Een Sint-Niklase
J kunstenaarsfamilie:
Staf Pyl en zijn dochters
Dendermondse langspeler
boven Zeelse doopvont
Eeestelijk klassiek koncert
|Voor honderd jaar
™)endermonds Rijksonderwijs
Geslaagd paaskoncert te Buggenhout-Opstal
Jazz in 't Klokhuis
te Hamme
De Voorpost - 30.4.1982 - 21
Expo
Vorig jaar won Sint-Niklazenaar Staf Pyl de provin
ciale prijs voor glazenierskunst. Naar aanleiding
van dat feit wou ik eens met hem gaan praten. Na
wat verwikkelingen kon ik hem op een vernissage
net zo lang aan zijn hoofd zeuren, tot ik een
afspraak te pakken had.
Op een regenachtige dag vroeg ik me af of er achter
de haveloze gevel van de Lamstraat 45, iemand
woonde. De deur werd geopend na mijn bellen, en
mevrouw Pyl bracht me in een lichte, warme kamer,
met ontelbare kunstwerkjes aan de muren, in een
vitrinekast, en overal verspreid. Een leefkamer met
een grote, blankgeschuurde tafel, waar Staf Pyl en
dochter Marijke (toen hoogzwanger, inmiddels voor
de derde maal moeder) en haar twee kinderen koffie
zaten te drinken.
Staf Pyl houdt niet van interviews, voortdurend
ironizeert hij wat hij zelf zegt. Na een tijdje raken we
echter aan elkaar gewoon, en blijkt dat hij heel wat
te vertellen heeft. Zijn vrouw, Yvonne Cools, en
Marijke beamen en vullen aan.
De vader
«Die prijs, dat is eigenlijk voor jonge mensen. Deze
keer heb ik me toch laten overhalen mee te doen, en
nu ben ik er toch wel blij mee. Toen ik nog erg jong
was, volgde ik schilderlessen in de akademie. Ik was
een zorgenkind, een artiest hé... Op een schone dag -
loodste mijn moeder mij binnen in een glazeniers-
atelier op de Markt hier in Sint-Niklaas. Dat was
tenminste nog een stiel. Zo ben ik erin geraakt, zeer
tegen mijn zin.»
Hij werkt ook maar een paar maanden per jaar,
meestal is hij niet in de stemming om glasramen te
maken. «Als ge geen zin hebt gaat het toch niet!»
De vrije tijd brengt hij meestal in Sin aai door, in de
boerderij waar hij ook woont, hij leeft in twee
huizen. Dan schildert hij wat, of metst iets, of trekt
erop uit om rond te kijken en mooie dingen te
kopen.
Zijn vrouw heeft al evenzeer die verzamelwoede,
hoewel ze zich voor de kunst niet speciaal interes
seerde vóór ze met Staf trouwde.
Sinds enkele jaren geeft hij les in de Sint-Niklase
akademie voor schone kunsten. Figuurtekenen. Is
dat te rijmen?
«Och ja. Ik vind er de natuur in terug, anders werk
ik altijd abstrakt. Het is zeer interessant om beide te
doen.
Over het maken van glasramen spreekt hij eerst niet
zo graag, lijkt het. Dan legt hij toch uit hoe hij te
werk gaat.
«Meestal geven ze mij een opdracht, glasramen
maak je niet zo maar voor jezelf. Ze geven me een
onderwerp, tonen me de plaats, en dan begin ik te
ontwerpen. In de stedelijke bibliotheek hier heb ik
een boom der kennis afgebeeld, heb je die al gezien?»
Dan begint hij op te sommen waar er glasramen van
hem inzitten: in de Kristus Koningkerk, de psychia
trische kliniek (zijn overburen), ook de psychiatri
sche kliniek in Eeklo, een kerk in Eeklo, de kape
van het OCMW in Brasschaat. Een boekje met foto't
en ontwerpen komt boven. Over het glasraam in
Brasschaat is hij heel tevreden, laat mij het ontwerp
zien, geeft uitleg...
