«Aanvallen of sterven!»
Maandag no apni
wn**nf r«sm
Ooggetuige ver slag van een legionair:
i Q-K-^ S>cm>£gw>c^!>og2
BRT
14.00 Schooltelevisie: wereldoriëntatie -
14.30 Estetische opvoeding - 15.00 Wereld
oriëntatie - 15.30 Projekt Sri-Lanka tot
16.00 - 17.00 Venetië, monumentenatad met
zorgen - 17.30 Projekt Sri-Lanka - 18.00 De
bereboot - 18.05 Sesamstraat - 18.20 Klein,
klein kleutertje - 18.35 Hoe wordt ik Olym
pisch kampioen in zeven lessen? - 19.05
Telegym - 19.20 Natuur in Nederland -
19.30 Popeye - 19.37 Morgen - 19.45 Nieuws
en sportberichten - 20.10 De weerman -
20.15 Terugkeer naar Brideshead: Britse
reeks - 22.00 Sportshow - 23 00 Nieuws en
weerbericht tot 23.15
NED. 1
10.00 Schooltelevisie: dieren om je heen -
10.30 Anne Frank - 11.00 Grote en kleine
eters - 11.30 Here vye come - 13 00 Nieuws
voor slechthorenden - 14.15 Schooltelevisie:
horen, zien en doen - 14 30 De aard van
Nederland - 18.20 Nieuws voor slechthoren
den - 18.28 Teleac - 18.58 Nieuws - 19.00
Bolke de Beer - 19.10 Gods Mensenboek -
19.35 Zo vader, zo zoon spelprogramma -
20.00 Moeder laat je niet inpakken. Franse
komedie van Nicole de Buron (1978) naar
een eigen scenario met Annie Girardot, Pier
re Mondy, Elionore Klarwein e.a. - 21.37
Nieuws - 21.55 Dag Anno Frank, de Amster
damse Anne Frank Stichting viert dit jaar
haar 25-arig bestaan - 23.15 Nieuws en
nieuws voor slechthorenden tot 23.25
NED. 2
13.00 Nieuws voor slechthorenden - 18.35
Sesamstraat - 18.50 Jeugdjournaal - 18.59
Tarzan, heerser van de Jungle - 19.23 Jan J.
De Bom v/h de Kindervriend - 20 00 Nieuws -
20.27 Achter het nieuws - 21.10 Pisa: of wat
er weer scheef zat deze week - 21.20 Solo:
Engelse komische reeks met Felicity Kendall
- 21.50 De ombudsman - 22.15 Sonja op
maandag: uurtje «live» televisie - 23.15 «De
Vereenigde Staat» - 23.45 Nieuws
RTBF 1
RTBF 2
12.00 Overname RTB-1 - tot 19.00 - 19 00
Seniorama - 19.55 Chan tons Francais -
20.20 Les ooucous: Waalse komedie in drie
bedrijven - 22.35 Ulysse tot 23.05
RTL
11.45 Bonjour les petits - 12.10 Benny Hill
show - 12.40 Nieuws - 12.55 Spel en variété -
13.00 Les cahiers de Laurence - 13.00 Varié
té en weerbericht - 17.00 Jouons-ensemble -
17.26 Le ooffre-fort - 17.35 RTL-flash - 17.40
Destins croisés - 18.32 Nieuwsoverzicht -
18.35 Le dernier mot - 18.48 Entre chiens et
chats - 18.53 Le ooffre-fort - 18.57 Weerbe
richt - 19.00 Nieuws - 19.25 Remi - 19 51 Le
co ff re-fort - 19.58 Nieuwsoverzicht - 20.00
La croisière s'amuse - 21.00 Une étoile est
née: muzikale liefdesfilm (1976) gerealizeerd
door Frank Pierson met Barbra Streisand.
