TIEN JAAR T APOSTELKEN
I Aalsters multifunctioneel centrum
De Voorpost - 12.2.1982 - 15
I Als inzet het Jubeljaar ter gelegenheid van
I het tienjarig bestaan van «'t Apostelken»
J te Mijlbeek-Aalst startte de KOSI (Kul-
I tuur, Ontspanning, Sport, Inspraak) ver-
I leden zaterdag de festiviteiten met een
dansfeest geanimeerd door de «Family
Band».
In de loop van 1982 volgen dan uiteraard
heel wat aktiviteiten van alle slag.
Mylbeek vroeger
Langsheen de te Meldért in het Kravaal-
bos ontspringende Molenbeek die op het
grondgebied van Aalst vooraleer onder
het huidig goederenstation in de Dender
uit te monden «Mijlbeke» wordt ge
noemd, ontstond in een gebied met bos
sen, «meerschen», en «hoven» het Aal-
sters «Gehugte Mijlbeeke». «Bergemeer-
sen, Bergekauter, goed ten Bèrghe, Hof
Somergem, hof te Mijlbeeke en Geldhof»
herinneren aan die periode.
De «Abdij ten Roosen», een vrou-
wenklooster van de Cisterciënzerorde,
reeds gesticht in de 13e eeuw, was eeu
wenlang een voorname landbouwinrich
ting die in belangrijke mate de welvaart
van het gehucht hielp bepalen. De vele
goederen die ze had weten te verwerven,
I o.a. langs de Moorselbaan en de Beek
straat, plaats nog steeds «de Rozen» ge
noemd, werden onder Napoleon te koop
I gesteld. De Parijse koper Lecouteux deed
i alle gebouwen ten gronde afbreken.
Uit het versmelten van twee eigendom-*
men, het «hof ter Beken» en het «hof te
Mijlbeke» ontstond later het buitengoed
langsheen de Mijlbeek, «Tack's Kasteel
ken» waarin vele priesters een veilig on
derkomen vonden tijdens de Franse Re
volutie en dat evolueerde tot «Pausipone»
of «rustoord» voor de paters Jezuïeten
alvorens het Beukenhof-kompleks er
verrees.
In de omgeving Hof ter Bekestraat-Lan-
gestraat stond reeds in de 15e eeuw de
windmolen behorend aan de Abdij ten
Rozen, molen die door het College in
1901 werd aangekocht om het water te
kunnen afleiden naar de zwemkom. Mo
len en rad werden tenslotte afgebroken in
1957. Alleen het molenhuis bleef ge
spaard.
De bekende «Grot» werd er gebouwd
door Broeder Petrus Van Haelst die in het
College een kwarteeuw lang de taak van
«praefectus villae et famoularum»
waarnam.
De Parochie vóór 1901
Rond de eeuwwende, toen het gebied nog
behoorde tot de St.-Martinusparochie.
was Mijlbeek een eerder achterlijke wijk
meestal bewoond door kleine landbou
wers en arme werklieden. Met zijn dichte
bevolking, een 5000-tal, liet de algehele
sociale achteruitgang van de streek zich te
Mijlbeek bizonder scherp voelen. Er wa
ren geen maatschappelijke instellingen,
geen scholen. Deze sombere toestand zou
nog op de spits worden gedreven door de
eerste wereldoorlog met zijn nasleep
waarbij talloze daklozen in «barakken»
een onderkomen zouden vinden. Het
noodlot sloeg ook hier fataal toe met
invalieden, zieken, werklozen. Meestal
konden de bewoners van de «barakken»,
uitsluitend van de Openbare Onderstand
levend, hun geringe huurprijs nog niet
betalen.
Door nieuwbouw kon deze etterbuil ech
ter worden verwijderd ook al duurde het
heel lang vooraleer de laatste bewoners
die zich in het «milieu» schenen thuis te
voelen tot andere inzichten kwamen.
werken en verenigingen ingesteld.
Pensioenkassen: Met het doel hun le
den aan te sluiten bij de lijfrentékas
gewaarborgd door de Staat ontstonden
«Sparen is garen» (1900) voor mannen,
«Onze Lieve Vrouw van Bijstand» (1902)
voor vrouwen en «De vooruitziende jon
gens van Mijlbeek» (1909) als schoolorga
nisatie.
