Teater Rhetorika heeft de sleutel
voor goed jeugdtoneel
Minetti,
of de konsekwentie
van het absurditeitsbesef
Landj u weeltaart
van Sint-Genesius
niet doorbakken
«Daar moet je een vrouw voor zijn»
door «Trouw aan kunst»
uit Hamme
Progressief theater
met Malpertuis
in Sint-Niklaas
Jeugdtoneel te Zele:
Schat, ik ben er hoor!
Filmvertoning
ten voordele
van Teledienst
22 - 29.1.1982 - De Voorpost
■C Toneel
«Alle kunstenaars hebben angst
angst
kunst en angst
Deze mensen bepalen de gang
van de geschiedenis»
Of: «De wereld wil geamuseerd worden
maar ze moet verstoord worden
verstoord, verstoord.
Of nog: «Op de grauwheid
van de stompzinnigheid
de denkmuts zetten
altijd opnieuw»
Krachtlijnen zijn dit, uit het stuk «Minetti»
van Thomas Bernhard dat het Tieltse theater
gezelschap Malpertuis op vrijdag 5 februari
a.s. in de Sint-Niklase stadsschouwburg voor
het nauwkeurig gedoseerde voetlicht zal
brengen.
De échte Minetti (geb. 1905)
was in het vooroorlogse
Duitsland een zeer bekend
akteur. Na de oorlog kende
zijn sukses een voorzichti
ge, maar gestadige terug
gang, tot hij als 60-plusser
met o.m. «Krapps laatste
band» van Beckett toch nog
een meesterlijke come-back
mocht beleven. De Minetti
uit het stuk van de Oosten
rijkse nihilist Thomas
Bernhard ervaart een min
der luisterrijke fin de carri
ère. Als ouderwordend ak
teur is hij duidelijk over het
hoogtepunt van zijn kun
nen heen. De direkteur van
een tweederangsschouw
burg nodigt hem echter
nog uit naar een hotel in
Oostende om te praten over
de rol van King Lear, die hij
hem wil toewijzen. Minetti
zou vroeger nog een knap
pe Lear-interpretatie ten
beste gegeven hebben. De
akteur is op de afspraak, de
direkteur blijft weg. In het
hotel viert men juist oude
jaarsavond. Het uitgelaten
gejoel en de maskerade van
de feestneuzen leiden bij
Minetti tot scherpe, weinig
genuanceerde reflekties op
de werkelijkheid, of liever:
op het kausale van die wer
kelijkheid. Konsekwent
met een existentieel zin
loosheidsbesef pleegt Mi
netti aan het eind van het
stuk zelfmoord.
Bernhard zelf schreef ooit:
«In mijn leven heb ik niets
zo bewonderd als zelfmoor
denaars. Ik veracht mezelf
omdat ik nog verder leef
In tegenstelling tot een Sa
muel Beckett, die zijn per
sonages nog vanuit een ze
kere hoop via een dialoog
enkel naar een bodemloos
absurditeitsbesef voert laat
Thomas Bernhard hen zon
der uitstel de volle en enige
konsekwentie van dit besef
nemen. Minetti blijft niet
wachten op de direkteur:
Vladimir en Estragon dén
ken weliswaar aan zelf
moord, maar het blijft
wachten op Godot.
Midden het feestgewoel mo
noloog! Minetti bijna in zijn
eentje dé grote menselijke
tragedie. Ook in Minetti zit
dus hét thema van Bem-
hards werk u herinnert
zich b.v. nog zijn stuk 'De
Wereldverbeteraar' dat Ju-
lien Schoenaerts op 20 ok
tober jl. in de Sint-Niklase
schouwburg bracht de
dood; de dood in heel haar
thanatale inkubatie, haar
breedvoerige voorberei
ding. Een thema dat de
Oostenrijker bij voorkeur
ondersteunt met konstan-
ten als de onvermogend
heid van de taal en een ont
wrichtend), persevererend
en scherp extremistisch
denken.
Bernhard zelf beweert in
een van 1970 daterende mo
noloog, de ideale zijnstoe-
stand in het alleen-zijn te
rug te vinden. Om voor
noemde konstanten alle
ruimte te geven, om aan
zuiverend denkwerk te
kunnen doen, dropt hij dan
ook zijn weinig levensge-
trouwe personage in een
absoluut, verstikkend isole
ment. Zo kan dat personage
ongehinderd, als een ma-
Minetti: nihilisme in Sint-Niklaas
rionet, meningen spuien,
steeds algemener gaan den
ken over de grondslagen
van het menselijke bestaan.