Kris Kristofferson, Paul Mazursky e.a -
22.40 Weerbericht en horoskoop - 22.45
Entre amis
12.00 Teletekst - 14.00 De dag van een
veearts - 14.30 Antieke beschavingen en
talen -15.00 Moderne talen: Engels tot 15.30
- 16.45 Onem - 17.00 Schooltelevisie - 17.30
Plein jeu .kinderprogramma - 19.00 Lundi-
sporta - 19.25 Toto - 19.30 Nieuws - 19.55 La
jument vapeur Franse dramatische komedie
van Joyce Bunuel (1978) naar een eigen
scenario met Carole Laure, Pierre Santini,
Liliane Roveyre e.a. - 23-00 Nieuws en weer
bericht tot 23 20
TF 1
12.05 Le tem pa de vivre, le temps d'aimer -
12.30 Les visiteurs du jour - 13 00 Nieuws -
13.35 Portee ouvertes - 13.50 Dhier et d'au-
jourd'hui - 17.25 Croque-vacances - 18.00
Cë8t vous: verbruikrsrubriek - 18.25 Un,
rue Sesame - 18.45 Quotidiennement votre -
18.50 Les Paris de TF 1 - 19.05 A la une -
19.20 Gewestelijk nieuws - 19 45 Vous pou-
vez compter sur nous - 20.00 Nieuws - 20.35
Santé: gezondheidsmagazine - 21 35 Melina
Mercouri ou l'anniversaire - 23.00 Nieuws
A2
12.05 Passez done me voir - 12.30 J'ai la
mémoire qui flanche - 12.45 Nieuws - 13.35
Programma-overzicht - 13 45 La vie des au-
tres -14.00 Aujourdhui la vie -15.00 CNDP -
16.30 Un rude journée en perspective - 17.00
Itineraires - 17.45 Recre A2 - 18.30 C'est la
vie en nieuws - 18 50 Des chiffres et des
lettres - 19.10 D'accord, pas d'aocord - 19.20
Gewestelijk nieuws - 19 45 Les gens d'ici -
20.00 Nieuws - 20 35 Emmenez-moi au théa-
tre: le canard k l'orange - 23.15 Nieuws
FR. 3
18 30 Laser - 18 55 Tribune libre - 19.10
Nieuws - 19.20 Gewestelijk nieuws - 19.40
Regionaal programma - 19.55 II était une
fois l'homme - 20.00 Les jeux de 20 heures -
10.30 Les malheurs d'Alfred Franse kome
die (1972) van Pierre Richard met Pierre
Richard, Anny Duperey, Pierre Mondy, Ma
rio David e.a. - 22.00 Nieuws - 22.30 Musi-
club tot 22 55
ARD
9 25 Sesamstrasse - 10.00 Nieuws - 10.03
Ernst Lubitsch - 10.50 Wer bringt mich zum
Mond - 11.20 Georg Thomallas Geschichten -
12.05 Einander verstehen - miteinander le-
ben - 12.10 Schachbrett Balkan - 12.55 Pers
overzicht - 13.00 Nieuws tot 13.15 - 16.10
Nieuws - 16.15 Typisch! Typisch? - 17.00
Spaas muss sein - 17.50 Nieuws - 18.00
Wunderbare reise - 18.30 Wie das leben so
spielt - 19 00 Knüller - 19 15 Hier und heute
- 19 45 Engel in Weiss - 201.00 Nieuws -
20.15 Ein stück Himmel - 21 15 48 stunden -
21 45 Die nachtwache des Ludwig Hirsch -
22 30 Tagesthemen - 23 00 Erste werke
Spaans-Franse ironische komedie van Fer
nando Trueba (1980) - 0 30 Nieuws tot 0.35
ZDF
10.00 Overname D-l - 15.57 ZDF - ihr pro-
gramm - 16.00 Nieuws - 16.04 Einführung
in das erbrecht - 16 35 Die Follyfoot-farm -
17.00 Nieuws -17.08 Tele-illustrierte - 18.05
Raumschiff enterprise - 19.00 Nieuws -
19.30 Na So was! muzikaal programma -
20.15 Warum haat du nichts gesagt? - 21.00
Heute-jouraal - 21.20 Torquato Tasso: to
