Honderd jaar rijksscholen
in Dendermonde
Feestelijke viering met protestbetoging
Eerste overdekte Feestmarkten
te Lokeren
groot sukses
CVP-Sint-Niklaas bekommerd over Nobels
Vrijdag werd in Dendermonde op een plechtige wyze de honderdste verjaardag herdacht wezigheid van talrijke
het rfjksonderwys in de Ros Beiaardstad. Dat gebeurde met een druk namiddagpro- vooraanstaanden, onder
gnunma, waarvan het hoogtepunt ongetwijfeld de akademische zitting moest zijn in de wie de toenmalige minister
sporthal te Appels. Blijkbaar werden op deze zitting heel wat personen verwacht, want van onderwijs. Leo Col-
in de sporthal werden een 800 stoelen netjes gerijd. Helaas, een (link deel van deze lard. Nu is men 25 jaar
plaatsen bleef-onbezet. Bovendien werd de akademische zitting nog gestoord door een stil verder en nog steeds zijn er
protest. Inderdaad, toen de woordvoerder van minister Coens het spreekgestoelte vele verzuchtingen: de
betrad, verlieten heel wat aanwezigen ostentatief de zaal. Achteraan in de zaal werd ook school is een steeds maar
een spandoek ontrold. Op het ogenblik dat de rijksscholen van Dendermonde behoefte voortdurende bouwwerf,
hebben aan nieuwe lokalen, is dit protest misschien niet op zijn plaats. Voegen we eraan Twintig jaar geleden wer-
toe dat voordien ook al een sterk geladen toespraak werd gehouden door Norbert De den de eerste plannen uit-
Batseliervolksvertegenwoordiger en oud-leerling van het Koninklijk Ateneum, dan kan gewerkt voor een inter-
men best begrijpen dat er genodigden waren die zich allesbehalve in hun sas voelden. naat. Nu is men aan de
bouw ervan begonnen. De
Het feest werd nochtans men meer armslag moeten
prachtig ingezet. De direk- geven aan de bestuursraad,
ties en een afvaardiging van daar waar het gaat om de
de scholenraad gingen verdeling van de ambtsbe-
bloemen neerleggen aan voegdheden en tenslotte
het monument van de ge- zou men eens extra aan-
sneuvelden op het Helden- dacht moeten besteden aan
plein. Immers, enkele leer- het opnieuw bekijken van
lingen van de rijksscholen de normen van de selek-
hadden tijdens de oorlog tieambten, aldus de heer
hun leven gegeven voor de De Muynck.
vrijheid van hun land en Na hem sprak raadsheer F.
volk.
Daarna werd het gezel
schap ontvangen op het
stadhuis, waar een drink
werd aangeboden. Om dan
Broeckx. Hij belichtte in
rake trekken het ontstaan,
het doel en de werking van
de v.z.w. «Bond der Oud
leerlingen en Verdedigers
in de sporthal te Appels de van het Officieel Onder-
akademische zitting te be- wijs». Deze Bond heeft 60
ginnen. jaar bestaan en werd nu
CFFN mtvtctfb^ vervangen door de Vrien-
GEEN MINISTERS denkring van het Rijkson-
Hostessjes in een licht- derwijs. Hij herinnerde in
groen met wit afgeboord zijn toespraak aan de scho-
kleedje en een wit strooien lenstrijd, die reeds in 1879
hoedje op bet hoofd, ver- voor het eerst oplaaide en
welkomden de gasten en sedertdien heeft verder
brachten de genodigden gewoed,
ook naar hun plaats. Men Het was tijdens de periode
had dus geopteerd voor een 1898-1910 dat de schoolbe-
stijlvolle viering die hele- volking in de officiële scho-
maal paste in het kader van len sterk terugliep. Den-
dit eeuwfeest. Voorafge- dermonde ontsnapte al
gaan door verschillende evenmin aan dit verschijn-
vaandels, werden de voor- sel. Het was in die periode
aanstaanden dan naar hun dat de Bond werd opge-
plaats begeleid, waarna richt, met de bedoeling
mevrouw F. Fabritius-Van hulpbehoevende leerlingen
Dijck met een klare en dui- te steunen bij het betalen
delijke stem iedereen har- van het schoolgeld. Her-
telijk welkom heette en de haaldelijk werd op de Bond
voornaamste gasten bij een beroep gedaan en toen
naam verwelkomde. Tot in 1929 vooral onder impuls
haar spijt moest zij meede- van de heren Van de Moor-
len dat noch Minister ter en Claessens «Het werk
bijpassende infrastruktuur
ber 1891 was de stichting ql£ sportakkomodaties zal
van het rijksonderwijs dan samen met de eveneens te
toch een feit geworden, bouwen sporthal voor de
Was de geboorte van de hele rijksscholengemeen-
vader pijnlijk verlopen, die schap van Dendermonde
van de moeder zou ook al de uiteindelijke oplossing
niet zo eenvoudig zijn, al- geven aan de jarenlange
dus spreker die vervolgens verzuchtingen, aldus de
de geschiedenis van de tien heer De Wiest, die vervol-
scholen die deel uitmaken gens in vogelvlucht de ge-
van de scholengemeen- schiedenis van de andere
schap van het rijksonder- scholen belichtte,
wijs belichtte.