Gaandeweg zal hij elke
waarheid moeten betwijfe
len, elke zekerheid laten
vallen. De werkelijkheid
komt op losse schroeven te
staan: de logika wordt te
licht bevonden. De twijfel
zucht dooradert zijn den
ken. En of zijn isolement
nu gevolg is van zijn zwaar
wichtigheid of omgekeerd,
of juist op een viscieuze ma
nier een beetje van de twee:
de door Bernhard geopper
de way-out is tweevoudig.
Ten eerste is er het afzetten
van de «denkmuts»; niet
meer denken, zich afwen
den van kunst en weten
schap die slechts bestaan
bij de gratie van het in twij
fel trekken van wat men
werkelijkheid noemt. Kie
zen voor een primair verge-
teren dus, voor een kramp
achtig verdringen van
zijnsvragen. Wil men in
tegendeel blijven filosofe
ren, dan volgt onvermijde
lijk de zware konklusie: on
ze werkelijkheid vindt haar
enige bestaansrecht in een
raderwerk van kon ven ties.
Ik simplifieer: dat wij die
kleur groen noemen, is
konventie; het houdt geen
verdere garantie in. Filoso
feer, blijf filosoferen en elke
geaccepteerde werkelijk
heid verliest haar geloof
waardigheid. Bovendien
maakt de gedachte aan de
dood alles zo onnozel, zo
belachelijk, zo relatief.
De enige echte oplossing is
dus kiezen voor de dood. De
akteur Minetti (die van het
stuk) beseft dit al vlug zeer
goed. Ik citeer uit zijn mo
noloog: «Ik heb mij aan een
krankzinnige idee ver
kochtdoordat ik mij aan
toneelkunst heb verkocht/
reddeloos verloren».
U begrijpt dat het stuk wei
nig aktie belooft. Thomas
Bernhard stipuleert slechts
heel schoorvoetend en wel
licht nog volledig tegen zijn
zin hier en daar een hande
ling, een handeling die is
als een onder een zware mo
noloog gebukt gaande,
sterk aangevreten karkas.
Een meer dan zware kluif
dus voor hoofdrolspeler Jo
Gevers die, als we de kolle
ga's mogen geloven, met
Minetti aan een fantasti
sche come-back toe is. Ook
het regiewerk van de in
West-Duitsland verblijven
de Pool Horst Mentzel werd
al alle lof toegezwaaid. Het
belooft dus wat te worden.
Na «De Wereldverbeteraar»
nu een tweede stuk var,
Thomas Bernhard. Nihilis
me troef met Minetti, de
bittere nar, op vrijdag 5 fe
bruari a.s. in de schouw
burg van Sint-Niklaas.
Warm aanbevolen voor de
liefhebbers van verzorgd
progressief theater.
Tot slot nog even vermel
den dat ene Antoon Pau
wels in de foyer speciaal op
de thematiek van Minetti
gekoncipieerd grafisch
werk zal tentoonstellen. Als
dat niet lief is.
Leo DE BOOK
Met de opvoering van «Oidipoes» van Hugo Claus heeft toneelkring Antigoon-
theater uit Antwerpen, met 92% van de punten, het 47ste Koninklijk Landjuweel,
dat in de voorbije weken werd gehouden, gewonnen. «Berchems Centrumteater»
kreeg voor de opvoering van «Beschuit met muisjes» van Herman Heyermans
88% der punten en werd tweede. Tegen de traditie in werd de derde prijs niet
toegekend. Toneelgroep Rupelgalm uit Boom en De Moedertaal uit Mechelen
kregen voor hun prestaties (resp. «De Caraïbische Zee» van R. Verheezen en
«Interieur» van Hugo Claus) een «waarderingsprijs».
De uitslag lag zo'n beetje binnen de lijn der verwachtingen al kon omtrent de
grote pun ten verschillen wel worden gediskussieerd. Slechts twee kringen kregen
meer dan de, volgens het reglement, 80% te halen punten om een prijs te behalen.
Met «De Bakker, de Bakkersvrouw en het Bakkerskind» heeft de Koninklijke
Toneelkring St.-Genesius uit Sint-Niklaas de jury niet in gunstige zin kunnen
overtuigen.
Zeer zwaar moet er echter aan dit minder goedresultaat niet worden getild. Het
blijft immers een wedstrijd.