neelstuk - 0.00 Nieuwsoverzicht
BRT 1
BRT 2
NED. 1
NED. 2
14.00 Schooltelevisie geschiedenis - 14.25
Verkeersfilm 14.30 Wereldoriëntatie -
15.00 Estetische opvoeding - 15.30 Projekt
Sri-Lanka - 17.00 Wereloriëntatie - 17.25
Milieu - 17 30 Nederlands - 18.00 De bere
boot - 18 05 Sesamstraat - 18.35 Gemeen
tebeleid -19.07 Omdat gij het zijt: Seminaris
ten 1982 - 19.37 Morgen - 19.45 Nieuws -
20.10 Kijk uit! - 20.15 Zuid-Noord: praat
show - 21 15 Kijk mensen: vergeten leeftijd
over demente bejaarden - 22.05 I.Q. kwis -
22.35 Nieuws en weerbericht tot 22 50
13.00 Nieuws voor slechthorenden - 18.25
Paspoort - 18.35 Sesamstraat - 18.50 Jeugd
journaal - 18.59 Archibald - 19 05 Avro's
toppop - 20 00 Nieuws - 20.27 Dallas: de
verloren moeder - 21.20 Wie van de drie?
21.50 Hollands Glorie - 22.40 Televizier ma
gazine - 23.20 De toestand in de wereld
23.25 Honderd beroemde schilderijen
23.40 Nieuws en nieuws voor slechthoren
den tot 23.50
19.00 Toets: ik wil uitgeven - 19.37 Mor
gen - 19 45 Nieuws en sportberichten - 20.10
Kijk uitl - 20.15 Wereldkampioenschappen
ijshockey - 21.45 Bonjour la France tot
22.15
10.00 Schooltelevisie: open kaart - 10.30
Anne Frank - 11.00 Wat gebeurt er deze
maand - 11.30 Plantaardig tot 12.00 - 13.00
Nieuws voor slechthorenden - 14.30 School
televisie: grote en kleine eters tot 15.00 -
18 20 Nieuws voor slechthorenden - 18 28
Teleac - 18 58 Nieuws - 19.00 D'r kan nog
meer bij - 19.15 Kop en staart - 19.30 EO 15
jaar een nieuw begin! - 21.37 Nieuws -
21.55 Den Haag vandaag - 22 10 Oten hoe
zit het nou met Sien? - 22.40 Studio sport
extra - 23.30 Nieuws en nieuws voor slecht
horenden tot 23.40
RTBF 1
12.00 Teletekst - 14.00 Schooltelevisie: zo
veel blikken, zoveel beelden - 14.30 Techniek
- 15.00 Biologie - 16.45 Onem: informatie
voor werkzoekenden - 17.00 Schooltelevisie -
17.30 Plein jeu - 19 00 Antenne-soir - 19.25
Lotto-berichten - 19.30 Nieuws en toto-be
richten - 19.55 Pans - Saint-Lazare - 20.55
TVF magazine - 21.55 La mémoire d'un con
tinent - 23.05 Nieuws en weerbericht tot
3.20
RTBF 2
12.00 Overname RTB-1 - 19.00 Tribune eoo-
nomique et sociale - 19.30 Nieuws aangepast
voor gehoorgestoorden - 19.55 Le point de la
médicine - - 20.55 L'étau: Amerikaanse dra
matische film van Alfred Hitchoock (1969)
naar de roman van Leon Uris tot 22.55
RTL
11.45 Croque-midi - 12.10 Jours heureux -
12 40 Nieuws - 12.50 Spel en variété - 13.00
Les cahiers de Laurence - 13.10 Variété en
weerbencht - 17.00 Jouons-ensemble - 17.26
Le ooffre-fort - 17.25 RTL-flash - 17.40 Les
yeux bleus - 18.32 Nieuwsoverzicht - 18.35
Le dernier mot - 18 48 Entre chiens et chats -
18.53 Le ooffre-fort - 18.57 Weerbericht -
19.00 Nieuws - 19 25 Casper - 19 51 Le
ooffre-fort - 19.58 Nieuwsoverzicht - 20.00
Médécins d'aujourdhui: doktersfeuilleton -
21 00 La dentellière liefdesdrama (1977)
met Isabelle Huppert, Yves Beneyton. Flo
rence Giorgetti e.a.