Landbouwinrichtingen
De «Landelijke Boerengilde St.-Isidorus»
(1906) wilde de beroepsbelangen van haar
leden behartigen door landbouwonder-
richt, voordrachten en besprekingen, dit
alles doordrongen door kristelijke begin
selen.
De «Boerinnengilde» (1907) met als kern
spreuk «Met wijsheid en zachtheid» en de
H. Dorothea als patrones wilde de geeste
lijke en stoffelijke belangen van haar
leden verdedigen.
De «Spaar- en Leengilde van Mijlbe
ke» (Raiffeisenkas) gesticht in 1907 wilde
kredieten ter beschikking stellen, voor
schotten toestaan, schuldvorderingen
overnemen, geldplaatsingen doen en te
vens verzekeren.
«Door kennis en arbeid» was een lan
delijke beroepsvereniging (1908) voor
aankoop en gemeenschappelijk gebruik
van landbouwmachines.
Het «Geitensindikaat» betrachtte ver
betering van het ras o.m. door jaarlijkse
keuringen en veredeling via aankoop van
bokken.
De «Dendergeit» (1903) stelde onder
patroonschap van St.-Nïkolaas van Tolen-
tijn leden schadeloos tegen verlies van
geiten en schapen.
De «Kiekenbond» (1911) moedigde
onder de naam van «St.-Gudulagilde» de
hoenderkweek aan.
De «Zwijnenbond» met benaming
«St.-Martensgilde» (1908) wilde de leden
schadeloos stellen bij eventuele verliezen.
Patronaten
«Dit waren vergaderplaatsen waar, onder
bestuur vai\de parochiegeestelijkheid, de
jeugd een beschermingsoord vond tegen
de gevaren van de straal, voornamelijk de
slechte gezelschappen en waar ze tevens
een opleiding ontvangt om voor de toe
komst deftige, goede, kristelijke leden
van de maatschappij te worden.»
Voor meisjes werd een patronaat opge
richt in 1885 door Deken De Blieck. Het
gebouw paalde aan de schoollokalen van
de Moorselbaan bestuurd door de Zusters
van St.-Vincentius a Paulo van Gijzegem.
In het begin waren er niet minder dan 300
meisjes. In 1915 bracht pastoor Lauwerijs
veranderingen aan. De grote zaal van het
patronaat werd veranderd tot een woning
voor de zusters die tot dan toe in de
kelders van de schoollokalen verbleven.
De pastoor stelde dan twee ruime klaslo
kalen- ter beschikking die tot één zaal
werden omgebouwd als nieuwe patro
naatszaal. In 1901 werd een meisjespatro
naat geopend in de Langestraat.
Voor jongens werd een patronaat inge
richt in 1905 op het grondgebied van de
toenmalige jongensschool, Moorselbaan.
De zaal was 30 m lang en 10 m breed, had
een ioneelpodium en kostte 15.000 fr. Om
enerzijds de zaal te vergroten en ander
zijds een afdeling voor grotere jongens in
te richten kocht pastoor Lauwerijs van
notaris Breckpot een stuk grond voor
4.487,62 fr. waarop een zaal, als verlenge-
Apostelhuizen en lokaal van het Nationaal Werk voor
Kinderwelzijn, afdeling Mijlbeke. (uit Jubeljaar 1901-1926)
Verbetering
Geleidelijk aan kwam cr op alle vlakken
merkbare verbetering. Er werd een nieu
we parochie gesticht in 1901 met pastoor
Stanislas Lauwereijs (geb. Ninove 1853),
in een Aalsterse straatnaam vereeu
wigd en onderpastoor P. Van Leuven-
haege. De kapel van de H. Cornelius aan
de Moorselbaan in 1878 door Judocus De
Cock ter nagedachtenis van zijn zoontje
Gonzaldus naar een plan van de Herder-
semse pastoor De Feyter gebouwd diende
als voorlopige kerk. Het was ten andere in
deze kapel dat de eerste Mijlbeekse
pastoor door Deken Kanunnik Van Do
ren werd aangesteld.