In Dendermonde waren er VOLWAARDIG
wel moeilijkheden bj de ONDERWIJS
oprichting, want de ge- Volksvertegenwoordiger
meenteraad vond het niet De Batselier nam namens
wenselijk dat naast de twee de oud-leerlingen het
bestaande gestichte er nog woord. Hij onderstreepte
een derde bijkwam. Maar dat velen in de Dender-
in 1882 startte het rijkson- mondse officiële scholenge- gische kernelementen van
derwijs dan toch maar. zij meenschap tot volledige het officieel onderwijs radi-
het in gebouwen van de zelfontplooiing zijn geko- kaal fnuiken», zo voegde
DANK VAN HET
STADSBESTUUR
metodes moeten bestendig
aangepast worden aan de
nieuwe omstandigheden en
Burgemeester Cool sprak getoetst worden aan nieu
we wetenschappelijke ge-
gevens. Toch heb ik ver
trouwen in de scholen. Zij
hebben immers in het ver
leden al bewezen wat ze
aankunnen.»
hij dichterbij komt, stee
minder in de belangstelli
staat. Vraag is inderdaad
er in het jaar 2000 ra
voldoende werk zal zijn,
er zelfs nog vrede zal zij
Het onderwijs in het ja
2000 moet kansen bied
tot etische en affektie
vorming. Onderwijz»
moet dus opvoeden betek
nen, of moet een konfro
teren zijn met waarde
Een andere bekommeri
katolieke instellingen. De men. «Wij werden niet hij eraan toe, waama hij de vervolgens in een korte
eerste direkteur was de klaargestoomd in een be- verschillende regerings- toespraak de dank van het
heer Deschacht. Hij werd paalde enge filozofie of maatregelen hekelde. Ook stadsbestuur aan het adres
opgevolgd door de heren ideologie. Wij hebben een ging hij dieper in op de
Ringoot, Borre, Van Lier neutraal onderwijs geno-
Coens, noch minister Lens- van het schoolboek» werd
sens, die beiden het onder- opgericht, kwam de Bond
wijs onder hun bevoegd- tot volledige bloei. In 1930
heid hebben, konden aan- werd besloten een derde
wezig zijn. Die verklaring van de onkosten van de
werd op gekuch en afkeu- aankoop van nieuw school-
ring onthaald. materiaal te financieren en
Als eerste spreker kwam de nog datzelfde jaar reikte de
heer A. De Muynck, voor- Bond aan de meest ver-
zitter van de scholenge- dienstelijke leerlingen prij-
meenschap van het rijkson- zen uit.
derwijs te Dendermonde, In 1948 werden aan de
aan de beurt. Hij schetste Bond nieuwe elementen en
de historiek en de funktie ook doelstellingen toege-
van de scholengemeen- voegd en in 1956 mocht
schap. Was de school en men zich verheugen in de
ook de leerkracht vroeger oprichting van een vrien-
een oninneembare vesting, denkring van de Rijks
dan is dit beeld nu totaal Technische School. Zes
gewijzigd. Nu heeft de op- jaar later volgde een vrien-
voeder een zeer complexe denkring voor de meisjes-
taak gekregen die hij moet school. In 1978 was de he-
vërvullen in samenspraak roïsche taak van de Bond
met het gezin en ook in
funktie van de vrije tijd.
