Vastenavondlied: ieder op zijn manier
Karnavaltentoonstelling zet Baasrode op zijn kop
an dei
Aan ganseh de bev
AALST m (MUGGEXM
Leest n>€t aapdacbt
s.
m<sm
De Voorpost - 29.1.1982 - 9
ps
"S
Stalt Hal!i
Werpt mij
AN OERSCHl'EREK.
►nthoutirt; wij ons va»
'I Is (iiifir, *f treeft jjija
'C fiezuBdtwifkhrer da! iux»i
Bat BROt «E1UJ
Vvs»
Karnaval heeft in het leven sommige stede
lingen ook wel van dorpelingen maar
dan in mindere mate elk jaar een
overwegende rol gespeeld. In meerdere
werkersgezinnen werd zelfs maandenlang
gespaard, dit ten koste van eten, klederen
of van wat dan ook maar sparen deed men.
Tijdens de vastenavonddagen moest het
opgespaarde potje terug leeggemaakt wor
den... op enkele dagen moesten de zuur
verdiende spaarcentjes er aan geloven,
zelfs in tijden van miserie en misschien na
het lijden van honger en kou. Alles moest
op!
Het zal dus geen wonder baren dat de
keus van kostuums, schoenen en kapsel
wekenlang het onderwerp van levendige
gesprekken uitmaakte, vooral van het
ogenblik af dat de schitterende uitstallin
gen der winkels, rijk gevuld met allerhan
de karnavalattributen, de naijver aan
vuurden en het verlangen naar prachtige
tooisels deden groeien. Maar niet zozeer
de enkeling stelde groot belang in zijn
keuze, daar hij gewoonlijk, na wikken en
wegen, gemakkelijk door eigen smaak
geleid tot een besluit kwam. Het was
vooral als men in groep aan de karnaval
deelnam, dat de zaak van de kledij en
andere uitgaven en regelingen van het
hoogste belang waren. In een groep komt
het er immers op aan toch enigszins uni
form te zijn en zeker in de klederdracht
gedisciplineerd te zijn. Eertijds vierde
men doorgaans altijd karnaval in groep,
hetzij samengesteld door enkele mensen,
hetzij verenigd in een hele bende. Hoe
dan ook de samenstelling was, het kwam
er op aan tot de schoonste te behoren en
zoveel mogelijk leute te maken... dansen
en drinken met veel plezier! Ieder op zijn
manier zoals in het lied: Vasten Avond
lied.
Vastenavondlied
Stemme: De Boer zal 't al betalen
De vastenavond steekt de vlag.
Nu gauw de zotskap voor den dag,
En lustig rondgesprongen;
Wie pleegt te droomen stil en styf,
Verrekke nu eens lier en lyf,
En speel den wakkren jongen.
Gy moet niet vreezen, jonge lien!
Met vreugd kan u geen kwaad geschien.
Neem 't voorbeeld aen uwe ouders;
Wie is er die zyn jongen tyd
Gelyk een kluizenaar verslyt.
't Plezier scheidt van de schouders?
Een glaesjen bier, een goed refryn,
Daerby een meisken, net en fyn.
Dat moet een kermis wezen!
Daerby een makker dry of vier
Die niet en schrikken voor 't plezier.
My dunkt, 't is uitgelezen!
Hoort gy den speelman ginder niet?
De man die kryscht al van verdriet
Dat hy zoo lang moet wachten.
Ik heb gehoord, de brave vent
Heeft zich gescherpt, en is kontent
Te spelen heele nachten.
Op! ieder neme vry een lief;
't Is nu of nooit een dansgerief:
Wat meid zal daerom kwaed zyn?
Ziet rond! bare oogjens vragen 't u,
O jongen lief. toont u niet schuw,
't Moog binnen jaer te laet zyn!