Er kwam een nieuwe kerk (1903), scholen
in «de Buitenkapel», aan «'t Slot», in de
«Bergemeerschenstraat», in de Hove
niersstraat, in de Langestraat en in de
Moorselbaan.
Maar naast kerk en school was er nog heel
wat werk op het getouw.
De eerste Mijlbeekse Sociale Werken
Bij de stichting van de Mijlbeekse Paro
chie werden er tal van eigen parochiale
nis van de oorspronkelijke, werd ge
bouwd. In 1915 werd deze zaal dan be
stemd voor de Volkskring.
J eugdorganisatie
In 1923 werd een jeugdorganisatie te
Mijlbeke opgericht, een kern van jonge
lingen, kweekschool voor voormannen,
leiders en propagandisten, een cenakel
van jonge apostelen, een centrum van
aktie en organisatie, de bron, stuwkracht
en steun van alle instellingen.
Godsdienstige en maatschappelijke vraag
stukken worden er via besprekingen en
voordrachten onder de loupe genomen.
De «Volksboekerij»
In 19Q2 werd een volksboekerij opgericht
die eerst in 1925 officieel door de Staat
zou worden erkend. Bedoelingen ervan
waren: de rampzalige gevolgen van het
lezen van slechte boeken bekampen door
verspreiding van goede boeken, het volk
te ontwikkelen en na de zware arbeid voor
een aangename en nuttige bezigheid te
zorgen.
Apostelhuizen
Niet alleen aan jeugd en volwassenen
werd er gedacht. Ook aan de ouderen
door o.m. het bouwen in de Apostelen-
straat van de «Apostelhuizen» waaruit dan
meer dan een halve eeuw later «'t Apos
telken» zou ontstaan. In het jubileum
boek 1901-1926 door de parochie O.L.V.
van Bijstand Mijlbeek aan haar stichter
Pastoor Stanislas Lauwereijs aangeboden,
worden de «Apostelhuizen» als volgt
vermeld.
«In de maand mei 1913 werd op de
parochie gesticht «Het Werk der Apostel
huizen» met als doel een schuilplaats te
bezorgen aan oude echtparen die in de
onmogelijkheid verkeren hun brood nog
't Apostelken anno 1982, een multifunktioneel centrum. (CDJ)
Het feestcomiteit van Mijlbeek. (Uit Jubeljaar 1901-1926)
door arbeid te verdienen en zich dus
verplicht zagen, van elkaar gescheiden, in
een hospitaal hun leven te gaan eindigen.»
De E.H. Pastoor, gesteund door mildda
dige zielen, bouwde naast de pastorij zes
huisjes met elk twee plaatsen waar dan
enige oude lieden, ongescheiden, rustig
en zonder kommer hun laatste jaren kun
nen doorbrengen. Ze worden er verzorgd
door kloosterzusters welke, nevens de
huisjes, in een gesticht wonen. In dat
gebouw werd dan later het Nationaal
Werk voor Kinderwelzijn ondergebracht.
«Katholieke Volkskring»
Na de wapenstilstand 1918 werd op de
parochie een volkskring opgericht die in
december 1918 door E.H. Pastoor Lauwe
reijs werd ingewijd. De volksknng was
een centrum van vereniging, van ver
strooiing maar ook van aktie. Vereniging
o.m. doordat de verschillende standen
van de maatschappij er konden samenko
men en verbroederen.
Ook van sociale aktie vermits er niet
alleen de stoffelijke maatschappelijke be
langen van de standen worden verdedigd
maar er tevens godsdienstige, zedelijke,
politieke en ekonomische vraagstukken
E.H. Stan. Lauwerijs, pastoor-stichter
van de_ parochie O.L.V. Bijstand
(uit Jubeljaar 1901-1926).
werden behartigd.
Een centrale ontmoetingsplaats
De «Volkskring» in de Moorselbaan kon
ook aan de tand des tijds niet weerstaan
en voldeed in de na-oorlogse jaren minder
aan de nieuwe behoeften. Uitgekeken
diende dan ook te worden naar eigentijd
se behuizing met moderne akkomodatie.
Onder meer naar een valabele ontmoe
tingsplaats voor jan en alleman en dit zo
mogelijk centraal gelegen. In de schaduw
van de kerk als het zou kunnen.