Onze hartelijke gelukwensen aan al diegenen die zich voor de Sint-Genesius-
prestatie hebben ingespannen.
Het 48ste Landjuweel zal in het teken staan van de 50ste verjaardag van het
overlijden van Cyriel Buysse. Het tomooi zal worden gehouden in het nieuwe
kuituurcentrum te Lokeren. In zijn toespraak zei voorzitter Demedts te hopen dat
veel toneelverenigingen zouden deelnemen met een stuk van een Nederlandstali
ge auteur. Hij drong bij de vertegenwoordiger van minister Poma (Vlaamse
gemeenschap) aan op een bijkomende betoelaging, in de vorm van een speciale
prijs, voor de groepen die met een werk van een Nederlandstalig auteur naar het
volgend tomooi zouden komen. De jury-voorzitter zag het 47e landjuweel als het
tornooi van de groepen, méér dan van de individuele prestaties.
In het toneeltomooi te Elslo (Nederland) haalde de Koninklijke Toneelkring Sint-
Genesius de vierde plaats. Proficiat!
W.D.G.
Met de opvoering van «De Drie Sleutels», een werk van Onoré De Vijlder,
iemand uit eigen rangen, heeft het Zeelse jeugdtoneel het bewijs geleverd over
een ploeg akteurs te beschikken, die een werk op een vlotte en aangename
manier kan vertolken.
Met «De Drie 81eutels» is Onoré De Vijlder aan zijn vijfde toneelstuk toe. Hij
beschikt over het talent om de jeugd in te palmen voor het toneelspelen.
Onoré De Vijlder heeft de
grote verdienste dat hij niet
alleen het stuk op de plan
ken laat verlopen, maar dat
hij er ook de kijkende kin
deren bij betrekt Het ver
hoogt uiteraard het enthou
siasme en de spanning.
«De Drie Sleutels» waren
hierop geen uitzondering.
Enthousiasme en meebele
ven aan alle kanten, de
schakels die het jeugdto
neelschap centraal plaat
sten.
De inhoud van «De Drie
Sleutels» draait rond de ge
schiedenis van een klein
cirku8, dat zijn heil zoekt
op de dorpspleinen om aan
de kost te komen. De ver
minderde interesse van een
over - konsumptiemaat-
schappij die geen oog meer
heeft voor gezonde ont
spanning, is de achter
grond van een op de rand
van het faillissement levend
cirkus Patrano
De fantasie wordt aan de
realiteit getoetst. Het kistje
van Merlijn, dat het geheim
van de redding van het cir
kus bevat, kan maar
geopend worden, als de drie
sleutels gevonden worden,
die in handen zijn van de
machthebbers van de huidi
ge leef periode «de dame
van het verkeer», «de bou
wer van de huizen» en «de
noemen van een gezamen
lijke, maandenlange, volge
houden inspanning. Sedert
september repeteert die
groep van 26 iedere zon
dagvoormiddag en ook dat
is een vermelding waard.
verkeer), Mark De Block
(bouwer van de huizen), To
ny Vercau teren (meester
der fabrieken), Hilde Van
Hassel (de heks), Tony Ver-
cauteren en Ives De Wilde
(bouwvakkers). Frank Van
meester van de fabrieken».
Onvriendelijke mensen,
waarbij de zedenles van het
spel kan gezocht worden.
Het verkeer, het grote ge
vaar voor de kinderen, die
er te dikwijls het slachtof
fer van worden, werd nogal
op een ruwe wijze uitge
drukt, maar op een origine
le wijze ten tonele gebracht
Ook de «bouwer van de hui-
brengt het spel in de
sfeer De hui
zenbouw, die een deel van
de natuur heeft aangetast.
De macht van de rijken,
dan toch aan het wankelen.
De drankzucht komt ook
even aan de orde. Misschien
niet direkt geschikt voor de
jeugd, maar de schrijver be
nadert het op een wijze, dat
het meer moet afschrikken
dan aantrekken De
«meester der fabrieken»
heeft door hypnose zijn ar
beidskrachten in zijn
macht die onbetaald in zijn
fabrieken werken en onder
dwang staan van een tirani-
serende opzichter.