Ook al gingen de enkelingen soms over
tot het vormen van kleine onsamenhan
gende groepjes, toch was de «compagnie»
meestal samengesteld uit neringen, gil
den, buurten en noem maar op. Er werd
bovendien steeds gestreefd naar het
grootst aantal «leden» om op die manier
de grootste groep te kunnen vormen, wat
daarom de moeilijkheden zeker niet ver
minderde. Het valt dus niet te verwonde
ren dat soms, tot het bereiken van het
grootst mogelijk aantal, alle mogelijke
elementen van overal werden bijeenge
bracht, waarbij bekende en onbekende
gezichten elkander ontmoetten (soms
voor het eerst), zich voor het plezier van
een drietal dagen bij elkaar aansloten, om
heel waarschijnlijk daarna weer uit elkaar
te gaan. Wat er ook onder elkaar bedis
seld of beslist werd, uiteindelijk moest
iedereen dezelfde kledij dragen en zou
een «officieel» karnavallied aangeleerd
worden dat gedurende enkele dagen het
lijflied zou zijn.
In de evolutie van het karnaval vieren is
ook de periode van de grote armoede vast
te stellen. Het midden van de 19de eeuw
werd getroffen door een ekonomische
krisis en het vaak mislukken van de oog
sten. De arbeider die werkte zolang het
klaar was, werkte op het land of in een
werkhuis, had nog het meest hiervan te
lijden want sociale voorzieningen waren
uit den boze. Door sommige verenigingen
werd van karnaval gebruik gemaakt om
deze mensen enigszins behulpzaam te
zijn.
In de karnaval van 1951 had de «Maet-
schappy Cockrill» een boerenbruiloft uit
gebeeld in de stoet waa.in zij terzelfder-
tijd een omhaling deden voor de armen.
In een drietal strofen verkondigden zij
hun bedoelinge' ten voordele van de min
der bedeelden.
Boeren Bruiloft-feest,
Vertoond door de Maetschappy Cockrill,
Deelmakende van de Cavalcade.
Stemme: Allons, allons nous promener
1.
Welk eenen aengenamen stond
Die wy cockrills nu heden vieren,
Wy ryden met onze bruiloft rond
Volgens de Zeelandsche manieren.
Ja, deze bruiloft-feest
Zal iedereens minnegeest
Vernieuwen en vermaek betuigen.
Klik klak. klik klak bis
De speelman gaet op 't dak
Ik zie, ik zie, ik zie, dat onze twee
gezellen.
lk zie, ik zie, ik zie, niet zyn op hun
gemak;
Zy langen, zy langen. bis
Tot d' speelman zit op 't dak.
2.
De echte band is vastgeleid.
Wy gaen onze bruid naer huis toe voeren.
De ware min en liberteit
Is doordrongen tot by de boeren.
Geenen seigneur niet meer.
Die voor den eersten keer
De room en bloem plukte te land!
Klik klak, klik klak, bis
De speelman gaet op 't dak.
Ik zie, ik zie, ik zie, enz., enz.
3.
Als onze toer zal zyn gedaen,
Durven wy het voorop denken,
Dat onze beurs zal zyn gelaen
Met penningen die geldig klenken,
Om te deelen een brood
Aen die zyn in den nood,
Toont uw mildig hert en g'lyk wy:
Klik klak, klik klak bis
Schiet maer in uwen zak.
Ik zie, ik zie, ik zie, dat al de omstaen-
ders,
Ik zie, ik zie, ik zie, d'hand steken in den
zak!
Wy langen, wy langen: bis
Gy schiet in uwen zak,
Ik zie, ik zie, ik zie, dat al de omstaen-
ders.
Ik zie, ik zie, ik zie, d'hand steken in den
zak!
Wy langen, wy langen: bis
Gy schiet in uwen zak.