Toen de school aan de Moorselbaan aan
totale heropbouw toe was bleef de feest
zaal wel intakt. Ze werd zelfs nog gebruikt
als turnzaal doch aan de gestelde normen
voor wat men beoogde voldeed ze lang
niet meer. Wel doet ze nog dienst als
toneelzaal, vooral voor het Davidsfonds
«Hoger Op», dat er jaarlijks verschillende
malen optreedt.
Pastoor Jozef Goethals (nu op rust in
residentie «Palermo» aan de Hopmarkt)
en medepastoor Jos De Rouck (nu pastoor
te Baardegem) zagen vlug in dat niet de
vroegere akkomodatie aan de Moorsel
baan niet veel aan te vangen was en lieten
hun blikken vallen op de «Apostelhui
zen». Van deze zes huisjes waren er
ondertussen reeds drie gemaakt waarvan
er reeds waren ingenomen door de jeugd
beweging. Na wat moeilijkheden met de
laatste bewoonster met o.m. een ziekelijk
kind kwam de hele rij, mits een geldsom
en zorgen voor nieuwe (en betere behui
zing) toch vrij. Niet minder dan 19 Vlaam
se Kermissen organiseerde Pastoor Goet
hals om aan de nodige fondsen te geraken
en bij de bouw had hij ruim 6 miljoen in
kas waarbij dan nog 2 miljoen van 't
bisdom kwamen.
Om de mensen die zich voor de wagen
spanden te overtuigen dat het projekt
pcrfckt haalbaar was liet medepastoor De
Rouck stante pede in een paar dagen de
architekt Ignace Coppens een bouwplan
met kostenberekening opmaken en er
kwam dadelijk algehele instemming zodat
aannemer Pijck vlug aan 't werk kon. De
iele parochie- en beheerraad zou aan de
realisatie medehelpen met naast de paro
chiegeestelijken voorzitster Elisabeth
Rousseau, zuster van Piet, Frans Van
Nuffel, Louis Bessems, Dr. De Mey,
Frans Van Geert, Frans Masyn, Frans
Saeys e.a. Twee duivels-doet-al waren
hierbij wel medepastoor Jos De Rouck en
Frans Van Geert. Geen enkele moeite
werd hierbij gespaard en ieder hielp naar
eigen vermogen.
Om de mensen te motiveren werd een
makette van het geheel gemaakt en in de
kerk geplaatst zodat de kerkgangers
voortdurend ermee gekonfronteerd
werden.
Bedoeling was het te laten uitgroeien
enerzijds als een kontaktgelegenheid, een
ware ontmoetingsplaats en anderzijds er
zoveel mogelijk vergaderplaatsen bij te
voegen ten bate van de er residerende
verenigingen. Er nog een specifieke to
neelzaal bijvoegen met de dan toch dure
infrastruktuur zat er echter niet meer in.
Het werd dan ook een stijlvol, gemoede
lijk en steeds flink onderhouden café met
een Van den Neucker als gerant. Taak die
de gebroeders Van den Neucker blijkbaar
als gegoten is.
Een echt parochiehuis in de enge zin van
't woord is «'t Apostelken» alleszins niet.
Er komen mensen van allerlei overtuigin
gen en eveneens zeer veel van buiten de
parochie. Met de ontvangsten die hoog
opliepen, momenteel stagneert dit wel
enigszins konden de parochiale organi
saties terdege worden gesteund. Bij aller
hande gelegenheden treden «D'Aposte-
len», een ludieke groep, steeds op met
beenhouwer Gustaaf Van Gijseghem als
eerste animator en bezieler.
Welke mogelijkheden biedt «'t Apos
telken»?
Naast een ruime gelagzaal en ontmoe
tingsplaats voor 150 personen is er een
polyvalente, grote feestzaal met brede
inkomhall en verbruikmogelijkheid (bar
moderne keukeninrichting) voor 150
personen geschikt voor parochiale verga
deringen en feesten als huwelijken, perso
neelsfeesten en familiefeesten. Verder
zijn er twee vergaderzalen voor elk 50
personen, een parochiaal sekretariaat ook
bruikbaar voor kleine vergaderingen en
ruime jeugdkelders, nu tentoonstellings
ruimten.