TF 1
12.05 Le tempe de vivre, le temps d'aimer:
feuilleton - 12.30 Lee visiteurs du jour -
13.00 Nieuws - 13.45 Feminin préeent: na
middagprogramma - 17.25 Croque vac an ces
kinderprogramma - 18.00 C'eet a vous: ver
bruikersrubriek - 18.25 Un, rue Sesame -
18.45 Quotidiennement votre - 18 50 Lee
Paris de TF l - 19 05 A la une - 19.20
Gewestelijk nieuws - 19.45 Vous pouvez
compter sur nous - 20.00 Nieuws - 20.35
Mémoires d'un oontinent - 21 55 Music Hall
variétéprogramma - 23.00 Nieuws
A2
10.30 A2 Antiope - 12 05 Passez done me
voir - 12.30 J'ai la mémoire qui flanche -
12 45 Nieuws - 13.35 Regionaal magazine -
13.50 La vie des autree - 14.00 Aujourd'hui
la vie - 15.05 Déclic et des claques: humoris
tische film (1964) geregisseerd door Philippe
Clair met Annie Girardot. Philippe Clair,
Mike Marshall e.a. - 16.45 Entre vous - 17 45
Recre A2 - 18.30 Cest la vie en nieuws -
18 50 Des chiffres et des lettres - 19.10
D'aocord, pas d'acoord - 19.20 Gewestelijk
nieuws - 19 45 Les gens d'ici - 20.00 Nieuws
- 20 35 Coup de tète: satirische komedie
(1978) met Patrick Dewaere, France Doug-
nac, Jean Bouise e.a.
FR. 3
18.00 Ministère des Universitee - 18.30
Jeugdprogramma - 18.55 Tribune libre -
19.10 Nieuws - 19.20 Gewestelijk nieuws -
19.40 Regional programma - 19.55 D était
une fois l'homme - 20.00 Lee jeux de 20
heures - 20.30 Opération Fric: politiekome-
die (1968) van Michéle Lupo met Gastone
Moechin, Raimondo Vianello, Gordon Mit
chell e.a. - 22.00 Mémoires de France - 23.00
Nieuws - 23.30 Prelude k la nuit
ARD
9.25 Sesamstrasse - 10.00 Nieuws - 10.03
Ein 8tiick Himmel - 11 05 Typisch! Typisch!