Het lied heeft altijd een voorname rol
gespeeld in ons dagelijks leven en niet in
het minst in de karnavalviering want zelfs
nu nog, maar dan in een andere vorm,
wordt het lied als middel aangewend om
de aktiviteiten te vereeuwigen, toestan
den te verkondigen in het openbaar, fei
ten aan de kaak te stellen of publieke
geheimen uit te bazuinen en nog eens
goed in de verf te zetten.
Is de karnavalviering vooral gekenmerkt
door de rondgang van de stoet, de maske
rade en de verwijten, dan toch heeft ook
het straatlied een belangrijke rol gespeeld
bij de Aalsterse karnavalzot. Het bleef
niet alleen bij volkse humor of bijtend
sarcasme want voor de buitenstaander
de niet-Aalstenaar wilden ze ook nog
wat anders tonen en bewijzen dat Aalst
niet uitsluitend een beruchte karnaval-
stoet had. Naast de insinuaties staken zei
ook de lof van hun stad met al haar
schoonheid en vooraanstaande persoon
lijkheden. Monumenten en beroemdhe
den kregen de voorrang in hun liederen
waaruit bleek dat Aalst, buiten kamaval-
dag, ook nog wat anders te bieden had en
ook op andere dagen een bezoek meer
dan waard was. Men trachtte de vreemde
bezoeker te overtuigen dat de Ajuinstad
een toeristisch centrum was een bezoek
aan de vereeuwigde grootheden uit het
verleden leerrijk en verantwoord was:
Karnavallied
1.
Aalst is een stad met een glansrijk ver
leden.
Groot is zijn roem, want zijn daden zijn
groot;
Kunstenaars heeft het en helden, die
streden
Telkens hun stad was in druk of nood;
Kunst was er heilig en arbeid geprezen:
Aalst had zijn Maertens, zijn Coecke en
Iwyn:
Nijverheid bloeide er en handel voor
dezen;
Zoo is het hu, en 't zal immer zoo zijn.
Refr.:
Aalst is de stad van plezier en vermaken;
Aalst is de stad van het heerlijkste bier;
Al wie naar Aalst eens de vreógd kwamen
smaken
Keeren terug en ze gaan er op zwier.
Lief zijn de meisjes
In stoet en op bal,
Dol zijn de wijsjes,
Met Aalst Karnaval;
Dol zijn de wijsjes,
Lief zijn de meisjes:
Viert Aalst Karnaval!
2.
Waaien de wimpels aan masten als
blommen.
Klappen de vlaggen bij kransend festoen.
Woelende scharen met koddige mommen
Kampen om prijs wie er 't drolligst zal
doen;
Domino's gilles en vuile jeannetten,
Kleurige benden in glanzend satijn
Komen 't plezier er op hoogspanning
zetten.
Zingen ter eere van vorst Arlekijn.
3.
Met Karnaval is de vreugd koninginne,
Aalst is in feest en het is er plezant:
Stapt in den stoet achter reus en reuzinne;
Aalst is het Binche van Vlaanderenland.
Hoep, met ons mede, gezongen, ge
sprongen!
