijna tien jaar pro- die in 1974 is ingezet, is
cederen dus, om uiteinde- konkreet niet veel in huis
lijk te moeten vaststellen gekomen,» gaat de heer
dat het vonnis niet werd Verstraeten verder. «Nog
uitgevoerd. steeds bevindt zich een res-
Over zo'n gang van za- pektabel percentage illega-
ken kan André Verstraeten le weekendverblijven in na-
meer dan één voorbeeld tuurgebieden of zones met
geven. Volgens hem moet landschappelijke waarde,
trouwens niet alleen een kom( er nu a
beschuldigende vinger wor- drastisch op ,e
wordt gegeven
bleem kan worden
dijkt, maar daarvoor if9er
ten eerst een aantal w
beelden worden ges p
door een drastisch
den. En dat zie ik nog
zo vlug te gebeuren,
sluit de heer Verstraete
André Verstraeten
delde hierboven al ovei
eigenaars van weekend
blijven, die door «loc
praktijken» van verkq
bij de neus werden g(
men. Ludo Anthonis
die een proefschrift ma
over de problematiek
de tweede verblij'
beaamt ten volle de ver V
ring van Verstraeten:*^
advertenties wordt
meermaals gebruik
maakt van termen
'weekendgronden'. bui
lowgronden, toekoi"8
gronden en dergel 1®
meer, daar waar het me 1,1 J
al gaat om gronden die
gen in landbouwzone. I ere
gebied, natuurgeb
maar er is geen politieker parkgebied, reserva
volgens de geldende pr 1
nen van aanleg of de
die daartoe de wil durft op
te brengen. Elektoraal is
met een drastisch optreden west plannen. Daar
niet veel te winnen. Noch- artikel 56, tweede pa es
tans bestaat nu ook de mo- raaË voorziet dat bepa
gelijkheid om tot het hef- ^aken ook in de or
4onj.,... een nuis- f yan dwangsom over handse akten worden
aan-hutsblad. Bosgrond raan in„,nsvnn meld. wordt er bii de i
hier, bosgrond
te gaan, te innen van eige- meld, wordt er bij de
naars die reeds een veroor- ste verkopen ofwel
deling hebben opgelopen, verkoopskontrakt
brengen
ling geen gevolg wordt ge- lingen die opgelegd
kontaktop.De vraag of op geven. kan de eigenaar tot door het hierboven
betrokken grond ook he( bc,a,en van e(Jn gcld. n0emd artikel 56». En
som gedwongen worden, do Anthonissen bes
zolang alles bij het oude «Op die manier wor
blijft. In de meeste geval- heel wat mensen bij
nik.» «r. A* lAaa ,i„u w len zal het hier gaan om neus genomen, al dan
hi t even verblijven die moeten afge- met medeweten van de torr
HrnÏLn arlmHnfVaa broken worden, een ge- koophoudende «Ml
betrokken grond te gaan rechterliike beslissinv
informeren bij de gemeen- recmen,JKe Desiissing,
6 maar waaraan geen gevolg
mag gebouwd worden
wordt ontweken of nauwe
lijks beantwoord,
komt de brave stedeling
te. Het gevolg: in een niet
gering aantal gevallen
wordt voor de gekochte
grond een deel 'in het
zwart' uitbetaald en de rest
van het bedrag zal wel bij
de notaris geregeld wor
den. En op het moment dat
het dan op het plaatsen van
de handtekening aankomt,
kan men meestal niet meer
terug. Een deel in het zwart
betaald, zie je, "en daar
komt niemand graag voor
uit. Eenmaal zover is het
grootste kwaad geschied»,
aldus nog André Ver
straeten.
koophoudende
rissen».
Luc VAN BROÏ
ren
il
Onze reportageserie over illegale weekendverbtij Bm
ven in het Land van Waas is enkel tot stand kunnti |m
komen door de welwillende medewerking van eei ine
aantal instanties, terwijl ons bovendien een aantt t
studies over de problematiek ter hand werden gé1er
steld. Vooreerst een woord van dank aan het Natto at v
naai Komitee voor Weekendverblijven, de Bontv
Beter Leefmilieu, de Stichting Leefmilieu van dtde
Kredietbank. Dank ook aan de heren Clem Rueleti
en André Verstraeten van de milieugroepering vz^ón
Durme, afdelingen Waasmunster en Lokeren. Ten ha
slotte hebben we gegevens geput uit studies van Pad w
Durinck (visvijvers), P. Leroy, Ludo Anthonissa en
en het tijdschrift Groen Waasland. 1!
1st