Hoe is hij tot die eigen stijl gekomen? Modem,
abstrakt, soms in verschillende tinten van één
kleur.
«Ik weet niet hoe dat zo gekomen is. Ik weet alleen
dat ik eigenlijk niemand anders ken die mijn stijl
benadert Gewoonlijk blijft het allemaal heel klas
siek. Ken je de kathedraal van Chart res? In die
glasramen vind ik nog het meeste terug van mijn
stijl. De anderen zijn daarom niet slechter, ik trek er
mij eigenlijk niet veel van aan. Blijkbaar wordt
hetgeen ik doe toch goed geapprecieerd.»
De voorontwerpen en de foto's in het boekje tonen
dat het toch niet om echt abstrakt werk gaat, het is
meer gestyleerd Een bloem, een kruis De sfeer van
het katholicisme hangt helemaal rond de glazeniers
kunst...
Ik word overladen met raadgevingen: «Daar moet je
eens naar gaan kijken, en heb je dat al gezien?»
Wanneer we over glas in beton beginnen zucht zijn
vrouw: «Dat is nogal een vuiligheid, hoor!»
De dochters
Marijke is de oudste, ze studeerde af in '72. Ze
volgde les in Sint-Lukas in Gent en in de akademie
in Antwerpen. Haar vak was eigenlijk grafiek, maar
nu schildert ze veel, met olieverf, of met pastel. Soms
ook kleutpotloodtekeningen. Haar stijl ken ik van
verschillende tentoonstellingen: tere dingen, sterk
van kompositie, kwalitatief zeer goed, en toch vrou
welijk. Dat laatste is zeker niet als een verwijt
bedoeld. Haar werkjes tonen rust: stillevens, bloe-
menvazen, eenvoudige, mooie dingen.
Van haar vader heeft ze natuurlijk veel geleerd,
maar toch heeft ze er nooit aan gedacht zijn richting
te volgen: de glazenierskunstSoms is het een
voordeel een dochter van Staf Pyl te zijn, soms een
nadeel.
De jongste dochter, Leen, komt thuis van school. Zij
volgt les aan de akademie in Antwerpen en was ook
al aan Sint-Lukas in Gent. Dat schijnt de gewoonte
te zijn in de familie. Leen schildert.
De middelste dochter, Hilde, krijg ik niet te zien. Zij
volgde grafiek, en schildert ook. Ze geeft les in het
jeugdatelier in Temse.
Een artistieke familie dus. Niet buitennissig, wel
met een eigen karakter, je moet hen tijd geven je
gewoon te worden.
Na enkele tassen koffie meen ik genoeg indrukken
opgedaan te hebben, en neem afscheid. Uit rommeli
ge massa's tekeningen, schilderijen, verzamelde
dingen pikt Staf nog gauw iets om te laten zien: van
Dürer.
Buiten verwonder ik me nog even over de gevel die
een onbewoonbaar verklaarde woning doet vermoe
den. Of is het een soort borstwering?
Els DUCHESNE
Staf Pyl, in héél Oost-Vlaanderen vermaard als
glazenier.
Geen mens had een dergelijke belangrijke en entoesiaste opkomst kunnen vermoeden
voor de doop van een plaat in de feestzaal van het Zeelse gemeentehuis. Maar daar waren
vrij veel genodigden uit het bankwezen, gezien de Generale Bank maatschappij de plaat
hand in hand met het Davidsfonds had gerealizeerd; daar waren nog talrijke vrienden
van het orkest Pandora en daar was een forse afvaardiging van de Zeelse Koncertvereni-
Maar dat daar zoveel volk
op af zou komen en dat de
organizatie van dit koncert
zo glad over de vloer zou
gaan, was vooral te danken
aan de geestdriftige hand
van Jan Joos, die bij gele
genheid van een promotie
Zele kortelings verlaat, en
dan ook dit nog wilde doen,
zo briljant als maar moge
lijk en bovendien met een
beetje weemoed in de stem.