Zieken vergeten van pret hunne prijs,
D'ouden voelen hun beenen verjongen;
Hoort, ook de beiaard herhaalt het
refrein:
(vervolgt)
Julien De Vuyst
Marcel Willaert werd de nieuwe prins karnaval bij hel Hof ten
Hof ten Rode vierde twintig jaar karnaval (vh)
«Ter gelegenheid van de Gouden Palingworp zal Koning Boudewijn de Gouden Paling voorzetten om de vele toe-
overhandigen», zo luidde de affiche met tricoloreband die door het Baasroodse schouwers enkele uren dol
karnavalkomitee in 1977 werd uitgehangen. Dat het hier om een poets ging, zal allicht amusement van de boven-
niemand verwonderen, althans zeker en vast niet wanneer men weet welke namen achter ste beste plank te bezorgen
de frats schuil gingen. Die bewuste affiche was trouwens te bewonderen op de
tentoonstelling die op het vroegere gemeentehuis van Baasrode het voorbije weekend een Driedubbele viering
massa belangstellenden lokte. Aan de hand van oude foto's, kledingstukken, affiches en uiteraard was er bij deze
zelfs filmbeelden werden daar de zotte dagen van Baasrode in herinnering gebracht. Tot tentoonstelling een offi-
groot jolyt niet alleen van de karnavalistcn, maar ook van de vele bezoekers die zich cjeej gec|eeite, al verliep
plots weer een heleboel dingen schenen te herinneren uit vroeger dagen. <jat ZQ gem0edelijk als het
Drie mannen van het komi- naast heeft men ook heel de Gouden Paling zou ko- maar zijn kon. Voor-
tee hebben zich de vinger- wat karnavalkledij op de men overhandigen, was zitter Veyt sprak de vele
nagels ongeveer krom ge- kop kunnen tikken. Onder een tafel voorbehouden aanwezigen toe en drukte
werkt om deze geslaagde meer de «pitteleer» van de aan de persoonlijke herin- eroP dat Baasrode dit jaar
tentoonstelling op te bou- Mannen van de Nacht, de neringen van Keizer Gus- een driedubbele viering op
wen. Het zijn keizer Gus- kledij van de groepen Sche- taaf. Versierselen van kar- het programma had staan:
taaf, Michel De Cock en le Van der Linden, Hof ten navalverenigingen, zelfkle- 25 jaar karnaval. 20 jaar
Luc Van Dijck die ervoor Rode, de Pretmakers en vers, wimpels, tegeltjes, kavalkade en 5 jaar karna-
gezorgd hebben dat er hon- nog anderen. Ook brieven linten, te veel om op te valshow. Men zou inder-
derde foto's bij elkaar wer- en zelfs protestbrieven kre- noemen, het was er alle- daad voor ^ee' wa| m'nder
den gebracht. «Het heeft gen op deze tentoonstelling maal te bekijken. Uiter- de feestvlaggen uitsteken,
ons veel werk gekost», zo een plaatsje. Een ere- aard was er ook plaats vrij- De tentoonstelling was er
verklaarden zij achteraf, plaats werd ingeruimd voor gehouden voor een apart dan om dat a"es netjes
«maar het resultaat loont de keizersmantel van Pier- gebeuren in het grote kar- 'n de ve|^ te zetten- aldus
de moeite». En met recht- re I die in 1969 regeerde en navalgeheel: het showwee- de voorzitter die heel even
matige trots tonen zij de ook het geel-blauwe lint kend dat nu al voor de lies terugging naai het ver-
vele foto's die netjes onder van de Orde van de Paling- vijfde maal wordt opge- 'eden. Hij herinnerde zich
het glas op een tafel liggen boer kreeg een opvallende voerd en waarbij de karna- noS dat 'n 1957 voor de
uitgespreid. Een daartus- plaats. Tegen een wand, valverenigingen, de prinsen eerste maal karnaval werd
sen schuilen heel wat kiek- net onder foto van koning en de komiteeleden telkens gevierd in Baasrode. Zeven
jes uit de oude doos. Daar- Boudewijn. die in 1977 dus weer hun beste beentie groepen schreven in en
daar waren dan nog 4 mu-
k ziekverenigingen bij. Het
MT Jfr. ipllfe 1 WÊÊ^MÊÊ |f jaar daarop werd op maan-
.v dagavond karnaval gevierd
lraü«wi\ 1 (fill - Él-4» met een uitbundigheid die
men zich nauwelijks kon
'rVI voorstellen. Maar de eerste
J»I jfljr officiële stoet en prinsen-
ui-,,- verkiezing, kortom het kar-
Jr naval zoals dat gevierd
IbI moet worden, vond plaats
'n 1964. Jozef Quisquater
werd de allereerste prijs.
wÊr -f .De mantel van deze
ff de
te aldus
onder-
Cleem-
j keizer werd. In 1966 werd
U er een gemeentelijk komi-
mm tee °Pgencht dat zich meer
bepaald moet de karnavjil-
Wf 0 iTTfc tiefnemers zijn er maar een
x viertal meer overgebleven.