Maar uiteindelijk zegeviert
het gezond verstand, dat
een steuntje krijgt van en
kele toverspreuken en de
kinderen. De sleutel van de
teloorgang van Circus Pat
rano, ligt bij het feit dat de
mensen niet meer kunnen
lachen en zingen en dit ge-
Jeugdtoneel te Zele. Rhetorika voerde met biezonder sukses het toneelstuk «De drie sleutels» ot
onder regie van Chris Van den Durpel. Er zijn nog vertoningen voorzien op 30 en 31 januari
telkens om 14.30 uur. De opvoeringen hebben plaats in zaal «De Kroon» te Zele (gb)
Niet alleen om op waardige en hartverheffende
manier haar negentigste speeljaar in te luiden,
maar meteen om, onder vorm van een sprankelen
de komedie, haar vele fans en getrouwen een pittig
aperitiefje aan te bieden ter verwelkoming van de
«nieuwe lente en nieuw geluid», heeft de Koninklij
ke Toneelvereniging: «Trouw aan kunst» - Hamme,
thans de leuke komedie «Daar moet je een vrouw
voor zijn» (Trust a Woman), van de Engelse auteur,
Terence Dudley, in produktie genomen.
De opvoeringen zullen
plaatshebben in zaal «De
Vrijheid», Stationsstraat 45
te Hamme, op vrijdag 5,
zaterdag 6, zondag 7 en
maanrlag q maart e k. tel
kens te 20 uur stipt.
In deze intrige-rijke, spiri
tuele komedie treden op: Jo
De Bock, Monique Comelis,
Linda Quintelier, Linda
Raemdonck, Clementine
Verbeke, Etienne Verhelst,
Nor bert De Beule Als to
neelmeester en regie-assis
tent fungeert Roger Ruys,
Yves Deboudt als «geheu
gensteuntje» garantie voor
het vlot debiteren. Dekor-
uitvoenng (naar een ont
werp van H Ingelaere),
licht, geluid en alles wat
erbij komt kijken, worden
vakkundig verzorgd door
Etienne Cools, Emile Ruys,
Pierre Ertzinger en andere
technische medewerkers. -
«Daar moet je een vrouw
voor zijn!», is een onder
houdende verwikkelings-
komedie met beslist plezie
rige situaties. Een spette
rend vuurwerk van woord
en wederwoord; koddige
toestanden, soms aange
dikt, maar ontegenspreke
lijk komisch van inslag
want de humor is de domi
nant en staat centraal het
ganse stuk door, drie be
drijven lang.
In verband met de publika-
tie: «Daar moet je een
vrouw voor ziin!», schreef
de toneelrecensent, Dr. L.
Goedemé, in «Boekengids»:
«Een stuk dat we zonder
enig voorbehoud aan vere
nigingen, die hun talrijk
pubhek een prettige avond
willen bieden, kunnen aan
bevelen. Het verwondert
ons niet dat deze komedie
zovele herdrukken mag be
leven. Zelfs de taal, die in
dergelijke komedies soms
heel wat te wensen laat, is
goed!»
«Daar moet je een vrouw
voor zijn!» behoort tot die
genrestukken die uiteraard
tot het hart spreken van de
vele toneelferventen van
goed amateurtoneel die we
ten dat variatie in de pro-
dukties wordt gewaar
deerd. Het mag derhalve de
Heer F. Van Damme, voor
zitter, en zijn medebe
stuursleden, als een ver
dienste worden toegeschre
ven, steeds alles in het werk
te stellen om, ieder toneel
seizoen weer, een modus vi-
vendi te vinden waardoor
regelmatig aan de verlan
gens van allen kan tege
moet gekomen worden.
«Daar moet je een vrouw
voor zijn!» zal zeker de
goedkeuring wegdragen,
want, in bewerking en in
regie van William De De
cker, gast-regisseur, wer
ken de mensen van «Trouw
aan kunst» hard en geest
driftig om het stuk
«speelklaar te stomen». Nu
reeds mag worden ver
wacht dat de zaal «De Vrij
heid», zowel op 5, 6, 7 en 8
maart a.s. telkens zal «bele
gerd» worden. Belangstel
lenden doen er best aan on
verwijld hun toegangs
kaart te bestellen. Dit kan
ook telefonisch op o.a. vol
gende nummers: 052/
47 74.13 (F. Van Damme)
en 052/47.72.42 (Zaal «De
Vrijheid») - Hamme «Daar
moet je een vrouw voor
zijn!»: een hartverwarmen
de komedie met humor als
levenselixir!
«Trouw aan kunst» noemt
U ook bij voorbaat hartelijk
welkom!
Scr.
heim zit in het kistje. De
samenleving kan zo mooi
en aangenaam om leven
zijn, als de lach en het lied
centraal staan.