Hij erop dat er in de
loop der tijden verschillen
de pogingen zijn onderno
men om de scholen een
ander uitzicht te geven, om
hen meer openheid te ge
ven. «De professionele we
reld, zo stelde hij het,
vraagt meer om kunde dan
om kennis, meer om men
sen dan om robots.» Dat
gegeven heeft dan ook cen
traal gestaan bij de oprich
ting van het vernieuwd se-
kundair onderwijs. Hij
pleitte voor meer autono
mie van de scholengemeen
schappen in de zin dat Mi
nister Coens dat ook voor
staat. Verder had hij een
drietal verzuchtingen die
hij graag aan de afgevaar
digde van de minister over
maakte. Aan het hoofd van
de scholengemeenschap
zou een persoon moeten
staan die niet tegelijkertijd
proefekt of direkteur van
*en school van die gemeen
schap is. Bovendien zou
volbracht en werd hij ont
bonden. De vriendenkrin
gen hadden nu de taak op
zich genomen. Het kind
was groot geworden, de va
der kon gaan rusten, aldus
de heer Broeckx.
GESCHIEDENIS
Studieprefekt Theo De
Wiest had heel wat tijd no
dig om de geschiedenis van
100 jaar rijksonderwijs sa
men te vatten. «En dan zal
ik nog met grote sprongen
vooruitgaan, want anders
zitten we hier honderd
jaar», zo stelde hij het bij
de aanvang van zijn toe
spraak. Een eeuw onder
wijs samenvatten in enkele
minuten is inderdaad on
mogelijk. Hij kweet zich
dan ook met brio van zijn
taak en bleef enkel stilstaan
bij de hoogtepunten. Ook
hij bracht de «Wet Van
Humbeeck» van 1879 in
herinnering en de revanche
van katolieke zijde. Dat
heeft zo een hele tijd ge
duurd. Maar op 26 septem-
en Smets. We komen dan
aan de eerste wereldoor
log. En de brand van Den
dermonde. Vermelden we
ook dat er tijdens het
schooljaar 1926-1927 vol
doende leerlingen waren
om een kursus latijn in te
richten en dat men onder
tussen ook een onderko
men had gevonden in de
gebouwen van het afge
keurd militair hospitaal.
Op 15 juli 1934 vierde de
school haar vijftigjarig be
staan. Dan breekt weer een
periode van ellende aan
met de tweede wereldoor
log. De rijksmiddelbare
school zou aan deze we
reldbrand een hoge tol be
talen: de leraren Macken
en Van Dorsselaer werden
aangehouden en naar een
koncentratiekamp overge
bracht. Verschillende oud
leerlingen kwamen niet te
rug uit de folterkampen en
een andere groep oud-leer
lingen die deel uitmaakten
van een lokale weerstands-
groep, werd bij de bevrij
ding in de omgeving van de
Scheldebrug door de SS op
beestachtige wijze afge
maakt.
Na de tweede wereldoorlog
zou een nieuwe bloeiperio
de aanbreken. De Rijks
middelbare school werd
Koninklijk Ateneum. Het
aantal leerlingen steeg dit vooral ten nadele geble-
ten» en nog: «De rijks
school was zeker in de be-
ginfaze de school van de
kleine man. De rijksschool
is dan ook een hoeksteen
van de demokratizering
van het onderwijs, dat zelf
een bouwsteen is voor het
streven naar een meer ge
lijke wereld». Verder on
derstreepte hij de openheid
van het rijksonderwijs, dat
zich op dit vlak sterk on
derscheidt van het vrije ka
tolieke onderwijs. Ook de
vernieuwing is voor het
rijksonderwijs kenschet
send: het is de koploper
van het gemengd onderwijs
en dus maatschappijrich
tend. Hij betreurde het dat
uitgerekend in een periode
van krizis het onderwijs
wordt afgebouwd: «In een
krizisperiode ligt voor Bel
gië geen andere mogelijk
heid dan een vernieuwde
industriële aanpak. Wij
moeten ons industrieel
richten naar hoogtechnolo
gische produkten van een
aanzienlijk maatschappe
lijk nut. Dit vergt geschool
de arbeidskrachten. Dit
vergt een massa mensen
met een grote polyvalente
opleiding... Als de regering
op 7 maart *1982 op een
bedrag van 130,6 miljard
bedreiging die er boven het
VSO hangt: het afbouwen
van de uren klasseraad en
of het uur klassedirektie
brengt fundamentele doel
stellingen van het VSO in
gevaar. Het verstrengen
van de normen zal het aan
bod van opties en/of rich
tingen beperken, vooral in
het rijksonderwijs, waar de
getallen doorgaans kleiner
zijn dan in het vrij onder
wijs. Spreker besloot met
nogmaals zijn waardering
voor het rijksonderwijs uit
te drukken: het officieel
onderwijs is niet het onder
wijs van de elite, noch voor
de elite. Het is een demo-
kratisch onderwijsnet met
een vorming en onderricht
dat steeds meer een maat
schappelijk pluralistische
inhoud moet hebben. Het
moet een open demokra-
tisch onderwijs zijn dat niet
mag vereenzelvigd worden
met een politieke strek
king. De rijksscholen moe
ten een pluralistisch en vol
waardig onderwijs waar
borgen. Hij kreeg voor de
ze zeer geladen toespraak
een langdurig applaus.