- 12.10 Warum hast Du nichts gesagf -
12.55 Persoverzicht - 13 00 Nieuws - 14 50
Nieuws - 14.55 W K IJshockey - 17.30 Zoo-
geschichten - 17.50 Nieuws - 18.00 Vier
buben und ein aas - 18.30 Spass mit ahrle -
18 40 Vier buben und ein aas - 19.15 Hier
und heute - 19 45 Engel in Weiss - 20.00
Nieuws - 20.15 Bananas muziek en nonsens
- 21 00 Monitor - 21.45 Dallas - 22.30 Tages
themen - 23.00 ARD-sport extra: voetbal -
w.k IJshockey - 0.00 Nieuws tot 0.05
ZDF
10.00 Overname D-l - 15.57 ZDF - ihr pro-
gramm - 16.00 Nieuws - 16.04 Mosaik -
16 35 Strandpiraten - 17.00 Nieuws - 17.08
Télé-illustrierte - 17.50 Tiere unter heisser
sonne - 18 20 18.20 Kreisbrandmeister Felix
Martin: feuilleton - 19 00 Nieuws -19.30 Der
Zubringer - 21 00 Heute-journal - 21.20 Zu
ende gedacht - 22.05 Falsche liebe: TV-spel -
23.35 Planspiel- diskussie - 0.20 Nieuws
overzicht
(einde)
Na een reis waarbij we gebruik maak
ten van kamions en schepen arriveer
den we na vier dagen in Tonkin, pro
vincie Kwang Tsi. Onderweg reeds wa
ren we geregeld opgehouden door mij
nenvelden. Op de weg tussen Kwang
Tsi en Lio Tsou gebeurde het. De eerste
tanks waren op mijnen gereden en
terwijl die buiten gebruik stonden,
werden de manschappen onder vuur
genomen. Onmiddellijk kwam ons
zwaar geschut in aktie zodat na één
uur strijd alles opgeklaard was. De
beschadigde tanks werden volkomen
leeggehaald en dan opgeblazen om
toch maar niets voor de vijand achter te
laten.
In de omgeving van het Tsjoen Ting
meer lieten we de vrachtwagens achter
onder bewaking van een kompagnie
Vietnamezen. Wijzelf vertrokken rich
ting Nan Tsjang, een vijftien kilometer
verder, waar onze troepen vochten.
De Vietcong was in deze streek zeer
sterk omdat zich daar grote voorraden
bevonden die vlak naast de grens la
gen. Vele gevechtseenheden hadden er
zich al samengetrokken, zodat wij ver
moedden dat het eindoffensief niet ver
meer af was.
Aanvankelijk kregen we bevel om te
blijven waar we waren, maar na enkele
dagen zagen we onze jongens op terug
tocht: wat overbleef van vijf regimen
ten die met steun van luchtmacht en
artillerie drie weken hadden stand ge
houden tegen een half miljoen goed
bewapende Vietcongsoldaten.
De Franse legeroverheid werd onge
rust en meende dat het beter was de
troepen te verspreiden. Sommigen gin
gen naar Hanoi, anderen naar Cambod
ja, maar ik trok mee met mijn eenheid
naar onze basis in Namdin, het stadje
waar de Vietcong al lang baas was.
De reis was eerder rustig en tijdens de
drie weken durende mars viel er zelfs
geen geweerschot, We vermoedden
toen dat grote koncentraties Vietcong
zich hadden teruggetrokken in de ber
gen om zich te organiseren. De toe
komst zag er zeker niet rooskleurig
uit....
Slechte situatie
Dag na dag verslechterde de toestand.
Het verschil met mijn eerste verblijf in
Indochina was zeer groot. Onze jon
gens die naar Afrika of Frankrijk kon
den terugkeren, leken wel in de wol
ken. Ik had nog 33 maanden voor de
boeg, maar ik meende dat het nooit zo
lang meer kon duren.
Ook in de steden werden we nu niet
meer met rust gelaten. Elke dag op
nieuw waren er straatgevechten en
schermutselingen. Bij een van die ge
vaarlijke straatgevechten werd ik ge
kwetst, nadat ik in een steegje in een
hinderlaag was gelokt. Toen ik bij be
wustzijn kwam in een ziekenhuis van
Hai Phong, hoorde ik van mijn officie
ren dat ik veel geluk had gehad. In die
steeg was ik door enkele Vietcongs
overvallen. Ik werd gewond aan het
been, maar gelukkig lieten ze mij le
ven. Op dat ogenblik was de dood zeer
nabij.