Hij leidde het koncert na
melijk in, waarna Annema-
rie Coebergh het deed en
waarna niemand het zo
goed kon doen als Philippe
Malfeyt die kommentaar bij
de muziek en de instrumen
ten gaf en aan het einde van
de avond tenslotte de mikro
vond die de gehele tijd aan
zijn voeten had gelegen.
Maar dat stoorde allemaal
niet, ook niet de humoristi
sche noot van de vierkante
gastspreker Frans Dehoux
uit Hingene of daarom
trent.
Het was dus de bedoeling de
komposities te spelen in
koncertvorm en ze later te
beluisteren op de plaat die
door het Davidsfonds en de
Generale Ban km aatschap-
pij werd geperst. Identiek
is daar niet alles want een
paar leden van het orkest
zijn intussen weggegaan,
zelfs overleden zoals de h.
Vercammen. Maar de at
mosfeer is dezelfde en met
een ook de grote bewonde
ring voor deze jonge men
sen als Ludwig Van Gijse-
gem, Marcel Ketels, Philip
pe Malfeyt, Lieven Mis-
schaert, Erik Boone en Ma
rie Kristina Kyprienides
Muziek
In de raadszaal van het Zeelse gemeentehuis stelde muziekensemble Pandora haar eerste
langspeler voor (gb)
die niet alleen een heleboel
oude instrumenten bespe
len, blaas- en tokkelinstru-
menten en strijkers voor de
vedel en de gamba, maar
dat bovendien ook doen met
een verbazingwekkende
meesterschap. We hebben
zelden zo fraai, zo virtuoos
en zo zuiver op luit en cister
horen spelen als die avond
in Zele. Bovendien zingt
Ludwig Van Gijsegem een
aantal liederen (alles uit de
16* eeuw) perfekt in de goe
de oude stijl - licht me
dium-bariton -, althans
wat wij in deze stijl vermoe
den perfekt en fraai te zijn.
Het is dan ook niet verwon
derlijk dat deze jonge men
sen vrijwel onmiddellijk
naar het buitenland toe
moeten om onze en vreemde
oude muziek te propage
ren. Er is vanzelfsprekend
wel een opmerkelijk ver
schil tussen de leden van
dit orkestje, maar ze deden
het in zo'n fijne saamhorig
heid, dat wij het nutteloos
vinden te vertellen dat Mar
cel Ketels en Philippe Mal
feyt buitengewone virtuo
zen zijn op diverse instru
menten. Het klonk alles erg
mooi en warm en wie ach
teraf vertelt dat de
van het Zeelse
tehuis geen goede akoesti
sche mogelijkheden heeft,
zal bij enig nadenken wel
verbijsterd geluisterd heb
ben naar dit ongelooflijk
verfijnd spel van uiteraard
stille instrumenten dat te
horen was tot diep in de
zaal.
Het orkest van oude instru
menten, Pandora, is weer
iets om fier over te zijn en
dankbaar voor hen die het
gehéel hebben verwezen
lijkt en voor de organizato-
ren. Er was dan ook groot
applaus en boeiend entoe-
ziasme, ook tijdens de re
ceptie, aangeboden door de
genoemde bank. De burge
meester en tal van schepe
nen en raadsleden waren
eveneens op deze avond
aanwezig.
(bdk)
inj De viering van het honderdjarig bestaan van het Rijksonderwijs te Dendermonde werd
die Torige vrijdag, 23 april, feestelijk en luisterrijk ingezet. De voorzitter van de Dender-
«ïdmondse Scholengemeenschap, de heer A. De Muynck, tevens direkteur van het
sij Koninklijk Technisch Atheneum I, mocht enkele honderden aanwezigen verwelkomen
ee o de feestzaal van het Koninklijk Atheneum, Zuidlaan 3.