van het rijksonderwijs uit.
Door het bestaan van ver
schillende schoolnetten
hebben de ouders ook een
vrije keuze om hun kinde
ren naar een school te stu
ren, die overeenstemd met
hun eigen filozofische of
ideologische opvattingen.
Dat vind ik als semokraat
zeer pozitief. Dat er boven
dien door het bestaan van
verschillende schoolnetten
ook een gezonde wedijver
bestaat tussen de verschil
lende netten, kan alleen de
kwaliteit van het onderwijs
ten goede komen, zo ver
klaarde burgemeester
Tot slot feliciteerde hij
nogmaals de rijksscholen
gemeenschap van Dender- ^im
X"dLelanil!,ha.alVO?r <fie"bijnSt^Cbenslei
.«-o» J~ is Gf het onderwijs
kindvriendelijk genoeg
Daarom moet het less<
rooster in hun funktie w<
den bedacht en moet
programma ook voldoen
ruimte laten voor het sp
Ook is de vraag of het p
soneel wel kindvriendel
genoeg is, niet eens zo g<
alles wat ze reeds voor de
stad had gedaan.
PROTEST
Dan brak het ogenblik aan
waarop de heer Wachters,
vertegenwoordiger van on
derwijsminister Coens, de
feestrede moest uitspre
ken. Nauwelijks was dit
aangekondigd, of een
groep aanwezigen verliet
massaal de zaal uit protest,
terwijl achteraan zelfs een
spandoek werd ontrold met
de woorden: «Neen aan af
braak rijksonderwijs». De
heer Wachters stoorde zich
blijkbaar niet veel aan dit
protest, en ging ook niet in
op een aantal andere uit
spraken die er tijdens de
loop van de akademische
zitting waren gedaan. Hij
belichtte integendeel de
taak van het beleid op het
Cool, die het ook had over vlak van het onderwijs. Het
de werkloosheid die vooral is erop gericht om samen
bij de jongeren grote afme- met de betrokkene naar de
tingen aanneemt. toekomst te kijken. Het is
«Enkel de meest bekwa- dus meer een begeleiden,
men en best geschoolden
geraken nog aan een job.
We moeten het halen van De toekomst stemt ons tot
ons intellekt en van ge- nadenken niet alleen over
schoolde technici, die ver- het onderwijs in het alge-
fijnde technieken machtig meen, maar ook over de
zijn. Hier ligt dan ook een Dendermondse onderwijs-
zware en grote taak voor instelling in het biezonder.
het onderwijs in het alge- Onze aktiviteiten moeten
meen vastgelegd. Van de gericht zijn op de 21c eeuw,
leraren wordt zeer veel ge- die zo hoopvol werd aange
vraagd, hun technieken en kondigd en die naarmate
Hij besloot zijn toespra
met een pleidooi voor e
decentralizatie in het 1
lang van het rijksondi
wijs: het rijksonderwijs
een onderwijs van en vo
een gehele gemeenscha
waarin de school helem<
niet wereldvreemd m
zijn voor de leerlingen.