Na vier maanden verblijf in het zieken
huis maakte ik mijn pakje en keerde
terug naar mijn eenheid, waar ik al
verwacht werd. Terug in de hutjes van
Namdin. Het bleef er echter even ge
vaarlijk. Surcasso, een Spanjaard,
stierf de nacht van mijn aankomst na
een buikschot. In deze harde tijden
pleegde bijna elke dag opnieuw een
legionnair zelfmoord, de ene door een
granaat te laten ontploffen, de andere
door een schot in het hart. Vooral de
Italianen hadden fel onder deze zelf
moordgolf te lijden, ze riepen op hun
moeder en haalden de trekker over
Toch werd iedereen van wie men wist
dat hij depressief was goed in de gaten
gehouden. Men dacht eraan om die
jongens te ontwapenen, maar mocht
men hen zo maar weerloos laten, ter
wijl we hen elk uur in het gevecht
konden nodig hebben?
De burgers
De Vietcong had het niet alleen op de
Franse of koloniale troepen gemunt.
Ook de burgerbevolking werd niet met
rust gelaten. Dorpen werden totaal
leeggehaald en terwijl vrouwen en kin
deren met rust werden gelaten na de
plundering, werden de mannen ge
woon meegenomen en verplicht om of
wel te werken of dienst te nemen. Der
gelijke raids waren het werk van de
guerrillero's, geregelde troepen deden
dat niet. Tegen de guerrillero's vochten
we verbeten. In een dorp er vlakbij
werden er rebellen gevonden en tijdens
de aanval werden er geen gevangenen
gemaakt.
Vierentwintig burgers konden bevrijd
worden en teruggebracht naar hun
gezin. Omdat zij niet meer in de rijst
velden durfden blijven werden ze on
dergebracht in kampen te Namdin,
waar ze eindelijk voldoende eten en
drinken kregen.
Deze opdracht was nog maar enkele
uren volbracht of er werd opnieuw
alarm geslagen. In Hanoi was een soort
opstand uitgebroken toen een Frans
schip, volgestouwd met levensmidde
len, de haven was binnengelopen, waar
het bestormd werd door een menigte
hongerige burgers. De kommandant
nam echter een wijze beslissing: een
deel van het voedsel liet hij aan de
burgers verstrekken, een ander deel
stuurde hij naar Namdin en de rest
werd opgeslagen in legerdepots. Het is
werkelijk schokkend om de mensont
erende beelden te zien van hongerige
vrouwen en kinderen die vechten om
wat voedsel.
De militairen in Namdin waren tevre
den dat zij nu genoeg voedsel hadden
om ook de burgers te laten delen en zo
werden er al eens pleziertjes gedaan
aan beide z
Ondanks de betrekkelijke rust in Nam
din nam de zelfmoordgolf niet af en
daarom besloot de kommandant om het
leven in het kamp een beetje gezelliger
te maken met atletiek-, voetbal- en
handbal wedstrijden. Op die manier ble
ven we ook nog een beetje in konditie.
Weer aktie
In alle stilte werden we die nacht wak
ker gemaakt. Verkenners hadden een
250-tal Vietcongsoldaten gezien aan de
rand van de stad en omdat Namdin in
elk geval in onze handen moest blijven,
werden de legionnairs erop afge
stuurd.
Samen met de Vietnamezen, dreven we
de vijand terug, maakten een dertig
gevangenen maar konden niet beletten
dat enkele groepen toch in de stad
konden infiltreren. Omdat een derge
lijke toestand zeer gevaarlijk is voor de
burgers, werd een grootse razzia ge
houden waarbij we een honderdtal in
filtranten oppakten en doorstuurden
naar de inlichtingendienst van het
«Deuxième Bureau». Velen werden
naar een strafkamp gestuurd en ande
ren kwamen voor het vuurpeloton om
dat zij burgers hadden gedood.