"resentatrice Kathy Bug- Luyten de solopartij, per- weerklank vond. Het eerste
enhout, leerling uit de 6de fekt m eenklank met het nummer, «Herzwunden»,
dassieke, stelde het Kame- orkest. Een prachtig stukje werd onzuiver en eerder
orkest Musica Aeterna uit muziek dat misschien iets rommelig verklankt, maar
iet Antwerpse voor. Dit or- te slepend, een beetje te het tweede, «Letzter Früh-
test bestaat uit eerste en vlak en zonder veel reliëf ding», kreeg een volle klank
weede violen, altviolen, 2 gespeeld werd. mee en werd technisch gaaf
«Ui en een contrabas, uit- Van de zoon van Johann ten gehore gebracht. Hier
iWuitend strijkers dus. Een Sebastian, Johann Chris- konden we ten volle genie
beperking natuurlijk op ge- tian of de Londense Bach, ten van het romantische na-
bied van programmakeuze, werd vervolgens het «Cofi- tionalisme van Griegs mu-
«ker geen beperking op certo in do klein voor alt- ziek. Het koncert werd be
let vlak van muzikaliteit of viool» gespeeld Als solist sloten met twee moderne
kwaliteit! fungeerde hier Marc Too-1werken van eigen kompo-
koncert werd ingezet iten, laureaat van verschil- nisten. «Refreynen ende lie-
met het «Concerto in sol lende belangrijke prijzen dekens» van Ernest Van
en leraar altviool aan het der Eyken (°1913), een on-
Lemmensin8tituut te Leu- gekompliceerde en dartele
ven. De muziek van deze kompositie, werd door Mu-
Londense Bach munt uit sica Aeterna vrolijk ver
door evenwichtige vormge- tolkt met prachtige
ving, melodische rijkdom klankbogen en een fijne ba-
en een respektabele tech- lans tussen de verschillen-
niek. Dit Concerto werd de strijkersgroepen. De
prachtig vertolkt, de solo- laatste kompositie «Noctur-
iartij kreeg van Marc Too- ne en Dans voor strijkor-
ten een doorvoelde muzika- kest» is een werk van de
liteit mee, zonder veel fran- Antwerpenaar Emmanuel
jes, sober beheerst en met Gevers, die trouwens in de
een sonore klank eigen aan zaal zelf aanwezig was Dit
het instrument. Een vertol- werk, technisch niet zo een-
king van de bovenste voudig, zal voor velen eer
plank. der vreemd in de oren ge-
De twee Elegische melo- klonken hebben door zijn
dieën («Herzwunden» en moderne klankkleur, zijn
i«Letzter Frühling») zijn ty- «nieuwe» metrische vorm
pische voorbeelden van het en de voor de «klassiek ge-
oeuvre van Edvard Grieg [richte» oren vreemde melo-
Deze Noorse komponist disch-harmonische kompo-
was in wezen een lyrisch -
miniaturist, die romanti-
klein voor strijkorkest» van
Francesco Durante, in Na
pels nog een tijdje leer
meester van Giovanni Per-
Van bij het begin
»an het eerste deel van dit
certo bleek dat het tal
rijk opgekomen publiek
niet op zijn honger zou ge-
in worden. Musica Ae-
presenteerde zich als
technisch uitstekend
iheel met een volle, sonore
ik. Ook het tweede deel
feilloos verklankt,
jl het slotdeel een
:htige balans het horen
de verschillende
|kerssektie8. Van Johan
Bach kregen we
«Concerto voor viool nr.
in la klein» te beluisteren
met als solist Jef Luyten.
leze laureaat van de
iaeetercursus voor viool te
Moe trad reeds op in vele
1- sche zachtheid met uitge-
suropese landen en Ameri- sproken Noorse kwaliteiten
ka; thans is hij vioolleraar
(to het Leuvense Lem-
mensinstituut. Met een
frote virtuositeit vertolkte
kombineerde Hij was ei
genlijk de eerste Skandina-
vische nationale komponist
die een ruime Europese
neertrant. Toch waren de
reakties van het pubhek
pchteraf best lovend voor
dit werk.