Het jeugdtoneel vertolkte
op een zeer verfijnde en ver
zorgde manier het stuk.
Het was zeker niet makke
lijk met een bezetting van
g6 speelsters en spelers,
waarvan er veel doorlopend
op de planken stonden.
Voor het jeugdtoneel was
dit echter een revelatie. Het
geeft aan de allerkleinsten
de gelegenheid om plan
kenvastheid te kweken en
tevens in groep te leren
werken en ijveren voor één
doel.
Het jeugdtoneel beschikt
over een stevige kern, dié
reeds zijn strepen verdien
de op de bühne. Het is moei
lijk uit de geapprecieerde
vertolking van De Drie
Sleutels, iemand naar voor
te brengen die er boven uit
stak We zouden het een
kollektief sukses kunnen
Persoonlijk lichten we er de
vertolking van Ria Van
Cleemput, als koorddanse
res Livia, even uit. Zij heeft
overtuiging, toneelkunst,
beweging, mime en een per-
fekte uitspraak. Ze heeft ta
lent en dat was belangrijk
om de zaal mee te laten le
ven in het spel en de kinde
ren a.h.w. mee te nemen in
de wereld van Cirkus
Patrano.
De groep jeugdtoneel ver
melden we verder in zijn
geheel. Het moet vóór re
gisseur Chris Van den Dur
pel aangenaam geweest
zijn om met jeugd-Rhetori-
ka op die wijze te werken.
Het grote sukses was dus in
handen van Christine Van
Cleemput (cirkusdirektri-
ce), Ria Van Cleemput (Li
via, de koorddanseres), Jo
Van Nieulande (Achiel, de
goochelaar), Marc Van Cau-
teren (Aspropirgitos, de
messenwerper), Bethy Van
Cleemput (dame van het
Mossevelde (voorbijgan
gers en Vroapvroar), Ivei
De Wilde (opzichter), Heil*
Van Mossevelde, Kurt Ro
giers, Steven Clemminck,
Steve De Decker, Katrien
Verlaeckt, Caroline Van
Door8selaar, als rodeorij
ders van de dood, Kaatje
Van Mossevelde, Hilde Van-
derslij eken, Isabelle Van
Deuren, Koenraad Callaert,
Kristel Callaert, als fa
brieksarbeiders en Chris
Van den Durpel, als stem
van Merlijn.
De technische ploeg stond
onder de leiding van Ray
mond Van Kerckhove en de
grime was het werk van
Godfried Verheirstraten.
Jeugdtoneel Rhetorika I
voert «De Drie Sleutels»
nog op zaterdag en zondag
telkens te 14.30 u. op in j
feestzaal De Kroon te Zele.
BENO
TONEEL TE BUGGENHOUT
Toneelkrmg De Winterbloem speelt op zaterdag 30
januari 1982 te 19.30 uur het blijspel «Schat, ik ben
er hoor» ten voordele van de gemeentelijke school
voor bijzonder sekundair onderwijs uit Buggenhout
(BuSO-Buggenhout). Het blijspel bestaat uit vijf
bedrijven en de naam van de auteur zegt genoeg
over de humoristische inhoud: Jack Popplewell, een
man die tientallen blijspelen van formaat op z'n
aktief heeft.
Een gelegenheidsdekor wordt door de jongens van
de BuSO-school opgetimmerd in de feest- en turn
zaal van de lagere school, Hanestraat 92. De kaarten
kosten in voorverkoop 50 fr.
Eén der spelers van de Winterbloem is ouder van een
leerling uit de BuSO-school, daar in deze school
dringende bouwwerkzaamheden zouden moeten
plaats hebben is de extra winst op zo'n toneelvoor
stelling altijd meegenomen. De Winterbloem speelt
overigens gratis! (lvd)
Op donderdag 4 februari 1982 om 20 u. wordt in
ciné Belgica, Kerkstraat 24 te Dendermonde de film
«CONRACK» (1974) gedraaid, Amerikaanse sociale
prent van Martin Ritt, met in de hoofdrol Jon
Voight.
Prijs toegangskaart: 10O fir; tot vóór de vertoning
verkrijgbaar. Verder kunt u kaarten verkrijgen bij
TELEDIENST, Vlasmarkt 29, 9330 Dendermonde,
tel. 052/21.51.35. Door uw talrijke opkomst, kan
Teledienst verder helpen. Kom en kijk mee!