De Vietcong zelf gaf weinig om deze
doodstraf, zij geloven immers in een
tweede en een derde leven, vandaar ook
hun roekeloosheid in de vuurlinie. De
Vietnamezen zelf, meer zuidelijk woon
achtig, hadden andere gebruiken. Ze
maakten voor hun gerespekteerde
overledenen een groot feest met mu
ziek, veel kleuren en zelfs een praalwa
gen. De overledene krijgt dan al zijn
bezittingen mee, zelfs zijn kleren en
een tent. De familie begraaft hem op
zijn eigen grond in een ondiepe kuil die
dan nadien met een laag aarde wordt
bedekt. Elke familie weet er heel goed
de afgestorvenen liggen en houdt hun
nagedachtenis in ere.
De beslissende slag
In die periode was er een groot offen
sief aan gang in de streek van Si Kiang
in de Mekongdelta. Er waren al drie
bataljons para's in aktie gekomen, één
bataljon van het legioen en twee van de
Vietnamezen. Toen we ingezet werden
om hulp te bieden, voeren we met boten
tot in Kuang. Na wat rust vervoegden
we de anderen die ondertussen al veel
verliezen hadden geleden.
De vijandelijke tegenstand was vrese
lijk hard, hoewel we gesteund werden
door de luchtmacht en vier artillerieba
taljons. Omdat noch oprukken, noch
terugtrekken mogelijk was, vochten
we 36 uur aan een stuk door. De Viet
cong lag goed onder schot, maar weer
de zich hardnekkig. Uiteindelijk kre
gen we de steun van de sterkste le
gioenbataljons: het eerste, tweede en
derde mfanteriebataljon en een spe
ciaal kommando. Toen we de Mekong
delta konden bereiken, barstte de hel
voorgoed los. Het enige wat we konden
was terugplooien, iets wat we nog
nooit hadden meegemaakt. Een tiental
kilometer trokken we terug om de on
zen de kans te geven doden en gewon
den af te voeren per landingsschip of
helikopter. Gedurende drie maanden
hebben we in die hel geleefd. Aan aan
vallen viel niet meer te denken, alleen
aan het afslaan van de vijandelijke
aanvalsgolven en het deporteren van
doden en gewonden. Tenslotte moesten
we ons volledig uit de streek terug
trekken.
Ho Sji Min had ondertussen al zijn
manschappen samengetrokken om ons
de beslissende stoot toe te dienen. Ter
wijl we vanop een afstand een twintig
kilometer van de Mekong al met rust
werden gelaten omdat de Viets hun
schuilplaatsen niet meer verheten,
maakten we ons allerlei bedenkingen.
Hoewel de Franse legerleiding de zege
in handen had gehad, verknoeide ze die
kansen door nonchalance. De toestand
werd meer en meer uitzichtloos. An
derzijds beslisten de «grote strategen»
in Parijs over wat er in Indochina
moest gebeuren, terwijl de verantwoor
delijken aan het front zelf niets in de
pap te brokkelen hadden
Wel zag ik verscheidene keren Gene
raal De Gaulle in de voorste gelederen,
zodat hij zeker niet bang was om zijn zo
ver van huis vechtende troepen een
hart onder de riem te komen steken.
Generaal De Castrie was ook zo'n cha
rismatisch figuur. Hij voerde het bevel
over het Franse en Vietnamese leger,
over de koloniale troepen en het le
gioen. Niet alleen had hij veel aandacht
voor zijn soldaten, maar bezat ook een
scherpe geest en een helder verstand.
Zijn echtgenote, een arts, verleende
alle mogelijke hulp en dat gebaar werd
door de soldaten fel geapprecieerd.
De Fransen wisten nog waarvoor ze
vochten maar voor de vreemdelingen
was het iets anders. Vele jongens
trachtten op allerlei manieren uit die
hel weg te geraken. Vluchten werd
meestal fataal. Anderen liepen over
naar de Vietcong en van hen hoorden
we niets meer Wie in de achterste
linies werd aangetroffen belandde in
een strafkamp in de Sahara (Colombe-
sar) of in de gevangenissen van Tune
sië of Frankrijk. De meesten van hen
zijn van daaruit nooit teruggekeerd.