De akademische zitti
werd besloten met het zij
gen van het lied van
officiële scholen. D
draagt als titel «Verdraa
zaamheid».
Vermelden we ook nog c
deze plechtigheid muzik:
werd opgeluisterd door h
Ensemble van het Rijkso
derwijs, dat echter do
ziekte van een van de
den, gehalveerd was.
De viering van 100 ja
Rijksonderwijs, werd afg
rond met een koud buff
en een gezellig samenzijn
bije autoshow kon ook c
ze organisatie rekenen
de voorbeeldige en degel
ke medewerlcing vanwe
de stedelijke technisc
diensten en het polit
korps bij het in gereedh»
brengen en het afbaken
Op initiatief van de Lokerse afdeling der Nationale de de heer Maes vooral de van het terrein.
Vrye Marktkramersvereniging werd in samenwerking tomeloze inzet van de heer De officiële openi
met het Vrfj Middenstandsverbond-Lokeren op 7, 8 en 9 Guido De Canne, sekreta- werd vervolgens afgero
mei een driedaagse overdekte feestmarkt georganiseerd in ris van de Vrije Marktkra- met een rondgang en e
een reuzetent op het Stationsplein. mers-Lokeren, die er voor drink op het wellukken v
gezorgd had dat deze eerste dit nieuw initiatief, dat w
Het programma voorzag dankwoorden gericht tot Verdekte driedaagse feest- licht gezien zijn geslaa
achtereenvolgens een het bestuur van het wnkko- ij i j
- a„ markten een brede waaier debuut, volgend jaar
van aktiviteiten inhield. nieuw zal uitgeboui
Net zoals voor de voor- worden.
voortdurend en in 1948 ken van het officieel onder-
werden onderhandelingen
begonnen om stadsgron-
den, gelegen aan de Zuid
laan, aan te kopen met de
bedoeling er nieuwe loka-
koopjesmarkt, een kinder- mité der handelaars uit de
markt met aansluitend een Stationsstraat beklemtoon-
feestmarkt en een uitge
breide en gevarieerde klod-
denmarkt, die een overwel
digend sukses kende.
Zaterdagavond had dan
de ontvangst plaats van de
eregenodigden. De heer
Mare Maes, voorzitter van
het Vrij Middenstandsver
bond, onderstreepte in zijn
welkomstwoord het belang
van de marktkramer-zelf
standige welke in de steeds
sneller om zich heen grij
pende grootkonsumptie-
maatschappij, waarin we
vandaag de dag leven, nog
een sociale service-vriende
zowat 4,1 miljard extra lijke rol te vervullen heeft
wenst te bezuinigen, dan is en op zijn beurt bijdraagt
tot de centrumfunktie van
een gemeente. Naast de Voorzitter Mare Maes opende de eerste overdekte markt van het Vrij Middenstandsvt
bond te Lokeren. (md)
wijs. Eerst de SP, maar
later ook diverse PW'ers,
hebben dit reeds be
treurd», aldus De Batse
lier, die van oordeel is dat
len op te bouwen. Twee op deze wijze de idee van
jaar later werd met de een algemene neutrale en
bouw gestart. pedagogisch verruimde
Op 12 oktober 1957 vierde vorming in het gedrang
het rijksonderwijs te Den- komt. «Deze bezuinigingen
dermonde zijn 75-jarig be- zijn dus niet neutraal, maar
staan. Dat gebeurde in aan- willen de pozitieve pedago-
De CVP-mandatarissen moeten de evolutie van de
tewerkstelling bij het metaalkonstruktiebedrijf No-
bels-Peelman op de voet blijven volgen en bij alle
betrokken instanties aandringen op het veiligstellen
van de arbeidsplaatsen in deze belangrijke onderne
ming. Dat zegt het Westuur van de Sint-Niklase
CVP-afdeling, dat ook hulde brengt aan de werkne
mers van net bedrijf, «die in belangrijke mate
bijdragen in de faam van onze streek». De Sint-
Niklase CVP verwacht dat «deze onderneming met
internationale faam, gestoeld op een grote beroeps
bekwaamheid van het tewerkgesteld personeel, zich
verder moge ontwikkelen en bijdragen tot de lokale
welvaart van de bevolking.» (wv)