In Baasrode werd het karnaval ingezet met een prachtige tentoonstelling onder het tema j}e grote stimulator in die
mtrosptctieve karnaval. Icpenode was Pierre Cleem-
put die van de aanwezigen
daarvoor met een applaus
werd bedacht. Zoals de
overige drie pioniers trou
wens ook op handgeklap
mochten rekenen. Voorzit
ter Veyt vertelde ook nog
dat er een periode is ge
weest dat de prinsenmantel
langer dan een jaar moest
meegaan. Zo was er gedu
rende de periode 1972-1975
slechts een enkele prinsen-
mantel en ook die was op
de tentoonstelling te betas
ten. voorzitter Veyt vertel
de ook dat het gemeente
lijk komitee steeds uitbrei
ding heeft genomen en
komt voor een flink deel
omdat de prinsen-kamaval
graag lid werden van het
komitee en ook hun verant
woordelijkheid ten volle
opnamen. Tevens onder
streepte hij dat het karna-
valgebeuren in Baasrode
veel te danken heeft aan de
plaatselijke bevolking die
dit initiatief steeds ten volle
heeft ondersteund en er
steeds dolgraag haar mede
werking aan heeft ver
leend.
Er is ook een periode ge
weest dat het minder goed
ging. Zo is er op een be
paald ogenblik een barst
gekomen in het hechte kar-
navalgeheel. Dat was met
een de aanleiding tot het
ontstaan van een aantal
karnavalverenigingen, die
thans de kracht en de sterk
te van Baasrode karnaval
uitmaken. Op geregelde
tijdstippen werden nieuwe
initiatieven genomen: er
kwamen twee reuzen, er
werd een gouden paling
worp georganizeerd. er
kwam een karnavalshow.
De tentoonstelling, zo be
sloot voorzitter Veyt, wil
over dat alles een overzicht
bieden. Dat aan de hand
van foto's, die's (onder
meer van de eerste officiële
stoet) van films, affiches,
kledij enz. Daarop nodigde
de heer Veyt de genodig
den uit het glas te heffen op
het welslagen van de ten
toonstelling en vroeg hij
aan schepen Hermans ook
enkele woordjes te willen
zeggen. Die feliciteerde het
karnavalkomitee met het
initiatief en onderstreepte
dat Baasrode toch wel de
karnavalgemeente bij uit
stek is. Men heeft er inder
daad een flink werkend ko
mitee, dat de initiatieven
niet schuwt en kan er ook
bogen op een aantal flinke
karnavalgroepen. Het be
wijs van de vitaliteit van dit
komitee is wel deze ten
toonstelling, aldus schepen
Hermans, die inhoudelijk
biezonder goed is en bo
vendien zeer overzichtelijk
is opgesteld. Het moet voor
de bezoekers een ware ge
noegdoening zijn terug te
kunnen beleven wat men
eertijds heeft beleefd. Hij
verklaarde dan de tentoon
stelling voor geopend.
Zaterdag en zondag werd
de tentoonstelling druk be
zocht. Het was voor de in
richters een sukses. Dat
dient gezegd en voor vele
inwoners van Baasrode was
Rode te Baasrode (vh)
het vemieuwe kennisma
king met vervlogen tijden.
Terwijl men naar de dia's
of de film keek, of de foto's
eens van dichterbij bekeek,
werden weer herinneringen
opgehaald, verhalen wer
den verteld, karnaval her
leefde weer. Wedden dat er
volgend jaar een nieuwe
tentoonstelling wordt geor
ganizeerd, met nieuwe fo
to's met andere kledings
tukken, nog grotere mas
kers? Baasrode is daartoe
zeker en vast bekwaam.