Ook is er een gezellig, aan de zonnekant
gelegen terras met uitzicht op de kinder
speeltuin en een moderne woning voor de
concierge.
Tien jaar «'t Apostelken»
Uit de talloze aktiviteiten die in de loop
van het voorbije decennium in en rond «'t
Apostelken» plaatsgrepen torenen alvast
de Antiekbeurs en de Prondelmarkt uit.
Antiekbeurs, uit de grond gestampt door
medepastoor De Rouck en Frans Van
Geert, die in de hele regio tot een begrip
is geëvolueerd met trouwe exposanten en
duizenden bezoekers. De er op aanslui
tende Prondelmarkt rond het Apostelken
heeft eveneens ruime vermaardheid we
ten te verwerven. In de vroegere jeugd
kelders waar men al eens moeilijkheid
had met waterlast gaan nu quasi voortdu
rend tentoonstellingen door en verder zijn
er voordrachten over aktuele problemen,
is er de jaarlijkse hobbybeurs en werd
door KOSI ook de uitvoering van het
«Weihnachtsoratorium» gerealiseerd.
Verantwoordelijk voor het geheel is de I
Raad van Beheer met voorzitter Louis I
Bessems, pastoor Van Hauwermeiren, I
medepastoor Gosseye, Frans Masyn, Vic I
Van Schepdael, Jan De Lathouwer, Willy I
Keymeulen, Elisabeth Rousseau en Ro- I
bert Vergauwen. Op demokratische wijze I
wordt in de algemene jaarlijkse vergade- I
ring met afgevaardigden van alle paro-
chiale verenigingen de balans nagekeken,
de problemen behandeld en eventuele I
mandaten hernieuwd.
Voor de praktische organisatie van de I
festiviteiten staat KOSI garant met voor- I
zitter Luc Van Vaerenbergh, sekretaris I
Guy Ghesquière en verder Louis Bes
sems, Louis Singelijn, Frans Saeys, Jozef I
Ledegen, Jan De Lathouwer, Willy Key
meulen, Roger Van Leuven, Isabelle I
Vinck, Norbert Verhulst, Robert Van den
Bossche en Robert Vergauwen.
Voor de toewijzing van betoelaging sprui
tende uit de winsten van «'t Apostelken» I
is er de GoSoKu (Godsdienst, Sport,
Kuituur). In dit komitee zetelen alleen de
bekleders van de funktie van voorzitter
van de kerkraad, de parochieraad en de
beheerraad plus een lid van de paro
chiegeestelijkheid. Uiteraard mits voor
leggen van gemotiveerde werkingskosten I
en dit steeds van jaar tot jaar. Nog
onlangs werd aan de kapelaan van de
nieuw op te richten St.-Paulusparochie
aan De Botermelkstraat de som van
500.000 fr. overhandigd.
Verenigingen allerhande
Een bonte mengeling van verenigingen
parochiale en andere, hebben in «'t Apos
telken» hun thuishaven. Zo het ACV, de I
KAJ, de KWB, de KAV, de KVLV, de
Landelijke Gilde, het CMBV maar ook I
het Davidsfonds, het Jeugdkoor, het I
Zangkoor van Volwassenen, d'Apostelen, I
Toneelgilde «Hoger op», de Vereniging I
voor Familiekunde, Velt, het Sociaal I
Dienstbetoon, de COVDA (ouden van I
dagen), voetbalklub «'t Apostelken», de I
kaartersklub en tal van andere.
Het Jubeljaar
Voor dit jubileumjaar werden een brede I
waaier aktiviteiten gepland supplementair I
aan de traditionele.
Voor 27 en 28 maart voorziet men een I
expo van het verenigingsleven waartoe alle I
Mijlbeekse verenigingen worden uitgeno
digd hun steentje bij te brengen. In mei-
juni komt een toegevoegde prondelmarkt I
en wellicht wordt einde augustus rond «'t I
Apostelken» een bloementapyt gespreid,
gepaard gaande met een tentoonstelling in I
openlucht van oude landbouwwerktuigen I
en binnen een tentoonstelling naar het I
recept «oud en nieuw». Als sluiting van I
het feestjaar zou dan in de kerk een I
kunstkonsert plaatsvinden.
LH I