Terugblikkend op deze
koncertavond durven we
gerust zeggen dat we in het
pabije verleden verscheide
ne keren kamerensembles
nebben horen koncerteren
toet veel meer naam en
faam dan deze musici van
Musica Aeterna, maar dat
we zelden zo entoesiast en
fijn hebben horen musice
ren door Belgische gezel
schappen. Dirigent Ernest
Maes, geboortig van Sint-
Gillis-Dendermonde en
bud-leerling van het Ko
ninklijk Atheneum, wist
Mjn muzikanten te entoe-
siasmeren en hen te bren
gen tot een hoogstaande
prestatie. Deze vroegere
poomsolist van de Ant-
srp8e Filharmonie werd
leermaals laureaat van
irscheidene concours voor
jonge dirigenten, werd be-
:end door gastdirekties bij
tinnen- en buitenlandse en-
rnibles en in het B.R.T.-
irogramma Mezza Musica.
Ten kan hem zeker geen te
ibere dirigeertechniek
wrijven; met een brede
istikulatie misschien
op zijn plaats bij een
it gezelschap, maar ook
ier alleszins niet storend
weet hij zijn ensemble tot
m prachtige muzikale in-
irpretatie te leiden. Hij is
m bekwaam en gezagheb-
ind dirigent die blijk geeft
■an veel stijlgevoel, nauw-
itheid en soepelheid,
in van onze veelbelovende
longe dirigenten, die mis-
:hien in eigen land toch te
'einig kansen krijgen!
•kest en dirigent werden
'oor hun fijne koncerta-
ind in de bloemetjes gezet
n door het geestdriftige
publiek langdurig toege
juicht. Het was inderdaad
Jen avond voor fijnproevers
geweest!
L.
Op vrijdag 23 april werd er in de St.-Gerarduskerk te nier, naar voor. De aanwe- leeftijd, grenst aan het on-
Opstal een paaskoncert georganiseerd door de parochiale zigen ervaarden de harp- gelooflfjke. Het feit dat ze
verenigingen. Een groep jonge Antwerpse musici toonde muziek als een vat vol op haar veertiende reeds
tijdens deze muzikale avond dat er heel wat talent schuilt tegenstellingen. De klan- een eerste prijs voor strijk-
in onze Vlaamse akademies. De leiding van het muzikaal ken zijn zacht en toch ge- instrumenten zal behalen
programma was in handen van Dhr. Theo Neuhard. tuigen ze van een spranke- aan de Antwerpse acade-
Tijdens een vijftiental wer
ken brachten de orkestle
den en solisten een erg ge
varieerd programma. De
selektie van erg genietbare
populair-klassieke thema's,
werd gebracht op een meer
dan aanvaardbaar niveau.
De meestal nog jonge musi
ci toonden zich, getalen
teerd als ze zijn, als entoe
siaste en zielsbeladen uit
voerders. Wat een verschil
met de zogenaamd profes
sionelen van het Belgisch
Kamerorkest die onlangs
tijdens een koncert van de
gemeentelijke muziek
school het programma op
een nonchalante wijze orde
loos afwerkten.
Deze jonge mensen uit het
Antwerpse, studenten of
pas-afgestudeerden aan de
Akademie in de Schelde-
stad, werden na het koncert
op een heel wat betere kri
tiek onthaald door de aan
dachtig luisterende aanwe
zigen. Dirigent was Theo
Neuhard, een man die zijn
groep strak in de hand
hield en de sfeer perfekt
wist te bespelen tot enkele
seconden na de uitvoering
toe. De presentatie werd
verzorgd door Nadia Sae-
rens, zij vertelde de toe
schouwers en melomanen
enkele wetenswaardighe
den betreffende uitgevoer
de werken en musici op een
vlotte en erg adequate
wijze.