Ik heb er nog enkelen ontmoet op het
einde van mijn eigen diensttijd die acht
jaar en zeven maanden duurde. Die
jongens waren niet meer te herkennen,
totaal afgemat en uitgeput, lijdend aan
ziekten die voortkwamen uit voedsel
gebrek. Voor het legioen en de legion
nairs bestonden zulke mensen niet
meer. Ze mochten alleen de gevangenis
verlaten om voor de rechters te ver
schijnen. Na de zitting die plaats had
met gesloten deuren, zagen we hen
nooit meer terug.
Dien Bien Phoe
Na één jaar van mijn tweede verblijf in
Indochina moest ik nog 31 maanden
dienst vervullen. In die periode werd
besloten om opnieuw terrein te winnen
in de Mekongdelta. Toen we oprukten
barstte de hel opnieuw los: spervuur,
artillerie, mortieren. Zoiets hadden we
nog nooit meegemaakt. Elke dag waar
op we enkele meters vorderden, kostte
ons honderden doden, daarom dacht
iedereen vooral aan zijn eigen hachje.
Uiteindelijk moest er toch teruggetrok
ken worden naar de streek van Si
Kiang, van waaruit we de vallei goed
konden overschouwen. We zagen dat
daar alle beschikbare troepen verza
meld waren.
Hoewel er geregeld hulp werd ge
vraagd aan Frankrijk, verschenen er
nooit verse troepen, bovendien liep de
bevoorrading in het honderd omdat de
parachutes met voedsel en munitie
steevast door de Vietcong werden on
derschept. De toestand was zo uitzicht
loos dat we ons steeds verder van de
Mekong moesten terugtrekken om te
kunnen bevoorraad worden Er werd
toen niet zo hevig gevochten, maar de
situatie leek duidelijk. De vijand
wachtte gewoon de aanval van de Fran
sen af.
Toen hoorden we dat er verse troepen
werden aangevoerd. Vol spanning
wachtten we de komst van die jongens
af, maar toen het er amper tweedui
zend bleken te zijn, beseften we dat het
moederland de strijd als hopeloos be
schouwde. Wat konden we beginnen
met tweeduizend nauwelijks getrainde
soldaten?
Toch trokken we ons niet terug. Er
werd zelfs besloten om de delta op
nieuw aan te vallen, deze keer niet
massaal maar in kleinere eenheden.
Men zou niet schieten voor iedereen op
zijn post was. Eigenaardig was dat ook
de Vietcong geen schot loste. Zes dagen
lang duurde deze operatie en toen la
gen we allen in een vallei met een
lengte van 10 km, als in een put met
daarrond de honderdduizenden goed
uitgeruste, flink-getrainde en strijd
lustige Vietcongsoldaten. Niemand
van ons begreep deze onzinnige situa
tie. De zevende dag tegen middernacht
kwamen onze vliegtuigen en die dropte
para's van de Vietnamezen, Senegale-
zen, Tunesiërs, Algerijnen en Marok
kanen. Deze kwamen temidden van de
vijandelijke stellingen terecht en wa
ren al dood voor ze de grond raakten.
Het laatste vuur was aangestoken
Vliegtuigen scheerden over, mittrail-
leerden en wierpen napalmbomen ter
wijl de artillerie zonder ophouden
vuurde. Gans de nacht stond de delta in
vuur en vlam. De slag om Dien Bien
Phoe (een benaming uitgevonden door
de Fransen, ze staat nergens op een
kaart) was begonnen
Overdag bleef het verdacht rustig. Al
leen maande de Vietcong ons aan om
ons zo snel mogelijk over te geven. Dat
hoorden we elk uur opnieuw. Dit as-
pekt in de psychologische oorlog is
zeer belangrijk. Veel jongens geraak-
lees door p. 6