De solistenpartijen werden
toevertrouwd aan Willy
Mannaerts (trompet) oud-
leraar aan de Buggenhout-
se muziekschool, David De
Groot die enkele gitaarcon
certo van Vivaldi op zijn
rekening nam, Magda Van
Riet die verrukkelijke klan
ken ten gehore bracht met
de dwarsfluit, Jan De
De Buggenhoutse leraars gaven in de zaal van de sporthal een aperitiefkoncert op
zondagmorgen (ks)
Maeyer een muzikaal ge
ëngageerd talent dat de
Buggenhoutenaar8 reeds
konden beluisteren tijdens
het laatste concert van de
Muziekschool; Jan speelde
hier een hobo-concerto van
G.P. Teleman. Ook Luk
Nielandts, een (oudjleer-
ling van Jan De Maeyer en
tevens leraar aan de mu
ziekschool te Buggenhout
mocht een hobo-concerto
ten beste geven (hobo-con
certo van B. Marcello). Wat
vele aanwezigen bijzonder
verbaasde was de muzikali
teit die schuilgaat in een
harp. Twee jonge musici,
Diane De Vries en Annemie
Neuhard, brachten enkele
stukjes voor twee harpen
geschreven door M. Tour
lende frisheid, er gaat een
teerheid vanuit en toch is
de klank erg speciaal, zelfs
persoonlijk. De revelatie
van de avond was wel het
viool-concerto in sol groot
van G.P. Teleman gebracht
door een veertienjarig
meisje: Nancy Steylaerts.
Een jongedame die met
haar viool in de hand nog
vele concertpodia zal bestij
gen want het peil dat ze nu
reeds bereikt heeft, niette
genstaande haar jeugdige
mie, spreekt voor zich.
Het moet ons toch van het
hart dat een concert, ge
bracht op een dergelijk
hoog niveau, had moeten
kunnen rekenen op een
grotere belangstelling.
Niettegenstaande er een
vierhonderdtal kaarten ver
kocht waren, kwamen er
amper een kleine honderd
muziekliefhebbers opda
gen. Spijtig voor de afwezi
gen, ze hadden eens temeer
ongelijk.
(Ivd)
s~~~~ n Don Kroes en
Kleinkunst )de Dolle Mina's
weer in Aalst
Op uitnodiging van de Humanistische Jongeren
heeft er op zaterdag 1 en zondag 2 mei telkens om
20.00 uur in Zaal Madeion te Aalst een voorstelling
plaats van het kabaret «Don Kroes en de dolle
mina's».
Vorig jaar trad dit kabaret in Aalst op. Dit jaar heeft
men voor een totaal nieuw programma gezorgd.
Ook nu is het programma opgebouwd rond een aan
tal liedjes en sketches die zijn toegespitst op aktuele
toestanden en situaties.
Voor wie van kabaret houdt, kan dit een onvergete
lijke avond worden. Want als de voorstelling het
niveau van deze van, vorig jaar overtreft, dan zit men
voor enkele uurtjes steengoede ontspanning in ?aai
Madeion op de juiste plaats. Bovendien is de inkom
voor deze grandioze avond erg demokratisch gehou
den. Kaarten in voorverkoop kosten 30 fr. en aan de
kas sa betaalt men 50 fr.
Op vrijdag 14 mei pakt vzw 't Klokhuis uit met een
daverende jazzavond, verzorgd door Pemille Her-
leusen en The Milkshake Banana. Pemille is een
jonge Deense zangeres uit Kopenhagen. Zij werd in
de rijke jazztraditie geïnitieerd door niemand min
der dan Jack Clayton en nu werkzaam in de talrijke
klubs van Kopenhagen.
Zij laat zich inspireren door grote voorbeelden als
Sara Vaughan, Elly Fitzgerald en haar landgenote
Ernestine Andersen. Op haar repertoire vinden we
klassiekers als «Sophisticated Lady», «All of me»,
«There will never be another you» enz.
Haar eerste toemee in België, met optreden te
Leuven en Diepenbeek, werd een enorm sukses. Zij
wist er iedereen te verwonderen door haar klankma-
turiteit en haar persoonlijke charme. Naast Hamme
bezoekt ze deze keer ook Luik, Leuven en Brussel.
Pemille Herleusen wordt begeleid door Milkshake
Banana. Deze groep was reeds in december te gast in
Hamme. Toen schreef men dat dit tot het beste
behoort wat in België te horen is: Johan en Peter
Vandendrie8sche op sax en fluit, Daniël Zanelle
contrabas, Michel Ardui piano. Frank Michiels per-
kus8ie en Luk De Haas aan de gitaar
